prof. dr hab. inż. Janusz Smulko
Zatrudnienie
- Kierownik katedry w Katedra Metrologii i Optoelektroniki
- Profesor w Katedra Metrologii i Optoelektroniki
Obszary badawcze
Publikacje
Filtry
wszystkich: 187
Katalog Publikacji
-
Performance Analysis of the "Intelligent" Kirchhoff- Law - Johnson-Noise Secure Key Exchange
PublikacjaThe Kirchhoff-law - Johnson-noise (KLJN) secure key distribution system provides a way of exchanging theoretically secure keys by measuring random voltage and current through the wire connecting two different resistors at Alice’s and Bob’s ends. Recently new advanced protocols for the KLJN method have been proposed with enhanced performance. In this paper, we analyze the KLJN system and compare with the „intelligent” KLJN (iKLJN)...
-
EFFICIENCY OF GAS MIXTURES DETECTION BY RESISTIVE GAS SENSORS
PublikacjaResistive gas sensors are very popular and are commonly used to detect various gases and their mixtures. Their main disadvantage is very limited selectivity. Practical use of gas sensors in environmental applications (e.g., in sewage systems to protect workers, in air conditioning systems to monitor atmosphere quality) requires determination of concentration of a few mixed gases at the same time. We would like to present recent...
-
Szumy czujników : Metody pomiarów i analizy
PublikacjaW pracy przedstawiono problematykę pomiarów i analizy szumów w wybranych rodzajach czujników. Przedstawiono mechanizmy powstawania szumów, metody ich pomiarów oraz analizy. W pracy występuje szereg przykładów w których szumy są źródłem informacji o zjawiskach zachodzących w otoczeniu czujnika. Praca będzie przydatna dla osób zajmujących się problematyką pomiarów i analizy sygnałow o niewielkiej intensywności.
-
Metody usuwania zakłóceń podczas pomiarów polowych widm Ramana
PublikacjaW pracy zostały scharakteryzowane źródła zakłóceń występujące podczas pomiarów widm Ramana w warunkach polowych. Zaprezentowano wpływ czasu integracji na jakość rejestrowanych widm w przypadkach, gdy szumy własne spektrometru mają składową typu 1/f, dominującą w zakresie małych częstotliwości. Przedstawiono także wyniki uzyskane podczas pomiarów z detekcją synchroniczną, stosowaną w przenośnych spektrometrach Ramana, w pomiarach...
-
Measurement system for nonlinear surface spectroscopy by atomic force microscopy for corrosion processes monitoring
PublikacjaIn addition to traditional imaging the surface, atomic force microscopy (AFM) enables wide variety of additional measurements. One of them is higher harmonic imaging. In tapping mode the nonlinear contact between tip and specimen results in higher frequency vibrations. More information available from the higher harmonics analysis proves to be helpful for more detailed imaging. Such visualization is especially useful for heterogeneous...
-
Metody usuwania zakłóceń podczas pomiarów polowych widm Ramana
PublikacjaW pracy zostały scharakteryzowane źródła zakłóceń występujące podczas pomiarów widm Ramana w warunkach polowych oraz sposoby redukcji ich wpływu na jakość rejestrowanych widm. Zaprezentowano wpływ czasu integracji na jakość rejestrowanych widm w przypadkach, gdy szumy własne spektrometru mają składową typu 1/f, dominującą w zakresie małych częstotliwości. Przedstawiono także wyniki uzyskane podczas pomiarów z detekcją synchroniczną,...
-
A measurement system for nonlinear surface spectroscopy with an atomic force microscope during corrosion process monitoring
PublikacjaIn addition to traditional imaging the surface, atomic force microscopy (AFM) enables wide variety of additional measurements. One of them is higher harmonic imaging. In tapping mode the nonlinear contact between tip and specimen results in higher frequency vibrations. More information available from the higher harmonics analysis proves to be helpful for more detailed imaging. Such visualization is espe-cially useful for heterogeneous...
-
Diagnostics of zno varistors by means of nondestructive testing
PublikacjaStandard industrial testing of high-voltage varistors for surge arresters demands application of high voltages and intensive currents. Nondestructive methods for varistor quality and endurance evaluation have been proposed and described. They rely on the application of resonant ultrasound spectroscopy, electro-ultrasonic spectroscopy, noise measurement and nonlinearity testing at voltages lower than continuous operating range....
-
Detection of illicit chemicals by portable Raman spectrometer
PublikacjaThe Raman spectrometers can be built as the portable devices and can be used in various places to detect illicit chemicals. This method has become popular due to deficiency of other fast methods that could be applied against terrorist attacks or could help police at their work. The conception of a portable Raman spectrometer has been presented. The description enclosures presentation of the prepared device and its possible applications...
-
Investigation of Noise-Induced Instabilities in Quantitative BiologicalSpectroscopy and Its Implications for Noninvasive Glucose Monitoring
PublikacjaPrzedstawiono sposób oceny błędów jakie pojawiają się przy estymacji poziomu glukozy we krwi za pomocą pomiarów widm Ramana. Zastosowano nieliniowy algorytm regresji według maszyny wektorów nośnych. Określono jak na wyznaczenie stężenia glukozy we krwi wpływają błędy pomiarów widmach Ramana oraz błędów pomiaru referencyjnego stężenia glukozy podczas etapu kalibracji modelu (etapu uczenia algorytmu maszyny wektorów nośnych). Określono...
-
Testowanie jakości warystorów niskonapięciowych
PublikacjaW pracy przedstawiono budowę warystorów, z uwzględnieniem procesów zachodzących w ich strukturach i prowadzących do zmiany ich parametrów elektrycznych oraz wybrane sposoby testowania ich jakości.
-
Anatomy of noise in quantitative biological Raman spectroscopy
PublikacjaRaman spectroscopy is a fundamental form of molecular spectroscopy that is widely used to investigate structures and properties of molecules using their vibrational transitions. It relies on inelastic scattering of monochromatic laser light irradiating the specimen. After appropriate filtering the scattered light is dispersed onto a detector to determine the shift from the excitation wavelength, which appears in the form of...
-
Efficiency of gas mixtures detection by resistive gas sensors
PublikacjaResistive gas sensors are very popular and are commonly used to detect various gases and their mixtures. Theeir main disadvantage is very limited selectivity. Practical use of gas sensors in environenmental applications requires determination of concentration of a few mixed gases at the same time. We would like to present recent results of gas detection improvement by utilizing a single gas sensor and additional measurements to...
