Filtry
wszystkich: 1571
-
Katalog
- Publikacje 1418 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 18 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 13 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 4 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 42 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 7 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 67 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: OPTYCZNY ELEMENT ROZPOZNAJĄCY
-
Analysis of the Suitability of Selected Data Tranmission Systems in RSMAD
PublikacjaThis paper analyses the suitability of the selected radio communication systems currently used for data transmission, or usable in the future, in Radio System for Monitoring and Acquisition of Data from Traffic Enforcement Cameras (in short RSMAD). The paper also presents the advantages and disadvantages of each systems, paying particular attention to features that directly affect the suitability of the solution in the RSMAD system....
-
Macro-elements and Model Order Reduction for Efficient Three-Dimensional FEM Analysis
PublikacjaAn efficient model order reduction (MOR) methodology for three dimensional vector finite element method (FEM) is developed to accelerate simulations of the structures containing features that cause strong variations of mesh density. As the result of presented algorithm, FEM subsystems of equations corresponding to the selected refined region are converted into a very compact sets of linear equations, called macro-elements.Numerical...
-
The home-made in situ passive flux sampler for the measurement of monoterpene emission flux: preliminary studies
PublikacjaThe paper presents the construction and metrological characteristics of the home-made in situ passive flux sampler, an analytical tool representing small-scale emission chambers working in situ and passively sampling analytes from the gaseous phase. The sorption element was a cylindrical container made of stainless steel net, packed with a carbon sorbent bed-graphitized charcoal, Carbograph 4 (35/50mesh). The recommended working/exposure...
-
Crack Detection in Metallic Surfaces Based on Dumbbell-Shaped Defected Ground Structures in Microstrip Technology
PublikacjaIn this paper, a novel crack detection sensor using a microstrip loaded with a Dumbbell-Shaped Defected Ground Structure (DS-DGS) is proposed. The sensing element is etched in the ground plane of a microstrip line and it is easy to fabricate. The electromagnetic (EM) field of the microstrip couples to the DS-DGS, thus demonstrating a bandstop behavior. It is shown that in the presence of a crack in a metallic surface underneath the...
-
Modal analysis of temporary steel grandstand equipped with different bracing systems
PublikacjaThe aim of this paper is to present the results of numerical analysis focused on temporary steel scaffolding grandstand. The investigation has been devoted to modal analysis where modes of free vibrations and corresponding natural frequencies have been estimated and compared. The structure was equipped with different types of stiffener members. One on them is a typical tubular stiffener, while the second one is spe-cially designed...
-
Framework for RIDM within functional safety management process
PublikacjaThe functional safety management in life cycle is a complex process starting with identifying hazards and defining safety-related functions (SRFs) with risk assessment oriented at determining the safety integrity level. Another element of such life cycle is a verification of required SIL for designed safety-related system which implements safety function. Due to complexity of the problem, to overcome difficulties in safety-related...
-
Sensitivity analysis in design process of sandwich U-shaped composite footbridge
PublikacjaThe structure of the sandwich composite footbridge of a 14 metre span length and U-shaped cross-section was analysed. Sensitivity analysis was performed to support the design process of this innovative object. Linear discrete sensitivity analysis was performed by means of finite element method. The influence of vari-ation of several design variables i.e. thicknesses of inner and outer laminates on the mid-span deflection, as-sumed...
-
Experimental tests and numerical simulations of full scale composite sandwich segment of a foot- and cycle- bridge
PublikacjaIn the paper experimental tests and numerical simulations of a full cross-section segment of ultimately designed foot-and cycle-bridge are presented. The experimental tests were conducted on element with length reduced to 3 m and unchanged (target) cross-section dimensions. The external skin of structure is GFRP laminate while internal core is PET foam. Several quasi-static tests were performed using hydraulic cylinder to generate...
-
Equivalent Single Layer Models in Free Vibration Analysis of Laminated Multi-Layered Plates
PublikacjaThe performance of selected equivalent single-layer (ESL) models is evaluated within several classical benchmark tests for small amplitude free vibration analysis of multi-layered plates. The authors elaborated their own Finite Element software based on the first-order shear deformation (FOSD) theory with some modifications incorporated including a correction of the transverse shear stiffness and an application of zigzag type functions....
