Filters
total: 10142
filtered: 8838
-
Catalog
- Publications 8838 available results
- Journals 174 available results
- Conferences 4 available results
- People 100 available results
- Projects 3 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 1 available results
- e-Learning Courses 86 available results
- Events 7 available results
- Open Research Data 928 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: CASE STUDY METHODOLOGY
-
Ionic liquid-assisted sol-gel synthesis of Fe2O3-TiO2 for enhanced photocatalytic degradation of bisphenol a under UV illumination: Modeling and optimization using response surface methodology
Publication -
Searching for innovation knowledge: insight into KIBS companies
PublicationPurpose – The paper analyzes the patterns of research of “innovation knowledge” (i.e. knowledge that can result in introducing innovations in the company that can be observed in KIBS (Knowledge-Intensive Business Services) companies. Particularly, it identifies and classifies the possible approaches adopted by companies on the basis of two dimensions: the intensity/proactivity of search efforts, and the source primarily used. Design/methodology/approach...
-
Modeling and optimizing the removal of cadmium by Sinapis alba L. from contaminated soil via Response Surface Methodology and Artificial Neural Networks during assisted phytoremediation with sewage sludge
Publication -
Modelling and optimisation of MXene-derived TiO2/Ti3C2 synthesis parameters using Response Surface Methodology based on the Box–Behnken factorial design. Enhanced carbamazepine degradation by the Cu-modified TiO2/Ti3C2 photocatalyst
PublicationIn the present study, a hydrothermal method in a water/ethanol environment was used for the first time to obtain novel Cu/TiO2/Ti3C2 composites with high photocatalytic activity for the degradation of carbamazepine (CBZ) under simulated solar light. The Box–Behnken factorial design was coupled with Response Surface Methodology (RSM) for synthesis parameter optimisation. The effect of different synthesis parameters, including temperature, time...
-
Predicting sulfanilamide solubility in the binary mixtures using a reference solvent approach
PublicationBackground. Solubility is a fundamental physicochemical property of active pharmaceutical ingredients. The optimization of a dissolution medium aims not only to increase solubility and other aspects are to be included such as environmental impact, toxicity degree, availability, and costs. Obtaining comprehensive...
-
Application of Box-Behnken design in response surface methodology for the molecularly imprinted polymer pipette-tip solid phase extraction of methyl red from seawater samples and its determination by spectrophotometery
Publication -
Separation and determination of ciprofloxacin in seawater, human blood plasma and tablet samples using molecularly imprinted polymer pipette‐tip solid phase extraction and its optimization by response surface methodology
Publication -
Development and optimization of simplified method of fast sequential HR-CS-FAAS analysis of apple juices on the content of Ca, Fe, K, Mg, Mn and Na with the aid of response surface methodology
Publication -
Developing assumptions for the tram noise attenuation passive system using the noise maps analysis method
PublicationThe paper presents experimental research carried out to determine the possible actions to reduce thenoise generated by trams in a highly urbanised area. A few design strategies affecting tram ride qualityhave been presented – especially in the aspect of the acoustic phenomena. Main sources of the noisein trams were characterised. The paper includes selected results of comprehensive...
-
Aspects of intergranular corrosion of AISI 321 stainless steel in high-carbon-containing environments
PublicationPurpose – The purpose of this paper is to present a case study of unexpected sensitization to intergranular corrosion of highly resistant AISI 321 steel in petrochemical conditions, where it was subjected to the simultaneous influence of elevated temperature of 250°C and vapors from the asphalt production process. Design/methodology/approach – Corrosion coupons were exposed in an installation carrying asphalt vapors. To identify...
-
Combining MUSHRA Test and Fuzzy Logic in the Evaluation of Benefits of Using Hearing Prostheses
PublicationAssessing the effectiveness of hearing aid fittings based on the benefits they provide is crucial but intricate. While objective metrics of hearing aids like gain, frequency response, and distortion are measurable, they do not directly indicate user benefits. Hearing aid performance assessment encompasses various aspects, such as compensating for hearing loss and user satisfaction. The authors suggest enhancing the widely used...
