Search
Filters
total: 3587
filtered: 2866
-
Catalog
- Publications 2866 available results
- Journals 56 available results
- Conferences 3 available results
- Publishing Houses 3 available results
- People 123 available results
- Inventions 20 available results
- Projects 85 available results
- Laboratories 6 available results
- Research Teams 12 available results
- e-Learning Courses 353 available results
- Events 47 available results
- Open Research Data 13 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: NOWY URBANIZM
-
Nowa metoda projektowania układów geometrycznych toru kolejowego
PublicationW pracy przedstawiono metodę ewolucyjną modelowania krzywizny w układach geometrycznych toru kolejowego. Kształtowanie krzywizny układu torowego traktowane jest jako zadanie optymalizacyjne mające na celu znalezienie rozwiązania spełniającego warunki konieczne nakładane na każdy układ geometryczny oraz specyficzne wymagania projektanta. Jako jedno z podstawowych kryteriów optymalizacyjnych przyjęto minimalizację oddziaływań dynamicznych...
-
Cyfrowa analiza mowy etnicznej - ekstrakcja kodu informacji.
PublicationW artykule zaprezentowano spektrogramy leksemów wyartykułowanych przez (zróżnicowanych co do płci i wieku) użytkowników jednego języka etnicznego wyrażonych w mowie swobodnej. Ponadto, przedstawiono spektrogramy tychże leksemów uzyskane po cyfrowym wyeliminowaniu w nich sygnału tonu krtaniowego. Dla porównania pokazano spektrogramy uzyskane w wyniku identycznego procesu przetwarzania sygnałów będących akustyczną reprezentacją...
-
Nowa technologia otworów w satelitach przekładni zębatych.
PublicationW publikacji zaprezentowano nową technologię obróbki gładkościowej otworów elementów zespołów napędowych wykonanych z materiałów w stanie utwardzonym. Badania przeprowadzono z wykorzystaniem zaprojektowanego narzędzia nagniatającego. Uzyskane wyniki wskazują na znaczące możliwości zmniejszenia chropowatości powierzchni oraz czasu wykonania operacji.
-
Nowe obszary zastosowań reaktorów typy airlift. z.
PublicationPrzedyskutowano zastosowanie reaktorów typu airlift: do biodegradacji substancji organicznych w obecności bakterii immobilizowanych na cząstkach stałych tworzących w reaktorze warstwę fluidalną, do katalitycznego uwodornienia tłuszczów oraz do otrzymywania mikrocząsteczek stałych przy użyciu gazu pełniącego dwojaką rolę tj. reagenta oraz czynnika decydującego o hydrodynamice reaktora.
-
Biotesty - nowe podejście w analityce zanieczyszczeń środowiska.
PublicationZmiany zachodzące w środowisku np. wskutek pojawienia się zanieczyszczenia substancjami chemicznymi mogą wywoływać różnorakie niekorzystne efekty, zarówno bezpośrednio po ekspozycji, jak i w okresie późniejszym tzw. ''odległe skutki toksyczne''. Na podstawie zmian obserwowanych w różnych okresach czasu a jednocześnie na rzónych poziomach biologicznej organizacji można wnioskować o stanie zanieczyszczeń poszczególnych elementów...
-
Nowe możliwości w zakresie monitorowania pracy podbijarki.
PublicationPrzedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem podbijarki w diagnostyce toru kolejowego. Opisano skonstruowaną aparaturę pomiarową oraz przebieg weryfikacji urządzeń pomiarowych i przyjętych koncepcji podczas badań eksperymentalnych. Zainstalowanie wykonanej aparatury pomiarowej na podbijarce sprawia, że maszyna ta - w położeniu transportowym - może wykonywać pewne funkcje drezyny pomiarowej, rejestrując występujące w torze nierówności...
-
Metalowy sandwich - nowa technologia konstrukcji jednostek morskich.
PublicationPrzedstawiono możliwości stosowania nowoczesnej konstrukcji jaką stanowią stalowe panele spawane laserowo na elementy struktury kadłuba wyczynowych jednostek morskich. Pokazano zalety i ograniczenia takich rozwiązań, zaprezentowano dostępne informacje (w tym z badań własnych) na temat ich własności.
-
Badanie jakości transmisji mowy w sieciach IP.
PublicationPraca zawiera opis eksperymentu mającego na celu zbadanie relacji pomiędzy oceną subiektywną sygnału mowy a jakością transmisji tego sygnału w kanale telekomunikacyjnym. Zrealizowano symulację transmisji pakietowej sygnału mowy w sieci Internet (VoIP). Wykonano serię testów odsłuchowych opartych na listach logatomowych i odpowiednio dobranych zdaniach. Do interpretacji wyników zastosowano analizę statystyczną.
-
Nowe technologie w sieciach i instalacjach wodociągowych.
