Wyszukiwarka
Filtry
wszystkich: 2472
-
Katalog
- Publikacje 1951 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 2 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 119 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 9 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 23 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 3 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 6 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 5 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 267 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 11 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 75 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: SIECI%20CZYSTO%20OPTYCZNE%20WDM
-
Monitorowanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
PublikacjaPrzedstawiono aktualne możliwości monitoringu sieci. Zwrócono uwagę na możliwości pomiaru i późniejszej transmisji danych
-
Sieci neuronowe w modelowaniu konstytutywnym
PublikacjaArtykuł zawiera przegląd zastosowań sztucznych sieci neuronowych do modelowania praw konstytutywnych oraz własną propozycję dla klasy praw przyrostowo nieliniowych. Zaprezentowano zalety obliczeniowe sieci neuronowych, ogólne zasady modelowania oraz wyniki własnych symulacji.
-
Realizacja sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
PublikacjaPodstawowe problemy związane z realizacją sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Najczęstsze błędy procesu inwestycyjnego. Problem konsekwencji błędnych ocen w zakresie warunków posadowienia. Złe posadowienie jako główna przyczyna niemal wszystkich awarii.
-
Sieci małych i średnich przedsiębiorstw
PublikacjaArtykuł opisuje różne rodzaje sieci charakterystyczne dla sektora MSP, które znalazły swoje odzwierciedlenie w badaniach nad tymże sektorem i przedsiębiorczością. Jest próbą odpowiedzi, czy sieci małych firm są zjawiskiem możliwym do wyodrębnienia w praktyce gospodarczej.
-
Wpływ zwarć w sieci trakcyjnej zasilanej za pośrednictwem prostowników 12-to pulsowych na pracę sieci zasilającej.
PublikacjaArtykuł prezentuje wybrane wyniki badań symulacyjnych związanych z oddziaływaniem zwarć występujących w sieci trakcyjnej na pracę elektroenergetycznej sieci zasilającej. Przedstawiono przykładowe przebiegi napięć i prądów w sieci SN i obwodach trakcyjnych w trakcie zwarcia w sieci trakcyjnej. Ponadto zaprezentowano przykładowe przebiegi napięć i prądów po stronie SN dla przypadku pracy układu przy znamionowym obciążeniu zespołu...
-
Metody pomiaru drgań górnej sieci jezdnej
PublikacjaOpracowanie referencyjnego modelu sieci trakcyjnej wymaga określenia parametrów mechanicznych poszczególnych jej elementów. Parametry te wyznacza się poprzez wykonanie pomiarów przebiegów drgań wywołanych wymuszeniami zewnętrznymi. W artykule przedstawiono rozważania na temat możliwych do zastosowania metod pomiarowych. Omówiono wybrane metody pokazując ich zalety i wady oraz oceniając przydatność do realizacji pomiarów drgań sieci...
-
Struktury sieci transportu zbiorowego w miastach
PublikacjaPotrzeby przewozowe mieszkańców miast powinny być zaspokajane poprzez dopasowaną i sprawnie funkcjonującą sieć transportu zbiorowego. Planując sieć i decydując się jednocześnie na jej sposób funkcjonowania istotnym jest uwzględnienie podstawowych postulatów przewozowych mieszkańców. Ostateczny kształt tej sieci wynika jednak z dodatkowych czynników zarówno infrastrukturalnych, ekonomicznych, jak i wielu innych. Celem niniejszego...
-
Protokół transmisji sensorowej sieci Ad Hoc
PublikacjaW referacie zaprezentowano protokół radiowej sieci sensorowej Ad Hoc. Sieć ta pracuje w oparciu o metodę wielodostępu TDMA. Szybkość transmisji w kanale radiowym wynosi 57,6 kb/s. W referacie przedstawiono budowę ramek, rodzaje pakietów oraz procedury przypisania wolnych szczelin czasowych do węzła, zwalniania przypisanych szczelin i wykrywania konfliktów przyporządkowania szczelin.