-
Safety assessment of a concrete viaduct damaged by vehicle impact and an evaluation of the repair
PublicationDamage to lower parts of viaducts caused by impact from under-passing high vehicles is relatively frequent. One such incident, in which a viaduct was damaged by the impact from a truck with an improperly assembled hydraulic crane, is considered in this work. The analysis is based on a detailed object damage evaluation, 3D laser scanning, and numerical simulations. The aim of the study is to accurately model the vehicle impact into...
-
Technology transfer centers as an instrument for the development of technological capabilities
PublicationPurpose of the article is to show how technology transfer centers (TTCs) can affect the development of technological capabilities as a result of cooperation between the science and business sectors on the example of Polish experiences in this field. Scientific aims: The first scientific aim was to present the role of TTCs in the development of technological capabilities. The second scientific aim was to discuss the research results...
-
Two-phase optimizing approach to design assessments of long distance heat transportation for CHP systems
PublicationCogeneration or Combined Heat and Power (CHP) for power plants is a method of putting to use waste heat which would be otherwise released to the environment. This allows the increase in thermodynamic efficiency of the plant and can be a source of environmental friendly heat for District Heating (DH). In the paper CHP for Nuclear Power Plant (NPP) is analyzed with the focus on heat transportation. A method for effectivity and feasibility...
-
Low-cost multi-objective optimization and experimental validation of UWB MIMO antenna
PublicationPurpose–The purpose of this paper is to validate methodologies for expedited multi-objective designoptimization of complex antenna structures both numerically and experimentally.Design/methodology/approach–The task of identifying the best possible trade-offs between theantenna size and its electrical performance is formulated as multi-objective optimization problem.Algorithmic frameworks are described for finding Pareto-optimal...
-
Expedited Metaheuristic-Based Antenna Optimization Using EM Model Resolution Management
PublicationDesign of modern antenna systems heavily relies on numerical opti-mization methods. Their primary purpose is performance improvement by tun-ing of geometry and material parameters of the antenna under study. For relia-bility, the process has to be conducted using full-wave electromagnetic (EM) simulation models, which are associated with sizable computational expendi-tures. The problem is aggravated in the case of global optimization,...
-
Assessing business process complexity based on textual data: Evidence from ITIL IT ticket processing
PublicationPurpose This study aims to draw the attention of business process management (BPM) research and practice to the textual data generated in the processes and the potential of meaningful insights extraction. The authors apply standard natural language processing (NLP) approaches to gain valuable knowledge in the form of business process (BP) complexity concept suggested in the study. It is built on the objective, subjective and meta-knowledge...
-
Opracowanie i wprowadzenie nowoczesnego systemu utrzymania ruchu urządzeń opartego na strategii planowo – zapobiegawczej na obiekcie offshore
PublicationW pracy przedstawiono metodykę utrzymania ruchu maszyn i urządzeń na obiekcie offshore. Opracowany autorski system utrzymania ruchu, który został wdrożony na morskiej platformie wydobywczej „Petrobaltic” gdzie do przesyłu i przetwarzania danych wykorzystano dostępną infrastrukturę informatyczną. Założenia realizowano z wykorzystaniem metod naukowych takich jak analiza case study, metody eksperckie i inne. Pracę zrealizowano w ośmiu...
-
Identification of defected sensors in an array of amperometric gas sensors
PublicationPurpose Amperometric gas sensors are commonly used in air quality monitoring in long-term measurements. Baseline shift of sensor responses and power failure may occur over time, which is an obstacle for reliable operation of the entire system. The purpose of this study is to check the possibility of using PCA method to detect defected samples, identify faulty sensor and correct the responses of the sensor identified as faulty. Design/methodology/approach In...
-
Fast multi-objective design optimization of microwave and antenna structures using data-driven surrogates and domain segmentation
PublicationPurpose Strategies and algorithms for expedited design optimization of microwave and antenna structures in multi-objective setup are investigated. Design/methodology/approach Formulation of the multi-objective design problem oriented towards execution of the population-based metaheuristic algorithm within the segmented search space is investigated. Described algorithmic framework exploit variable fidelity modeling, physics- and...
-
Rapid design optimization of antennas using variable-fidelity EM models and adjoint sensitivities
PublicationPurpose – Development of techniques for expedited design optimization of complex and numerically expensive electromagnetic (EM) simulation models of antenna structures validated both numerically and experimentally. The paper aims to discuss these issues. Design/methodology/approach – The optimization task is performed using a technique that combines gradient search with adjoint sensitivities, trust region framework, as well as...
