Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 860
wybranych: 444
-
Katalog
- Publikacje 444 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 2 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 38 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 8 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 5 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 6 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 259 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 9 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 87 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
Wyniki wyszukiwania dla: PRZETWARZANIE JĘZYKA NATURALNEGO
-
Przetwarzanie języka naturalnego
PublikacjaRozdział opisuje przetwarzanie języka naturalnego z podziałem na warstwy przetwarzania. Omawia też zagadnienie jakości przetwarzania na przykładzie poprawiania błędów i optymalizacji reguł.
-
Przetwarzanie wyrażeń języka naturalnego w wyrażenia logiczne - system Denise
PublikacjaPo krótkim wprowadzeniu do systemów reprezentacji wiedzy i wnioskowania omówiono eksperymentalny system przetwarzania zdań w języku polskim w wyrażenia rachunku zdań i logiki pierwszego rzędu.
-
Rozumienie pojęć języka naturalnego w procesie kognitywnym
Publikacja -
Neuronowe modele z atencją w przetwarzaniu języka naturalnego
PublikacjaCelem niniejszego rozdziału jest wprowadzenie w tematykę sieci neuronowych z atencją oraz ich zastosowań w przetwarzaniu języka naturalnego. Rozdział skupia się w szczególności na dokładnym omówieniu architektury modelu Transformer, wykorzystującego atencję jako podstawowy mechanizm swojego działania.
-
Metody rozwiązywania problemu zapisu norm prawnych w postaci ontologii OWL
PublikacjaArtykuł dotyczy problemu zapisu norm prawnych w postaci umożliwiającej systemom komputerowym automatyczne przetwarzanie treści tych norm i ich interpretowanie. Artykuł przedstawia możliwości wykorzystania komputerów do podawania bieżącego stanu prawnego oraz pełnienia funkcji doradczej. W artykule opisana jest realizacja tego zagadnienia opierająca się na zapisie norm prawnych w postaci ontologii wyrażonych w języku OWL. Zapis...
-
Finite automata for compact representation of language models in NLP
PublikacjaPrzedstawiona zostaje technika reprezentacji modeli języka w przetwarzaniu języka naturalnego wymagająca mało pamięci. Po krótkim omówieniu przyczyn poszukiwania oszczędnej reprezentacji takich modeli języka, pokazane jest, jak automaty skończone mogą być użyte w tym celu. Technika może być postrzegana jako zastosowanie i rozszerzenie doskonałej funkcji mieszającej z wykorzystaniem automatów skończonych. Pierwsze doświadczenia...
-
Natural language dictionaries implemented as finite automata
PublikacjaRozdział przedstawia wykorzystanie automatów skończonych jako słowników języka naturalnego. Podane są podstawy teoretyczne. Omówione są zastosowania: realizacja doskonałej funkcji mieszającej, analizy i syntezy morfologicznej, poprawiania pisowni i dopisywania znaków diakrytycznych, wydobywanie informacji. Podano algorytmy tworzenia automatów oraz omówiono sposoby reprezentacji automatów z uwzględnieniem kompresji.
-
Ontology-Aided Software Engineering
PublikacjaThis thesis is located between the fields of research on Artificial Intelligence (AI), Knowledge Representation and Reasoning (KRR), Computer-Aided Software Engineering (CASE) and Model Driven Engineering (MDE). The modern offspring of KRR - Description Logic (DL) [Baad03] is considered here as a formalization of the software engineering Methods & Tools. The bridge between the world of formal specification (governed by the mathematics)...
-
Generowanie tekstu z użyciem sieci typu Transformer
PublikacjaOpisano działanie wybranych modeli uczenia maszynowego znajdujących zastosowanie w przetwarzaniu języka naturalnego w szczególności wy- korzystywanych do generowania tekstu. Przedstawiono również model BERT i jego różne wersje, a także praktyczne wykorzystanie modeli typu Transformer. Przedstawiono ich działanie w aplikacji zmieniającej nastrój tekstu w sposób sekwencyjny.