-
Ocena jakości wielopętlowych szybkich sieci komputerowych
PublikacjaOmówiono protokół RPR (Resilient Packet Ring), przedstawiono najważniejsze cechy i mechanizmy protokołów RPR. Zaproponowano nową metodę przeciwdziałania przeciążeniom sieci wielopętlowych. Dokonano jej analizy matematycznej dla równomiernego rozkładu ruchu w przypadku awarii sieci i stosowaniu mechanizmu wrapping. Przeprowadzono również analizę numeryczną wydajności sieci zarówno dla rozkładu równomiernego jak i losowego ruchu....
-
Porównanie protokołów umożliwiających samorekonfigurację sieci Ethernet.
PublikacjaPrzedstawiono protokoły warstwy łącza danych stosowane w sieciach Ethernet wtym: algorytm drzewa opinającego - przeciwdziałający krążeniu ramek w sieci LAN (protokół ten z jednej strony ogranicza całkowitą przepustowość sieci, zdrugiej zaś umożliwia automatyczną rekonfigurację sieci w przypadku uszkodzenia łączy lub węzłów); algorytm agregacji łączy - umożliwiający zwiększenie transferu danych między przełącznikami bez zwiększania...
-
Analiza sieci pętlowych pod względem niezawodności
PublikacjaZałożono, że sieć ma strukturę pętlową. Jako oceny niezawodności tych sieci przyjęty jest: 1) średnią liczbę sprawnych par węzłów, które mogą komunikować się wzajemnie. Przyjęto następujący model uszkodzeń. Węzły i kanały ulegają uszkodzeniom z określonym prawdopodobieństwem, uszkodzenia elementów sieci są od siebie niezależne. Wyznaczono niezawodność sieci jako funkcję prawdopodobieństwa sprawności elementów sieci oraz liczby...
-
Ewolucja systemu diagnostyki sieci jezdnej PKP.
PublikacjaPrzedstawiono opracowany dla PKP zintegrowany system diagnostyczny sieci jezdnej, złożony z wagonów diagnostycznych i stacjonarnych stanowisk przetwarzania danych. Omówiono podstawowe funkcje systemu oraz jego strukturę sprzętową i programową. Podano przykładowe wyniki generowane przez system.
-
Model symulacyjny i badania sieci MPLS.
PublikacjaMultiprotocol Label Switching (MPLS) to obiecująca technika, umożliwiająca wsparcie jakości usług w sieciach szkieletowych opartych na protokole IP. Aby skorzystać z jej potencjalnych zalet, należy opracować skuteczne procedury i metody gwarantujące realizację jakości usług. Jednym z kluczowych zagadnień w tym obszarze badań jest kierowanie ruchem (ruting), a niezbędnym narzędziem odpowiedni program symulacyjny do modelowania zjawisk...
-
Algorytmy ewolucyjne w projektowaniu sieci MPLS
PublikacjaNiniejszy artykuł opisuje zrealizowane narzędzie, które umożliwia projektowanie sieci MPLS za pomocą Algorytmów Ewolucyjnych. Narzędzie to generuje ścieżki i optymalizuje alokację na nich przepływności żądań zapotrzebowań z uwzględnieniem klas obsługi strumieni ruchu z gwarancją zróżnicowanego QoS. Może także wybierać ścieżki do alokacji spośród danych wejściowych tak, aby wykorzystanie sieci było optymalne. Narzędzie to zostało...
-
Środowisko sieci IP jako platforma edukacyjna
PublikacjaOgólnoświatowa sieci Internet oraz mechanizmy umożliwiające jej funkcjonowanie, od początku swojego istnienia zostały zaprojektowane z myślą o gromadzeniu, przechowywaniu, udostępnianiu i wymianie informacji, doświadczeń i wiedzy. Nic więc dziwnego, iż bardzo szybko znalazły zastosowanie nie tylko jako narzędzie wspierające badania naukowe, lecz także jako środowisko pozwalające efektywnie realizować zróżnicowane zadania dydaktyczne....
-
Specyfika sieci franchisingowych na rynku polskim
Publikacja -
Wyszukiwanie dedykowanych serwisów w sieci Internet.
PublikacjaOpisano bieżące technologie stosowane do tworzenia dedykowanych serwisów oraz usług sieciowych, a także metody ich wyszukiwania. Skupiono się na rozwiązaniach standardowych bądź proponowanych jako standardowe.
