Filtry
wszystkich: 38671
-
Katalog
- Publikacje 16025 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 150 wyników po odfiltrowaniu
- Konferencje 29 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 320 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 18 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 102 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 5 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 38 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 1036 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 46 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 20901 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: METODY RÓWNICOWE
-
Zastosowanie metody AHP do porównania kryteriów wyboru lokalizacji budowy farmy wiatrowej
PublikacjaW artykule przedstawiono opis oraz porównanie kryteriów wyboru lokalizacji farmy wiatrowej. Kryteria te uwzględniają pomiary wietrzności na rozpatrywanym terenie, lokalizację turbin wiatrowych, lokalizację linii elektroenergetycznej służącej do przesyłu wyprodukowanej energii elektrycznej od farmy wiatrowej do stacji elektroenergetycznej (GPZ), infrastrukturę towarzyszącą, warunki techniczne przyłączenia do sieci elektroenergetycznej...
-
Metody analizy sensorycznej jako narzędzie do oceny uciążliwości zapachowej powietrza atmosferycznego
PublikacjaNieprzyjemne zapachy występujące w powietrzu atmosferycznym mogą być ostrzeżeniem o niebezpiecznych substancjach obecnych w otoczeniu człowieka oraz mogą wpływać na jego stan psychofizyczny. Skargi ludzi, którzy mieszkają w pobliżu źródeł emisji substancji złowonnych sprawiają, że zastosowanie technik umożliwiających określenie cech zapachu zanieczyszczonego powietrza i pomiar stężenia odorów staje się koniecznością. Pomiar stężenia...
-
Zastosowanie metody AHP do porównania kryteriów wyboru lokalizacji budowy farmy wiatrowej
PublikacjaArtykuł przedstawia opis oraz porównanie kryteriów wyboru lokalizacji farmy wiatrowej. Kryteria te uwzględniają pomiary wietrzności na rozpatrywanym terenie, lokalizację turbin wiatrowych, lokalizację linii elektroenergetycznej służącej do przesyłu wyprodukowanej energii elektrycznej od farmy wiatrowej do stacji elektroenergetycznej (GPZ), infrastrukturę towarzyszącą, warunki techniczne przyłączenia do sieci elektroenergetycznej...
-
Podstawowe założenia metody regulacji osi toru z wykorzystaniem mobilnych pomiarów satelitarnych
PublikacjaW pracy zwrócono uwagę na ograniczenia stosowanej w naszym kraju metodyki regulacji osi toru związane w głównym stopniu z uzyskiwaną dokładnością określania istniejącego kształtu toru. Jako rozwiązanie alternatywne wskazano opracowaną przez interdyscyplinarny zespół naukowy Politechniki Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej / Akademii Morskiej w Gdyni i stosowaną od 2009 roku nowatorską technikę mobilnych pomiarów satelitarnych....
-
Rtęć w organizmach żywych – źródła i formy występowania, bioakumulacja, metody oznaczania
PublikacjaRtęć (Hg) jest metalem ciężkim o znanej i szeroko badanej toksyczności. Toksyczność rtęci zależy od formy chemicznej tego pierwiastka. Metylortęć (MeHg) jest uważana za najbardziej toksyczną formę rtęci, która po spożyciu jest bioakumulowana i biomagnifikowana w organizmach znajdujących się na kolejnych, następujących po sobie, ogniwach łańcucha pokarmowego. W ekosystemach wodnych, mikroorganizmy przekształcają nieorganiczne formy...
-
Metody algorytmicznej analizy obrazu wizyjnego do zastosowań w monitorowaniu ruchu drogowego
PublikacjaPrzedmiotem badań rozprawy jest opracowanie nowych i rozwinięcie istniejących metod przetwarzania obrazu z kamer wizyjnych systemów monitoringu mających na celu wykrywanie wybranych zdarzeń w ruchu ulicznym. Oznacza to konieczność opracowania, zbadania, implementacji i dostosowania do pracy w określonych warunkach wszystkich niezbędnych do tego celu algorytmów. Obejmują one detekcję i śledzenie obiektów w polu widzenia kamer, reidentyfikację...