-
Contemporary Architectural Design in the Context of Historic Remains: The Case of the Old City of Gdańsk
PublikacjaThis article presents several examples of modern developments designed to preserve and coexist with fragments of historic brick buildings. These building projects each faced a similar task; to save and display the historical urban fabric, but they differed significantly in how they chose to achieve that goal. Not all of the projects presented in this study meet the requirements of the Venice Charter equally well. In this field,...
-
Projektowanie elewacji aktywnej energetycznie
Publikacjacelem tego rozdziału jest wyodrębnienie i usystematyzowanie elementów obudowy zewnętrznej, które mają wpływ na procesy energetyczne zachodzące w budynkach, oraz określenie zasad ich stosowania. Mają one charakter ogólnych zaleceń, które należy każdorazowo weryfikować, uwzględniając potrzeby obiektu i jego uwarunkowania. Pozwala to nie tylko spojrzeć na elewację jako na element o znaczeniu architektonicznym, ale także zrozumieć...
-
A comparative performance assessment of a hydrodynamic journal bearing lubricated with oil and magnetorheological fluid
PublikacjaThis work presents the investigation results of a journal bearing lubricated with magnetorheological fluid that is activated by a local constant magnetic field to vary both the local flow resistance and pressure. The bearing performance is assessed via Finite Element Modelling (FEM) and results are corroborated by experiments. The FEM model uses the Bingham model to describe the fluid film. A dedicated test rig is used to assess...
-
Influence of Added Water Mass on Ship Structure Vibration Parameters in Virtual and Real Conditions
PublikacjaModelling of ship structures in a virtual environment is now standard practice. Unfortunately, many engineers forget to consideri the influence of added water on the frequency values and the amplitude of natural vibrations. The article presents the effect of water damping on the frequency values of the individual natural vibration modes. The tests were carried out in two stages. First, the mentioned values were determined using...
-
Asymmetric Renyi Problem and > PATRICIA Tries
PublikacjaIn 1960 R´enyi asked for the number of random queries necessary to recover a hidden bijective labeling of n distinct objects. In each query one selects a random subset of labels and asks, what is the set of objects that have theselabels? Weconsider here anasymmetric version of the problem in which in every query an object is chosenwith probability p > 1/2 and we ignore “inconclusive” queries. We study the number of queries needed...
-
Closed Form Constraint Equations Used to Express Frictionless Slip of Multibody Systems Attached to Finite Elements—Application to a Contact between a Double Pendulum and a Beam
PublikacjaThis paper focuses on the numerical modeling of the dynamics of mechanical systems. Robots that can inspect high-voltage lines inspired this research. Their control systems must anticipate potential grab positions appropriately. We intend to formulate equations dedicated to the numerical description of the robot/cable contact. The investigated problem is not straightforward, since parts of the modeled systems are numerically inhomogeneous....
-
Nondestructive methods complemented by FEM calculations in diagnostics of cracks in bridge approach pavement
PublikacjaNondestructive methods of road pavement diagnostics are an alternative to traditional approach to pavement failure investigation. The article presents a detailed multidisciplinary inspection carried out using ground-penetrating radar (GPR), laser scanning technology and finite element method (FEM) calculations. It was done in order to assess the factors that contributed to occurrence of premature cracks of a bridge approach pavement....
-
Trace elements content of surface peat deposits in the Solovetsky Islands (White Sea)
PublikacjaPeatlands form environmental archives of trace element deposition. In this regard they are particularly valuable for areas such as the Arctic, where regular pollution monitoring is either impossible or extremely costly. The aim of this study was to assess pollution in the Solovetsky Islands (65° 05' N, 35° 53' E) by examining the spatial variability in trace element content of the uppermost layer of peat, immediately below the...
-
Autocorrelation function for the chosen effective potential of the diatomic silver anion
Dane BadawczeThe process of a two-channel decay of the diatomic silver anion (Ag2-), namely the spontaneous electron ejection giving Ag2 + e- and the dissociation leading to Ag- + Ag is theoretically studied. The ground state potential energy curves (PECs) of the neutral silver dimer and anionic silver diatomic molecule are calculated using the single reference...
