Filters
total: 2642
filtered: 2128
-
Catalog
- Publications 2128 available results
- Journals 19 available results
- Conferences 1 available results
- People 70 available results
- Projects 14 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 1 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 207 available results
- Events 70 available results
- Open Research Data 128 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: INFORMACJE CYFROWE, MONITORING
-
Noise modeling of static CMOS gates for low-noise circuit synthesis
PublicationW artykule przedstawiono efektywną metodę modelowania widma szumu napięcia zasilającego generowanego przez statyczne bramki cyfrowe CMOS. Metoda modelowania uwzględnia krótkie impulsy prądowe powstające w czasie przełączania bramek i pozwala oszacować górne limity widma szumu napięcia zasilającego co umożliwia niskoszumową syntezę układów cyfrowych.
-
Wykorzystanie potencjometrów cyfrowych do testowania metod dynamicznej spektroskopii impedancyjnej
PublicationPrzedmiotem artykułu jest opracowanie modelu układu elektrochemicznego o zmiennej w czasie impedancji. Do konstrukcji modelu wykorzystano potencjometry cyfrowe sterowane mikrokontrolerem, pozwala to programowo kontrolować zmiany impedancji modelu. Odpowiednie ukształtowanie zmian widm impedancyjnych w funkcji czasu (impedancjogramów) pozwala na ustalenie ograniczeń różnych metod pomiaru impedancji.
-
Evaluation of the geranyl esters-containing pheromone traps used for monitoring Elateridae family beetles in crops Ocena pułapek feromonowych zawierających estry geranylu stosowanych do monitorowania chrząszczy z rodziny Elateridae w uprawach
Publication -
Formaty zapisu cyfrowych dokumentów muzycznych
PublicationW pracy zwrócono uwagę na problem przechowywania różnych postaci muzyki występujących w cyfrowych dokumentach muzycznych. Przedstawiono ogólną charakterystykę istniejących formatów zapisu danych muzycznych oraz wybrane cyfrowe formaty muzyczne. Przedstawiono również propozycję stworzenia uniwersalnego formatu opisu danych muzycznych w oparciu o istniejący standard MPEG-7.
-
Wybrane metody diagnostyki łożysk silników indukcyjnych oparte o pomiar prądu
PublicationW artykule zawarto przegląd wybranych metod diagnostyki łożysk silnika indukcyjnego, bazujących na pomiarach prądu zasilającego. Jedno z nowych rozwiązań przetwarzania sygnałów zostało zaadaptowane przez autorów do stosowanego przez nich systemu diagnostycznego. Wyniki wstępnych badań symulacyjnych zweryfikowanych badaniami na rzeczywistym obiekcie wskazują, że rozwiązanie to ułatwia diagnozowanie. Autorzy zamierzają prowadzić...
-
Kompleksowa impedancyjna charakterystyka pracy ogniw paliwowych
PublicationCelem pracy było zaprezentowanie nowej metody monitoringu pracy ogniw paliwowych, opartej na technice Dynamicznej Elektrochemicznej Spektroskopii Impedancyjnej – DEIS. W pracy przedstawiono pełen monitoring pojedynczej celki oraz stosu ogniw paliwowych. Otrzymano informacje o zachowaniu składowych komponentów (anoda i katoda) oraz całego ogniwa paliwowego pod wpływem zmiany parametrów pracy, takich jak: prędkości przepływu...
-
Materiały odniesienia – krótka charakterystyka oraz wymagania dotyczące ich produkcji w oparciu o projekt MODAS.
PublicationMonitoring poziomu zanieczyszczenia poszczególnych elementów środowiska przez związki organiczne jest przedmiotem coraz powszechniejszego zainteresowania. Wraz ze wzrostem poziomu świadomości prośrodowiskowej, kluczowego znaczenia nabiera zagadnienie rozwoju i wprowadzenia do praktyki laboratoryjnej odpowiednich systemów kontroli i oceny jakości wyników pomiarów analitycznych (QA/QC) [1]. Elementem składowym takich systemów są...