-
Gazetteer compression technique based on substructure recognition
PublikacjaAutomaty skończone są najlepszą formą reprezentacji słowników do przetwarzania języka naturalnego. Przedstawiamy nową technikę kompresji, która jest szczególnie użyteczna w stosunku do pewnego rodzaju słowników. Zastępujemy wielokrotnie występujące podstruktury ich niepowtarzalnymi reprezentantami. Do ich znalezienia traktujemy wektor przejść jako tekst i stosujemy technikę kompresji tekstu w stylu Ziv-Lempel, która znajduje powtórzenia...
-
Zastosowanie systemów chatter-bot do wspomagania zarządzania
PublikacjaCelem rozdziału jest analiza systemów przetwarzania języka naturalnego do wspomagania zarządzania na przykładzie chatter-botów - tzw. wirtualnych konsultantów - systemów informatycznych, które potrafią odpowiadać na pytania zadawane w języku naturalnym. Przedstawiono zakres zastosowań systemów, główne czynniki wpływające na ich funkcjonalność, analizę kosztów wdrożenia i efektywności inwestycji oraz przykłady komercyjnych zastosowań.
-
Les transducteurs à sorties variables
PublikacjaW przetwarzaniu języka naturalnego słowniki elektroniczne wiążą ze słowami informacje. Najwydajniejsza reprezentacja takich słowników używa maszyn ze skończoną liczbą stanów (automatów prostych lub automatów Mealy'ego). W tym artykule wzorując się na algorytmach bezpośredniej budowy minimalnego automatu deterministycznego proponujemy nowy typ automatu Mealy'ego. Ta nowa forma pozwala na szybkie obliczanie informacji wyjściowej...
-
Gra słowna do pozyskiwania wiedzy językowej
PublikacjaW artykule opisano implementację gry słownej w pytania, będącej modelem wyszukiwarki kontekstowej oraz narzędziem do pozyskiwania wiedzy o pojęciach języka naturalnego. Zdefiniowano określenie wyszukiwania kontekstowego oraz przedstawiono opis algorytmu znajdującego obiekty na podstawie ich cech. Scharakteryzowano przyjętą reprezentację wiedzy oraz sposób uczenia się w kontekście innych znanych projektów poruszających problem akwizycji...
-
"Computing with words" concept applied to musical information retrieval
PublikacjaW artykule zaproponowano wykorzystanie koncepcji "przetwarzania słów języka naturalnego" do znalezienia związku pomiędzy wybranymi parametrami dźwięków muzycznych a subiektywnie postrzeganą barwą. W pierwszej kolejności przedstawiono klasyczne metody mapowania parametrów mierzalnych i ich subiektywnych odpowiedników, następnie zbudowano bazę wiedzy w oparciu o wyniki testów subiektywnych. W procesie obróbki wykorzystano metodę...
-
"Computing with word" concept applied to musical information retrieval
PublikacjaW artykule zaproponowano wykorzystanie koncepcji "przetwarzania słów języka naturalnego" do znalezienia związku pomiędzy wybranymi parametrami dźwięków muzycznych a subiektywnie postrzeganą barwą. W pierwszej kolejności przedstawiono klasyczne metody mapowania parametrów mierzalnych i ich subiektywnych odpowiedników, następnie zbudowano bazę wiedzy w oparciu o wyniki testów subiektywnych. W procesie obróbki wykorzystano metodę...
-
Semi-incremental addition of strings to a cyclic finite automaton
PublikacjaMaszyny o skończonej liczbie stanów są szeroko stosowane jako słowniki w przetwarzaniu języka naturalnego. Odznaczają się szybkim czasem przetwarzania i małymi wymaganiami pamięciowymi. Przedstawiamy nowy algorytm dodawania nowych słów do języka cyklicznego automatu skończonego. Algorytm jest rozszerzeniem na automaty cykliczne półprzyrostowego algorytmu Watsona dla automatów acyklicznych. Przekształcenie jest dokonane w duchu...
-
Semi- incremental construction of minimal cyclic finite state automata usingcontinuation classes.
PublikacjaMinimalne automaty skończone są często wybierane do przedstawiania słowników morfologicznych języka naturalnego. Wśród ich zalet znajdują się duża szybkość rozpoznawania i małe wymagania pamięciowe. Tłumaczenie opisów morfologicznych opartych o klasy kontynuacji na minimalne, cykliczne automaty skończone jest tradycyjnie dokonywane w kilku fazach, zawierających tworzenie automatu niedeterministycznego z przejściami etykietowanymi...
