Wyszukiwarka
Instytut Mechaniki i Konstrukcji Maszyn
Publikacje
Filtry
wszystkich: 1175
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Katalog Publikacji
Rok 2010
-
Ekspertyza konstrukcji i stanu technicznego napędu rollera rejowego, napędu rollera sztagowego oraz wózka fałowego na sztag s/y "Running on Waves"
PublikacjaCelem ekspertyzy było ustalenie przyczyn nieprawidłowej pracy urządzeń rejowych i wciągarek. Omówiono błędy projektowe i wykonawcze oraz wskazano przyczyny awarii. Sformułowano wnioski dotyczące kierunków modernizacji konstrukcji.
-
Energy-Saving Mechatronic System for Fatigue Tests of Materials under Variable-Amplitude Proportional Bending and Torsion
Publikacja -
EXPERIMENTAL STUDY OF DIFFERENT SUPPLY DESIGNS IN HYDRODYNAMIC THRUST BEARINGS = Badania doświadczalne różnych sposobów smarowania wzdłużnych łożysk ślizgowych
PublikacjaHydrodynamiczne łożyska wzdłużne charakteryzują się znacznymi stratami tarcia, które przyczyniają się do wzrostu temperatury łożyska i obniżenia jego nośności. Obecnie olej smarujący jest zazwyczaj chłodzony w zewnętrznych układach chłodzenia. Po schłodzeniu olej jest dostarczany z powrotem do korpusu łożyska, z reguły do przestrzeni między klockami łożyska. Skuteczność dostarczania schłodzonego oleju w pobliże wlotu do szczeliny...
-
Hałas pojazdów w trakcie manewrowania z małymi prędkościami - model CP2009. Cz. 1
PublikacjaArtykuł ten omawia zagadnienia związane z manewrowaniem pojazdów naparkingach, stacjach paliw, terminalach promowych itp. Omówiono w nimmetodę prognozowania poziomu mocy akustycznej emitowanej z obiektu typu parking z uwzględnieniem charakterystyk pojazdów i nawierzchni. W metodzie tej uwzględniono charakterystykę współczesnego parku samochodowego w Polsce.
-
Hałas pojazdów w trakcie manewrowania z małymi prędkościami - model CP2009 cz. 2
PublikacjaArtykuł ten omawia zagadnienia związane z manewrowaniem pojazdów naparkingach, stacjach paliw, terminalach promowych itp. Omówiono w nimmetodę prognozowania poziomu mocy akustycznej emitowanej z obiektu typu parking z uwzględnieniem charakterystyk pojazdów i nawierzchni. W metodzie tej uwzględniono charakterystykę współczesnego parku samochodowego w Polsce.
-
Hałas pojazdów w trakcie manewrowania z małymi prędkościami - model CP2009. Cz. 3
PublikacjaArtykuł ten omawia zagadnienia związane z manewrowaniem pojazdów naparkingach, stacjach paliw, terminalach promowych itp. Omówiono w nimmetodę prognozowania poziomu mocy akustycznej emitowanej z obiektu typu parking z uwzględnieniem charakterystyk pojazdów i nawierzchni. W metodzie tej uwzględniono charakterystykę współczesnego parku samochodowego w Polsce.
-
Hybrid, Approximate Models of Distributed-Parameter Systems
PublikacjaThe paper introduces the method of distributed-parameter systems modelling. It enables to obtain low order modal model of the system that experiences Coriolis acceleration component and gyroscopic effect. In such cases, corresponding system equations are non-self-adjoined. To solve this problem modal reduced model is built up for the system without Coriolis acceleration or gyroscopic effect terms. These phenomena are next included...
-
Hybrid Reduced Model of Continuous System
PublikacjaThe paper introduces an alternative method of modelling and modal reduction of continuous systems. Presented method is a hybrid one. It combines the advantages of modal decomposition method and the rigid finite element method. In the proposed method continuous structure is divided into one-dimensional continuous elements. For each 1D element modal decomposition and reduction is applied. Interactions between substructures are...