-
Supercapacitors - charge redistribution and restoring voltage
PublikacjaThe charge in supercapacitor is stored on electrodes and in electrolyte. The charges on electrodes create the Helmholtz double layer which is formed immediately with time constant of the order of seconds, while the charge storage in electrolyte is going on with time constant of the order of hundreds seconds. When the charged supercapacitor is shorted for few seconds, the charge from electrodes is discharged while the charge in...
-
Electronic nose - idea and applications
PublikacjaPrzedstawiono koncepcję nosa elektronicznego, z wykorzystaniem pomiarów i analizy zjawisk fluktuacyjnych w rezystancyjnych czujnikach gazów. Przybliżono problemy pomiarów szumów m.cz. oraz sposoby ich analizy. Opisano szereg przykładowych zastosowań takiego urządzenia.
-
Portable raman spectrometer with two excitation wavelengths
PublikacjaSelected problems of development of a portable Raman spectrometer having small size, reduced power consumption and robust construction are shown. The device dedicated for semiskilled personnel uses two lasers: 785nm and 355nm. Results of preliminary tests are presented. Also data processing procedures as well as problems referred to Raman signals acquisition through packages and influence of interfering signals are discussed.
-
The fast identification of explosives, natcotics and other chemicals carried on board of ships or transported in containers
PublikacjaThe fast identification of explosives, narcotics and other chemicals carried on board of ships or transported in containers to the harbors is an important problem of maritime security. Raman spectroscopy is an advanced technique used in state-of-the art laboratories for fast identification of chemicals. No sample preparation is required, and identification can be carried out through transparent packing, such as plastic or glass,...
-
The control software of the portable raman spectrometer
PublikacjaThe paper contains a description of the control software of a portable Raman spectrometer which was built in the Department of Optoelectronics and Electronic Systems Faculty of Electronics, Telecommunications and Informatics Gdansk University of Technology. The software has modular structure, which includes the laser control module and the spectrum acquisition module (laser power selection, working mode and data acquisition time)...
-
Electron mobility variance in semiconductors: the variance approach
PublikacjaPraca przedstawia nowe podejście da analizy zjawisk losowych w półprzewodnikach. Uwzględnia kilka mechanizmów zjawisk fluktuacji ruchliwości w półprzewodnikach, prowadzących do powstawamai składowej szumów typu 1/f, dominujących w zakresie małych czetotliwości. Przedstawia analizę sposobu wyznaczenia stałej Hooge'a określającej intensywność szumów typu 1/f.The statistical non-triviality of current carrier mobility fluctuations...
-
Portable Raman spectrometer - design rules and applications
PublikacjaRaman spectroscopy has become more popular due to its new prospective field applications in forensic sciences, war against terrorism, environment protection and other field chemical analysis. Raman spectrometers can be miniaturised to portable devices and their price is decreasing due to development of optoelectronics components. Unfortunately, this technology has still numerous limitations that influence their design and limit...
-
Raman Spectra Measurements for Chemical Identifications - Aspect of Uncertainty Sources and Reduction of Their Effects
PublikacjaRaman spectrometers enable fast and non-contact identification of examined chemicals. These devices measure Raman spectra and compare with the spectra database to identify unknown and often illicit chemicals (e.g. drugs, explosives) usually without any sample preparation. Raman spectra measurements are a challenge due to noise and interferences present outside the laboratories (field applications). The design of a portable Raman...
-
Detekcja gazów za pomocą zjawisk fluktuacyjnych w rezystancyjnych czujnikach gazów
PublikacjaOpracowanie przedstawia problemy wykrywania gazów oraz substancji zapachowych, realizowanych za pomocą układów z czujnikami gazów. Opisano zasady działania tych czujników oraz stosowane układy detekcji. Przedstawiono metodę wykrywania gazów za pomocą analizy zjawisk fluktuacyjnych obserwowanych w rezystancyjnych czujnikach gazów. Proponowaną metodę zastosowano, wykorzystując czujniki dostępne na rynku oraz konstrukcje prototypowe....
-
Electrochromic foil-based devices: optical transmittance and modulation range, effect of ultraviolet irradiation,and quality assessment by 1/f current noise
PublikacjaPrzedstawiono technologię wytwarzania elementów wykazujących zjawisko elektrochromizmu - zmiany transmitancji optycznej pod wpływem gromadzenia ładunku. Pokazano, że zastosowanie warstwy odbijającej może poprawić stopień zmian transmitancji optycznej. Ponadto, pokazano, że zjawiska losowe generujące szum typu 1/f w tych elementach może być wykorzystane do oceny ich jakości.
-
Pitting corrosion characterization by electrochemical noise measurements on asymmetric electrodes. [DOI 10.1007/s10008-008-0643-y]
PublikacjaObecność korozji wżerowej może być wykryta na podstawie występowania charakterystycznych przebiegów prądu płynącego między dwiema elektrodami, których wyprowadzenia są zwarte. Autorzy proponują nową metodę, która zachowuje informacje o stałej czasowej tych charakterystycznych dla procesów wżerowania przebiegów. Metoda została zastosowana do analizy szumów występujących podczas korozji stali 0H18N9 pod wpływem 1M roztworu FeCl3...
-
Third harmonic index as a diagnostic tool of high-voltage varistors
PublikacjaThe recommended methods for standard testing of high-voltage varistors demand application of high voltages and intensive currents that is inconvenient and needs extensive power consumption. These methods require metallization of the prepared ZnO structures that increases costs of testing. Another method of varistor quality and endurance evaluation by the third harmonic index measurement at relatively low voltage range has been...
-
Diagnostics of high-voltage varistor quality using resonant ultrasound spectroscopy
PublikacjaResonant spectroscopy is an effective nondestructive testing method focused on defects detection in tested objects. Resonance spectrum contains an information about the mechanical properties and particularly about the structural homogeneity of the whole object. A swept frequency method has been used to measure the selected resonant frequencies range. The system for measurement of resonant ultrasound spectroscopy of high-voltage...