-
Model przeżywalnych sieci IP następnej generacji.
PublikacjaRozważa się przeżywalne sieci o warstwowej architekturze logicznej IP-MPLS/WDM. Węzły analizowanej sieci mają zintegrowaną funkcjonalność ruterów IP-MPLS w warstwie IP oraz przełącznic optycznych (OXC) w warstwie transmisji optycznej. Przepustowości łączy mogą być tak duże (nawet kilkaset Gbit/s0, że awaria nawet pojedynczego łącza może dotknąć bardzo liczne grupy użytkowników. Dlatego zasadnicze znaczenie ma zapewnienie przeżywalności...
-
Wyroby betonowe dla potrzeb sieci kanalizacyjnych.
PublikacjaSpecyficzne wymagania w stosunku do betonów w kanalizacji. Równowaga obciążeń, szczelność złączy, wymagania jakościowe, rozwiązania alternatywne.
-
Heterogeniczne sieci bezprzewodowe - wybrane problemy funkcjonowania
PublikacjaW artykule została przedstawiona koncepcja hierarchicznej struktury bezprzewodowej sieci heterogenicznej. Scharakteryzowano poszczególne sieci wchodzące w skład sieci heterogenicznej i omówiono zagadnienia związane z bezpieczeństwem, współpracą tych sieci oraz przełączaniem użytkownika między nimi. Ponadto ukazano praktyczne zastosowanie sieci heterogenicznej na przykładzie projektu WCG (Wireless City Gdańsk).
-
Sztuczne sieci neuronowe modelem wczesnego ostrzegania
PublikacjaW rozdziale tym autor przedstawił wyniki swoich badań nad wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych do prognozowania zagrożenia upadłością polskich firm produkcyjnych.Głównym celem było porównanie skuteczności przewidywania zagrożeń upadłością polskich przedsiębiorstw przy pomocy modelu sztucznych sieci neuronowych i tradycyjnego modelu analizy dyskryminacyjnej.
-
Tendencje w rozwoju pakietowych sieci bezprzewodowych
PublikacjaSieci bezprzewodowe, szczególnie komórkowe 92, 2,5 i 3G), stanowią istotny segment rynku telekomunikacyjnego. Coraz większe jest też znaczenie szerokopasmowych sieci pakietowych. Na rynku dostępnych jest szereg standardowych rozwiązań takich sieci - od sieci ''osobistych'' PAN (Personal Area anetwirks), poprzez sieci WLAN (Wireless LAN) i WMAN, do propozycji WWWAN. Wybrane technologie bezprzewodowe, ich podstawowe cechy i parametry...
-
Optymalizacja treningu i wnioskowania sieci neuronowych
PublikacjaSieci neuronowe są jedną z najpopularniejszych i najszybciej rozwijających się dziedzin sztucznej inteligencji. Ich praktyczne wykorzystanie umożliwiło szersze użycie komputerów w wielu obszarach komunikacji, przemysłu i transportu. Dowody tego są widoczne w elektronice użytkowej, medycynie, a nawet w zastosowaniach militarnych. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w wielu przypadkach wymaga jednak znacznej mocy obliczeniowej,...
-
Uderzenia hydrauliczne w sieci wodociągowej pierścieniowej
PublikacjaW pracy zastosowano metodę charakterystyk do analizy zjawiska uderzenia hydraulicznego w sieci wodociągowej pierścieniowej. Model natematyczny stanowi układ dwóch równań różniczkowych cząstkowych typu hiperbolicznego, które przekształcono do postaci równań różniczkowych zwyczajnych. Zamieszczono przykład obliczeniowy, dotyczący analizy uderzenia hydraulicznego w sieci pierścieniowej, składającej się z 17 pierścieni, 48 przewodow...
