Filters
total: 3937
-
Catalog
- Publications 2556 available results
- Journals 50 available results
- Conferences 1 available results
- Publishing Houses 2 available results
- People 358 available results
- Inventions 6 available results
- Projects 112 available results
- Laboratories 5 available results
- Research Teams 22 available results
- e-Learning Courses 468 available results
- Events 36 available results
- Open Research Data 321 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: modelowanie centr katalitycznych enzymow
-
Effect of furfural on the enzyme activity during enzymatic hydrolysis of cellulose isolated from poplar wood (Populus sp.) Wpływ furfuralu na aktywność enzymu podczas hydrolizy celulozy wyodrębnionej z drewna topoli (Populus sp.)
Publication -
Paweł Filipkowski dr inż.
PeoplePaweł Filipkowski Ph.D. Biotechnology Department of Chemistry, Technology and Biotechnology of Food Faculty of Chemistry Gdansk University of Technology Narutowicza 11/12 80-233 Gdansk, Poland Tel: +48 58 3472456 e-mail: pawel.filipkowskiATpg.edu.pl Current position: Assistant Professor/Senior Lecturer*(from Jan.2019) of Biotechnology, Department of Chemistry, Technology and Biotechnology of Food, Gdansk University of Technology. Education: Eng....
-
Analiza sposobów modelowania krzywizny − krzywe Beziera a metoda analityczna
PublicationW artykule przedstawiono analizę sposobów modelowania krzywizny krzywej przejścia łączącej dwa łuki kołowe o zgodnym przebiegu, z których jeden położony jest wewnątrz drugiego. Opisane w literaturze krzywe Bezier [2, 4] porównano z krzywymi typu K0 i K1 uzyskanymi na drodze analitycznej przy zastosowaniu uniwersalnej metody modelowania krzywizny. Oceną objęto właściwości dynamiczne porównywanych krzywych przejścia oraz możliwości...
-
Zastosowanie modelowania źródła hałasu kolejowego dla polskich pociągów
PublicationCelem referatu jest zaprezentowanie wyników implementacji modelu prognozowania źródłowego hałasu kolejowego zawartego w projektach HARMONOISE/IMAGINE, opartego na danych referencyjnych tego modelu. Wyniki prognozowania porównano z wynikami pomiarów przeprowadzonych w warunkach rzeczywistych i na tej podstawie wyznaczono wartości błędów pomiędzy obliczeniami a wartościami pomiarowymi. W modelu przyjęto takie same warunki atmosferyczne,...
-
Problemy modelowania własności wytrzymałościowych stalowych konstrukcji typu ''sandwich''
PublicationW pracy omówiono wyniki badań zmęczeniowych stalowych, laserowo spawanych konstrukcji typu sandwich. Na ich tle uogólniono mechanizmy niszczenia takich konstrukcji. Dla wybranego modelu niszczenia przedstawiono wyniki badań elementarnego połączenia spawanego laserowo.
-
Trudności podczas modelowania próby implant w programie Ansys.
PublicationW artykule przedstawiono trudności związane ze stworzeniem modelu próby implant w programie Ansys. Określono również trudności związane z przypisaniem odpowiednim strefom połączenia spawanego własności mechanicznych.
-
Integracja modelowania i implementacji oprogramowania w metodzie IMAC.
PublicationDotychczasowa technologia wytwarzania oprogramowania akceptuje występowanie niespójności pomiędzy modelowaniem w języku UML a implementacją w obiektowych językach programowania. Metoda IMAC zapewnia spójność przez zastosowanie jednolitej notacji graficznej w całym projekcie informatycznym. Dzięki temu implementacja zostaje sprowadzona do uszczegółowienia diagramów projektowych i wygenerowania gotowego, funkcjonalnego kodu programu....
-
Rozwój metod modelowania systemów organizacji i zarządzania produkcją.
PublicationW niniejszym rozdziale określono główne czynniki które wpływają na proces modelowania systemów organizacji i zarządzania produkcją. Dla każdego z wyróżnionych czynników przedstawono również rozwój ukształtowanych w wyniku modelowania technik i metod wspomagających produkcję.