-
Application of polyethylene glycol-coated iron oxide nanoparticles for magnetic solid phase extraction of copper from seawater samples and its determination by graphite furnace atomic absorption spectrometry using response surface methodology for optimization of extraction
Publication -
On deterministic procedures for low-cost multi-objective design optimization of miniaturized impedance matching transformers
PublicationPurpose This paper aims to investigate deterministic strategies for low-cost multi-objective design optimization of compact microwave structures, specifically, impedance matching transformers. The considered methods involve surrogate modeling techniques and variable-fidelity electromagnetic (EM) simulations. In contrary to majority of conventional approaches, they do not rely on population-based metaheuristics, which permit lowering...
-
Taksonomia funkcjonalnych kompetencji cyfrowych oraz metodologia pomiaru poziomu funkcjonalnych kompetencji cyfrowych ossb z pokolenia 50 plus (Taxonomy of Functional Digital Skills and Methodology for Measuring the Functional Level of Digital Literacy of People Aged 50 plus)
Publication -
Measurement Campaign and Mathematical Model Construction for the Ship Zodiak Magnetic Signature Reproduction
PublicationThe paper presents the partial work done within the framework of the EDA Siramis II project focused on magnetic signature reproduction of ships. Reproduction is understood here as the ability to determine the magnetic anomaly of the local Earth magnetic field in any direction and at any measurement depth due to the presence of the analysed object. The B-91 type hydrographic ship Zodiak was selected as the real case study. The work...
-
Wyznaczanie odpływu ze zlewni niekontrolowanych Kanału Raduni podczas powodzi w 2001 r.
PublicationMetoda SCS (ang. Soil Conservation Service) pozwalająca wyznaczyć wysokość opadu efektywnego. Metoda geomorfologicznego hydrogramu jednostkowego do wyznaczenia hydrogramu odpływu ze zlewni niekontrolowanej. Aplikacja metody do sytuacji w zlewni Kanału Raduni na przykładzie powodzi z 2001 roku. Wyniki obliczeń dla potoków zasilających Kanał Raduni, odniesienie uzyskanych przepływów do dopływu z 2001 roku.
-
Zastosowanie metody studium przypadku w kształceniu menedżerów
PublicationKształcenie z wykorzystaniem metod rozwiązywania problemów (problem-based learning) staje się coraz bardziej popularne na wszystkich poziomach kształcenia, również w edukacji biznesowej. Przykładem takiej metody jest studium przypadku (case study). Metoda studium przypadku pozwala na rozwijanie umiejętności i kompetencji wykorzystywanych przez menedżerów w ich pracy, np. umiejętności syntezy, identyfikacji problemów, czy podejmowania...
-
Pączkowanie - metoda rozwoju interoperacyjnych komponentów dla systemów rozproszonych = Budding – the software development method of interoperable components for distributed systems
PublicationPrzedstawiono 2 współczesne metody wytwarzania oprogramowania: iteracyjno-przyrostową oraz techniki zwinne, ich zalety i wady w kontekście budowy interoperacyjnych platform i środowisk rozproszonych. Zaprezentowano metodę rozwoju oprogramowania przez pączkowanie, jej założenia, zalety i wady. Przedstawiono technologie, na bazie których działa metodologia wytwarzania oprogramowania przez pączkowanie: Software Product Line, Enterprise...
-
ZMIANY METODOLOGICZNE W RACHUNKACH NARODOWYCH I ICH WPŁYW NA WYBRANE MIARY KONKURENCYJNOŚCI
PublicationKonkurencyjność uznawana jest za jeden z ważniejszych elementów globalnego życia społeczno-ekonomicznego. W skali makro konkurencyjność danej gospodarki jest utożsamiana z jej zdolnością do tworzenia w długim okresie większego bogactwa w stosunku do innych gospodarek narodowych oraz zdolności do budowania przewagi konkurencyjnej na rynku. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie wpływu zmian metodologicznych w rachunkach narodowych...