-
Immersive 3D visualization laboratory concept
PublikacjaArtykuł opisuje koncepcję realizowanego na Politechnice Gdańskiej urządzenia do marszu przez świat wirtualny. Będzie ono miało postać przezroczystej sfery obrotowej, którą użytkownik umieszczony w środku będzie obracał własnymi krokami (na wzór chomika biegnącego w kołowrotku). Sfera będzie umieszczona wewnątrz sześcianu zbudowanego z ekranów, na których będzie wyświetlany obraz stereoskopowy przedstawiający świat wirtualny z punktu...
-
Kompleksowa metoda oceny bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym z uwzględnieniem analizy ryzyka
PublikacjaW pracy przedstawiono kompleksową metodę oceny bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym z uwzględnieniem analizy ryzyka. Opisano dotychczasowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa statków. Omówiono rozwój przepisów bezpieczeństwa. Przedstawiono alternatywną metodę oceny bezpieczeństwa statków w stanie uszkodzonym opartą na analizie ryzyka. Opisano system bezpieczeństwa statku w stanie uszkodzonym. Omówiono identyfikację zagrożeń...
-
Limb/Ground Impacts and Unexpected Impacts Control Strategy for a Model of a Limb of a Walking Robot
PublikacjaPraca prezentuje wyniki analizy numerycznej dynamiki robota kroczącego. Uwaga skoncentrowana jest na zagadnieniu kontaktu odnóża z podłożem. W kierunku normalnym kontakt opisano więzami jednostronnymi. W kierunku stycznym, założono obecność poślizgu i tarcia. Z uwagi na jednostronność kontaktu, może się on rozpocząć z niezerową prędkością względną. Z chwila rozpoczęcia kontaktu, prędkości zmieniają się gwałtownie. Towarzysza temu...
-
Lokalizacja uszkodzeń konstrukcji z wykorzystaniem skaningowego wibrometru laserowego
PublikacjaPraca dotyczy zagadnienia lokalizacji uszkodzeń w elementach konstrukcyjnych na podstawie laserowych pomiarów wibracyjnych. Badania przeprowadzono mierząc i analizując zmiany w propagującej się fali sprężystej w aluminiowym elemencie płytowym wywołane różnymi uszkodzeniami.
-
Metoda pośrednia wyznaczania wartości współczynnika Kv w pneumatyce
PublikacjaW praktyce przemysłowej do opisu właściwości przepływowych elementów nadal chętnie wykorzystywany jest współczynnik wymiarowy Kv. Wartość tego współczynnika wyznacza się metodą bezpośrednią - dość skomplikowaną i kosztowną. Zastosowanie metod pośrednich zbiornikowych wymaga przejścia z ciśnień statycznych na ciśnienia spiętrzenia. W pracy przedstawiono sposób wyznaczenia wartości współczynnika wymiarowego Kv (w rozumieniu normy...
-
Metodyka badań rozwojowych nowego typu silników i pomp satelitowych
PublikacjaW laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej prowadzone są prace, w ramach projektu badawczo-rozwojowego nr R0300103, nad nowym typem silników i pomp satelitowych SM o bardzo małej geometrycznej objętości roboczej od 5 do 34 cm3/obr. Prace te prowadzone we współpracy z producentem maszyn - firmą Stosowanie Maszyn w Katowicach, mają na celu udoskonalenie ich konstrukcji, a tym samym podwyższenie sprawności...
-
Mobile wireless measurement system for potatoes storage management
PublikacjaThe paper discusses the idea and the design of a remote control system for a storage management of agricultural products which temperature may rise in a result of biological processes during the storage. Exemplary potatoes storehouse is discussed as an application of the automation system. Because of existing buildings and infrastructure in the farm, wireless data transfer system has been proposed for both sensors to data acquisition...
-
Modal Reduction and Analysis of Gyroscopic Systems
PublikacjaThe paper introduces the method of the modal reduction of systems that experience the Coriolis acceleration or gyroscopic effect component. In such cases corresponding system equations are non-self-adjoined. To solve the problem modal reduced model is built up for the system without Coriolis acceleration or gyroscopic effect terms. These phenomena are included by application of any lumping technique. Hence, the final reduced model...
-
Modelling of Mechatronic Systems with Distributed Parameter Components
PublikacjaThe paper presents an uniform, port-based approach to modelling of both lumped and distributed parameter systems. Port-based model of distributed system has been defined by application of the bond graph methodology and the distributed transfer function method (DTFM). The proposed method of modelling enables to formulate input data for computer analysis by application of the DTFM. The computational package for the analysis of complex...