-
Koncepcja i analiza sensora/aktuatora piezoelektrycznego do pomiaru procesu starzenia się ludzkiej skóry
PublikacjaNiniejszy artykuł przedstawia nową koncepcję piezoelektrycznego sensora/aktuatora przeznaczonego do pomiaru właściwości mechanicznych tkanek miękkich a w szczególności skóry ludzkiej. Wyjaśnione jest analityczne podejście z wykorzystaniem schematu zastępczego Mason’a określającego aktuator w stanie rezonansu oraz opis metody impedancji elektromechanicznej wykorzystanej w systemie pomiarowym. Analiza z użyciem metody elementów...
-
CENTRUM w systemie STRADAR – funkcje, architektura i realizacja
PublikacjaSystem STRADAR jest rozwiązaniem umożliwiającym utworzenie infrastruktury komunikacyjno-teleinformatycznej przeznaczonej dla Morskiego Oddziału Straży Granicznej. Artykuł ten jest kolejną z cyklu publikacji opisujących architekturę i rozwiązanie systemu i dotyczy jego centralnego elementu, jakim jest CENTRUM. Przedstawiono i opisano funkcje, architekturę i realizację oprogramowania CENTRUM, które może być zainstalowane na dowolnym...
-
Accurate Modeling of a Lossy Ferrite Circular Guide Section Magnetized Through a Rotary Four-Pole Magnetic Field
PublikacjaKorzystając z metody rodzajów sprzężonych opracowano model matematyczny umożliwiający określenie parametrów falowych i rozkładów pola em. fal występujących w ferrytowym falowodzie cylindrycznym magnesowanym czterobiegunowym polem magnetycznym. W oparciu o model określono macierz rozproszenia sekcji falowodu. Opracowane oprogramowanie pozwoliło na zbadanie charakterystyk częstotliwościowych sekcji ferrytowej i wskazanie możliwości...
-
Równoległe obliczenia grup podobieństw dla wielowymiarowych danych w środowisku Beesy Cluster
PublikacjaOpisano podejście do analizy danych opartej na grupowaniuelementów podobnych do siebie. Przedstawiono realizację tego zadania z użyciem jednego z najprostszych algorytmów, dla którego dokonano zrównoleglenia podstawowej operacji wyznaczania podobieństwa stanowiącej najbardziej kosztowny element algorytmu. Przedstawiono opis dystrybucji zadań, metodą obliczania podobieństwa i sposób składowania danych wyjściowych. Zaprezentowano...
-
Structural Health Monitoring of Composite Shell Footbridge for Its Design Validation
PublikacjaThe paper presents the structural health monitoring system of the composite bridge for pedestrians and cyclists. The footbridge was designed and manufactured within the FOBRIDGE project. It is the first bridge in the world, which is classified as a consistent single element structural girder, made of sandwich shells, entirely produced in a single cycle. The developed structural health monitoring system, supported design process,...
-
Analysis of wave propagation in a bolted steel joint
PublikacjaThe paper presents results of numerical and experimental investigations of elastic wave propagation in a bolted single-lap joint. The research was carried out for both symmetric and antisymmetric Lamb wave modes. In experimental studies the PZT transducers were used to excite and register wave propagation signals. The controlled value of the torque during measurements was ensured by the use of high precision torque wrenches. Numerical...
-
Two‐functional μBIST for Testing and Self‐Diagnosis of Analog Circuits in Electronic Embedded Systems
PublikacjaThe paper concerns the testing of analog circuits and blocks in mixed‐signal Electronic Embedded Systems (EESs), using the Built‐in Self‐Test (BIST) technique. An integrated, two‐functional, embedded microtester (μBIST) based on reuse of signal blocks already present in an EES, such as microprocessors, memories, ADCs, DACs, is presented. The novelty of the μBIST solution is its extended functionality. It can perform 2 testing functions:...
-
Music Data Processing and Mining in Large Databases for Active Media
PublikacjaThe aim of this paper was to investigate the problem of music data processing and mining in large databases. Tests were performed on a large data-base that included approximately 30000 audio files divided into 11 classes cor-responding to music genres with different cardinalities. Every audio file was de-scribed by a 173-element feature vector. To reduce the dimensionality of data the Principal Component Analysis (PCA) with variable...