-
Resonant ultrasonic spectroscopy in high-voltage varistor spectroscopy
PublikacjaResonant spectroscopy is an effective non-destructive testing method focused on defects in tested objects. The testing procedure, based on the resonant pattern, allows rejection of the tested samples with defects which do not fit the pattern. A sweeping frequency method has been used to measure the spectrum of resonances in high-voltage varistors. As a result we can observe resonances that depend directly on inhomogeneity of the...
-
Dwa zastosowania procesorów sygnałowych w układach przetwarzania i akwizycji danych
PublikacjaW ciągu ostatnich kilku lat nastąpił skokowy wzrost liczby aplikacji stosujących mikrokontrolery i mikroprocesory w układach pomiarowych. Ten wzrost dotyczy także zastosowań procesorów sygnałowych, pozwalających na wstępne przetwarzanie rejestrowanych danych w czasie rzeczywistym. Możliwość wstępnego przetwarzania istotnie ogranicza liczbę przechowywanych lub przesyłanych do nadrzędnego komputera parametrów w stosunku do liczby...
-
System do badań nieniszczących warystorów metodą rezonansowej spektroskopii ultradźwiękowej
PublikacjaW prezentowanym systemie pomiarowym wykorzystano metodę ''przemiatania'' częstotliwości do identyfikacji częstotliwości rezonansowych, które zależą od właściwości struktury badanego warystora. Jako kryterium zastosowano parametr jakości Q, na podstawie którego proponuje się eliminację wadliwych elementów we wczesnej fazie ich produkcji.
-
Methods of quality characterization of foil-based capacitors
PublikacjaJakość kondensatorów wykonanych z folii aluminiowej jest zależna od wielu parametrów podczas ich produkcji. Istniejące metody oceny ich jakości nie są doskonałe. Stąd istnieje potrzeba propozycji nowych metod. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości trzeciej harmonicznej oraz emisji akustycznej występującej pod wpływem naprężenia mechanicznego zwijek foliowych z jakością wytworzenia tych zwijek.
-
Quality assessment of high voltage varistors by third harmonic index
PublikacjaHigh voltage varistors that consist of grained ZnO have to be tested before assembling into a surge arrester. The existing methods demand a usage of high voltages and intensive currents that is inconvenient, destructive and needs extensive power consumption. Additionally, these methods require metallization of the prepared varistor structures that increases costs. We propose another method of varistors quality assessments by a...
-
Określenie położenia za pomocą sieci bezprzewodowej w standardzie ZigBee
PublikacjaMimo wprowadzenia systemu nawigacji GPS, nadal istnieje zapotrzebowanie na inne, tańsze systemy lokalizacji położenia, w szczególności pracujące w pomieszczeniach, gdzie często nie dochodzi sygnał z satelity. Taki system można zrealizować za pomocą bezprzewodowej sieci czujników w standardzie ZigBee za pomocą kilku różnych metod. W pracy przedstawiono metodę RSSI (ang.: Received Signal Strength Indicator) oceny odległości za pomocą...
-
BUDOWA I OPROGRAMOWANIE PRZENOŚNEGO SPEKTROMETRU RAMANA
PublikacjaW pracy przedstawiono budowę oraz zasadę działania przenośnego spektrometru Ramana, przygotowywanego w Katedrze Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych Politechniki Gdańskiej. Opisano format plików *.SPC, który jest wykorzystywany przez oprogramowanie sterujące budowanym spektrometrem oraz stosowany przez większość komercyjnych aplikacji przeznaczonych do analizy widm Ramana. Przedstawiono podstawowe metody parametryzacji rejestrowanych...
-
Raman miniaturised system for field applications
PublikacjaRaman spectroscopy is a powerful and versatile research technique with a broad range of potential applications, which includes laboratory studies, on-line industrial process monitoring and field measurements. Scope of the field applications includes environment monitoring, detection of dangerous or prohibited materials and rapid identification of unknown samples. It stimulates development of dedicated Raman measurement equipment...
-
Budowa i oprogramowanie przenośnego spektrometru ramana
PublikacjaW pracy przedstawiono budowę oraz zasadę działania przenośnego spektrometru Ramana, przygotowywanego w Katedrze Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych Politechniki Gdańskiej. Opisano format plików *.SPC, który jest wykorzystywany przez oprogramowanie sterujące budowanym spektrometrem oraz stosowany przez większość komercyjnych aplikacji przeznaczonych do analizy widm Ramana. Przedstawiono podstawowe metody parametryzacji rejestrowanych...
-
Algorytmy wykrywania substancji chemicznych na podstawie pomiarów widm Ramana
PublikacjaRejestracja widma promieniowania rozproszonego nieelastycznie podczas zjawiska Ramana, które jest charakterystyczne dla badanej substancji, pozwala na jej identyfikację. W pracy zostały przedstawione przykładowe widma Ramana substancji chemicznych. Następnie opisano błędy podczas pomiarów widm Ramana, powodujące ograniczenia możliwości identyfikacji substancji chemicznych lub ich mieszanin. Szczegółowo przedstawiono możliwości...
-
Algorytmy wykrywania substancji chemicznych na podstawie pomiarów widm Ramana
PublikacjaRejestracja widma promieniowania rozproszonego nieelastycznie podczas zjawiska Ramana, które jest charakterystyczne dla badanej substancji, pozwala jej identyfikację. W pracy zostaną opisane błędy wyznaczania widm Ramana, powodujące ograniczenia możliwości identyfikacji substancji chemicznych lub ich mieszanin. Szczegółowo zostaną przedstawione możliwości redukcji błędów pomiarowych przez zastosowanie procedur usuwania tła oraz...
-
Wyznaczanie rozdzielczości pomiarów widm Ramana
PublikacjaOpisano parametry wpływające na rozdzielczość pomiarów widm Ramana. Następnie przedstawiono sposób wyznaczania rozdzielczości dla przykładowego układu spektrometru, wykorzystywanego w projekcie badawczym budowy przenośnego spektrometru Ramana. Wyniki analizy przeprowadzonej na podstawie prążków występujących w kilku pomierzonych widmach potwierdziły zgodność obliczeń z obserwowaną rozdzielczością pomiarów w przedziale 8,5-10,5...
-
Pomiary wyładowań niezupełnych w kondensatorach foliowych
PublikacjaWystępowanie zjawisk wyładowań niezupełnych w dielektrykach kondensatorów foliowych wpływa na skrócenie ich czasu życia.Stąd, pomiary parametrów wyładowań niezupełnych i ich analiza mogą się przyczynić do poprawy jakości produkowanych kondensatorów.Stosowane metody pomiarowe wyładowań niezupełnych bazują na efektach, jakie te wyładowania wywołują w kondensatorach. Zjawiska wyładowań powodują przepływy prądów, co umożliwia pomiary...