-
The Handling of Business Lawsuits by Common Courts in Poland: Identification of Transaction Costs
PublicationCelem artykułu jest identyfikacja czynników mających wpływ na koszty transakcyjne dochodzenia praw z umów pomiędzy przedsiębiorcami w sprawach gospodarczych. Na potrzeby artykułu przeprowadzono pilotażowe badanie 210 spraw sądowych zawisłych przed Sądem Okręgowym w Gdańsku w pierwszej instancji po 2009 r., w których wyrok wydano w 2012 r. (ostatnie 210 spraw) a od wyroku wniesiono apelację do Sądu Apelacyjnego w Gdańsku i zakończono...
-
Proces wytwarzania e-kursu. Studium przypadku.
PublicationArtykuł definiuje proces wytwarzania e-kursu i e-lekcji oraz kolejne jego etapy, zaczynając od okre - ślania celu i odbiorcy, a kończąc na udostępnieniu treści. Na podstawie opisanego procesu przedstawiane jest stu - dium przypadku dla e-kursu prowadzonego na studiach zaocznych na Wydziale ETI Politechniki Gdańskiej na przedmiocie Strategie informatyzacji. Artykuł pokazuje też ewaluację studium przypadku, zarówno na poziomie oceny...
-
Ryzyko realizacji prac projektowych i prowadzenia przebudowy obiektów prywatnych
PublicationW artykule przedstawiono przykład realizacji przebudowy prywatnego budynku mieszkalnego, podczas której okazało się, że nie jest on wykonany zgodnie z projektem i zasadami sztuki budowlanej. Opracowany i zatwierdzony projekt budowlany przebudowy niewiele miał wspólnego z obiektem, którego dotyczył. Realizacja prac zgodnie z tym projektem była więc obarczona dużym ryzykiem, a w konsekwencji groziła katastrofą budowlaną.
-
Obliczanie przesunięć osi toru przy modernizacji łuków parabolicznych na liniach kolejowych
PublicationPodstawowym zadaniem modernizacji linii kolejowych jest właściwe zaprojektowanie nowego układu geometrycznego, który będzie spełniał założone kryteria związane z parametrami eksploatacyjnymi danej linii. Dążąc do spełnienia przyjętych warunków nałożonych na projektowany układ, projektant najczęściej koryguje podstawowe parametry geometryczne, tj. przechyłkę, promień łuku kołowego oraz długości krzywych przejściowych. W artykule...
-
Badania nad rozdzielaniem grupowym i analityką składu grupowego olejów bazowych i smarowych, zwłaszcza o szerokim zakresie polarności składników
PublicationRozprawa to studia i badania nad rozdzielaniem i analityką składu grupowego olejów bazowych i smarowych o szerokim zakresie polarności składników. Studium literatury wykazało brak metodyk badania udziału frakcji naftowej i roślinnej w takich olejach oraz nieadekwatność w tym celu HPLC. Pierwsza część pracy to badania nad opracowaniem wielokrotnie zastosowanej w praktyce terenowej metodyki i wyposażenia dla zastosowania fluorescencji...
-
Jak firmy z sektora wiedzochłonnych usług biznesowych zarządzają wiedzą? Prezentacja wyników badań.
PublicationW artykule przedstawiono praktyki zarządzania wiedzą stosowane przez przedsiębiorstwa z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MSP), oferujące wiedzochłonne usługi biznesowe. Tematyka ta jest wciąż mało rozpoznana, zwłaszcza w krajach Europy Środkowej, takich jak Polska. W pierwszych dwóch podrozdziałach artykułu zaprezentowano krótki przegląd literatury światowej, dotyczącej zarządzania wiedzą w MSP i sektorze usług wiedzochłonnych....
-
PRACA JAKO DOBRO INDYWIDUALNE I SPOŁECZNE
PublicationPracę definiuje się w różny sposób w zależności od przyjętego kryterium i dyscypliny naukowej, której jest ona przedmiotem badań. Może być traktowana jako źródło dochodów umożliwiających zaspokojenie potrzeb człowieka lub jako podstawowy czynnik produkcji wpływający na efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa. Z punktu widzenia gospodarki praca stanowi jeden z głównych czynników wzrostu i rozwoju gospodarczego. Praca pełni...