-
Model referencyjny sieci trakcyjnej - koncepcja modelowania
PublikacjaGórna sieć trakcyjna jest nadal najefektywniejszym sposobem zasilania kolejowych pojazdów elektrycznych. Wzrost prędkości pojazdów zwiększa pobór mocy oraz wymaga zapewnienia prawidłowej współpracy odbieraków prądu z siecią jezdną. Podejmowane są prace związane z komputerowym wspomaganiem projektowania sieci trakcyjnych. W tej pracy omówiono autorski model matematyczny sieci trakcyjnej w kontekście tzw. modelu referencyjnego oraz...
-
Współpraca w sieci- wykorzystanie platformy internetowej
PublikacjaNowe warunki funkcjonowania biznesu pozwalają na poszukiwanie wsparcia w zakresie know-how oraz kompetencji i umiejętności w ramach współpracy w sieci. Nowe technologie informacyjne i komunikacyjne zapoczątkowały erę organizacji sieciowych. Nasila się współpraca poza organizacjami, współpraca pomiędzy pracownikami różnych przedsiębiorstw za pośrednictwem sieci informatycznej.
-
Ochrona PPOŻ z publicznej sieci wodociągowej
PublikacjaOchrona ppoż. z publicznej sieci wodociągowej. Niewłaściwość polskich regulacji prawnych, błędy w warunkach technicznych. Zagrożenia dla małych systemów. Nieodpowiednie rozwiązania. Propozycje rozwiązania problemu.
-
Metody zarządzania ryzykiem na sieci dróg
PublikacjaMetoda zarządzania ryzykiem w inżynierii drogowej. Przykłady zarządzania ryzykiem w inżynierii drogowej. Koncepcja metody zarządzania ryzykiem na drogach krajowych w Polsce.
-
Szczególne problemy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
PublikacjaAktualne problemy związane z projektowaniemm oraz realizacją wodociągów i kanalizacji. Błędy w projekatch sieci, błędy wykonawstwa.
-
Sieci Ethernet dla przemysłu. Cz. 1
PublikacjaW artykule przedstawiono wymagania stawiane sieciom przemysłowym oraz te cechy i mechanizmy sieci Ethernet, które wspierają idee przemysłowego Ethernetu. Zwrócono także uwagę na istniejące nadal ograniczenia pełnego zastąpienia tradycyjnych sieci przemysłowych jedną technologią Ethernet.
-
Sieci Ethernet dla przemysłu. Cz. 2
PublikacjaW artykule przedstawiono wymagania stawiane sieciom przemysłowym oraz te cechy i mechanizmy sieci Ethernet, które wspierają idee przemysłowego Ethernetu. Zwrócono także uwagę na istniejące nadal ograniczenia pełnego zastąpienia tradycyjnych sieci przemysłowych jedną technologią Ethernet.
-
Instalowanie kompensatorów w sieci przesyłowej KSE
PublikacjaArtykuł porusza zagadnienia dotyczące regulacji poziomu mocy biernej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym z wykorzystaniem najnowszych typów kompensatorów statycznych bocznikowych należących do grupy układów FACTS. W artykule przybliżono stosowane na świecie rozwiązania kompensatorów statycznych bocznikowych. Przedstawiono wyniki badań dotyczących zastosowania tych kompensatorów w KSE. Pokazano wpływ miejsca zainstalowania...
-
Zastosowania sieci bezprzewodowych w środowisku przemysłowym
PublikacjaWraz z populayzacją rozwiązań sieci bezprzewodowych w systemach konsumenckich i związanej z tym osiągnięciem standaryzacyjnej ''dojrzałości'' możemy zauważyć ich rosnący udział również w zastosowaniach przemysłowych. Najczęstszym argumentem przemawiającym za migracją sieci sterujących automatyzacją produkcji w klasycznych rozwiązań przowodowych, w tym również Ethernetu, do rozwiązań bezprzewodowych, jest oderwanie się od sztywnej...
-
Zastosowanie sieci Mobile WiMAX w aglomeracji
Publikacja -
Zasady projektowania sieci radiokomunikacyjnej UMTS-LTE
PublikacjaW referacie opisano zasady projektowania sieci radiokomunikacyjnej UMTS-LTE. Omówiono procedurę projektowania oraz podano metodologię określania rzeczywistych przepływności sygnałów dla różnych wariantów transmisyjnych. Opisano zagadnienie określania parametrów bilansu łącza radiowego oraz przedyskutowano wpływ szumu i interferencji na pracę interfejsu radiowego.