-
Problem modelowania połączeń pomiędzy obiektami zabytkowymi, a elementami nowoprojektowanymi
PublicationW artykule przedstawiono badania i symulacje numeryczne dotyczące modelowania połączeń pomiędzy obiektami zabytkowymi, a elementami nowoprojektowanymi. Zakres prac obejmuje projekt koncepcyjny zewnętrznej klatki schodowej wraz z tarasem obserwacyjnym połączonej z zabytkową wieżą ciśnień, która znajduje się na terenie Politechniki Gdańskiej, badania doświadczalne oraz symulacje numeryczne różnego rodzaju podparcia elementów klatki...
-
Metoda symulacyjna w modelowaniu niezawodności przestrzennych układów prętowych.
Publication -
Efektywność metod modelowania systemów z perspektywy psychologii poznawczej.
PublicationPsychologiczne dopasowanie metod modelowania systemów i narzędzi CASE do profilu wykonawcy ma istotny wpływ na efektywność pracy rozumianą chociażby jako czas wykonania zadania, ilość wprowadzonych defektów, łatwość pracy,czy też łatwość wykorzystania rezultatów. W referacie zaprezentowano dwa podejścia do oceny metod modelowania z perspektywy poznawczej. W pierwszym podejściu wykorzystano zbiór wymiarów poznawczych, natomiast...
-
Studencka przestrzeń modelowania matematycznego, czyli nowy budynek CNMiKnO
PublicationW ramach projektu „Inżynier Przyszłości” powstał nowy budynek Centrum Nauczania Matematyki i Kształcenia na Odległość zintegrowany w jedną całość z Centrum Nanotechnologii B. To kolejny element nowoczesnej infrastruktury edukacyjnej Politechniki Gdańskiej zbudowany w oparciu o najnowsze technologie ICT i wyposażony w nowoczesne narzędzia modelowania matematycznego i wizualizacji danych....
-
Glucosamine-6-phosphate synthase - the multi-facets enzyme
PublicationAmidotransferaza L-glutamina: D-frukozo-6-fosforan, nazywana zwyczajowo syntazą glukozamino-6-fosforanu, jako jedyny enzym należący do grupy amidotransferaz, nie wykazuje aktywności amoniakozależnej. Enzym ten, katalizujący pierwszy wyjątkowy etap w szlaku metabolicznym prowadzącym do ostatecznego wytworzenia 5´difosfourydyno-N-acetylo-D-glukozaminy (UDG-GlcNAc) stanowi ważny punkt kontroli metabolicznej biosyntezy makromolekuł...
-
Enzyme-conjugated MXene nanocomposites for biosensing and biocatalysis acuities
PublicationEngineered two-dimensional (2-D) MXenes-based materials with tunable characteristics and multi-functionalities have brought up new paradigms in the biosensing and catalysis of chemical compounds. The profusion of electroactive functional moieties on the surface of few/multi-layer MXenes facilitates their ability to retain biomolecules such as enzymes resulting in unique dimensions for bioanalytical and biosensing applications....
-
Technika mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej (SPME) w badaniach analitycznych żywności. Solid-phase microextraction (SPME) in food analysis-review
PublicationW pracy przedstawiono studium literaturowe dotyczące zastosowania technik SPME, jako metody izolacji i wzbogacania zanieczyszczeń, związków zapachowych i smakowych oraz dodatków funkcjonalnych z próbek żywności. Przedstawiono także czynniki wpływające na efektywność procesu mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej, wybrane chromatogramy obrazujące ten wpływ oraz tabelaryczne zestawienie przykładów zastosowań SPME do badań żywności.
-
Analiza osiadania podpór wiaduktu drogowego posadowionego na palach prefabrykowanych na podstawie obliczeń analitycznych, badań terenowych i monitoringu.
PublicationZagadnienie dotyczące fundamentów palowych pracujących w grupie pozostaje wciąż nierozwiązane. Pomimo wielu badań doświadczalnych oraz przeprowadzonych analiz naukowych, trudno w sposób jednoznaczny sformułować i przedstawić metodę obliczeniową, która w pełni odzwierciedla rzeczywiste warunki pracy posadowienia pracującego w grupie. Podstawowymi wartościami, które należy ustalić podczas prac projektowych oraz wykonawczych dla omawianej...