-
Zestaw narzędzi wspomagających weryfikację koncepcji cyfrowego przetwarzania sygnałów
PublicationCyfrowe przetwarzanie sygnałów jest szeroko stosowane. Zagadnienia wydajnościowe złożonych filtrów powodują konieczność szukania nowych rozwiązań. Opracowywanie i weryfikacja filtrów z wykorzystaniem systemu resztowego czy przetwarzanie w systemach wieloagentowych nie ma aktualnie wsparcia w gotowych narzędziach. Planuje się stworzenie modułów programowych do weryfikacji koncepcji opartych o powyższe techniki, w języku C.
-
Optimization of active circuits for substrate noise suppression
PublicationZakłócenia generowane przez szybkie podukłady cyfrowe w mieszanych systemach analogowo-cyfrowych realizowanych na wspólnym podłożu stają się dużym problemem. W pracy zaproponowano metodę optymalizacji aktywnych układów tłumienia zakłóceń. Zilustrowano skuteczność działania metody na wybranym układzie i uzyskano ponad 9 dB poprawę tłumienia zakłóceń na częstotliwości 1GHz w porównaniu do znanych rozwiązań.
-
Zastosowanie tranzystorów IGBT w napędach maszyn wibracyjnych
PublicationPrzedstawiono układ elektroniczny stopnia mocy maszyny wibracyjnej i przetwarzanie cyfrowe sygnałów sterujących. W rozwiązaniu tym zastosowano układ mostka tranzystorów IGBT sterowany mikroprocesorowo przy użyciu generatora PWM, który wytwarza sygnał o przebiegu prostokątnym z cyfrowo regulowanym wypełnieniu oraz z możliwością zmiany częstotliwości w dużym zakresie. Wykonany stopień mocy zastosowano do zasilania wzbudnika drgań...
-
Impact of dielectric deterioration on the conducted EMI emissions in the DC-DC boost converter
PublicationW artykule przedstawiono wpływ starzenia kondensatorów elektrolitycznych na poziom zaburzeń elektromagnetycznych generowanych przez układ podwyższający napięcie w oparciu o metody symulacyjne oraz cyfrowe przetwarzanie sygnału (filtracje Wienera). Wyniki przedstawiono w formie widm zaburzeń generowanych przez układ oraz transmitancji pomiędzy źródłem zaburzeń a zaburzeniami. (Wpływ starzenia się dielektryków na poziom zaburzeń...
-
Ekotoksyczność jako parametr w ocenie stanu zanieczyszczenia środowiska
PublicationRóżnorodność chemiczna zanieczyszczeń i ich ilość sprawia, że monitoring chemiczny jest bardzo kosztowny i z konieczności ograniczony do oznaczania związków uznanych za wskaźniki chemicznego zanieczyszczenia środowiska. Biorąc pod uwagę względy finansowe, ograniczające ilość możliwych do przeprowadzenia oznaczeń zidentyfikowanych (znanych) zanieczyszczeń środowiskowych oraz względy analityczne należy stwierdzić, że pełna wiedza...
-
Chromatografia jonowa - efektywne narzędzie w badaniach analitycznych
PublicationMonitoring środowiska a co za tym idzie dostarczenie rzetelnych informacji o stanie poszczególnych jego elementów jest obecnie jednym z najważniejszych zadań stawianych przed chemikami analitykami. Nie ulega żadnym wątpliwością fakt, że w analityce próbek środowiskowych szczególną rolę odgrywają techniki chromatograficzne. W artykule przedstawiono podstawowe informacje o chromatografii jonowej - technice, która obecnie uważana...
-
Architektura w kontekście fenomenu wirtualnej rzeczywistości
PublicationOpracowanie dotyczy związków architektury materialnej z technologią wirtualnej rzeczywistości.Współcześnie wykorzystuje się cyfrowe modele obiektów do badań z zakresu historii architektury oraz do szerokiej popularyzacji dziedzictwa architektonicznego poprzez interaktywne aplikacje i systemy hybrydowe łączące świat wirtualny z materialnym. Nowa technologia umożliwia awangardowym architektom wyzwolenie się z ograniczeń praw fizyki...
-
Zapytania muzyczne do bibliotek cyfrowych
PublicationBiblioteki cyfrowe dokumentów muzycznych umożliwiają przechowywanie różnorodnej, multimedialnej informacji muzycznej. Oprócz opisu bibliograficznego obejmować ona może również dane w postaci nagrań dźwiękowych i wideo, obrazów partytur oraz partytur w postaci cyfrowej.W celu efektywnego wyszukiwania danych muzycznych należy stosować zapytania muzyczne. W rozdziale przedstawiono specyfikę cyfrowych bibliotek muzycznych oraz metody...