PublicationPrzedstawiono cykliczną konferencję organizowaną przez Politechnikę Śląską. Podstawowym problemem jest brak przygotowania do korzystania z nowych technik oraz technologii wraz z nadmiernym przywiązaniem do od dawna nieaktualnych aktów normatywnych i zarządzeń.
-
Badanie jakości transmisji mowy w sieciach IP.
PublicationPraca zawiera opis eksperymentu mającego na celu zbadanie relacji pomiędzy oceną subiektywną sygnału mowy a jakością transmisji tego sygnału w kanale telefonicznym VoIP. Wykorzystano symulacje transmisji pakietowej sygnału w sieci IP. Wykonano serie testów odsłuchowych opartych na listach logatomowych i odpowiednio dobranych zdaniach. Do interpretacji wyników zastosowano analizę statystyczną.
-
Chatter-boty - nowe narzędzie w e-commerce
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie technologii chatter-bot, czyli tzw. wirtualnych konsultantów - systemów informatycznych, które potrafią odpowiadać na pytania zadawane w języku naturalnym. Zaprezentowano obszary zastosowania botów w biznesie oraz przegląd światowego rynku systemów charter-bot.
-
Nowy typ analizatora do oznaczania wodoru, metanu, etanu i propanu w zakresie dolnej granicy wybuchowości
Publication.
-
Nowy wzorzec willi modernistycznej lat trzydziestych w Gdyni - willa z półokrągłą werandą. Powojenna kontynuacja idei
PublicationNa początku lat trzydziestych pokawił się w architekturze Gdyni nowy typ willi - willa z półokrągłą, parterową werandą Stanowiła ona wyrazisty element plastyczny kompozycji przestrzennej i zyskała dużą popularność w realizacjach do końca 1939 r. Motyw ten był także stosowany często w architekturze powojennejo,, a zaczął zanikać dopiero w latach 60. XX wieku.
-
Molecular interaction sensors: a new detector platform for separation methods
PublicationPotencjometria jest nową metodą detekcji dla chromatografii cieczowej (LC)i elektroforezy kapilarnej (CE). Zastosowanie potencjometrii dla chromatograficznych technik wynika z faktu, że sygnał z detektora jest zależny od stanu rozdzielenia analitów nad pokryciem sensora i od rodzaju eluentu. Rozdzielenie analitu powoduje zmiany potencjału, a zmiany te można zaklasyfikować jako potencjometryczne. Do opisu ilościowego potrzebny jest...
-
LRIT - a novel system of vessels monitoring for maritime security and safety
PublicationW artykule przedstawiono propozycję architektury przyszłego, globalnego systemu monitorowania statków LRIT (Long Range ship's Identification and Tracking) podlegających konwencji SOLAS. Przedstawiono i scharakteryzowano poszczególne komponenty systemu ze szczególnym uwzględnieniem aspektów radiokomunikacyjnych.
-
Nowe substancje psychoaktywne. Cz. I. Współczesna sytuacja narkotykowa
PublicationGwałtowny wzrost liczby substancji wprowadzanych na rynek narkotykowy został zaobserwowany już pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Każdego roku syntezowane są nowe substancje jako analogi już istniejących, a ich ilość systematycznie rośnie. Niejednokrotnie wprowadzenie niewielkiej zmiany w strukturze związku może spowodować znaczne zmiany ich właściwości fizykochemicznych oraz psychoaktywnych. Nowe substancje psychoaktywne...
-
Pokolenie globalne, czyli otwieranie się na nowe możliwości
PublicationW roku 1998 kanadyjski badacz Internetu Don Tapscott ogłosił narodziny Pokolenia Sieci, dla którego podłączony do Internetu komputer jest naturalnym środowiskiem życia. Obecne pokolenie młodzieży, zwane globalnym, jest bardziej tolerancyjne wobec różnorodności niż generacja ich poprzedników. Dzisiejsza młodzież wymaga innego podejścia do nauczania niż kiedyś. Obecnie czynnikiem sukcesu staje się umiejętność przyswajania informacji...
-
Nowe czynniki wpływające na szacowanie wartości nieruchomości zabudowanych
PublicationKwartalnik Informacyjny MSRM2022, nr 3, s. 19-28, il.
-
Wędliny ''Brassica'' - nowe myślenie o masowej produkcji żywności
PublicationArtykuł przeznaczony jest dla osób z branży mięsnej. Przedstawia naukowe podstawy opracowanej na Wydziale Chemicznym PG we współpracy z Zakładami Mięsnymi Nowak technologii produkcji wędlin prozdrowotnych wzbogaconych w fitokompleks kapusty białej.