-
Non-places in the centre of the historic Main Town in Gdansk? – Design Thinking as a method of solving problems in cities
PublicationThe interiors of reconstructed extensive blocks of the historic Main Town in Gdansk are nowadays degraded areas, full of cars, with “holes” after never-finished archaeological excavations. It is not surprising that inhabitants avoid them. These are NON-PLACES. This situation prompts social movements to act. The first step towards the change was the interdisciplinary and transdisciplinary project of revitalization of one of the...
-
New Two-center Ellipsoidal Basis Function Neural Network for Fault Diagnosis of Analog Electronic Circuits
PublicationIn the paper a new fault diagnosis-oriented neural network and a diagnostic method for localization of parametric faults in Analog Electronic Circuits (AECs) with tolerances is presented. The method belongs to the class of dictionary Simulation Before Test (SBT) methods. It utilizes dictionary fault signatures as a family of identification curves dispersed around nominal positions by component tolerances of the Circuit Under Test...
-
Role of inner-city brownfields in urban development of european cities - example of Gdańsk Music and Congress Centre
PublicationPołożone w bliskim sąsiedztwie śródmieść tereny poprzemysłowe odgrywają w miastach europejskich ważną rolę w przekształceniach struktur miejskich. Kształtowane na posiadających bardzo silną tożsamość terenach wielofunkcyjne, przestrzenie publiczne przyczyniają się do zatrzymania w centrum miast jego mieszkańców i przeciwdziałają ich ucieczce na obrzeża. Wyżej wspomniane kulturowe i historyczne dziedzictwo, jak i genius loci obecny...
-
The influence of gestational weight gain after bariatric procedures on selected pregnancy outcomes: a single center study
Publication -
Cigarette smoking and its impact on weight loss after bariatric surgery: A single center, retrospective study
Publication -
The Use of USV to Develop Navigational and Bathymetric Charts of Yacht Ports on the Example of National Sailing Centre in Gdańsk
PublicationApart from extensive infrastructure protection, modern yacht ports should primarily provide vessels with navigational safety associated with their maneuvering on the approach fairway, as well as mooring in the port aquatory. For this reason, yachts entering the harbor should have up-to-date, accurate, and reliable charts of the port and its surroundings. This article presents hydrographic surveys conducted in the National Sailing...
-
Protection and renovation of public areas in a modernist city: the case of three streets in the historic City Centre of Gdynia
PublicationThis article concerns issues related to the preservation and restoration of public space in Gdynia’s city centre, which was designed and built mainly in the 1920s and 1930s. In 2007, a major part of the city centre was entered into the register of monuments asa historic complex of urban architecture. Moreover, in 2015, the area was declared a Monument of History. Protection of a complex of urban architecture covers not only the...
-
Contr-rotating eccentric-mass rotors used as exciters of sinusoidal forces applied to elastically supported bodies
PublicationThe work focuses on aspects of multibody dynamics. Investigated object is a mass driven by rotations of an inertial shaker. Resulting vibrational set consists of two counter-rotating identically-unbalanced rotors. Since the mass centres of the rotors do not coincide with the axes of their rotations, significant centrifugal forces arise during rotations. As both rotors are identically unbalanced, the inter-axial force components...
-
The Use of USV to Develop Navigational and Bathymetric Charts of Yacht Ports on the Example of National Sailing Centre in Gdańsk
Publication -
Physical and numerical modelling of flow pattern and combustion process in pulverized fuel fired boiler.
PublicationW pracy przedstawiono źródła powstawania toksycznych związków podczas procesu spalania, metody ich redukcji. Do tego zadania wykorzystano eksperymentalne modelowanie fizyczne i uzupełniono je modelowaniem numerycznym. Obie metody, techniki modelowania miały na celu optymalizację procesu spalania.Wyniki obliczeń numerycznych porównano z pomiarami.
-
N-Alkyl Derivatives of L-Glutamine As Inhibitors of Glutamine - Utilizing Enzymes
PublicationA general facile method to synthesize the N-gamma-alkyl and N-gamma,N-gamma-dialkyl derivatives of L-glutamine (1a-d) from L-glutamic acid as a starting substrate is presented. The obtained compounds are shown to inhibit three diferent glutamine-utilizing enzymes, namely: glutaminase, gamma-glutamyl transpeptidase, and glucosamine-6-phosphate synthase, with inhibitory constants within the milimolar range.