-
ZASTOSOWANIE APLIKACJI INTERNETOWEJ W OCENIE JAKOŚCI DOPASOWANIA APARATÓW SŁUCHOWYCH
PublicationW pracy opisano zastosowanie aplikacji internetowej do oceny jakości dopasowania aparatów słuchowych. Metoda oceny polega na badaniu ankietowym, uzupełnionym testem rozumienia słów jednosylabowych w polu swobodnym. Opisywana aplikacja internetowa pozwala na przeprowadzenie badania z dowolnego komputera z dostępem do sieci. Dzięki implementacji metody w postaci aplikacji internetowej, można w systematyczny i uporządkowany sposób...
-
Wino – uzupełnienie czy dominujący składnik portfela inwestycyjnego o minimalnym ryzyku
PublicationCel – Określenie struktury portfela inwestycyjnego o minimalnym ryzyku, składającego się z inwestycji na rynku win oraz z inwestycji w akcje spółek notowanych na wybranych giełdach Europy Środkowo-Wschodniej. Metodologia badania – Konstrukcja portfeli inwestycyjnych zgodnie z teorią zaproponowaną przez H.M. Markowitza, poparta badaniami literaturowymi odnoszącymi się do zagadnienia ekonomii wi-na. Wynik – Inwestycja w wino może...
-
WZROST ZATRUDNIENIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH MSP problemy badawcze i wyniki
PublicationW artykule w pierwszej kolejności przedstawiono główne problemy badawcze związane z zagadnieniem wzrostu i rozwoju przedsiębiorstwa, wskazując na najczęściej stosowane rozwiązania metodyczne w tym zakresie. W dalszej części zaprezentowano wyniki badań empirycznych, dotyczące zmian zatrudnienia oraz planów związanych z rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw funkcjonujących na Pomorzu (badania zostały przeprowadzone w 2009 i...
-
WPŁYW KAUSTYKI NA AKUSTYKĘ GROT SZEPTÓW W PARKU OLIWSKIM W GDAŃSKU
PublicationW pracy omówiono kaustykę jako uporządkowaną formę rozmycia ogniska, tworzonego przez zwierciadło wklęsłe. Zaprezentowano przykład kaustyki powstającej przy odbiciu światła od zwierciadła wklęsłego. Na tym tle wskazano na możliwość powstawania kaustyk w pomieszczeniach. Szczególną uwagę zwrócono na duże pomieszczenia o charakterze historycznym, ze względu na częstą obecność w nich zwierciadeł akustycznych w postaci sklepień i...
-
Hybrid design approach in education using a progressive rule-based digital design development. Sopot College experiences.
PublicationBudynek sam w sobie może być uznany za hybrydę inżynierii i Beaux-Arts. Obecnie istnieje wiele narzędzi, które mogą pomóc architektom w opracowaniu i optymalizowu ich innowacyjnych koncepcje. Artykuł opisuje projekt hybrydowego podejścia opartego na połączeniu tradycyjnej architekturze i Komputerowego projektowania na podstawie programu studiów w Sopocie College, Wydział Architektury. Artykuł bada dziedzinie współpracy i interakcji...
-
Krytyczne działania i czynniki sukcesu wdrażania projektów informatycznych
PublicationCelem niniejszego artykułu jest określenie, jakie działania powinny podjąć organizacje gospodarcze, aby zidentyfikowane krytyczne czynniki sukcesu projektów informatycznych, pozwalające na zwiększenie prawdopodobieństwa pomyślnego zakończenia przedsięwzięcia, zmaterializowały się. Na potrzeby niniejszego artykułu przeprowadzono badania własne. Jako metodę wybrano analizę przypadków. Badanie przeprowadzono w organizacji, która prowadziła...
-
Kształtowanie wartości wskaźników wspomagania finan-sowego przez ponadprzeciętnie rentowne MSP w okresie dobrej i złej koniunktury gospodarczej
PublicationW artykule porównano kształtowanie wartości wskaźników z obszaru wspomagania finansowego przez ponadprzeciętnie rentowne MSP w okresie dobrej i złej koniunktury gospodarczej. Celem przeprowadzonych badań było ponadto zaproponowanie przedziałów wartości rekomendowanych dla wskaźników z obszaru wspomagania finansowego, z osobna dla okresu dobrej jak i złej koniunktury gospodarczej. W trakcie przepro-wadzonych badań uwzględniono...