-
Demonstrator technologii wykrywania sygnałów z widmem rozproszonym poniżej poziomu szumu
PublicationW artykule opisano budowę i zasadę działania laboratoryjnego stanowiska do wykrywania sygnałów z widmem rozproszonym o małej mocy. Ponadto przedstawiono charakterystykę oprogramowania, realizującego cyfrowe przetwarzanie sygnałów oraz stanowiącego interfejs użytkownika dla operatora stanowiska. Podano również wybrane wyniki przeprowadzonych badań, które pozwalają na oszacowanie możliwości detekcji przy założonym stosunku mocy sygnału...
-
Vse pro biotualeti
PublicationPrzegląd rozwiązań biotoalet. Podstawowe informacje.
-
Programowalny system radiokomunikacyjny
PublicationW pracy omówiono kluczowe zagadnienia dotyczące koncepcji radia programowalnego. Opisano w sposób funkcjonalny platformę sprzętową i programową takiego rozwiązania. Przedstawiono schemat tworzenia aplikacji użytkowych przy użyciu języka uniwersalnego JAVA. Scharakteryzowano uwarunkowania technologiczne, głównie w zakresie zapotrzebowania na bardzo szybkie procesory sygnałow oraz przetworniki cyfrowo-analogowe i analogowo-cyfrowe...
-
Pisemna opinia biegłego na okoliczności szczegółowo wskazane w postanowieniu z dnia 4 stycznia 2011
PublicationPraca poufna, informacje po porozumieniu z autorem.
-
Sea to air transport of trace gases in the coastal zone: a literature review
PublicationW pracy przedstawiono informacje i dane liczbowe dotyczące zjawiska wymiany składników śladowych (CO2, N2O, CH4, DMS, COS, NH3, metyloaminy, lotne związki halogenoorganiczne, CO) pomiędzy powierzchnią morza i powietrzem atmosferycznym w strefie przybrzeżnej. Dokonano oceny ogólnej emisji tych związków oraz podano informacje o stężeniach i o strumieniach (w skali rocznej).
-
Miernik elementów RLC na bazie układu ''programmable system On a Chip''
PublicationW artykule zaprezentowano miernik parametrów impedancyjnych oparty na układzie typu ''programmable system On a Chip'' firmy Cypress. Zawiera on w sobie mikroprocesor oraz reprogramowalne bloki analogowe i cyfrowe. Do budowy modelu wykorzystano układ CY8C26443, w którym zaimplementowano metodę pomiaru opartą na dyskretnym przekształceniu Fouriera pozwalającą, na podstawie zebranych próbek napięcia i prądu, wyznaczyć składowe Re...
-
Bezpieczeństwo handlu elektronicznego
PublicationRozpatrzono i scharakteryzowano wielowarstwowe architektury systemów informatycznych wspomagających handel elektroniczny. Zasygnalizowano niezbędne różnego typu mechanizmy zabezpieczeń dla podstawowych usług i określonych klas zagrożeń. Główną uwagę zwrócono na podpisy cyfrowe. Na tej podstawie wprowadzono model zaufania oraz zdefiniowano metryki pozwalające na oszacowanie ryzyka przeprowadzanych transakcji. Zaprezentowano również...
-
Uwarunkowania i ograniczenia cyfrowego pomiaru nierówności profili powierzchni
PublicationPomiar zdeterminowanych wartości nierówności profili powierzchni wyrażanych cyfrowo jest złożonym problemem interdyscyplinarnym, który zawiera istotne ograniczenia techniczne i metrologiczne, często niezauważane w praktyce pomiarowej i analizie ich wyników. Należy odpowiednio przyjąć cyfrowe parametry pomiaru profili powierzchni przed pomiarami, by spełnione były różne uwarunkowania zależne od charakteru nierówności oraz celu i...