-
Are antioxidant enzymes essential markers in the diagnosis and monitoring of cancer patients – A review
Publication -
Anaerobic Exercise-Induced Activation of Antioxidant Enzymes in the Blood of Women and Men
Publication -
Badanie parametrów wewnętrznego reformingu biogazu w tlenkowych ogniwach paliwowych z anodowymi warstwami katalitycznymi Ce0,9Pr0,1O2-δ i Ce0,9Sm0,1O2-δ
PublicationOgniwa paliwowe są obiecującą alternatywą dla energetyki opartej na paliwach kopalnych. Tlenkowe ogniwo paliwowe to urządzenie elektrochemiczne, które pozwala na bezpośrednie przetwarzanie energii chemicznej paliwa na energię stałego prądu elektrycznego. Standardowo wykorzystywanym paliwem jest wodór, który podczas utleniania nie wytwarza zanieczyszczeń, a produktami reakcji są woda i ciepło. Jednakże składowanie i transport czystego...
-
Macro models of casualties in road transport. Modelowanie strat osobowych w transporcie drogowym.
PublicationW referacie przedstawiono propozycję makro modelu strat osobowych ponoszonych w wypadkach drogowych. Zaproponowano modele liczby ofiar śmiertelnych wypadków drogowych zbudowanych na bazie danych z kilkudziesięciu krajów całego świata. Przedstawione koncepcje budowy modeli mogą posłużyć do opracowania modeli czynnikowych opisujących strategiczne ryzyko społeczne na sieci dróg wybranych krajów z całego świata. jedną z koncepcji...
-
Wspomaganie diagnostyki układu oddechowego przez modelowanie parametrów respiracji metodą oscylacji wymuszonych
PublicationCelem pracy jest weryfikacja praktycznej przydatności parametrów modeli procesu respiracji w diagnostyce układu oddechowego. Poddana ocenie została technika oscylacji wymuszonych. Wyniki badań eksperymentalnych zaczerpnięto z literatury. Wykorzystano cztero- i sześcioparametrowy model procesu respiracji. Estymaty parametrów porównano z wynikami badań przeprowadzonymi u osób, u których stwierdzono zaburzenia układu oddechowego....
-
Modelowanie rozwoju systemów energetycznych z uwzględnieniem mechanizmów promowania odnawialnych źródeł energii
PublicationW referacie omówiono problemy wynikające z konieczności odwzorowania mechanizmów wsparcia odnawialnych źródeł energii w modelu bilansowym, wykorzystywanym do programowania rozwoju systemów energetycznych. Szczególny nacisk położono na system wykorzystujący świadectwa pochodzenia energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Zaprezentowano metodykę uwzględniania tego mechanizmu w modelu prognostycznym MARKAL do optymalizacji rozwoju...
-
Modelowanie rozwoju systemów energetycznych z uwzględnieniem mechanizmów promowania odnawialnych źródeł energii
PublicationW referacie omówiono problemy wynikające z konieczności odwzorowania mechanizmów wsparcia odnawialnych źródeł energii w modelu bilansowym, wykorzystywanym do programowania rozwoju systemów energetycznych. Szczególny nacisk położono na system wykorzystujący świadectwa pochodzenia energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Zaprezentowano metodykę uwzględniania tego mechanizmu w modelu prognostycznym MARKAL do optymalizacji rozwoju...
-
Modelowanie układu napędowego z silnikiem IPMSM z uwzględnieniem dyskretnego działania sterownika
PublicationOmówiono model układu napędowegoopracowany w środowisku Matlab/Simulink. Model składa się zsilnika IPMSM, falownika tranzystorowego oraz sterownikacyfrowego z zaimplementowanym algorytmem sterowania. Wprosty sposób odzwierciedlono dyskretną pracę sterownika,umożliwiając badania symulacyjne bezczujnikowego algorytmusterowania opartego na pomiarze szybkości zmian prądówfazowych silnika w poszczególnych podokresach modulacjinapięcia...