-
Metody wyszukiwania informacji w bazach multimedialnych.
PublikacjaW artykule przedstawiono przegląd zagadnień związanych z wyszukiwaniem informacji zawartych w bazach multimedialnych. Przegląd ten został oparty o zrealizowany projekt badawczy pt.: "Nowe metody wyszukiwania informacji multimedialnej w sieciach telekomunikacyjnych". Eksperymenty badawcze prowadzone w ramach projektu obejmowały wdrożenie wybranych metod sztucznej inteligencji do celów akwizycji i rozpoznawania obiektów muzycznych,...
-
Zastosowanie przetwarzania rozmytego w animacji komputerowej
PublikacjaReferat przedstawia projekt systemu ekspertowego do tworzenia animacji komputerowych. Założono, iż wykorzystanie reguł animacji tradycyjnej i przetwarzania rozmytego może przyspieszyć proces tworzenia animacji komputerowych i pozwoli uzyskiwać animacje o wysokiej jakości wizualnej, nie ustępujące anima-cjom przygotowanym w całości przez animatora. Wejściem do systemu jest prosta animacja oraz opis ruchu pożądanego przez użytkownika....
-
Wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem algorytmu Ontology Clustering by Directions
PublikacjaArtykuł opisuje algorytm Ontology Clustering by Directions. Algorytm ten ma na celu wspieranie użytkowników w formułowaniu ontologicznych zapytań. Ontologiczne zapytania służą do wydobywania informacji sformułowanych za pomocą ontologii opisanych np. językiem OWL. Artykuł przedstawia rodzaje języków wykorzystywanych do formułowania ontologicznych zapytań. W szczególności opisuje języki, które mają być przyjazne użytkownikom. Na...
-
A New Method for Automatic Generation of Animated Motion
PublikacjaA new method for generation of animation with a quality comparable to a natural motion is presented. Proposed algorithm is based on fuzzy description of motion parameters and subjective features. It is assumed that such processing increases naturalness and quality of motion, which is verified by subjective evaluation tests. First, reference motion data are gathered utilizing a motion capture system, then these data are reduced...
-
Projektowanie systemów informatycznych z wykorzystaniem języka korzyści
PublikacjaCelem rozdziału jest prezentacja możliwości zastosowania języka korzyści zamiast języka wymagań w projektowaniu systemów informatycznych. W części pierwszej został przedstawiony problem złożoności wymagań pozyskiwanych od klienta. Scharakteryzowano podstawowe pojęcia: inżynierii wymagań i języka wymagań oraz wskazano na ich znaczenie. W części drugiej przedstawiono koncepcję języka korzyści. Omówiono język korzyści z punktu widzenia...
-
Automaty jako narzędzia w przetwarzaniu języka
PublikacjaRozdział zawiera definicję, notację i chcarakterystykę automatów oraz algorytmy ich przekształcania, umożliwiające ich skuteczne wykorzystanie w przetwarzaniu języka.
-
Filmowość języka poetyckiego Czesława Miłosza
PublikacjaArtykuł rozwija tezę o filmowości wczesnej poezji Czesława Miłosza, przedstawia jej przesłanki na tle nowatorskich prądów epoki, omawia zastosowanie pojęć języka filmu jako adekwatnych wobec synekdochicznej techniki obrazowania noblisty. Prezentuje ją jako algorytm strukturalny świata poetyckiej wielogłosowości. Ukazuje związek etyki, filozofii, teologii z obrazowaniem wiersza. Dowodzi, że rozwój techniki synekdochiczno-filmowej...
-
Metoda pomiaru skażenia środowiska naturalnego.
PublikacjaSkażenie środowiska przez energetykę konwencjonalną jest ważkim argumentem na korzyść energetyki odnawialnej. Badanie poziomu skażenia środowiska naturalnego rozpoczyna się od pomiarów tego skażenia. Pomiary muszą być wykonane w licznych punktach pomiarowych rozmieszczonych w rozległym terenie. Pomiary muszą być wykonane według dobrze metodycznie opracowanego harmonogramu pomiarów opisanego teorią planowania eksperymentu....