-
Quality prediction of foil capacitors by acoustic emission signals
PublikacjaJakość i trwałość kondensatorów foliowych jest zależna od ich warunków pracy (np. nadmiarowego napięcia pracy, temperatury, wilgotności) oraz od potencjalnych defektów wprowadzonych na różnych etapach wytwarzania kondensatorów. Nieustanny nacisk na wzrost jakości wytwarzanych elementów przy jednoczesnej redukcji kosztów wytwarzania oznacza, że nowe, tanie i szybkie metody predykcji jakości tych elementów są mocno poszukiwane. W...
-
Diagnostics of high-voltage varistors by acoustic emission
PublikacjaWarystory, szeroko stosowane w ogranicznikach przepięć, powinny być testowane na końcowym etapie ich wytwarzania. Stosowane metody testowania wymagają użycia wysokich napięć i prądów o dużych natężeniach, co jest nidogodne, destrukcyjne i wymaga poboru relatywnie dużych pocy. W artykule zaproponowano zastosowanie analizy sygnału emisji akustycznej do predykcji jakości struktury warystora. Opisano system przygotowany do tej aplikacji,...
-
Badanie emisji akustycznej kondensatorów foliowych przy napięciowym pobudzeniu impulsowym
PublikacjaOpisano metodę oceny jakości foliowych kondensatorów przeciwzakłóceniowych za pomocą badania ich drgań w zakresie ultradźwięków pod wpływem impulsowego sygnału pobudzającego. Indukowane drgania są źródłem informacji o jakości zastosowanej w kondensatorze zwijki folii oraz wykonanych kontaktach. Przedstawiono układ impulsowej polaryzacji kondensatora oraz system do pomiaru sygnału ultradźwiękowego. Uzyskane wyniki pomiarów dla grupy...
-
Pomiary wyładowań niezupełnych w kondensatorach foliowych
PublikacjaWystępowanie zjawisk wyładowań niezupełnych w dielektrykach kondensatorów foliowych wpływa na skrócenie ich czasu życia. Stąd, pomiary parametrów wyładowań niezupełnych i ich analiza mogą się przyczynić do poprawy jakości produkowanych kondensatorów. Stosowane metody pomiarowe wyładowań niezupełnych bazują na efektach, jakie te wyładowania wywołują w kondensatorach. Zjawiska wyładowań powodują przepływy prądów, co umożliwia pomiary...
-
Detekcja gazów za pomocą rezystancyjnych czujników gazów
PublikacjaRezystancyjne czujniki gazu są obecnie najpopularniejszymi czujnikami różnych gazów na rynku. Metoda pomiaru polega na obserwacji zmian rezystancji, które zależą od zmian stężenia badanego gazu w atmosferze. Wadą tych czujników jest mała selektywność na różne gazy wywołujące jednakową zmianę ich rezystancji. W oracy przedstawiono zasadę działania i budowę tcyh czujników. Przybliżono metodę zwiększającą selektywności i czułości...
-
Portable raman spectrometer for maritime security applications
PublikacjaThe fast identification of explosives, narcotics and other chemicals carried on board of ships or transported in containers to the harbors is an important problem of maritime security. Raman spectroscopy is widely used for fast identification of various chemicals. Continuous progress in the field of photonics has resulted in commercial availability of low-power compact Raman spectrometers which can be integrated into portable systems....
-
Mikroprocesorowy system sterowania sensorami z inerfejsem USB
PublikacjaZapotrzebowanie na detekcję gazów oraz zapachów wymaga konstruowania tanich urządzeń o coraz lepszej selektywności i czułości pomiarów. W pracy opisano taki układ pomiarowy, w którym zwiększenie selektywności oraz czułości uzyskano przez pomiar zjawisk fluktuacyjnych w rezystancyjnym czujniku gazów. Opisano sposób pomiaru, wybrany układ pomiarowy oraz projekt i realizację systemu mikroprocesorowego sterującego układem. W zakończeniu...
-
Algorithms of chemicals detection using raman spectra
PublikacjaRaman spectrometers are devices which enable fast and non-contact identification of examined chemicals. These devices utilize the Raman phenomenon to identify unknown and often illicit chemicals (e.g. drugs, explosives)without the necessity of their preparation. Now, Raman devices can be portable and therefore can be more widely used to improve security at public places. Unfortunately, Raman spectra measurements is a challenge...
-
Bezprzewodowa sieć sterująca urządzeniami domowymi w standardzie ZigBee
PublikacjaW pracy scharakteryzowano właściwości standardu ZigBee. Przedstawiono także inne, konkurencyjne technologie w zakresie budowy systemów bezprzewodowych sieci sensorowych oraz opisano dostępne na rynku, gotowe rozwiązania sieci sterujących urządzeniami domowymi i przemysłowymi. Przybliżono przykłady zastosowania sieci w standardzie ZigBee do zarządzania przepływem energii elektrycznej. Następnie opisano realizację sieci bezprzewodowej...
-
Sensing of anesthetic drugs in blood with Raman spectroscopy
PublikacjaA proof-of-concept study of a Raman spectroscopy-based approach for measuring the content of anesthesia drugs in blood is presented. Spectra of spiked blood from several patients exhibit prominent changes in regions associated with the drug.
-
Computational complexity and length of recorded data for fluctuation enhanced sensing method in resistive gas sensors
PublikacjaThis paper considers complexity and accuracy of data processing for gas detection using resistance fluctuation data observed in resistance gas sensors. A few selected methods were considered (Principal Component Analysis – PCA, Support Vector Machine – SVM). Functions like power spectral density or histogram were used to create input data vector for these algorithms from the observed resistance fluctuations. The presented considerations...
-
Method of selecting the LS-SVM algorithm parameters in gas detection process
PublikacjaIn this paper we showed the method of resistive gas sensors data processing. The UV irradiation and temperature modulation was applied to improve gas sensors’ selectivity and sensitivity. Noise voltage across the sensor’s terminals (proportional to its resistance fluctuations) was recorded to estimate power spectral density. This function was an input data vector for LS-SVM (least squares – support vector machine) algorithm, which...