-
Zachowania przedsiębiorcze a otoczenie instytucjonalne - mechanizmy
PublikacjaIn this paper the ways in which entrepreneurial behaviour is manifested in insti-tutional contexts of different quality is presented. Taken the assumption of Baumol that the supply of entrepreneurs in each economy is constant, and that there are changes in the share of productive and unproductive entrepreneurship in this supply, it is emphasized that the quality of institutional framework determines the outco-mes of entrepreneurship...
-
Dynamics of mechanical model of implant-tissue system in ventral hernia repair
PublikacjaThe paper deals with a finite element modelling of implants in the problem of ventral hernia repair. The synthetic mesh implanted in the abdomen during surgery is here modelled as a membrane structure. Thesystem undergoes the internal abdominal pressure that occurs during the postoperative cough, the load identified in the literature as the main cause of the connection failure and hernia recurrence. The model can be used to estimate...
-
Prognozy ruchu w tunelu pod Martwą Wisłą w ciągu Trasy Słowackiego w Gdańsku
PublikacjaPrzeprawa tunelowa bądź mostowa przez Martwą Wisłę w planowaniu rozwoju sieci ulicznej Gdańska była od wielu lat traktowana jako element warunkujący jakościową zmianę funkcjonowania tej sieci. Obecnie, budowa tunelu pod Martwą Wisłą, stwarza nowe perspektywy nie tylko dla obsługi transportowej terenów przemysłowo-portowych, ale także dla przejęcia części ogólnomiejskiego ruchu z przeciążonych tras obszarów śródmiejskich. Świadczą...
-
An Analog Sub-Miliwatt CMOS Image Sensor With Pixel-Level Convolution Processing
PublikacjaA new approach to an analog ultra-low power medium-resolution vision chip design is presented. The prototype chip performs low-level image processing algorithms in real time. Only a photo-diode, MOS switches and two capacitors are used to create an analog processing element (APE) that is able to realize any convolution algorithm based on a full 3x3 kernel. The proof-of-concept circuit is implemented in 0.35 µm CMOS technology,...
-
Internationalization and Quality Assurance in Higher Education
PublikacjaInternationalization is an inevitable phenomenon among all contemporary higher education institutions (HEIs) in a globalizing world. It is the driving force for development and progress. In course of the last 30 years, it became an inevitable element of HE management. However, it carries along a number of risks, pitfalls, and organizational challenges. To hedge those, quality assurance (QA) is called to the stage. HEIs therefore...
-
The life cycle cost of a building from the point of view of environmental criteria of selecting the most beneficial offer in the area of competitive tendering
PublikacjaThe article analyses environmental and ecological criteria of selecting the most beneficial offer in the aspect of LCC. Construction works contracts and the potential method of defining the above criteria, among others, is pondered on (for example by the recommendation of a material, which is supposed to be used, a ban on substances that are harmful for human health as well for the environment). In the relation to the above, it...
-
Buckling and initial post-local buckling behaviour of cold-formed channel member flange
PublikacjaThe initial post-buckling behaviour of a cold-formed channel member flange after its local buckling is investigated. An axially compressed column or beam subjected to pure bending is considered. The member material is assumed to follow a linear stress-strain relationship. The governing non-linear differential equation of the problem is derived using the minimum total potential energy principle. An approximate solution for the equation...
-
Experiment-aided virtual prototyping to minimize tool-workpiece vibration during boring of large-sized structures
PublikacjaThe paper presents the author's method of solving the problems of vi-bration suppression during boring of large-sized workpieces by means of an in-novative method of adjusting the rotational speed of the boring bar. It consists in selecting the spindle speed in accordance with the results of the cutting process simulation. The method includes identification of the model of the finite element method of the boring bar. The Root Mean...
-
Isogeometric Shell FE Analysis of the Human Abdominal Wall
PublikacjaIn this paper a nonlinear isogeometric Kirchhoff-Love shell model of the human abdominal wall is proposed. Its geometry is based on in vivo measurements obtained from a polygon mesh that is transformed into a NURBS surface, and then used directly for the finite element analysis. The passive response of the abdominal wall model under uniform pressure is considered. A hyperelastic membrane model based on the Gasser-Ogden-Holzapfel...