-
Metoda pomiaru skażenia środowiska naturalnego
PublikacjaBadanie poziomu skażenia środowiska naturalnego rozpoczyna się od pomiarów tego skażenia, które są bardzo pracochłonne, między innymi ze względu na konieczność ich wykonania w licznych punktach pomiarowych rozmieszczonych w rozległym terenie. Pomiary muszą być wykonane według dobrze metodycznie opracowanego harmonogramu pomiarów opisanego teorią planowania eksperymentu, który wnosi błąd metody pomiarowej ze względu na jego realizację...
-
Przetwarzanie sygnałów akustycznych w pasywnym systemie hydrolokacyjnym
PublikacjaW niniejszym rozdziale omówiono ogólną budowę, zasadę działania oraz przedstawiono przetwarzanie sygnałów akustycznych w pasywnym systemie hydrolokacyjnym z holowaną anteną hydroakustyczną. W pojęciu ''przetwarzanie sygnałów akustycznych'' zawarto wszelkie operacje na sygnałach analogowych, takich jak wzmacnianie, filtracja próbkowanie, a przede wszystkim - na sygnałach cyfrowych pozyskanych w procesie próbkowania. Cyfrowe operacje...
-
Ontologia języka wzorców projektowych dla systemów Smart Cities
PublikacjaW artykule przedstawiono definicję języka wzorów projektowych Smart Cities w postaci ontologii. Jako, że wdrażanie rozwiązania Smart City jest trudne, drogie i ściśle związane z problematyką dotycząca danego miasta, wiedza nabywana podczas pojedynczego wdrożenia jest wiedzą niezwykle cenną. Zdefiniowany przez nas język wspiera zarządzanie ww. wiedzą jako, że pozwala on na ekspresję rozwiązania, które bazując na najlepszych praktykach...
-
Cifrovaâ reprezentaciâ leksem russkogo âzyka
PublikacjaKonfrontowanie zasobów leksyki pokrewnych systemów języka etnicznego w celu określenia stopnia zbieżności przynależnych im homonimik wymaga stosowania wysublimowanych procedur językoznawczych mających na celu oszacowanie wspólnoty akustycznej zawartej w paralelnych parlacjach użytkowników owych języków. Ewidentne zróżnicowanie nawyków aktu artykulacji a zwłaszcza, co szczególnie istotne, nieświadomego procesu intelektualnej percepcji...
-
Wulkanizaty kauczuku naturalnego otrzymane z użyciem plastyfikatorów pochodzenia roślinnego
PublikacjaCelem niniejszej pracy było zbadanie wpływu epoksydowanych olejów roślinnych na wybrane właściwości wul-kanizatów kauczuku naturalnego. Jako plastyfikatorów użyto epoksydowanego oleju sojowego oraz epoksydo-wanego oleju palmowego. Wpływ olejów naturalnych porównano także z wulkanizatami przygotowanymi bez użycia zmiękczaczy, jak i zawierającymi olej maszynowy, pochodzący z przerobu ropy naftowej. Zbadano wpływ rodzaju...
-
Aplikacja wspomagająca przetwarzanie sekwencji dna: moduł edycji chromatogramu
PublikacjaModuł edycji chromatogramu jest częścią większej aplikacji, służącej do wspomagania przetwarzania danych pochodzących z sekwencjonowania DNA. Aplikacja skonstruowana jest z odrębnych, samodzielnych programów, które współpracują dwiema drogami - poprzez popularne formaty plików, co umożliwia wprowadzenie do modułów danych opracowanych częściowo w aplikacjach zewnętrznych, oraz poprzez przesyłanie danych pomiędzy modułami, co usprawnia...
-
Wpływ technicznych włókien celulozowych na wybrane właściwości kompozytów kauczuku naturalnego
PublikacjaCelem niniejszej pracy było zbadanie wpływu technicznych włókien celulozowych (dodanych w ilości 10, 20, 30 i 40 phr) jako naturalnego napełniacza na wybrane właściwości kompozytów na osnowie kauczuku naturalnego. Zbadano właściwości wulkanizatów przy statycznym rozciąganiu, w próbie rozdzierności, a także twardość, elastyczność przy odbiciu oraz ścieralność otrzymanych materiałów. Wyniki badań zostały porównane z wulkanizatem...