-
Assessment of Supercapacitor’s Quality by Means of Low Frequency Noise
PublikacjaLow frequency noise is a well-known tool for quality and reliability assessment of electronic devices. This phenomenon is observed in different electrochemical devices as well (e.g., smart windows, electrochemical corrosion processes). Thus, we can assume that the same tool can be used to asses quality of supercapacitors. Their quality is usually determined only by capacitance and/or equivalent series resistance (ESR), or impedance....
-
Gas Detection Using Resistive Gas Sensors And Radial Basis Function Neural Networks
PublikacjaWe present a use of Radial Basis Function (RBF) neural networks and Fluctuation Enhanced Sensing (FES) method in gas detection system utilizing a prototype resistive WO3 gas sensing layer with gold nanoparticles. We investigated accuracy of gas detection for three different preprocessing methods: no preprocessing, Principal Component Analysis (PCA) and wavelet transformation. Low frequency noise voltage observed in resistive gas...
-
ANALYSIS OF EFFECTIVENESS AND COMPUTATIONAL COMPLEXITY OF TREND REMOVAL METHODS
PublikacjaThe paper presents a method of processing measurement data due to remove slowly varying component of the trend occurring in the recorded waveforms. Comparison of computational complexity and trend removal efficiency between some commonly used methods is presented. The impact of these procedures on probability distribution and power spectral density is shown. Effectiveness and computational complexity of these methods depend essentially...
-
Anti-theft lab security system based on RFID
PublikacjaThe aim of the project is to design and create an electronic system, which can be used to protect laboratory equipment against theft. The main task of the system is to warn a person responsible for the facilities about any attempts made to steal equipment from a laboratory. In a case of an alarm situation, the system emits a sound signal. The concept of the anti-theft security system based on RFID was developed on the basis of...
-
Fluctuation phenomena in semiconductor gas sensors
PublikacjaCzujniki gazu mogą być wytwarzane z cienkiej warstwy półprzewodnika, która po podgrzaniu do odpowiedniej temperatury staje się czuła na gaz. Zjawisko to jest dobrze znane i szeroko opisane w literaturze. Jako wskaźnik detekcji gazu wykorzystuje się zmianę rezystancji stałoprądowej czujnika. Zwiększenie czułości i, co najważniejsze z praktycznego punktu widzenia, selektywności dyskryminacji można uzyskać jeśli warstwa półprzewodnika...
-
Tools for signal analysis of gas sensors
PublikacjaStatystyki drugiego rzedu oraz jklasyczna analiza widmowa są zwykle stosowane do badania sygnałów losowych o rozkładzie gaussowskim. Są one jednak często nieodpowiednie w przypadku analizy niestacjonarnych sygnałów niegaussowskich. Pewne narzędzia do analizy takich sygnałów sa dostępne w bibliotekach środowiska MATLAB. Zostały one wykorzystane do do analizy fluktuacji sygnałów czujników gazów. W artykule przedstawiono system do...
-
On the sensitivity, selectivity, sensory information and optimalsize of resistive chemical sensors
PublikacjaWykorzystano pojęcia teorii informacji do określenia możliwości poprawy selektywności i czujności rezystancyjnych sensorów gazu. Podano ogólne rozważania dotyczące limitu selektywnoœci dla tych sensorów. Porównano iloraz sygnału do szumów oraz pojemność kanału informacyjnego dla sensorów chemicznych wykorzystujących jako sygnał zjawiska fluktuacyjne z klasycznymi sensorami charakteryzowanymi jedną wartością. Ogólne rozważania wsparto...
-
Quality assessments of electrochromic devices: the possibleuse of 1/f current noise
PublikacjaElementy wykorzystujące zjawisko elektrochromizmu, potrafiące zmieniać przezroczystość za pomocą ładowania/rozładowania ładunkiem elektrycznym, wykonano na bazie laminatów pokrytych porowatą strukturą tlenków Ni oraz tlenków Wi-V. Oba laminaty, na które naniesiono przewodzącą warstwę In2O3, przedzielono warstwą elektrolitu. Obserwowano szumy typu 1/f w prądzie I płynącym w trakcie rozładowywania urządzenia. Gęstość widmowa mocy...
-
Resistance noise in tio2-based thin film gas sensors underultraviolet irradiation
PublikacjaBadano możliwości wykorzystania fluktuacji rezystancji w cienkich warstwach TiO2 do wykrywania gazów. Pomiary przeprowadzono, gdy próbka była oświetlona promieniowaniem ultrafioletowym o długości 370nm, w obecności gazu H2S. Stwierdzono, że fluktuacje rezystancji są indukowane promieniowaniem ultrafioletowym i pozwalają na wykrycie obecności H2S w stężeniu do 1.5 ppm.
-
Novel applications of noise measurements in technology and sensing.
PublikacjaPomiary szumów są źródłem informacji oraz rodzajem badań nieniszczących dotyczących jakości elementów elektronicznych oraz innych materiałów. Mogą one poprawić selektywność i czułość wykrywania gazów oraz pozwalają monitorować zjawiska korozji. W tym celu wyznacza się właściwości statystyczne fluktuacji prądu lub napięcia w zakresie małych częstotliwości. W artykule przedstawiono i przedyskutowano wybrane, ze względu na ich znaczenie...
-
Realizacja bezprzewodowej sieci czujników w standardzie ZigBee
PublikacjaPrzedstawiono koncepcję budowy bezprzewodowej sieci ZigBee, z wykorzystaniem mikrokontrolerów firmy MicroChip Technology Inc. oraz modułów radiowych wykonanych na układzie CC2420 i pracujących w paśmie częstotliwości 2,5GHz. Podano szczegóły dotyczące opracowanego oprogramowania realizującego zadania routingu. Opisano najistotniejsze problemy techniczne, jakie pojawiają się przy realizacji sieci bezprzewodowej w tym standardzie.
-
Problemy wytwarzania i testowania kondensatorów z folii metalizowanej
PublikacjaKondensatory są powszechnie stosowanymi elementami biernymi w układach i urządzeniach elektronicznych, elektrotechnicznych oraz energetycznych. Stąd, istotnym jest, aby koszty produkcji były możliwie jak najniższe równocześnie przy zachowaniu ich wysokiej niezawodności. W pracy przedstawiono problemy napotykane podczas wytwarzania oraz testowania kondensatorów produkowanych na bazie folii polipropylenowych metalizowanych. Szczegółowo...