-
Rozpoznawanie zachowań przy użyciu sieci Bayesowskich
PublikacjaW artykule zaprezentowano sieci Bayesowskie jako narzędzieprzydatne do analizy ludzkich zachowań. W drugim podrozdziale czytelnik zostaje wprowadzony w problematykę sieci Bayesowskich. Dalsze podrozdziały omawiają kolejno trzy rodzaje zastosowań sieci Bayesowskich związanych z rozpoznawaniem zachowań ludzkich.
-
Hydraulika sieci kanalizacyjnej przy małych napełnieniach
PublikacjaPrzepływ grawitacyjny. Minimalne napełnienia, naprężenia styczne. Unoszenie zawiesin - minimalny spadek dla samooczyszczania. Rewizja tradycyjnych warunków.
-
Sieci neuronowe oparte na prawach fizyki
PublikacjaWiele fizycznie nieuzasadnionych sieci neuronowych, mimo zadowalają- cej wydajności, generuje sprzeczności z logiką i prowadzi do rozbieżno- ści wyników z rzeczywistością. Jedną z metod poprawy funkcjonowania typowego modelu typu “black-box” na etapie uczenia, jest rozszerzenie jego funkcji kosztu o zależność bezpośrednio inspirowaną wzorem fizycz- nym. Niniejszy rozdział wyjaśnia koncepcję budowy sieci neuronowych opartych na...
-
Rozpoznawanie obiektów przez głębokie sieci neuronowe
PublikacjaW referacie zaprezentowane zostaną wyniki badań nad rozpoznawaniem obiektów w różnych warunkach za pomocą głębokich sieci neuronowych. Przeanalizowano działanie dwóch struktur – ResNet50 oraz VGG19. Systemy rozpoznawania obrazu wytrenowano oraz przetestowano na reprezentatywnej, bazie zawierającej 25 tys. zdjęć psów oraz kotów, która znacznie upraszcza analizowanie działania systemów ze względu na łatwość interpretacji zdjęć przez...
-
Właściwości aproksymacyjne sztucznych sieci neuronowych (SSN)
PublikacjaOpisano budowę sztucznego neuronu, rodzaje sztucznych sieci neuronowych i ich zastosowanie. Przedstawiono SSN jako uniwersalny aproksymator oraz opisano problem jednoczesnej aproksymacji funkcji wraz z pochodnymi.
-
Ocena możliwości wykorzystania sieci pętlowych RPR I 10 Gigabit Ethernet do budowy sieci LAN/MAN/WAN
PublikacjaPrzedstawiono rozwiązania sieciowe: 10GE i RPR. W szczególności omówiono możliwość wykorzystania tych rozwiązań w sieciach LAN, MAN, WAN i ich współpracy z infrastrukturą SONET/SDH. Na tle zalet sieci zbudowanych całkowicie w technologii 10GE i ograniczeń jakim podlegają sieci Ethernet ukazano proponowane w RPR możliwości zarządzania pasmem i skuteczność mechanizmów reakcji na uszkodzenia. Przedstawiono koszty realizacji wybranych...
-
Optical materials for organic light emitting diodes
PublikacjaW pracy dokonano przeglądu materiałów stosowanych w organicznych diodach elektroluminescencyjnych.
-
Survivability analysis of scale-free networks
PublikacjaPraca dotyczy aspektów złośliwej kompromitacji stacji sieciowych poprzez epidemie wirusów komputerowych oraz ataki hackerskie. Opisano nowy autorski model analizy przeżywalności atakowanych sieci bezskalowych i ocenę metod zabezpieczeń. Pokazano wyniki modelowania efektywności środków powstrzymujących epidemie wirusów, polityk filtracji w ścianach ogniowych, efektywności blokowania adresów. Wszystkie wyniki są oryginalne i publikowane...