-
Uproszczone metody obliczania cylindrycznych silosów z blachy falistej i słupów cienkościennych
PublikacjaCelem artykułu jest wyznaczenie nośności wyboczeniowej trzech silosów wykonanych z falistej blachy ze sfałdowaniem w kierunku obwodowym, wzmocnionych słupami pionowymi stosując modele MES całych konstrukcji i ich segmentów oraz porównanie obliczonej nośności wyboczeniowej z Eurokodem 3, poprawkami do Eurokodu 3 i metodą zaproponowaną w literaturze. Nowym elementem analizowanym w pracy jest porównanie różnych metod analitycznych...
-
Application of 2D RST method for spatial distribution of annual precipitation determination in the Upper Vistula Basin | Zastosowanie metody 2D RST do opracowania rozkładu przestrzennego rocznych sum opadów atmosferycznych w Dorzeczu Górnej Wisły
Publikacja -
Przegląd wykorzystania wybranych metod inżynierii jakości.
PublikacjaZamieszczono zestawienie najistotniejszych przypadków wykorzystania analitycznych metod inżynierii jakości ujętych w 15 grup tematycznych. W podsumowaniu dokonano skomentowania zaprezentowanego materiału.
-
Odzysk ciepła - przegląd metod. Cz.1
PublikacjaW artykule zdefiniowano pojęcie odzysku ciepła w układach wentylacji i klimatyzacji oraz pojęcie sprawności tego procesu. Przedstawiono klasyfikację metod i urządzeń do odzysku ciepła w układach wentylacji. Opisano ich budowę, zasadę działania i cechy charakterystyczne.
-
Integracja metod zarządzania ryzykiem w transporcie
PublikacjaZarządzanie ryzykiem. Transport drogowy. Założenia do integracji. integracja metod oceny ryzyka. Integracja metod reagowania na ryzyko. Integracja metod monitorowania ryzyka. Integracja metod komunikowania o ryzyku.
-
Odzysk ciepła - przegląd metod. Cz.2
PublikacjaW artykule porównano cechy techniczne, energetyczne i użytkowe układów odzysku ciepła w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Zawarto uwagi na temat zasad doboru tych urządzeń.
-
Przegląd metod obliczeniowych dla uszczelnień labiryntowych
PublikacjaLuzy pomiędzy elementami wirnika i kadłuba są związane z przeciekami czynnika roboczego. Straty można zmniejszyć stosując uszczelnienia labiryntowe. W literaturze istnieje wiele sposobów obliczania dławnic labiryntowych, które są oparte na teoretycznych przemianach zachodzących podczas przepływu czynnika przez labirynt. Metody te zostały zbadane eksperymentalnie i wzbogacone o współczynniki zbliżające wynik do rzeczywistości. Praca...
-
Dokładność metod obliczeniowych a skuteczność ochrony przeciwpowodziowej
PublikacjaPrzedstawiono wyniki porównawczej analizy dokładności prognoz meteorologicz-nych i hydrologicznych. Wykazano, że dokładność i wyprzedzenie czasowe tych pierwszych jest na tyle niska, że nie mogą one odgrywać istotnej roli w och-ronie przed powodzią, która powinna bazować na prognozach hydrologicznych.
-
Rozwój metod i narzędzi do nagniatania
PublikacjaW rozdziale przedstawiono przykłady stosowania nagniatania w technologii wałków, sworzni, zaworów, tuleji cylindrowych oraz konstrukcję narzędzi nagniatających i tokarko-nagniatarkę CNC - opracowane w Katedrze Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Politechniki Gdańskiej. Podano także przykład zastosowania obróbki przez nagniatanie w adaptacynym systemie ESP oraz kierunki dalszych prac rozwojowych w obszarze technologii nagniatania.
-
Zaawansowane utlenianie odcieków składowiskowych - przegląd metod
PublikacjaPrzedstawiono rozwiązania unieszkodliwiania odcieków składowiskowych metodami zaawansowanego utleniania, takimi jak: reakcja Fentona, utlenienie ozonem i nadtlenkiem wodoru, utlenienie elektrochemiczne, utlenienie w warunkach nadkrytycznych oraz mokre utlenienie powietrzem. Podstawy teoretyczne tych metod, ich efektywność oraz stosowane reagenty. Uwarunkowania stosowania poszczególnych metod.