-
Testowanie jakości warystorów niskonapięciowych
PublikacjaWarystory są powszechnie stosowanym elementem zabezpieczającym przed przepięciami sieć energetyczną. Stąd, jakość tych elementów jest bardzo istotna, aby zabezpieczenie było skuteczne. Warystory są wykonywane z taniego i powszechnie stosowanego materiału - tlenku cynku wraz z dodatkami innych substancji, stanowiącymi zwykle tajemnicę producenta i decydującymi o końcowej jakości wyrobu. Produkty opuszczające fabrykę spełniają narzucone...
-
Problemy wytwarzania i testowania kondensatorów z folii metalizowanej
PublikacjaKondensatory są powszechnie stosowanymi elementami biernymi wukładach i urządzeniach elektronicznych, elektrotechnicznych oraz energetycznych. Stąd, istotnym jest, aby koszty produkcji były możliwie jak najniższe równocześnie przy zachowaniu ich wysokiej niezawodności. W pracy przedstawiono problemy napotykane podczas wytwarzania oraz testowania kondensatorów produkowanych na bazie folii polipropylenowych metalizowanych. Szczegółowo...
-
Testowanie jakości warystorów niskonapięciowych
PublikacjaWarystory są powszechnie stosowanym elementem zabezpieczającym przed przepięciami sieć energetyczną. Stąd, jakość tych elementów jest bardzo istotna, aby zabezpieczenie było skuteczne. Warystory są wykonywane z taniego i powszechnie stosowanego materiału - tlenku cynku wraz z dodatkami innych substancji, stanowiącymi zwykle tajemnicę producenta i decydującymi o końcowej jakości wyrobu. Produkty opuszczające fabrykę spełniają narzucone...
-
Noise measurement setups for fluctuations enhanced gas sensing
PublikacjaObserwacje zjawisk fluktuacyjnych w sensorach gazów pozwala zwiększyć czułość i selektywność detekcji gazów. Problemem jest budowa prostego i taniego systemu do obserwacji tych zjawisk. W artykule przedstawiono dwa systemy pozwalające na obserwacje szumów w rezystancyjnych sensorach gazów dostępnych na rynku i prototypowych, wykonanych z warstwy nanocząstek o zbliżonych wymiarach.
-
Noise in electrical double-layer capacitors (EDLCs)
PublikacjaWe present methods and problems of noise measurements in electrical double-layer capacitors (EDLC). Detailed noise equivalent electronic circuit is considered, and two possible ways of observations of random processes generated in the EDLCs structures are studied. We conclude that noise is a useful tool for characterization of the EDLC structures and their state-of-health, as in other materials and electronic devices. Eventual,...
-
Advanced operating methods
PublikacjaSelected operating methods of resistive gas sensors were presented. The methods utilize flicker noise (1/f noise), which gives additional information about ambient gas when compared with the recorded changes of DC resistance only. Methods of flicker noise measurements were outlined. Recently developed prototype gas sensors comprising golden nanoparticle functionalized with organic ligands can generate intense flicker noise induced...
-
Effects of mechanical stress on electrical arameters and noise of supercapacitors
PublikacjaResults of noise and electrical parameters measurements of prototype electrochemical double layer capacitors (EDLC) are reported at the presence of selected mechanical stress. This issue is of great importance due to future applications in wearable technology. The measurement results are compared, and we may conclude than flicker noise is more sensitive to any stress than other considered electrical parameters.
-
Fluctuation-Enhanced Sensing
PublikacjaFluctuation-enhanced sensing (FES) is an exciting and relatively new research field that promises to extend the range of information that can be extracted from a single sensor. In FES, the stochastic fluctuations of the sensor signal, rather than its average value, are recorded and analyzed. Typical components of such fluctuations are due to interactions at the microscopic level. Proper statistical analysis provides optimum sensory...
-
Ocena jakości superkondensatorów wybranymi metodami, wykorzystując zjawiska losowe i badania rozkładu temperatury
PublikacjaW artykule przedstawiono metody analizy jakości wykonania próbek superkondensatorów na podstawie pomiarów szumów generowanych w ich strukturach oraz rozkładów temperatury na ich powierzchni. Prezentowane metody zostały porównane z obecnie stosowanymi parametrami oceny jakości tych elementów. Wyniki uzasadniają wprowadzenie dodatkowych parametrów, pozwalających oceniać jakość superkondensatorów.
-
Gas sensing by resistance fluctuations in PdxWO3 nanoparticle films.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań sensorów gazu wykonanych z nanocząstek WO3 z dodatkiem Pd. Stwierdzono, że badanie fluktuacji rezystancji tych sensorów może istotnie zwiększyć czułość wykrywania gazu w porównaniu z obserwacją wyłącznie rezystancji stałoprądowej.
-
Resistance Noise Higher-Order Spectrums in Nanoparticle Gas Sensors.
PublikacjaPrzedstawiono badania fluktuacji rezystancji sensora gazu wykonanego z nanocząstek WO3. Stwierdzono występowanie składowych o rozkładzie prawdopodobieństwa różnym od rozkładu Gaussa. W celu zwiększenia czułości i selektywności wykrywanych gazów zastosowan do analizy obserwowanych fluktuacji spektra wyższych rzędów.
-
Higher-Order Spectra in Nanoparticle Gas Sensors.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań rezystancji fluktuacji w rezystancyjnych sensorach gazu wykonanych z nanocząstek Pdx(WO3)1-x dla x=0.01 oraz x=0.12. Rozkład prawdopodobieństwa obserwowanych fluktuacji wskazywał na występowanie składowej o rozkładzie różnym od rozkładu normalnego. Do jego scharakteryzowania wykorzystano spektra wyższych rzędów oraz ich przekroje.
-
Higher-order spectra for harmonics detection in nonlinear systems at presence of Gaussian noise.
PublikacjaPrzedstawiono metodę wykrywania harmonicznych w ukladach nieliniowych za pomocą funkcji bispektrum. Przebadano skuteczność proponowanej metody w porównaniu z metodą wykorzystującą gęstość widmową mocy. Badania przeprowadzono dla sygnałów będących sumą sygnału harmonicznego i realizacji szumu białego.