-
Modelling of pipes conveying flowing liquid
PublikacjaThe paper introduces the method of modal reduction of system which consists of pipe with flowing liquid. The concept of hybrid model is proposed. The system model consists of two parts, the modal model and the finite elements model. The modal model represents linear, self-adjoined part of the system, while simple lumped technique is applied for modelling of Coriolis phenomena.
-
Nadzorowanie ruchu 2-kołowej platformy mobilnej z zastosowaniem sterowania optymalnego przy energetycznym wskaźniku jakości
PublikacjaW pracy przedstawiono oryginalną metodę nadzorowania ruchu 2-kołowej platformy mobilnej. Przez nadzorowanie rozumie się zespół działań zmierzających do minimalizacji błędów położenia i prędkości, jakie powstają podczas realizacji zadanej trajektorii ruchu. Podczas ruchu 2-kołowa platforma mobilna jest skrępowana niecałkowalnymi więzami kinematycznymi. Ograniczenia te zmniejszają ruchliwość analizowanego układu. W celu rozwiązania...
-
Obliczenia sprawdzające zmodyfikowanych śrub sprzęgła hydrozespołu Elektrowni Wodnej Jastrowie
PublikacjaCelem pracy była ocena możliwości zastąpienia dotychczasowych śrub dwustronnych napinających sprzęgło podatne giętnie wału hydrozespołu Elektrowni Wodnej Jastrowie śrubami o zmodyfikowanej konstrukcji. Wykonano obliczenia sprawdzające oraz opracowano nowy nomogram napinania śrub.
-
Optimum Control of Gyroscopic Systems
PublikacjaThe problem of optimum control of transverse rotor vibrations with gyroscopic interactions has been described and solved in the paper. An integral performance index has been defined for such system in order to minimize vibration level of a chosen rotor point. For this reason, an efficient way of finding the weight coefficients of integral performance index for multi-degrees-of-freedom system with gyroscopic interactions has been...
-
Port-Based Modelling of Distributed-Lumped Parameter Systems
PublikacjaThere in the paper is presented an uniform, port-based approach to modelling of both lumped and distributed parameter systems. Port-based model of the distributed system has been defined by application of bond graph methodology and distributed transfer function method (DTFM). The approach proposed combines versatility of port-based modelling and accuracy of distributed transfer function method. The concise representation of lumped-distributed...
-
Prediction of the Results of Chatter Vibration Surveillance by the Spindle Speed Control
PublikacjaDrgania samowzbudne typu chatter są istotnym zjawiskiem występującym podczas obróbki szybkościowej (HSM) z użyciem smukłych narzędzi. Zastosowanie optymlano-liniowego sterowania prędkością obrotową narzędzia w celu nadzorowania drgań pozwoliło zredukowac te drgania. W artykule przedstawiono sposób predykcji rezultatów nadzorowania z użyciem dwóch różnch modeli dynamiki skrawania zastosowanych w symulacjach komputerowych.
-
Projekt aparatu kierowniczego Elektrowni Wodnej Świnna Poręba
PublikacjaWykonano projekt, obliczenia i dokumentację warsztatowo-technologiczną nowego oryginalnego aparatu kierowniczego. Zastosowano nowe rozwiązanie prowadzenia pierścienia regulacyjnego za pomocą obrotowych prowadnic zamocowanych na łopatach.
-
Projekt laboratorium zanurzonej wizualizacji przestrzennej
PublikacjaArtykuł prezentuje koncepcję urządzenia pozwalającego na nieograniczony terytorialnie spacer po zadanym świecie wirtualnym, które ma zostać zrealizowane na Politechnice Gdańskiej do końca 2013 roku w specjalnie zbudowanym pawilonie. Urządzenie to będzie symulować autonomiczne przemieszczanie się wewnątrz sceny generowanej komputerowo. Wrażenie samodzielnego ruchu uzyskane zostanie poprzez zastosowanie mechanizmu pozwalającego na...
-
Propagation of guided elastic waves in shell-type aircraft structural elements
PublikacjaW pracy przedstawiony powłokowy spektralny element skończony do analizy zjawiska propagacji fal sprężystych w elementach konstrukcyjnych typu powłokowego.