-
Nowe technologie geodezyjne na wybranych budowach w Gdańsku
PublicationArtykuł opisuje wykorzystanie nowych technologii pomiarowych w inwestycjach na terenie Trójmiasta
-
Nowa metoda regeneracji modułów fotowoltaicznych z amorficznego krzemu
PublicationEfekt degradacyjny Staeblera-Wrońskiego powoduje spadek sprawności ogniw fotowoltaicznych z amorficznego krzemu do 40% wartości początkowej. Stosunkowo skuteczną metodą regeneracji modułów z amorficznego krzemu jest metoda termiczna, polegająca na podgrzewaniu czynnej substancji fotowoltaicznej modułu do określonej temperatury w ciągu określonego czasu. Oba te ostatnie parametry nie zostały jak dotąd zoptymalizowane zarówno z racji...
-
Interactivity - New Architectural Philosophy / Interaktywność- nowa filozofia architektury
PublicationArtykuł dotyczy koncepcji interaktywnej architektury, stanowiącej odpowiedź wizjonerskich projektantów na dynamicznie zmieniające się potrzeby i wymagania jednostki, społeczeństwa i środowiska. Połączenie kinetycznych systemów architektonicznych z wbudowana komputacją umożliwia użytkownikom fizyczną re konfigurację przestrzeni architektonicznej w czasie rzeczywistym. Rolą architekta staje się zaprojektowanie pola oddziaływania...
-
Nowe założenia mieszkaniowe w Niemczech po roku 1980.
PublicationMonografia stanowi podsumowanie indywidualnego projektu badawczego MniI nr N N527 3846 33 ( nr umowy 3846/B/TO2/2007/33) nt.:''Urbanistyka struktur mieszkaniowych na wybranych przykładach niemieckich zrealizowanych w latach 1980-2005'' zrealizowanego na WAPG w okresie 2007-2010.Na przełomie dekad, u progu lat 80. dokonała się w Niemczech zmiana paradygmatu urbanistycznego. Analiza powstałych po 1980 w Niemczech nowych osiedli-dzielnic...
-
O nową filozofię budownictwa : refleksje jubilata / Z. Cywiński.
Publication -
Uszkodzenia korozyjne nowo wybudowanego zbiornika ze stali nierdzewnej
Publicationomówionoprzyczyny powstania uszkodzeń korozyjnych w nowowybudowanym zbiorniku walcowym pionowym na spirytus. zbiornik miał pojemność v=800 m3 i był wykonany ze stali x5crni18-10. podano sposób usunięcia powstałych uszkodzeń korozyjnych spowodowanych niedochowaniem wymagań prawidłowej technologii spawania stali nierdzewnej.
-
Nowe wymagania jakości energii wytwarzanej przez elektrownie wiatrowe
PublicationZapewnienie odpowiedniego poziomu jakości energii w systemie elektroenergetycznym dla wszystkich odbiorców jest jednym z ważniejszych współczesnych problemów technicznych. Elektrownie wiatrowe coraz częściej instalowane w wielu miejscach wpływają w istotnym stopniu na stan jakości energii w rozległych obszarach sieci elektroenergetycznej w rejonie ich zainstalowania. W artykule przedstawiono najważniejsze negatywne oddziaływania...
-
Człowiek i miasto. Gdańszczanie między starą a nową tożsamością
Publication -
Nowe drogi w krajobrazie podmiejskim - różne aspekty przestrzeni
PublicationW artykule zaprezentowano zagrożenia przestrzeni podmiejskiej, powodowane rozwojem systemu drogowego. Omówiono aspekty kulturowe, przyrodnicze, krajobrazowe, funkcjonalno-przestrzenne, ekonomiczne i użytkowe, związane z realizacją i funkcjonowaniem tras drogowych na przykładzie obwodnic i dróg planowanych w rejonie aglomeracji gdańskiej. Na tym tle ukazano procedurę ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ), jako narzędzia łagodzenia...
-
Nowe tendencje w technologii przechowywania i dojrzewania bananów
PublicationNa podstawie analizy rozwiązań technicznych stosowanych w istniejących nowoczesnych dojrzewalniach bananów, autorzy podjęli próbę dokonania oceny technicznej tych obiektów w aspekcie elementów ich konstrukcji budowlanej, jak i wyposażenia instalacji chłodniczej i gazowej. Omówiono główne cechy wyróżniające poszczególne typy dojrzewalni tych owoców, w tym zyskującą ostatnio na popularności modułową ich budowę oraz standaryzowane...
-
Materiały termoelektryczne – obecny stan wiedzy oraz nowe perspektywy
PublicationW niniejszej pracy opisano podstawowe parametry determinujące przydatność danego materiału do zastosowań w urządzeniach termoelektrycznych. Opisano założenia teoretyczne, jakie powinien spełniać potencjalnie dobry materiał termoelektryczny oraz zaprezentowano materiały współcześnie charakteryzujące się najlepszym parametrem dobroci. Nakreślono również ideę nowego sposobu otrzymywania materiałów termoelektrycznych z częściowo lub...