-
Szybkie przetwarzanie częstotliwościowo-cyfrowe.
PublikacjaPrzedstawiono metodę szybkiego przetwarzania częstotliowściowo-cyfrowego opartą na beżpośrednim porównaniu równoległym. Omówiono realizację praktyczną przetwornika z wykorzystaniem układu programowalnego typu ACEX1K firmy ALTERA. Propnowana metoda może być wykorzystana do pomiaru prędkości kątowej silników elektrycznych, jak również do realizacji szybkich przetworników częstotliwości na napięcie.
-
Pseudostany w diagramach maszyny stanowej języka UML 2.0
PublikacjaKluczowymi pojęciami w odniesieniu do obiektowych baz danych są obiekty i ich klasy. Aspekt dynamiczny obiektów w systemach intensywnie wykorzystujących dane może być modelowany przy wykorzystaniu diagramów maszyn stanowych. Semantykę tego rodzaju diagramów w wersji 2.0 języka UML znacząco rozbudowano o szereg kategorii pojęciowych. Do najistotniejszych z nich należą pseudostany obiektów. Pozwalają one na precyzyjną specyfikację...
-
Propozycje form nauczania języka specjalistycznego na lektoratach dla studentów architektury
PublikacjaArtykuł przedstawia propozycje metod nauczania języka obcego (hiszpańskiego) specjalistycznego dla studentów architektury oparte na założeniach współczesnej andragogiki. Punktem wyjścia dla opracowania działań nazwanych przez autorkę ''projektami otwartymi'' jest humanistyczny model nauczania dorosłych opracowany przez M.S. Knowlesa.
-
Modelowanie struktur sieci diagnostyczno-pomiarowych z wykorzystaniem języka SMOL
PublikacjaW artykule przedstawiono koncepcję własnego języka służącego do modelowania, a w przyszłości również do symulacji i optymalizacji struktur sieci diagnostyczno-pomiarowych. Język ten przeznaczony jest do wsparcia dedykowanego środowiska SMO, Sieciowego Monitora Obiektów, służącego do projektowania i symulacji wielokomputerowych systemów, które przeznaczone są do zarządzania w szerokim sensie (obserwacji, monitorowania, diagnozowania,...
-
Managing distributed architecture with Extendet WS-CDl
PublikacjaZaprezentowano problem wykorzystania języka WSCDL w warstwie zarzadzania usługami w architekturze systemu rozproszonego. Zaproponowano rozszerzenie modelu CDLExt uwzględniając istotne charakterystyki usług. Skoncentrowano się na zależności między usługami a innymi artyfaktami IT oraz określono atrybuty QoS wynikajace z tych zależności. Zaprezentowano implementację tego modelu oraz dalsze kierunki rozwoju CDLExt.
-
Zastosowania ontologii: Tworzenie scenariuszy negocjacyjnych z wykorzystaniem języka WS-CDL
PublikacjaIstnieje mozliwość formalnego zapisu przebiegu różnego rodzaju przedsięwzięć. Jedną z mozliwości zapisu scenariusza przedsięwzięcia jest wykorzystanie języka WS-CDL. Zaprezentowano metodę tworzenia konkretnej choreografii przedsięwzięcia w tym języku. Zwrócono uwagę na taniec negocjacyjny, w tym definicje ról, związków oraz typów kanałów komunikacyjnych. Dodatkowo zaproponoano środowisko wykonania scenariuszy zapisanych w tym języku.
-
Wybrane metody i narzędzia modelowania systemów informatycznych z użyciem języka UML
PublikacjaRozdział prezentuje przykład technologii modelowania systemów informatycznych opartej na podejściu obiektowym w jednolitym środowisku, począwszy od Zunifikowanego Języka Modelowania (UML), poprzez metodykę Rational Unified Process (RUP), po aplikację Rational Software Modeler (RSM).