-
Application of Biotests
PublicationIntensywny rozwój nowych technologii, postępująca urbanizacja i konsumpcyjny styl życia człowieka wywołują niekorzystne, a niekiedy nawet nieodwracalne zmiany w środowisku. Do powietrza, wód powierzchniowych i gleb dostaje się szeroka gama zanieczyszczeń pochodzących głównie ze źródeł antropogennych. Organizmy żywe funkcjonują w nierozerwalnej sieci powiązań między sobą i otaczającym je środowiskiem. Pomiędzy elementami sieci istnieje...
-
Promocja zasobów Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej na przykładzie XVIII-wiecznego rękopisu
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie sposobu udostępniania i promocji zbiorów rękopiśmiennych na przykładzie XVIII-wiecznego rękopisu Christiana Gabriela Fishera dostępnego w Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej (dalej: PBC). Rękopis ten stał się inspiracją do podjęcia współpracy Biblioteki Politechniki Gdańskiej oraz Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku. Dzięki wspólnej inicjatywie rozpoczęto prace nad transkrypcją niemieckiego tekstu...
-
Comparative study on the effectiveness of various types of road traffic intensity detectors
PublicationVehicle detection and speed measurements are crucial tasks in traffic monitoring systems. In this work, we focus on several types of electronic sensors, operating on different physical principles in order to compare their effectiveness in real traffic conditions. Commercial solutions are based on road tubes, microwave sensors, LiDARs, and video cameras. Distributed traffic monitoring systems require a high number of monitoring...
-
Importance of artificial intelligence to support the process of anaerobicdigestion of kitchen waste with bioplastics / Znaczenie sztucznej inteligencji we wspomaganiu procesu beztlenowej fermentacji odpadów kuchennych zawierających bioplastiki
PublicationArtificial intelligence (AI) and machine learning were used to obtain more effective methods for conducting the digestion process and achieving final products. Data acquisition was carried out by an automatic monitoring and anal. research. The knowledge describing the anaerobic digestion process was summarized in the form of rules: IF (premise) THEN (conclusion). The compiled set of rules created a knowledge base of the expert...
-
Ocena ryzyka i zarządzanie bezpieczeństwem w czasie katastrofy obiektu oceanotechnicznego lub statku na morzu
PublicationW pracy przedstawiono podstawowe informacje na temat statków i obiektów oceanotechnicznych w stanie uszkodzonym. Przedstawiono proponowaną metodę oceny bezpieczeństwa obiektu lub statku w stanie uszkodzonym. Opisano model ryzyka nieprzetrwania katastrofy przez statek lub obiekt oceanotechniczny. Podano podstawowe informacje na temat zarządzania bezpieczeństwem statku lub obiektu w stanie uszkodzonym. Przedstawiono podstawowe elementy...
-
Układ bezpośredniej syntezy częstotliwości DDFS o obniżonym poborze mocy
PublicationW artykule zaprezentowano koncepcje układu bezpośredniej syntezy częstotliwości DDFS (ang. Direct Digital Frequency Synthesizer) opartego o aproksymację wielomianową. Układ zamiany fazy na sinus wykorzystuje jedynie analogowe funktory, tj. mnożniki oraz wzmacniacze operacyjne. Skutkuje to znaczącym obniżeniem poboru mocy oraz zmniejszeniem powierzchni układu w stosunku do rozwiązań wykorzystujących jedynie komponenty cyfrowe. Zastosowanie...
-
Mobilność niemobilnego księgozbioru – przypadek Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej
PublicationCelem artykułu jest zapoznanie czytelnika z zagadnieniem bibliotek cyfrowych oraz przybliżenie struktury i działalności Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej [dalej: PBC]. W drugiej części artykułu ukazano rolę PBC w udostępnianiu cennych kolekcji bibliotecznych – w oparciu o dane statystyczne, ankietę przeprowadzoną wśród użytkowników PBC oraz zapytania kierowane poprzez formularz kontaktowy. Artykuł przedstawia także działania promujące...
-
Trójmiejski Inteligentny System Transportu Aglomeracyjnego TRISTAR
PublicationPodstawowe informacje dotyczące struktury funkcjonalnej i sprzętowej systemu TRISTAR, wdrażanego obecnie w Trójmieście.