-
Analiza porównawcza metod obliczeniowych stopnia turbinowego
PublikacjaRozwój technologii komputerowych i ciągły wzrost dostępności do odpowiednich zasobów mocy obliczeniowej spowodował popularyzację obliczeń numerycznych. Aktualnie korzysta się na szeroką skalę z numerycznej mechaniki płynów, czyli tak zwanych obliczeń CFD. Właściwie przygotowane modele obliczeniowe pozwalają uzyskać bardzo dokładne wyniki na podstawie przeprowadzonych symulacji trójwymiarowych. Odpowiednio skorelowana symulacja...
-
Janusz Smulko prof. dr hab. inż.
OsobyUrodził się 25 kwietnia 1964 r. w Kolnie. Ukończył w 1989 r. z wyróżnieniem Wydział Elektroniki Politechniki Gdańskiej, specjalność aparatura pomiarowa. Zajął II miejsce w konkursie Czerwonej Róży na najlepszego studenta Wybrzeża w 1989 r. Od początku kariery związany z Politechniką Gdańską: asystent (1989–1996), adiunkt (1996–2012), profesor nadzwyczajny PG (od 2012). Odbył staże naukowe w Texas A&M University (2003, NATO...
-
Ocena skuteczności czyszczenia sieci wodociągowej metodą hydropneumatyczną
PublikacjaPrzedmiotem analizy było dyskusyjne kryterium oceny skuteczności czyszczenia sieci wodociągowej określone przez eksploatatora. Analizę oparto na wynikach badań terenowych po czyszczeniu 9,5 km sieci wodociągowej o średnicy od 80 do 160 mm. Empiryczną podstawę dalszych rozważań stanowił zbiór wartości umownego zastępczego współczynnika chropowatości rurociągów k10. Uzyskane rezultaty wykazały, że lokalne warunki reakizacji pomiarów...
-
Metoda wyznaczania kontekstu dla aplikacji sterowania zdarzeniami
PublikacjaPrzedstawiono metodę rozszerzenia aplikacji poprzez wprowadzenie elementów kontekstu środowiska działania. Definicja kontekstu jest oparta na ogólnej ontologii kontekstu. dane poczodzace ze środowiska są przetwarzane przez okreslone warunki. Jako algorytm przetwarzania została wykorzystana śieć Petriego, dzieki czemu aplikacja może we właściwy sposób reagować na zdarzenia zachodzące w otoczeniu. W taki sposób są zbudowane aplikacje...
-
Graficzna metoda prezentacji scenariuszy dla aplikacji interaktywnych
PublikacjaJednym z kluczowych obszarów projektowania aplikacji interaktywnychjest tworzenie scenariuszy. Muszą one być opisane w sposóbformalny dla zapewnienia możliwości ich wykonania przez system komputerowy. Zapewniają to uznane języki opisu procesów biznesowych, takie jak BPEL, BPML. Z drugiej jednak strony te same scenariusze powinny być przedstawione w sposób czytelny i zrozumiały dla przeciętnego użytkownika, tak aby mógł on zweryfkowa...
-
Bezkontaktowa metoda lokalizacji przewodu jezdnego sieci trakcyjnej
PublikacjaProblematyka diagnostyki sieci trakcyjnej jest ciągle przedmiotem badań i zainteresowania poszczególnych zarządców sieci kolejowej w Europie i na Świecie. Temat ten jest szczególnie ważny w przypadku linii dużych prędkości, gdzie prawidłowe utrzymanie sieci trakcyjnej jest niezwykle istotne dla zapewnienia właściwej współpracy odbieraka prądu z siecią trakcyjną, co bezpośrednio przekłada się na niezawodność i bezpieczeństwo ruchu...
-
Koopetycja metodą doskonalenia zarządzania współczesną szkołą wyższą
PublikacjaW artykule zwrócono uwagę na ewolucję instytucji szkolnictwa wyższegowymuszającą konieczność poszukiwania nowych, niekonwencjonalnych metoddoskonalenia zarządzania współczesnym uczelnią. Przyjmując, że w najbliższych latach konkurencja pomiędzy szkołami wyższymi przeniesie się na poziom sieci międzyorganizacyjnych, zaproponowano implementację koopetycji jako narzędzia wspomagającego zarządzanie uczelnią. Zidentyfikowano klientów,...