-
Problems of gas detection by resistance fluctuations in gas sensors
PublikacjaPrzedstawiono problemy budowy dystrybutora gazów oraz próbek zapachowych do badań sensorów gazu. Podano układ elektroniczny wykorzystywany do rejestracji fluktuacji rezystancji obserwowany w czujnikach gazu. Załączono przykładowe wyniki obserwacji sygnałów losowych.
-
Gas sensing by thermoelectric voltage fluctuations in SnO2 nanoparticle films
PublikacjaPrzedstawiono eksperymentalne wyniki wykrywania gazów za pomocą badania fluktuacji napięcia termoelektrycznego w warstwie SnO2 przygotowanej z jednorodnych ziaren o średnicy 20 nm. Obserwowano fluktuacje napięcia bez zewnętrznej polaryzacji warstwy SnO2. Intensywność obserwowanych fluktuacji przekraczała 1000-krotnie intensywność szumów termicznych. Obserwowane zjawisko może byc wykorzystane do zwiększenia czułości wykrywania...
-
Correlation between destruction of the metal surface caused by pitting corrosion and intensity of the observed electrochemical noise.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań korelacji między intensywnością szumów elektrochemicznych obserwowanych podczas występowania procesów korozji wżerowej a zmianami obserwowanymi na powierzchni metalu.Badania przeprowadzono dla elektrod metalowych o powierzchni eksponowanej na środowisko korozyjne poniżej 1 mm2. Do wykrywania uszkodzeń powierzchni wykorzystano oprogramowanie MatLab, wykrywające uszkodzenia powierzchni metalu w formie okręgów...
-
Gas detection in semiconductor sensors using fluctuation phenomena
PublikacjaRozpatrzono problemy pomiaru szumów, kóre należy rozwiązać, gdy szumy traktuje się jako dodatkowe źródło informacji o gazach. Metoda szumowa (spektroskopia szumów rezystancyjnych, widma wyższych rzędów) daje więcej informacji polepszając czułość i seleKtywność czujnika.
-
Transmisja danych pomiarowych przez sieć Internet z wykorzystaniem środowiska LabVIEW
PublikacjaPrzedstawiono sposób transmisji danych pomiarowych za pomocą sieci Internet, przy wykorzystaniu oprogramowania LabView firmy National Instruments. Biblioteki do programu LabView stanowiły podstawę przygotowania przyrządów wirtualnych realizujących transmisję danych przez Internet. Transmisja dotyczy przesyłania danych między przygotowanym systemem kontrolno-pomiarowym na bazie mikrokontrolera dołączonego do komputera IBM PC za...
-
Electrochemical noise analysis methods for the investigation of corrpsion processes
PublikacjaProcesy korozji mogą być badane przez obserwacje przepływu ładunków między elektrolitem a korodującą elektrodą metalową. Przepływy te są obserwowane jako fluktuacje prądu i napięcia nazywane szumem elektrochemicznym. Różne rodzaje procesów korozji mogą być identyfikowane za pomocą szumów elektrochemicznych. Szybkość korozji jednorodnej jest określana przez estymację rezystancji polaryzacji występującej między elektrolitem a metalem....
-
Methods of non-stationary components detection of random fluctuations
PublikacjaPrzedstawiono problem detekcji składowych niestacjonarnych dla kilku rodzajów sygnałów losowych reprezentujących zjawiska szumowe w systemach fizycznych. Zaproponowano zastosowanie kilku specyficznych metod detekcji na podstawie analizy w dziedzinie częstotliwości i przedyskutowano uzyskane wyniki potwierdzające efektywność tych metod. Bardziej złożona obliczeniowo metoda z zastosowaniem transformaty falkowej daje lepsze rezultaty...
-
Fluctuation - enchanced chemical sensing
PublikacjaCzułość i selektywność sensorów gazu może ulec poprawie jednocześnie gdy wykorzysta się informację zawartą w szumach występujących w sensorze. W pracy opisano szczegółowo kilka metod stosowanych do analizy szumów sensorów gazu. Przedstawiono wyniki ostatnich eksperymentów przeprowadzonych na komercyjnych sensorach gazu Taguchi, sensorach SAW oraz MOS-FET.
-
On accurracy of polarization resistance estimation by electrochemical noise measurements
PublikacjaPrzedstawiono sposób estymacji rezystancji polaryzacji, wykorzystywanej do oceny szybkości procesów korozji. Zaproponowano formułę określającą błąd losowy estymacji rezystancji polaryzacji. Przytoczono i przedyskutowano eksperymentalne wyniki estymacji rezystancji polaryzacji na podstawie pomiarów szumów elektrochemicznych w układzie trzech elektrod pomiarowych.
-
Przykłady zastosowania zestawu uruchomieniowego TMS320C6711 DSK z procesorem sygnałowym do realizacji stanowisk laboratoryjnych w laboratorium procesorów sygnałowych. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. Gdańsk 2003. XIII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublikacjaPrzedstawiono dwa stanowiska laboratoryjne wykorzystujące zestawy ze zmiennoprzecinkowym procesorem sygnałowym TMS320C6711. Jedno z nich realizuje analizator widma a drugie demonstruje algorytmy kodowania sygnałów podczas ich transmisji. Oba przygotowane stanowiska opracowano przy wykorzystaniu środowiska Code Composer Studio.
-
Uniform corrosion monitoring of carbon steel in concrete.
PublikacjaW przypadku korozji prętów zbrojeniowych w żelbecie zaobserwowane zostały obszary wzmożonego zaatakowania. Pomiar prądowego i napięciowego szumu elektrochemicznego umożliwia wyznaczenie szybkości korozji ogólnej a zmiany parametrów statystycznych przebiegów szumowych umożliwiają detekcję występowania przestrzennych rejonów intensyfikacji korozji. Przedstawione rezultaty, oparte na wykorzystaniu odpowiedniego układu zastępczego,...
-
Higher-Order Statistics for Fluctuation-Enhanced Gas-Sensing.
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań eksperymentalnych wykrywania wybranych mieszanin gazów za pomocą analizy fluktuacji rezystancji obserwowanych w sensorach gazu. Do analizy obserwowanych fluktuacji wykorzystano gęstość widmową mocy oraz funkcję bispektrum.
-
Fluctuation-enhanced sensing: electronic dog nose identifies odors and counts molecules.