-
Internacjonalizacja przedsiębiorstw poprzez sieci. Wyniki badań ankietowych
PublikacjaCelem artykułu jest określenie wpływu funkcjonowania przedsiębiorstw w sieciach na intensywność ich internacjonalizacji. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych teorii internacjonalizacji przedsiębiorstw. Przegląd ten jest punktem wyjścia do wyjaśnienia miejsca i znaczenia podejścia sieciowego (network approach) w wyjaśnianiu procesu umiędzynarodowienia przedsiębiorstw. Następnie opisano podej- ście sieciowe, przywołując...
-
Strategiczne zagadnienia tworzenia i funkcjonowania sieci tymczasowych
PublikacjaW artykule przedstawiano wyniki badań zagadnień charakteryzujących tworzenie i funkcjonowanie sieci tymczasowych, tj. sieci, które są organizowane w celu realizacji dużych, złożonych przedsięwzięć gospodarczych, najczęściej kosztownych i przekraczających możliwości realizacyjne jednego przedsiębiorstwa i które są powołane na określony okres czasu. Skupiono się nad strategicznymi zagadnieniami tworzenia i funkcjonowania tych sieci,...
-
ZAPEWNIENIE SYNCHORNIZACJI CZASU PRZY CZĘŚCIOWYM WSPARCIU SIECI
PublikacjaCelem badań zaprezentowanych w artykule było sprawdzenie czy możliwe jest zapewnienie dużej dokładności synchronizacji czasu przy częściowym wsparciu sieci w oparciu o model HRM-1 składający się z 12 szeregowo podłączonych urządzeń sieciowych wraz z wygenerowanym ruchem sieciowym. Badania wykazały, że dla obecnie stosowanych technologii mobilnych takich jak LTE TDD możliwe jest zapewnienie odpowiedniej jakości synchronizacji czasu....
-
Zastosowanie sieci neuronowych w cyfrowej syntezie dźwięku
PublikacjaRozwój technik związanych z uczeniem maszynowym umożliwia nowe podejście i nowe definiowanie wielu dotychczasowych problemów. Heurystyczne algorytmy stosowane do problemów takich jak klasyfikacja danych w postaci wektorów cech, czy wyróżnianie grup obiektów o podobnych własnościach mogą znaleźć także zastosowanie w takich dziedzinach jak analiza i synteza dźwięków muzycznych. W referacie przybliżone zostały podstawowe zasady projektowania...
-
Wybrane problemy analizy kosztów awarii sieci ciepłowniczych
PublikacjaAwaryjność sieci ciepłowniczych w Polsce jest rzeczą znaną, jednakże próby usystematyzowania jej przyczyn nie dają zadowalających rezultatów, gdyż dostępna dokumentacja jest zwykle niespójna, niepełna i niezbyt wiarygodna. Dodatkowe utrudnienie stanowi konieczność ujęcia tego zagadnienia w kategoriach ekonomicznych. W niniejszym artykule podjęto próbę metodologicznego opisu, uwzględniającego wpływ kosztów awarii na jednostkowy...
-
Kreowanie wizerunku wymiaru sprawiedliwości a sądowe sieci międzyorganizacyjne
PublikacjaCelem opracowania jest prezentacja: zależności pomiędzy pojęciami: tożsamość, wizerunek, reputacja, na gruncie sądownictwa, zasad kreowania wizerunku wymiaru sprawiedliwości, dobrych praktyk w budowaniu pozytywnego wizerunku wykorzystywanych przez sądy, poziomu dojrzałości sadów pilotażowych w zakresie stosowania działań wspierających wizerunek, roli i możliwości sieci międzyorganizacyjnych w transferze i ujednolicaniu dobrych...
-
Diagnostyka sieci trakcyjnej i monitoring odbieraków prądu
PublikacjaNiewłaściwa współpraca odbieraka prądu i sieci trakcyjnej, w trudnych warunkach lokalnych, może prowadzić do usterek a nawet uszkodzenia sieci jezdnej i pantografu. Sporadycznie występujące awarie oprócz kosztów wprowadzają znaczące opóźnienia w ruchu pociągów. Wskazano na potrzebę rozwoju metod monitoringu i diagnostyki dla tego systemu odbioru prądu. Przedstawiono wybrane aspekty diagnostyki górnej sieci trakcyjnej oraz metodę...