-
Regeneracja zaworów silników okrętowych metodą napawania laserowego
PublikacjaAnalizowano możliwości zastosowania napawania laserowego proszkiem na bazie kobaltu przylgni zaworu wylotowego okrętowego silnika Diesla. Po przygotowaniu przez obróbkę skrawaniem, wyselekcjonowane zawory poddano napawaniu laserowemu z wykorzystaniem lasera wysokiej mocy ROFIN DL020. Do napawania użyto proszku EuTroLoy 16012. Jeden z zaworów został pocięty i poddany badaniom metalograficznym oraz pomiarom twardości, a pozostałe...
-
Regeneracja zaworów silników okrętowych metodą napawania plazmowego
PublikacjaW artykule przedstawiono zastosowanie procesu napawania plazmowego (PTA) do regeneracji zużytych przylgni zaworów wylotowych okrętowych silników Diesla. Zużyte zawory, po odpowiedniej selekcji, poddano obróbce skrawaniem w celu nadania odpowiedniego kształtu powierzchni przylgni, a następnie poddano procesowi napawania plazmowego z wykorzystaniem trzech rodzajów proszków na bazie kobaltu. Wybrane proszki charakteryzowały się wysoką...
-
Obliczenia konstrukcji dalby odbojowej metodą analizy MES
PublikacjaOpis założeń i obliczeń MES w programie Plaxis 3D dalby odbojowej terminala gazowego. Przedstawienie danych do obliczeń i schematu obliczeniowego. Prezentacja wyników obliczeń i porównanie ich z wynikami obliczeń analityczno-numerycznych metodą uogólnioną oraz obliczeń klasyczną metodą Bluma.
-
Projektowanie filtrów kształtujących i odbiorczych metodą DMF
PublikacjaW pracy rozpatrzono projektowanie filtrów kształtujących typu podniesiony kosinus i spierwiastkowany podniesiony kosinus metodą rozproszonej maksymalnej płaskości (Distributed Maximal Flatness - DMF). Dla tej metody przedstawiono obserwacje wpływu parametrów projektowanych filtrów na właściwości projektowanych filtrów. Przykładowe filtry zastosowano do generacji i demodulacji sygnałów z modulacją QPSK transmitowanych w obecności...
-
Freeze-casting jako metoda wytwarzania porowatych ceramik
PublikacjaPraca przedstawia opis metody Freeze-casting stosowanej do wytarzania porowatych materiałów ceramicznych. Zaprezentowano ogólny opis techniki, metodologie oraz sposoby kontrolowania struktury otrzymanej ceramiki.
-
Metoda wyznaczania momentu bezwładności prostego układu mechanicznego
Publikacja...
-
Nowa metoda diagnostyki stanu technicznego nakładek stykowych
PublikacjaThe current collection system, which consists of the overhead contact line and a current collector, is particularly important in electric rail vehicles, where their reliability is concerned. Faultless current collection is conditioned not only by suitable construction of these elements but also by their proper maintenance. Retaining permanent electrical contact is essential in DC systems, where current demand is relatively high. In...
-
DEA JAKO METODA OCENY NIEMEDYCZNYCH DETERMINANT ZDROWIA
PublikacjaSystemy opieki zdrowotnej ze względu na uwarunkowania społeczno-ekonomiczne, takie jak wydłużanie się długości życia, starzenie się społeczeństwa, rozwój technologii medycznych i wysokie koszty funkcjonowania, muszą dbać o efektywność. Celem artykułu jest przedstawienie modelu pomiaru i oceny wpływu czynników ryzyka na zdrowie, z wykorzystaniem metody Data Envelopment Analysis. Analizę przeprowadzono dla 34 krajów OECD dla lat...