PublikacjaPrzedstawiono koncepcję wykrywania mieszanin gazów za pomocą analizy fluktuacji rezystancji sensora gazu. Porównano proponowaną ideę do wykorzystywanej w naturze przez zmysł węchu, w którym do mózgu dociera szereg pojedynczych impulsów elektrycznych wywołujących odczuwane wrażenie zapachowe.
-
Flicker Noise in Resistive Gas Sensors—Measurement Setups and Applications for Enhanced Gas Sensing
PublikacjaWe discuss the implementation challenges of gas sensing systems based on low-frequency noise measurements on chemoresistive sensors. Resistance fluctuations in various gas sensing materials, in a frequency range typically up to a few kHz, can enhance gas sensing by considering its intensity and the slope of power spectral density. The issues of low-frequency noise measurements in resistive gas sensors, specifically in two-dimensional...
-
Probability distribution of flicker noise in AuNPdecorated graphene–Si Schottky barrier diode
PublikacjaWe present results of the probability distribution analysis of flicker noise generated in Au nanoparticle (AuNP) decorated graphene–Si Schottky barrier diodes with and without yellow light illumination (592 nm), close to the localized surface plasmon resonance in the AuNPs (586 nm). The AuNPs occupy imperfections in the single-layer graphene and reduce the flicker noise intensity generated in the graphene layer. The estimated probability...
-
Pitting corrosion in steel and electrochemical noise intensity
PublikacjaPrzedstawiono analizę szumu elektrochemicznego, rejestrowanego w obecności korozji wżerowej. Stwierdzono korelację pomiędzy intensywnością szumu a ubytkiem mas elektrod stalowych. Rejestry szumowe rozłożone zostały na składowe częstotliwościowe za pomocą przekształcenia falkowego. Dla pewnych składowych stwierdzono silniejszą korelację z ubytkiem mas korodujących elektrod. Pasmo częstotliwościowe powyższych składowych odpowiada...
-
Procesory sygnałowe w laboratoriach cyfrowego przetwarzania sygnałów. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice.XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublikacjaPrzedstawiono problematykę ćwiczeń laboratoryjnych realizowanych przez studentów z zastosowaniem zestawów uruchomieniowych z procesorami sygnałowymiTMS320C5x, ADSP-21xx oraz TMDS320C6711 w ramach laboratoriów cyfrowego przetwarzania sygnałów. Z uwagi na stopień złożoności, jak i możliwości techniczne, najwięcej uwagi poświęcono zestawom zawierającym procesory sygnałoweTMS6711 oraz środowisku programistycznemu Code Composer...
-
Metoda diagnozowania korozji metali na podstawie pomiarów szumów elektrochemicznych
PublikacjaPrzedstawiono metodę diagnozowania korozji metali przy wykorzystaniu wyników obserwacji fluktuacji prądu i napięcia (szumów elektrochemicznych), powodowanych reakcjami chemicznymi występującymi na powierzchni metali. Przedstawiono sposób pomiaru szumów elektrochemicznych za pomocą przygotowanych systemów pomiarowych. Podano wybrane metody analizy obserwowanych szumów, stosowane do oceny szybkości oraz rodzaju procesów korozji.
-
Sposób segmentacji przebiegu losowego, złożonego z szumu białego i impulsów prostokątnych o stałych amplitudach oraz przypadkowych czasach trwania i przerw
PublikacjaPodano sposób segmentacji sygnału losowego o składowej stacjonarnej będącej szumem białym oraz niestacjonarnej w formie impulsów prostokątnych o stałych amplitudach oraz przypadkowych czasach trwania i przerw. Obserwowany sygnał jest dzielony na N segmentów, w których składowa niestacjonarna, impulsowa posiada ustaloną amplitudę. Momenty czasu, w których zaczynają się i kończą kolejne segmenty określono przez wyznaczenie minimum...
-
Enhanced gas sensing by graphene-silicon Schottky diodes under UV irradiation
PublikacjaThe effect of ultraviolet (UV) or blue irradiation on graphene/n-doped silicon Schottky junctions toward gas sensing was investigated. Schottky diodes were subjected to oxidizing nitrogen dioxide (NO2, 1–3 ppm) and reducing tetrahydrofuran (THF, 50–200 ppm), showing significantly different responses observed on the currentvoltage (I-V) characteristics, especially under UV light (275 nm). NO2 affected the resistive part of the forward region...
-
Influence of silver-core gold-shell nanoparticle parameters on the variation of surface-enhanced Raman spectra
PublikacjaThe detection of molecules by surface-enhanced Raman spectroscopy (SERS) is dependent on the nanomaterial used to induce the enhancement effect. This depends on a variety of parameters of the substrate such as the metal used for their creation, their shape, size and size distribution, concentration, as well as the parameters of the solution, such as packing of the nanoparticles, the complexity of the sample, the solvent, etc. It...
-
Fluctuation enhanced gas sensing using UV irradiated Au-nanoparticle-decorated WO3-nanowire films
PublikacjaWO3 nanowires (WO3-NWs) decorated with gold nanoparticles (AuNPs) were utilized in resistive gas sensor devices to detect ethanol by use of fluctuation enhanced sensing (FES). The experimental system records both DC resistance and fluctuations of the sensing film. Our data verify that the sensitivity and selectivity of the gas sensor are improved by applying FES when the sensor is stimulated with a combination of UV light and heating....
-
SAMPLE-AND-HOLDING METHOD FOR GAS SENSING APPLIED FOR RESISTANCE GAS SENSORS
PublikacjaThe DC resistance of a Taguchi gas sensor is influenced by the ambient gas. To improve the selectivity and sensitivity of a sensor the fluctuation enhanced sensing (FES) was used. The paper proposes a novel methodology of utilizing FES technique that sample composition of an ambient atmosphere and hold it for further processing (sample-and-holding technique). The method uses the heated gas sensor to sample an ambient atmosphere...
-
AUTOMATED SYSTEM FOR FLUCTUATION ENHANCED GAS SENSING
PublikacjaResistance gas sensors exhibit random phenomena (resistance noise) which can be utilized to improve gas sensitivity and selectivity. That new emerging technique has to be investigated to recognize optimal parameters for gas detection. It means that a measurement system has to have ability of numerous parameters adjustment (e.g., sampling frequency, heater voltage, polarization current, voltage noise amplification). That fact induced...
wyświetlono 6598 razy