-
Stanowisko wizualizacji zdarzeń w systemie STRADAR – realizacja i funkcje dla operatora
PublikacjaIt is crucial for the Border Guard to be equipped with a communication-teleinformatic infrastructure designed to support them in efficient realization of their operational tasks. STRADAR – a system which results are presented in this paper – is such an infrastructure. It is a distributed solution for the maritime division of the border guard. The system, with the use of a network of sensors located in both stationary and mobile...
-
MODELLING OF CONCRETE FRACTURE AT AGGREGATE LEVEL USING DEM BASED ON X-RAY mu CT IMAGES OF INTERNAL STRUCTURE
PublikacjaThe paper describes two-dimensional meso-scale numerical results of fracture in notched concrete beams under quasi-static three-point bending. Concrete was modelled as a random heterogeneous 4-phase material composed of aggregate particles, cement matrix, interfacial transitional zones (ITZs) and air voids. As a numerical approach, the discrete element method (DEM) was used. The concrete micro-structure in calculations was directly...
-
Buckling analyses of metal cylindrical silos containing bulk solids during filling
PublikacjaThe paper presents 3D results on stability of thin-walled cylindrical metal silos made of isotropic rolled and corrugated plates containing bulk solids. The behavior of bulk solids was described using a hypoplastic constitutive model. Nonlinear finite element (FE) analyses with both geometric and material nonlinearity were performed with a perfect and an imperfect silo shell wherein initial geometric imperfections were taken into...
-
Konferencja „Biznes i uczelnia w dążeniu do jakości"
WydarzeniaZapraszamy na konferencję „Biznes i uczelnia w dążeniu do jakości”, której częścią będzie panel dyskusyjny pt. „Kierunki współpracy biznesu i uczelni w zakresie doskonalenia jakości”.
-
Sterowanie w systemach transportowych (PG_00045917) TRANSPORT II st. 1 sem. - sem. letni 2021/2022 - Jacek Oskarbski
Kursy OnlinePodstawy zarządzanie i sterowania dla wszyskich dziedzin transportu. Zarządzanie, nadzór i sterowanie w systemach transportowych. Zadania sterowania i metody rozwiązywania problemów sterowania. Sterowanie ruchem w transporcie jako element sterowania w wielkich systemach. Rodzaje sterowania procesami transportowymi. Funkcje sterowania. Metody i narzędzia w procesie sterowania ruchem statków powietrznych, wodnych, pojazdów kolejowych...
-
Sterowanie w systemach transportowych sem.2 Transport 2024/2025
Kursy OnlinePodstawy zarządzanie i sterowania dla wszystkich dziedzin transportu. Zarządzanie, nadzór i sterowanie w systemach transportowych. Zadania sterowania i metody rozwiązywania problemów sterowania. Sterowanie ruchem w transporcie jako element sterowania w wielkich systemach. Rodzaje sterowania procesami transportowymi. Funkcje sterowania. Metody i narzędzia w procesie sterowania ruchem statków powietrznych, wodnych, pojazdów kolejowych...
-
Pomiar naprężeń własnych metodą Barkhausena za pomocą sondy z wirującym polem magnetycznym
PublikacjaW pracy przedstawiono nowy sposób pomiaru naprężeń własnych w elementach konstrukcji z wykorzystaniem polowego efektu Barkhausena. Informację o stanie naprężeń uzyskano z analizy rozkładu kątowego natężenia efektu Barkhausena zmierzonego w sposób automatyczny poprzez sondę z wirującym polem magnetycznym. Przedstawiono zasadę działania i opis układu pomiarowego oraz przykłady wykorzystania tej metody w ocenie stanu naprężenia w...
-
ANALIZA PRZEPUSTOWOŚCI WYBRANEGO UKŁADU TOROWEGO W PRZESTRZENI CZĘŚCIOWO – UPORZĄDKOWANEJ
PublikacjaNa sieci kolejowej istotny wpływ na płynność ruchu mają odpowiednio usytuowane odcinki odstępowe. Z podobną sytuacją mamy do czynienia przy modernizacji stacji kolejowych i tworzeniu nowych rozwiązań, w których należy uwzględnić prognozy rozwoju ruchu na danym elemencie sieci kolejowej. Jednak w przypadku stacji sytuacja staje się dużo bardziej skomplikowana i kosztowna, gdyż poprawa przepustowości wymaga istotnych zmian organizacyjnych...