-
Charakterystyka chropowatości powierzchni przedmiotów wykonywanych metoda Stereolitografii
PublikacjaModele wykonywane metodami szybkiego prototypowania mają charakterystyczna strukturę powierzchni określaną mianem schodkowatości. W artykule przedstawiono modele obliczeniowe profilu nierówności jak i porównanie ich z wynikami pomiarów
-
Błędy dynamiczne wyznaczania impedancji uziemienia metodą podharmonicznej
PublikacjaWyznaczanie rezystancji lub impedancji uziemienia metodą podharmonicznej umożliwia uzyskanie dobrej dokładności pomiaru nawet w obecności silnych zakłóceń pochodzących od prądów błądzących występujących w gruncie. Metoda podharmonicznej wykazuje znaczną odporność na zakłócenia o częstotliwości sieciowej jak i stałoprądowe. W artykule przedstawiono wyniki badań nad wpływem zmian dynamicznych zakłóceń o częstotliwości sieciowej jak...
-
Metoda wyboru informacji z dedykowanych zbiorów danych
PublikacjaPoszukiwanie skutecznych metod wyboru informacji wynika z obserwowanego obecnie nadmiaru danych. W artykule opisana jest metoda GQM wykorzystywana w informatyce między innymi do budowy wielowymiarowej funkcji jakości oprogramowania. W artykule wykazano, że metoda ta może być również wykorzystana do poszukiwania i wyboru danych z dedykowanych zbiorów informacji dziedzinowych.
-
Metoda DEA pomiaru efektywności działalności szkół wyższych
PublikacjaCelem artykułu jest przedstawienie oceny problematyki efektywności funkcjonowania instytucji edukacyjnych. Jednym ze skutecznych rozwiązań w tym zakresie jest Data Envelopment Analysis (DEA). Przedstawiono przykłady jej wykorzystania do pomiaru efektywności procesów tworzenia i udostępniania wiedzy.
-
Adaptacyjna metoda synchronizacji prądnic w systemie elektroenergetycznym
PublikacjaW artykule przedstawiono nowo opracowaną, adaptacyjną metodę synchronizacji prądnic w systemie elektroenergetycznym. Metoda ta w porównaniu z metodami dotychczas stosowanymi posiada szereg zalet, do których z pewnością należy zaliczyć: skrócenie czasu trwania procesu synchronizacji, inny aniżeli dotychczas sposób sterowania napięciem i prędkością kątową synchronizowanego obiektu, zwiększona dokładność ekstrapolacji (funkcją wymierną)...
-
Charakterystyka polifenoli: występowanie, właściwości, przegląd metodyk analitycznych
PublikacjaPolifenole należą do grupy wtórnych metabolitów roślin. Główne źródła w żywności, dzienne spożycie i biodostępność polifenoli zależą od gatunku rośliny, klimatu, sezonu, procesu obróbki i przyzwyczajeń kulturowych. Związki polifenolowe wykazują szereg korzystnych dla zdrowia właściwości, pośród których wymienia się głównie aktywność przeciwutleniającą, przeciwrakotwórczą i przeciwzapalną. Potencjalnie szerokie zastosowania tych...
-
Kartograficzna metoda reprezentacji wiedzy w systemie KaSeA
PublikacjaNiniejszy rozdział prezentuje opracowaną przez autora metodę reprezentacji wiedzy, nazwaną kartografią wiedzy, która pozwala na przeprowadzanie wnioskowania w procesie asymilacji i uzupełniania informacji pochodzących z różnych źródeł internetowych; metoda zapewnia równiże efektywny dostęp do gromadzonych informacji. Rozdział opisuje założenia leżące u podstaw opracowanej metody, jej ograniczenia i zastosowania. Rozdział prezentuje...
-
Określanie szybkości korozji metodą elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej
PublikacjaW pracy przedstawiono podstawowe zasady analizy wyników elektrochemicznych pomiarów impedancji prostych ukladów korozyjnych.
-
Metoda hydrofitowa w ochronie środowiska w Polsce
PublikacjaW pracy podane są przykłady wraz wynikami prowadzonych badan nad zastosowaniem metody hydrofitowej do ochrony wód powierzchniowych, oczyszczania ścieków oraz odwadniania i stabilizacji osadów ściekowych.
-
Identyfikacja nieparametryczna systemów farmakokinetycznych metodą funkcji korelacji.