-
Reduced order model of 2d system
PublikacjaA new method of modelling is developed for static and dynamic analysis of two-dimensional elastic bodies. In the analysis, an elastic body is divided into strips. For each one-dimensional strip the reduced modal model is build up. The modal model contains appropriate number of inputs and outputs to connect lumped interaction that occur between strips. Proposed method of modelling enables to obtain more accurate and more simple...
-
Research of hydrotronic variable displacement radial piston pump with electro -pneumatic control
PublikacjaThe paper presents the developed new electro-pneumatic control (pneumotronic) system for hydraulic fixed-displacement radial piston pump. Hydraulic fixed-displacement radial piston pump equipped with the proposed control system changes into hydrotronic variable-displacement radial piston pump. Pump flow rate control is realized by means of programmable logic controller, electro-pneumatic valves, pneumatic cylinders and a sensor.
-
Rezultaty badań rozwojowych hydraulicznych silników satelitowych typoszeregu SM
PublikacjaOpisano najnowszą konstrukcję hydraulicznych silników satelitowych typoszeregu SM, o małych objętościach roboczych od 5-34cm3/obr. Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych jednego, wybranego z typoszeregu, silnika zasilanego olejem, emulsją oleju w wodzie typu HFA-E oraz wodą. Ze względu na jednakową konstrukcję wszystkich silników typoszeregu sprawności tych silników przyjmują podobne wartości. Porównano również silniki satelitowe...
-
Rezultaty badań rozwojowych hydraulicznych silników satelitowych typoszeregu SM
PublikacjaOpisano najnowszą konstrukcję hydraulicznych silników satelitowych typoszeregu SM, o małych objętościach roboczych od 5-34cm3/obr. Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych jednego, wybranego z typoszeregu, silnika zasilanego olejem, emulsją oleju w wodzie typu HFA-E oraz wodą. Ze względu na jednakową konstrukcję wszystkich silników typoszeregu sprawności tych silników przyjmują podobne wartości. Porównano również silniki satelitowe...
-
Rigid Finite Element Modeling for Identification of Vibrations in Elastic in Elastic Rod Driven by a DC-motor Suplied from a Thyristor Rectifier
PublikacjaRozdział dotyczy analizy numerycznej układu elektromechanicznego. Układ składa się z silnika zasilanego z jednopołówkowego prostownika tysystorowego i napędzanego tym silnikiem wirującego pręta. Celem obliczeń jest określenie postaci i wielkości drgań pręta, jeśli uwzględniamy jego elastyczność. Dyskretna struktura modelu to łańcuch wielomasowy ciał - sztywnych ciał połączonych bezmasowymi węzłami. Autorzy obliczyli zachowanie...
-
Równania więzów pomiędzy układem wieloczłonowym i modelem złożonym z elementów skończonych
PublikacjaW pracy przedstawiono zagadnienia modelowania dynamiki układów wieloczłonowych. Zamodelowano oddziaływania pomiędzy odkształcalną belką i układem wieloczłonowym. W pracy skoncentrowano się na równaniach więzów. Rozważania ograniczono do analizy układów płaskich. Odkształcenia belki są małe. Układ ciągły, jakim jest odkształcana belka, zamodelowano korzystając z metody elementów skończonych. W przypadku układu wieloczłonowego, jego...
-
Simulation and Experiments of High Speed Machining Vibration Monitoring with Variable Spindle Velocity
PublikacjaArtykuł poświęcony jest nadzorowaniu drgań wirujących narzędzi podczas obróbki szybkościowej na nowoczesnych centrach frezarskich. Przeprowadzono analizę dynamiki procesu skrawania smukłym frezem kulistym. W celu zredukowania drgań zastosowano, z powodzeniem, zmienną prędkość obrotową narzędzia. Badania symulacyjne dotyczące efektywności proponowanej metody zostały potwierdzone wynikami badań eksperymentlanych na frezarce Alcera...
-
Some engineering applications of ANN in CAD
PublikacjaW pracy przedstawiono zastosowanie sztucznych sieci neuronowych: dla obliczeń i doboru regulatora pneumatycznego, w optymalizacji pneumatycznych układów napędowych i w optymalizacji systemu amortyzacji siedziska.