-
Sieć sensorowa do rejestracji drgań górnej sieci trakcyjnej w celach diagnostyki eksploatacyjnej
PublicationWraz ze wzrostem prędkości kolejowych pojazdów elektrycznych zwiększają się wymagania utrzymania sieci trakcyjnej w odpowiednim stanie technicznym. Ciągły monitoring i diagnostyka pozwalają wykrywać pogarszającą się jakość odbioru prądu z sieci jezdnej. Jedną z metod jest umieszczenie czujników przyspieszenia na przewodzie jezdnym. Analiza przebiegu przyspieszenia pozwala określić jakość współpracy sieci jezdnej z pantografem....
-
Sczepność międzywarstwowa w nowobudowanych nawierzchniach w Polsce
PublicationW artykule przedstawiono analizę wyników badań sczepności międzywarstwowej warstw asfaltowych przeprowadzonych na podstawie danych z monitoringu właściwości fizyko-mechanicznych warstw asfaltowych z lat 2012-2013. Monitoring prowadziły Laboratoria Drogowe oddziałów GDDKiA w ramach własnych badań kontrolnych podczas realizowanych inwestycji. Analizie poddano 7043 wyników badań sczepności międzywarstwowej badanych próbek, odwierconych...
-
Przykłady cyfrowego przetwarzania sygnałów w LabVIEW.
PublicationPierwszy rozdział obejmuje podstawy programowania w LabVIEW i zestawienie algorytmów przetwarzania sygnałów dostępnych w tym środowisku. W rozdziale drugim omówiono takie zagadnienia jak próbkowanie, kwantyzacja, aliasing, analiza widmowa, okno czasowe prostokątne i wygładzające. W rozdziale trzecim i czwartym przedstawiono filtry cyfrowe o skończonej i nieskończonej odpowiedzi impulsowej oraz filtrację adaptacyjną. Ostatni rozdział...
-
Development of techniques of generation of gaseous standard mixtures
PublicationW pracy przedstawiono informacje dotyczące: klasyfikacji znanych technik sporządzania gazowych mieszanin wzorcowych oraz omówienia technik najszerzej wykorzystywanych wraz z przedstawieniem odpowiednich schematów zestawów aparaturowych. Przedstawiono również informacje na temat nowego podejścia do zagadnienia sporządzania gazowych mieszanin wzorcowych. W tym przypadku strumień składnika mierzonego (analitu) jest otrzymywany w procesie...
-
The aluminium and polycarbonate covering of the canopy above the stadium in Gdansk
PublicationW artykule przestawiono informacje o elementach konstrukcyjnych poszycia zadaszenia stadionu piłkarskiego w Gdańsku zrealizowanego z okazji rozgrywanych w Polsce i Ukrainie mistrzostw Europy w piłce nożnej. Omówione zostały elementy poszycia z poliwęglanu wraz z jego konstrukcją nośną oraz układem odwodnienia. Podano informacje o testach i badaniach przeprowadzonych przed wykonaniem obiektu, które zadecydowały o przyjętych rozwiązaniach...
-
Aluminiowo-poliwęglanowe poszycie przekrycia stadionu piłkarskiego w Gdańsku
PublicationPrzestawiono informacje o elementach konstrukcyjnych poszycia zadaszenia stadionu piłkarskiego w Gdańsku zrealizowanego z okazji rozgrywanych w Polsce i Ukrainie mistrzostw Europy w piłce nożnej. Omówione zostały elementy poszycia z poliwęglanu wraz z jego konstrukcją nośną oraz układem odwodnienia. Podano informacje o testach i badaniach przeprowadzonych przed wykonaniem obiektu, które zadecydowały o przyjętych rozwiązaniach konstrukcyjnych...
-
Wykorzystanie analizy kosztów w zarządzaniu szpitalem publicznym
PublicationProblemy z finansowaniem opieki zdrowotnej obserwowane są praktycznie na całym świecie. Jako przyczyny wzrostu wydatków uważa się głównie starzenie się populacji, złożoną naturę współczesnych chorób i szerokie wykorzystywanie kosztownych technologii. Systemy opieki zdrowotnej na całym świecie stają przed trudnym wyzwaniem zwiększenia efektywności, co oznacza kontrolowanie kosztów, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiej jakości...
-
Nonadditivity of quantum capacity for multiparty communication channels.