PublikacjaW pracy omówiono metodę funkcji korelacji, przedstawiono jej ograniczenia numeryczne oraz pobudzenia zapewniające maksymalną dokładność estymat odpowiedzi impulsowej w tej metodzie: szum biały oraz pobudzenia PRBS.
-
Pomiary grubości cienkich warstw metodą modulacji chromatycznej.
PublikacjaTematem artykułu jest pomiar grubości struktur cienkowarstwowych szerokostosowanych w optoelektronice, transparentnych warstw dielektrycznych. Grubość jest najistotniejszym parametrem warstwy i determinuje jej właściwościoptyczne. Metoda pomiaru grubości cienkich warstw powinna być bezkontaktowa, nieniszcząca, niekosztowna oraz odporna na zakłócenia
-
Metoda porównawczej oceny dźwignic w sieci dystrybucji.
PublikacjaPrzedstawiono podział logistyki na sfery kompetencyjne SL, HL. Sklasyfikowano podstawowe grupy utb w dystrybucji. Omówiono wpływ rozwiązań technicznych na efektywność organizacji logistycznej. Przedstawiono konstrukcję mierników jakości dźwignic.
-
Mikrobiologiczne obrastanie elewacji docieplonych metodą lekko mokrą.
PublikacjaMikrobiologiczne obrastanie elewacji docieplonych metodą lekko mokrą wpływa na efektywność procesów termomodernizacyjnych. Artykuł omawia podstawowe warunki sprzyjające obrastaniu elewacji oraz profilaktykę i renowację ścian.
-
Rozwiązanie równania konsolidacji jednowymiarowej metoda kroku losowego.
PublikacjaOpisano metodę kroku losowego jako jeden z możliwych sposobów rozwiązania równania różniczkowego dyfuzji bez źródła. Korzystając z analogii zjawisk dyfuzji i konsolidacji, przedstawiono rozwiązanie równania jednowymiarowej konsolidacji gruntu nawodnionego metoda kroku losowego. Na podstawie wyników przykładowych obliczeń przeprowadzono analizę wpływu podstawowych parametrów procesu symulacyjnego na jakość rozwiązania.
-
Obiektywna metoda wyznaczania skuteczności systemów implantów ślimakowych
PublikacjaPrzedmiotem pracy było opracowanie nowej metody wyznaczania skuteczności systemów implantów ślimakowych opartej o komputerowe symulacje słyszenia elektrycznego.
-
Optymalizacja kosztów wytwarzania Kwm metodą Monte Carlo.
PublikacjaDokładność wykonania koordynacyjnych wymiarów montażowych (KWM) konstrukcji prętowej może stanowić kryterium optymalizacji kosztów wytwarzania konstrukcji stalowej. Niniejsza praca dotyczy optymalizacji tolerancji KWM metodą Monte Carlo.
-
Nieniszcząca magnetyczna metoda oceny mikrostruktury stali 10H2M.
PublikacjaPrzedstawiono badania właściwości magnetycznych i magnetosprężystych w zakresie pomiarów parametrów pętli histerezy i pomiarów natężenia emisji magnetoakustycznej, do nieniszczącej oceny zmian mikrostruktury stali 10H2M obrobionej cieplnie
-
Modelowanie układów napędu elektrycznego metodą grafów wiązań
PublikacjaW pracy przedstawiono wybrane elementy metody grafów wiązań w zastosowaniu do modelowania i symulacji dynamiki układów napędu elektrycznego (UNE). Przykładowe badania symulacyjne wykonano z zastosowaniem programu 20-sim. Celem pracy jest także popularyzacja metody grafów wiązań wśród inżynierów elektryków zajmujących się UNE.
-
Metoda szczególnego próbkowania a FFT w pomiarach elektroenergetycznych
PublikacjaW referacie przedstawiono podstawowe różnice pomiędzy metodami wykorzystującymi próbkowanie równomierne, a więc DFT i FFT a metodą szczególnego próbkowania, opracowaną specjalnie do pomiarów elektroenergetycznych, które wymagają dużej dokładności amplitudowej i fazowej ale ograniczonej liczby wyznaczanych harmonicznych.