-
Some Indications Towards Teaching Programme on a Basis od 2-Years' Experience in Scope of the Mechatronics Course
PublikacjaArtyuł poświęcony jest przedstawieniu koncepcji nowego, multidyscyplinarnego kierunku studiów Mechatronika. Zawarto w nim sugestie i wskazówki wynikające z 2-letnich doświadczeń zdobytych podczas prowadzenia dotychczasowego nauczania na tym kierunku. Poczynione uwagi mają na celu poprawę jakości kształcenia inżynierów na Wydziale Machanicznym Politechniki Gdańskiej.
-
Symulacja hałasu pojazdów w trakcie manewrowania z małymi prędkościami - model CP2009
PublikacjaOgraniczenie halasu związanego z ruchem drogowym możliwe jest jedynie poprzez skoordynowane dzialanie w zakresie doskonalenia pojazdów, opon nawierzchni drogowych i organizacji ruchu drogowego. Praca porusza zagadnienia związane z manewrowaniem pojazdów na parkingach, stacjach paliw, terminalach promowych itp. Omówiono metodę prognozowania poziomu mocy akustycznej emitowanej z obiektu typu parking z uwzględnieniem charakterystyk...
-
Temperature Measurements in Monitoring of Large Thrust Bearings
PublikacjaW pracy przedstawiono krytyczną ocenę popularnego systemu diagnostyki dużych łożysk wzdłużnych (np. łożysk nośnych hydrogeneratorów), w którym stosowany jest jednopunktowy pomiar temperatury w klockach łożyskowych. Stwierdzono, że taki układ pomiarowy nie pozwala na bezpieczną eksploatację łożysk, ponieważ posiada bardzo duże opóźnienie czasowe, nie daje informacji o lokalnych zagrożeniach, nie pozwala racjonalnie ustalić poziomów...
-
Trajectory tracing problem for a redundantly actuated walking robot
PublikacjaPraca prezentuje zagadnienia modelowania dynamiki robotów kroczących. Rozważany robot jest układem o zmiennej liczbie stopni swobody. Wynika to z obecności więzów jednostronnych występujące w układzie. Jak dla większości układów o zmiennej liczbie stopni swobody, w niektórych z konfiguracji roboczych liczba silników przekracza liczbę stopni swobody. (dla układów płaskich, po pojawieniu się kontaktu koła i odnóża, układ o sześciu...
-
Uzyskiwanie energii za pomocą materiałów piezoelektrycznych = Power harvesting with piezoelectric materials
PublikacjaW artykule przedstawiono metody uzyskiwania energii za pomocą materiałów piezoelektrycznych. Piezoelektryki są materiałami, które mogą przetwarzać energię pochodzącą z drgań otocznia na energię elektryczną, która jest magazynowana i użyta do zasilania urządzeń. W ostatnim czasie wzrosło zapotrzebowanie na urządzenia w skali mikro, dlatego też wygenerowanie energii pochodzącej z piezoelektryków może okazać się alternatywą dla tradycyjnych...
-
Vibration surveilance during milling of flexible details with a use of the optimal control
PublikacjaPraca dotyczy nadzorowania drgań podczas często obserwowanego w przypadku nowoczesnych procesów obróbkowych frezowania przedmiotów podatnych smukłymi narzędziami. Sformułowano: macierzowe równanie dynamiki, energetyczny wskaźnik jakości i optymalny sygnał sterujący we współrzędnych hybrydowych. Przeprowadzono symulacje komputerowe procesu frezowania dla różnych parametrów modelu obliczeniowego i rożnych ścieżek narzędzia. Zaproponowano...
Rok 2009
-
A strategy of minimal torque modifications in a question of actuation strategy for an over-actuated system of a planar walking robot
PublikacjaPraca opisuje zagadnienia modelowania i napędzania robotów kroczących. Na pewnych etapach ruchu, konstrukcje takie są układami napędzanymi nadmiarowo (liczba napędów/silników jest większa niż liczba stopni swobody układu). Dzieje się tak z uwagi na więzy jednostronne występujące w układzie. Dla układów płaskich, po pojawieniu się kontaktu koła i odnóża, układ o sześciu stopniach swobody przechodzi w układ o trzech stopniach swobody....