-
Modelowanie wód podziemnych dla ustalenia zasobów eksploatacyjnych ujęć na przykładzie Trójmiasta
PublicationAglomeracja Trójmiejska obejmuje zróżnicowany geomorfologicznie obszar. Wody podziemne ujmowane są na obszarze wysoczyzny, w strefie zasilania i przepływu wód podziemnych, a także na obszarze nizin nadmorskich, w strefie ich drenażu. W artykule przestawiono wyniki badań modelowych prowadzonych w celu ustalenia zasobów eksploatacyjnych wód z utworów plejstocenu na dwóch ujęciach zlokalizowanych w części wysoczyznowej: Gdynia Wiczlino...
-
Czujniki gazów toksycznych na bazie elektrolitów stałych modelowanie i optymalizacja konstrukcji
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań mających na celu opracowanie i przebadanie nowych elektrokatalitycznych czujników gazów, czujników na bazie elektrolitów stałych wykorzystujących kinetykę reakcji chemicznej. Czujniki te pobudzane są okresowym sygnałem trójkątnym przy jednoczesnym pomiarze odpowiedzi prądowej czujnika (woltamperometria cykliczna). Odpowiedź czujników elektrokatalitycznych niesie znacznie więcej informacji niż...
-
Modelowanie 3d uzwojenia maszyny elektrycznej wspomagane obwodowym modelem mechanicznym cewki giętkiej
PublicationW pracy przedstawiono założenia i sposób wyprowadzenia równań modelu mechanicznego cewki giętkiej uzwojenia dwuwarstwowego prądnicy synchronicznej. Opracowano również model 3D całego uzwojenia maszyny synchronicznej. Wyznaczono odkształcnia w uzwojeniu przy zastosowaniu wirtualnych napręrzeń wewnętrznych pomiędzy powieszchniami przenikajęcych się cewek. Mechaniczny model obwodowy cewki tego uzwojenia można scharakteryzować jako...
-
Eksperymentalne modelowanie emisji hałasu przez silnik indukcyjny zasilany z falownika napięcia.
PublicationZaproponowano nową metodę predykcji amplitudowego widma hałasu silnika indukcyjnego klatkowego zasilanego z falownika napięcia. Obliczenia spodziewanego widma hałasu bazują na ogólnych charakterystykach elektroakustycznych silnika wyznaczanych eksperymentalnie. Przedstawiono również wyniki weryfikacji eksperymentalnej omawianej metody.
-
Eksperymentalne modelowanie emisji hałasu przez silnik indukcyjny zasilany z falownika napięcia.
PublicationZaproponowano nową metodę predykcji amplitudowego widma hałasu silnika indukcyjnego klatkowego zasilanego z falownika napięcia. Obliczenia spodziewanego widma hałasu bazują na ogólnych charakterystykach elektroakustycznych silnika wyznaczanych eksperymentalnie. Przedstawiono również wyniki weryfikacji eksperymentalnej omawianej metody.
-
Modelowanie zachowania zespołu mięśni szkieletowych w układzie ramię-przedramię [dokument elektroniczny].
PublicationW artykule szczegółowo opisano zasady modelowania zachowania zespołu mięśni szkieletowych w czasie płaskich ruchów zginania-prostowania przedramienia względem nieruchomego ramienia. Zamodelowano stany dynamiczne zmiany kąta obrotu przedramienia oraz stany ustalone, gdy w mięśniach występują skurcze izometryczne, podczas stabilizacji przedramienia w obszarze dopuszczalnym albo w granicznych położeniach ruchu.
-
Modelowanie obszarów niebezpiecznych i pogodowych w procesie wyznaczania trasy przejścia statku
PublicationMinimalny obszar akwenu wokół poruszającego się statku zawarty w pewnych granicach nazywa się domeną. Obszar ten stanowi strefę bezpieczeństwa dla poruszającego się statku w którym nie powinien się znaleźć żaden inny obiekt nawigacyjny gdyż powoduje to ryzyko kolizji. Obszary przedstawiające złe warunki pogodowe nie są całkowicie zabronione i dlatego też opisywane są rozmytymi funkcjami przynależności. W pracy przedstawiono zależności...