-
Numeryczna analiza dynamiczna wieszaków w łukowym wiadukcie kolejowym. Analiza przypadku
PublikacjaW artykule przedstawiono analizę dynamiczną wiaduktu kolejowego w ciągu Centralnej Magistrali Kolejowej zlokalizowanego koło Huty Zawadzkiej. W analizie zwrócono szczególną uwagę na lokalną odpowiedź wieszaków na obciążenie przejeżdżającym pociągiem oraz wiatrem. Obliczenia przeprowadzono na podstawie wykonanego modelu MES. Zweryfikowano poprawność modelu poprzez porównanie uzyskanych wyników z wartościami pomierzonymi. Przeprowadzono...
-
Dynamic electrochemical impedance spectroscopy of the adsorption and relaxation of polianiline chains during potentiodynamic redox transformations
PublikacjaZaprezentowano nowe podejście do analizy widm impedancyjnych uzyskanych dla warstwy przewodzącej polianiliny (PAni). Właściwości powyższej warstwy są często modelowane przy użyciu elementu stałofazowego (CPE), który w sposób dokładniejszy odzwierciedla wyniki eksperymentalne niż klasyczny element pojemnościowy (kondensator). W pracy zaproponowano nowy elektryczny obwód zastępczy oparty na modelu adsorpcyjnym Frumkin-Melik-Gaikazyan,...
-
Technical fabrics in costruction of large scale roofs - numerical and experimental aspects
PublikacjaDesigning and construction of textile hanging roofs is the challenging subject for engineers. This type of structure needs geometrically and very often also physically non-linear calculations. Due to different behaviour of two families of threads (warp and weft), which during deformation can change the angle between their directions, they require special constitutive modelling. Also the loading of hanging roofs is very special....
-
A current-controlled FET
PublikacjaA novel semiconductor device, viz., Horizontally-Split-Drain Current-Controlled Field-Effect Transistor (HSDCCFET) with two control electrodes is proposed in this works. For the sake of brevity, the device can be called a CCFET. Operating principle of the proposed transistor is based on one of the galvanomagnetic phenomena, the Biot-Savart-Laplace law and a Gradual Channel Detachment Effect (GCDE). The transistor is dedicated...
-
Zwiększenie sprawności procesów technologicznych poprzez zastosowanie układów ORC i systemów trigeneracyjnych
PublikacjaPoprawa sprawności energetycznej procesów technologicznych - obok ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i wykorzystania niekonwencjonalnych technologii do konwersji energii - stanowi obecnie najważniejszy element idei zrównoważonego rozwoju. Niniejsza praca wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rynkowym, wskazując możliwości wpisania się w ten trend. Stanowi ona zbiór ogólnych wytycznych, opartych o literaturę przedmiotu i własne...
-
The formal safety assesment in conforming to chosen vessel's type on the ground of hydromechanic characteristics in critical conditions.
PublikacjaTragedia jednego ze statków typu ro-ro pokazała podatność tego typu statków na utratę stateczności, przewrócenie a w ostateczności zatonięcie. Wszystkie ro-rowce charakteryzują się małym zanurzeniem, a wynurzona część kadłuba podatna jest na działanie wiatru. Jeżeli dodatkowo w takich warunkach dochodzi element nieprawidłowego rozmieszczenia pojazdów i ich słabego zamocowania to groźba przesunięcia ładunku staje się realna. W konsekwencji...
-
The formal safety assessment and influence of human factor in application to chosen ship's type
PublikacjaTragedia jednego ze statków typu ro-ro pokazała podatność tego typu statków na utratę stateczności, przewrócenie się, a w ostateczności zatonięcie. Wszystkie ro-rowce charakteryzują się małym zanurzeniem, a wynurzona część kadłuba podatna jest na działanie wiatru. Jeżeli dodatkowo w takich warunkach dochodzi element nieprawidłowego rozmieszczenia pojazdów i ich słabego zamocowania to groźba przesunięcia ładunku staje się realna....