-
Amunicja i jej elaboracja
PublikacjaKsiążka porusza zagadnienia związane z nabojami do strzeleckiej broni palnej - rewolwerów, pistoletów i karabinów. Omówione są w niej poszczególne elementy nabojów i ich wpływ na własności amunicji. Przedstawione są również zagadnienia związane z samodzielną elaboracją amunicji w warunkach domowych. Oprócz opisu narzędzi do elaboracji czytelnik znajdzie w niej informacje o prawidłowym posługiwaniu się tymi narzędziami oraz o zasadach...
-
Analiza przyczyn pęknięcia drąga tłokowego sprężarki Dresser-Rand na platformie Baltic Beta
PublikacjaW ramach opracowanej ekspertyzy opisano przyczyny oraz mechanizm zniszczenia zespołu tłokowego sprężarki gazu Dresser Rand zainstalowanej na platformie wydobywczej Baltic Beta. Sformułowano wnioski i zalecenia dotyczące dalszej eksploatacji urządzenia.
-
Analysis of muscles behaviour : The computational model of muscle. -Part I
PublikacjaW artykule zaproponowano model obliczeniowy mięśnia szkieletowego, który potraktowano jako strukturę o złożonych i zróżnicowanych właściwościach mechanicznych. Szczegółowo opisano metodę identyfikacji tych właściwości. Ponadto określono sposób przeprowadzenia weryfikacji ilościowej i jakościowej zaproponowanego modelu. Za pomocą takiego obliczeniowego modelu mięśnia można łatwo określać siły w mięśniach, które należą do zespołu...
-
Badania teoretyczne łożysk ślizgowych podpartych na czaszy kulistej = Theoretical tests of hydrodynamic journal bearing with self-aligning spherical support
PublikacjaPrzedstawiono metodykę badań teoretycznych i doświadczalnych łożysk ślizgowych podpartych na czaszy kulistej. Badania teoretyczne prowadzono z wykorzystaniem programu komputerowego MES oraz programu wyznaczającego charakterystyki filmu olejowego. W celu opisu systemu tribologicznego łożysko-podpora stworzono trójwymiarowy model MES łożyska i gniazda. W czasie badań analizowano wpływ wielu czynników mogących ułatwiać lub utrudniać...
-
Certification of vehicles used for tire/road noise evaluation by CPX method
PublikacjaJednym ze sposobów oceny hałasu opon i nawierzchni drogowych jest metda CPX polegająca na pomiarze hałasu w polu bliskim miejsca współpracy opony z nawierzchnią. Aby uzyskać wysoką dokładność pomiarów niezbędne jest ustanowienie procedur ustanowienie procedur certyfikacyjnych sprzętu pomiarowego a więc głównie pojazdu badawczego. Praca dotyczy procedur certyfikacyjnych wypracowanych przez Grupę Roboczą WG33 ISO/TC43/SC1 oraz w...
-
Chatter Vibration Surveillance by the Optimal-linear Control of Spindle Speed and Randomly Varying Spindle Speed
PublikacjaW artykule opisano dynamikę procesu skrawania smukłym frezem kulistym. Jako metodę nadzorowania drgań chatter zastosowano zmienną prędkość obrotową wrzeciona. Jest ona dobierna z wykorzystaniem energetycznego wskaźnika jakości co prowadzi do optymalno-liniowego sterowania prędkością obrotową. Dodatkowo zastosowano nadzorowanie drgań chatter poprzez losowo zmienną prędkość obrotową.
-
Damage detection in turbine wind blades by vibration based methods
PublikacjaThe paper describes results of numerical simulation for damage localization in the composite coat of a wind turbine blade usingmodal parameters and a modern damage detection method (wavelet transform).
-
Determination of ability of machines with hydraulic drive during start-up in low ambient temperatures
PublikacjaW artykule przedstawiono sposoby określania zdatności maszyn z napędem hydraulicznym podczas rozruchu w niskich temperaturach otoczenia. Przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych i symulacji komputerowej nagrzewania się układów maszyny roboczych i zespołów hydraulicznych podczas rozruchu w warunkach szoku termicznego.
-
Differential models versus neural models in optimisation
PublikacjaW pracy porównano zastosowanie modeli różniczkowych i modeli neuronowych dla celów optymalizacji.