-
MODELOWANIE ANALITYCZNE I NUMERYCZNE PRZEPŁYWU PRZEZ WIEŃCE TURBINOWE PRZYDŹWIĘKOWE I NADDŹWIĘKOWE
PublicationW rozdziale dokonano przeglądu charakterystyk przepływowych dwóch najbardziej typowych konstrukcji wieńców kierowniczych stosowanych w turbinach energetycznych pracujących w konwencjonalnych elektrowniach parowych. Przywołano charakterystyczne dane geometrii stopni oraz dokonano analizy przepływu przez wybrane reprezentatywne stopnie pracujące w warunkach nominalnych. W analizie wzięto pod uwagę m.in. zakresy prędkości rejestrowane...
-
Modelowanie przemieszczającej się struny w kontakcie z podukładem o parametrach skupionych
PublicationW artykule przedstawiono metodę modelowania i analizę układu składającego się z przemieszczającej struny w kontakcie z elementami o parametrach skupionych. Równania ruchu rozważanego układu wyprowadzane są metodą hybrydową, która wykorzystuje metodę dekompozycji modalnej oraz elementów skończonych. Zredukowany model modalny zbudowano dla podukładu nie uwzględniającego przyspieszenia Coriolisa i nieproporcjonalnego tłumienia. Zjawiska...
-
Komputerowe modelowanie układów przekształtnikowych przy wykorzystaniu różnych programów symulacyjnych - analiza porównawcza
PublicationNiniejsze opracowanie przedstawia porównanie wybranych, często stosowanych środowisk służących modelowaniu i symulacji. Porównanie jest oparte na analizie pracy układu prze-kształtnikowego wraz z niezbędnym obwodem sterowania. Założeniem autorów referatu jest porównanie nakładów pracy i czasu koniecznego na przygotowanie modelu do obliczeń, jak również ocena trudności w przygotowaniu, wymaganego czasu obliczeń przy zadanej dokład-ności,...
-
Modelowanie regionalnych systemów energetycznych - konkurencja źródeł odnawialnych i wykorzystujących gaz ziemny
PublicationW referacie omówiono wyniki modelowania regionalnego systemu zaopatrzenia w energię, w którym uwzględniono konkurencyjne rozwiązania dot. przyszłego pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło. Model (zbudowany w systemie MARKAL) uwzględnia m.in. uregulowania prawne dotyczące promocji energetyki odnawialnej oraz gospodarki skojarzonej, co umożliwiło przebadanie konkurencji źródeł odnawialnych i wykorzystujących gaz...
-
Modelowanie i estymacja dla celów predykcyjnego optymalizującego sterowania biologiczną oczyszczalnią ścieków
Publication -
Modelowanie hydraulicznych skutków katastrofy zapory wodnej. Modeling of dam-break water flow
PublicationPrzedstawiono numeryczne rozwiązanie równań przepływu wody płytkiej wywołanego katastrofą zapory wodnej. Przestrzenną dyskretyzację równań wykonano metodą objętości skończonych. Metodę zastosowano do prognostycznych obliczeń propagacji fali wezbraniowej wywołanej katastrofą zapory wodnej w dolinie rzeki Toce. Wyniki obliczeń porównano z dostępnymi (obcymi) pomiarami wykonanymi na fizycznym modelu doliny. Uzyskano zadowalającą...
-
Zdalne modelowanie i walidacja projektów hybrydowych instalacji fotowoltaicznych wspomaganych ogniwami paliwowymi
PublicationW artykule zaprezentowano opracowany i wykonany demonstrator systemu, który umożliwia modelowanie, monitorowanie i walidację projektów hybrydowych instalacji fotowoltaicznych wspomaganych ogniwami paliwowymi, a także prowadzenie eksperymentów i badań naukowych. Dostępność systemu za pośrednictwem sieci Ethernet lub GSM pozwala na zdalne prowadzenie prac wszędzie tam, gdzie zapewniony jest dostęp do sieci internetowej. Zastosowanie...
-
Strategic risk modelling in highway engineering = Modelowanie ryzyka strategicznego w inżynierii drogowej
PublicationRyzyko strategiczne w inżynierii drogowej wybranego kraju związane jest realizacją celów strategicznych funkcjonowania kraju, jakimi są: ochrona życia i zdrowia uczestników ruchu drogowego, ochrona krytycznej infrastruktury i wzmocnienie systemu ratownictwa. Przedstawiono przegląd koncepcji modelowania ryzyka w ruchu drogowym, wykorzystywanych do budowy narzędzi do podejmowania decyzji strategicznych dla potrzeb bezpieczeństwa...