-
Kształtowanie wartości wskaźników płynności finansowej przez ponadprzeciętnie rentowne MSP w okresie dobrej i złej koniunktury gospodarczej
Publication: W artykule porównano kształtowanie wartości wskaźników z obszaru płynności finansowej przez ponadprzeciętnie rentowne MSP w okresie dobrej i złej koniunktury gospodarczej. Celem przeprowadzonych badań było ponadto zaproponowanie przedziałów wartości rekomendowanych dla wskaźników z obszaru płynności finansowej z osobna dla okresu dobrej, jak i złej koniunktury gospodarczej. W trakcie przeprowadzonych badań uwzględniono 67 317...
-
Eksperymentalna analiza współczynników oporów lokalnych dla wybranych kształtek i złączek w systemach rur wielowarstwowych
PublicationArtykuł poświęcony jest analizie wartości współczynników oporów lokalnych dla wybranych kształtek i złączek pracujących w instalacjach z rur wielowarstwowych z tworzyw sztucznych. Badaniom poddano elementy o średnicach DN16, DN20, DN25, powszechnie wykorzystywane we współczesnych instalacjach sanitarnych. W pracy przedstawiono wybrane wyniki badań laboratoryjnych (dla rozszerzeń, kolanek i trójników) oraz ich porównanie z wartościami...
-
Analiza ruchowa pojazdów szynowych z uwzględnieniem zmian napięcia na odbieraku prądu
PublicationW artykule zaproponowano metodykę wykonywania analizy ruchowej pojazdów szynowych, która uwzględnia wpływ zmieniającego się napięcia zasilającego pojazd a jego właściwości ruchowe. Wykorzystując model opracowany w programie Simulink wskazano na istotne różnice w czasie przejazdu oraz w wartościach napięcia zasilającego pomiędzy proponowanym sposobem analizy a powszechnie stosowanym podejściem uproszczonym.
-
Metoda diagnostyki łożysk na podstawie analizy przebiegów prądu i napięcia zasilającego silnik indukcyjny.
PublicationW niniejszej monografii przedstawiono oryginalne podejście i realizację diagnostyki łożysk silników indukcyjnych przy użyciu metody opartej na pomiarach i analizie iloczynu wartości chwilowych prądu i napięcia zasilającego maszyny. Uzyskane wyniki badań eksperymentalnych na obiektach rzeczywistych okazały się zbieżne z wynikami badań symulacyjnych i potwierdziły, że powstanie uszkodzeń łożysk w silniku skutkuje pojawieniem się...
-
Woda jako element przyrodniczy w przestrzeni zamieszkiwania. Ideowe formy architektoniczne
PublicationMożna obecnie zaobserwować nasilające się zjawisko pozamiejskich migracji. Sprzyja im dogodność warunków zamieszkiwania poza miastem. Pojezierze Kaszubskie to obszar, gdzie powstaje wiele pozamiejskich, czasowo zamieszkiwanych domów. Często lokowane są one pobliżu jezior i rzek. Wydaje się, że woda stanowi szczególny walor tych miejsc. Nawiązywane poprzez nią relacje i poczucie współuczestnictwa skłoniły do poszukiwania szczególnych...
-
Trust case - a case for trustworthiness of IT infrastructures
PublicationArtykuł prezentuje podejście do budowy argumentów (trust case) uzasadniających zaufanie do systemów i infrastruktur IT. Wprowadza system pojęć związanych ze strukturą i treścią trust case, identyfikuje udziałowców trust case oraz dyskutuje możliwość wsparcia narzędziowego procesu zarządzanie trust case. Omawia równiez krótko dotychczasowe zastosowania tego podejścia.
-
Model oceny dojrzałości przedsiębiorstw do zastosowania zwinnych metodyk zarządzania projektami IT
PublicationDysertacja koncentruje się na budowie modelu, który ocenia gotowość przedsiębiorstw do wdrożenia zwinnych metodyk zarządzania projektami IT. Analizuje istniejące metody oceny dojrzałości projektowej i wprowadza własny model, biorąc pod uwagę krytyczne czynniki sukcesu i skuteczność zwinnych metod. Rozprawa zawiera badania literaturowe, empiryczne studium przypadku oraz weryfikację i rekomendacje modelu, dostarczając wglądu w praktyczne...