PublicationZbadano scenariusze komunikacji pomiędzy wieloma stronami gdzie informacje są przesyłane od wielu nadawców do wielu odbiorców.
-
EVALUATION OF 3D MODEL OF REBAR FOR QUANTITATIVE PARAMETERS
PublicationThe construction industry practices and processes are evolving constantly, and with the emergence of Industry 4.0, the use of technologies is expanding. Construction progress monitoring is an essential project lifecycle process; project success and timely completion are linked with effective progress monitoring operations and adopted tools. In the domain of automated construction progress monitoring, 3D modeling techniques have...
-
Mobile indicators in GIS and GPS positioning accuracy in cities
PublicationThe publication describes the possible use of tele-geoprocessing as a synergy of modern IT solutions, telecommunications and GIS algorithms. The paper presents a possibility of urban traffic monitoring with the use of mobile GIS indicators of dedicated monitoring system designed for taxi corporation. The system is based on a stationary and mobile software package. The optimal and minimal assumptions for the monitoring of urban...
-
Odwodnienia liniowe. Woda na ruszt
PublicationOmówiono charakterystyczne cechy odwodnienia liniowego jako elementu skutecznego przejmowania spływu powierzchniowego. Podano ogólne informacje w zakresie przedmiotu.
-
Katedra Technologii Zabezpieczeń Przeciwkorozyjnych, działalność badawcza
PublicationW Katedrze Technologii Zabezpieczeń Przeciwkorozyjnych realizowane są różnorodne badania naukowe z zakresu korozji, ochrony przed korozją, inżynierii materiałowej i elektrochemii. Rozwijane są cyfrowe pomiary impedancyjne procesów elektrodowych, pomiary składowych harmonicznych oraz szumu elektrochemicznego. Rozwijane są metody badań impedancyjnych prowadzone w warunkach nieustalonych. W tym celu stosowane są metody łączne czasowo...
-
Wykrywanie sygnałów z widmem rozproszonym o małej mocy
PublicationNiniejszy artykuł podzielony został na trzy części. Pierwsza z nich zawiera opis koncepcji oraz schemat blokowy stanowiska do wykrywania sygnałów z widmem rozproszonym o małej mocy. Ponadto, w tej części jest zaprezentowana realizacja praktyczna takiego stanowiska. Część druga jest charakterystyką oprogramowania, realizującego cyfrowe przetwarzanie sygnałów i stanowiącego interfejs użytkownika dla operatora stanowiska. W ostatniej...
-
Charakterystyka podaży w transporcie kolejowym
PublicationW rozdziale podano charakterystykę rynku usług kolejowych. Scharakteryzowano infrastrukturę kolejową. Zaprezentowano informacje dotyczące stosowanego taboru oraz organizacji przewozów kolejowych.
-
The aluminium and polycarbonate covering to the roof over the stadium in Gdańsk
PublicationThis paper presents information about structural elements of the roof covering to the stadium in Gdansk built for the 2012 European Football Championship in Poland and the Ukraine. The paper discusses elements of the polycarbonate covering, the supporting structure and the drainage system. It also provides information about tests and research performed prior to construction, which determined the solutions adopted as well as...
-
Modern techniques of extraction of organic analytes from environmental matrices.
PublicationW pracy przedstawiono usystematyzowane informacje dotyczące dostępnych jak i nowych technik izolacji i wzbogacania analitów organicznych przed etapem oznaczeń końcowych.
-
Fuzzy logic and production planning.
PublicationReferat prezentuje efektywność logiki rozmytej w projektowaniu procesów produkcyjnych. Przedstawiono algorytm i przesłanki zastosowania logiki rozmytej opartej o informacje eksperckie.
-
[Rozdział] 5. Niepewność
PublicationPrzedstawiono podstawowe informacje dotyczące szacowania niepewności wyników pomiarów analitycznych. Opisano sposoby szacowania niepewności oraz podano przykłady praktycznego tworzenia budżetu niepewności.
-
Zasady projektowania wodnych węzłów ciepłowniczych / E. Zaborowska
PublicationKsiążka zawiera zasady projektowania węzłów ciepłowniczych, informacje na temat urządzeń i kryteriów ich doboru, schematy ideowe z objaśnieniami, przykłady obliczeniowe.