-
Język KQL jako realizacja idei języka SQL dla bazy wiedzy
PublikacjaW ramach inicjatywy semantic web rozwijane są systemy wnioskowania z wiedzy. Ciągle otwartym problemem są również języki dostępu do takich systemów. W artykule zaproponowano nowy język dostępu do zmodularyzowanych baz wiedzy, o cechach umożliwiających jego kompleksowe wykorzystanie w systemach zarządzania wiedzą, w sposób analogiczny do wykorzystania języka sql w systemach relacyjnych baz danych.
-
Geneza homonimii języka etnicznego
Publikacja -
Ochrona środowiska naturalnego podczas produkcji jednostek typu offshore na przykładzie wybranej Stoczni
PublikacjaW artykule autor przedstawił najistotniejsze problemy ochrony środowiska naturalnego, z którymi na co dzień boryka się analizowana Stocznia, podczas produkcji jednostek typu offshore, wraz z możliwymi rozwiązaniami.
-
Termiczne przetwarzanie biomasy i odpadów
PublikacjaPrzedmiotem wystąpienia był proces pirolizy tworzyw sztucznych, biomasy oraz hydroliza osadów ściekowych. Przedstawiono wyniki i charakterystykę powstałych w procesie produktów ciekłych, stałych i gazowych.
-
Rola instytucjonalnego i naturalnego wsparcia społecznego w kształtowaniu przekonań dotyczących pomocy psychologicznej wśród policjantów
PublikacjaCelem pracy była ocena roli instytucjonalnego i naturalnego wsparcia społecznego w kształtowaniu przekonań i spostrzeganych barier dotyczących pomocy psychologicznej.Percepcja naturalnego wsparcia była niezależna od jego dostępności i aktywizacji. Przekonanie o zaufaniu wiązało się z wcześniejszym korzystaniem z pomocy psychologicznej oraz spostrzeganiem wsparcia w środowisku. Około połowa badanych obawiała się stygmatyzacji przez...
-
Conditional simulation of spatiotemporal random fields of environmental contamination
PublikacjaArtykuł przedstawia metodę warunkowego modelowania przestrzenno-czasowych pól losowych w zagadnieniach środowiska naturalnego. Metoda ta może być wykorzystana do prognozy zanieczyszczenia w wybranych punktach w danym czasie na podstawie pomiarów wykonanych w innych miejscach i/lub w innym czasie. Analizę przeprowadzono na przykładzie zanieczyszczenia gruntu metalami ciężkimi.
-
O nieposzanowaniu języka w chromatografii
PublikacjaW pracy przedstawiono najczęstsze błęy popełniane w języku polskim w mowie i piśmie dotyczące chromatografii.
-
Salve. Ćwiczenia z języka łacińskiego.
Publikacja -
Obowiązek ochrony środowiska naturalnego jako granica swobody działalności gospodarczej w Polsce
PublikacjaDziałalność gospodarcza powinna być prowadzona zgodnie z poszanowaniem środowiska naturalnego w ramach obowiązujacych w tym zakresie unormowań prawnych.Gospodarka odpadami oraz strategiczne podejście do międzynarodowego zarzadzania odpadami - to aktualne problemy w przedsiębiorstwach. Instrumenty polityki ochrony środowiska w odniesieniu do przedsiębiorstw, takie jak: pozwolenie zintegrowane, ocena oddziaływania na środowisko,...
-
Biotechnologiczne przetwarzanie keratyny oraz jej wykorzystanie
PublikacjaW pracy przedstawiono metody przetwarzania pierza obejmujące procesy hydrolizy enzymatycznej. Uciążliwy produkt uboczny przemysłu drobiarskiego może być zastosowany do produkcji biokompozytów, biomateriałów, jako nawóz organiczny oraz pasza dla zwierząt.
-
Przetwarzanie zespołowe: przykłady, algorytmy i systemy
PublikacjaScharakteryzowano pracę zespołową i dokonano klasyfkacji zespołów w zależności od osiąganych przez te zespoły wyników. Przedstawiono zasady przetwarzania zespołowego oraz zilustrowano je reprezentatywnymi przykładami. Podano w jaki sposób można wspomagać komputerowo funkcje kooperacji, koordynacji i komunikacji oraz nawiązano do kooperacyjno-iteracyjnej metody wytwarzania oprogramowania. Sformułowano trzy podstawowe algorytmy przetwarzania...