-
Konsumenci pokolenia Y - nowe wyzwanie dla komunikacji marketingowej
PublicationCelem artykułu jest wykazanie zmian jakie zaszły w zachowaniach konsumentów w XXI wieku - na przykładzie segmentu rynku jaki stanowią konsumenci pokolenia Y - i idącej za tym konieczności adaptacji działań marketingowych. Przeprowadzona analiza literatury wykazała, że pokolenie Y jest pierwszym pokoleniem, które całe swoje życie spędziło w tzw. środowisku cyfrowym. Stanowi to wyzwanie dla osób zajmujących się marketingiem,...
-
Nowe metody przetwarzania sygnałów w wybranych zagadnieniach wibroakustyki
PublicationMonografia Nowe Metody Przetwarzania Sygnałów w Wybranych Zagadnieniach Wibroakustyki będąca piętnastym Tomem z serii Monografie Katedry Automatyzacji Procesów AGH w Krakowie poświęcona jest zagadnieniom związanym z zastosowaniem i wykorzystaniem metod przetwarzania sygnałów wibroakustycznych w wybranych problemach technicznych i medycznych. W pierwszym rozdziale niniejszej monografii przedstawiono zagadnienia dotyczące metod przetwarzania...
-
Charakterystyka autonomiczności trolejbusów – nowe doświadczenia w elektromobilności miejskiej
PublicationEwolucja komunikacji trolejbusowej zachodzi w wielu europejskich miastach. Wraz z rozwojem alternatywnych źródeł zasilania (baterie trakcyjne, supekondensatory, spalinowe agregaty prądotwórcze) trolejbusy stają się mniej uzależnione od sieci trakcyjnej, a przy tym bardziej efektywne ekonomicznie. Jednoczesny rozwój autobusów elektrycznych i wiążące się z nimi problemy eksploatacyjne skłaniają do refleksji nad wykorzystaniem zalet...
-
AMUNICJA I JEJ ELABORACJA PRAKTYCZNY PORADNIK NOWE WYDANIE
PublicationW książce omówiona jest budowa amunicji strzeleckiej, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu konstrukcji pocisku na osiągi amunicji. Omówione jest szczegółowo wyposażenie niezbędne do domowej elaboracji amunicji pistoletowej i karabinowej. Przedstawiono zasady doboru komponentów takich jak proch, pociski i spłonki oraz techniki wykonywania poszczególnych czynności związanych z przygotowaniem łusek, doborem typu i ilości prochu...
-
NOWE TRENDY I KIERUNKI BADAŃ W MARKETINGU USŁUG
PublicationOd momentu pojawienia się koncepcji marketingu usług przechodzi ona nieustającą ewolucję. Pojawiające się nowe trendy (m.in. Service-Dominant Logic, Service Logic, New Service Marketing) i obszary badań marketingu usług (np. Transformative Service Research) skłaniają do dokonywania podsumowań pewnego etapu rozwoju i stawiania pytań, w którym kierunku powinny podążać badania marketingu usług w przyszłości. Celem artykułu jest przedstawienie...
-
POPRAWA OBIEKTYWNYCH WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI MOWY W WARUNKACH HAŁASU
PublicationCelem pracy jest modyfikacja sygnału mowy, aby uzyskać zwiększenie poprawy obiektywnych wskaźników jakości mowy po zmiksowaniu sygnału użytecznego z szumem bądź z sygnałem zakłócającym. Wykonane modyfikacje sygnału bazują na cechach mowy lombardzkiej, a w szczególności na efekcie podniesienia częstotliwości podstawowej F0. Sesja nagraniowa obejmowała zestawy słów i zdań w języku polskim, nagrane w warunkach ciszy, jak również w...
-
WYKORZYSTANIE SIECI NEURONOWYCH DO SYNTEZY MOWY WYRAŻAJĄCEJ EMOCJE
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono analizę rozwiązań do rozpoznawania emocji opartych na mowie i możliwości ich wykorzystania w syntezie mowy z emocjami, wykorzystując do tego celu sieci neuronowe. Przedstawiono aktualne rozwiązania dotyczące rozpoznawania emocji w mowie i metod syntezy mowy za pomocą sieci neuronowych. Obecnie obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania i wykorzystania uczenia głębokiego w aplikacjach związanych...
-
Wykorzystanie sieci neuronowych do syntezy mowy wyrażającej emocje
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono analizę rozwiązań do rozpoznawania emocji opratych na mowie i możliwości ich wykprzystania w syntezie mowy z emocjami stosując do tego celu sieci neuronowe. Wskazano również przydatnośc parametrów typowo stosowanych do rozpoznawania mowy w detekcji emocji w śpiewie i rozróżnianiu tych emocji w obu przypadkach. Przedstawiono aktualne rozwiązania dotyczące rozpoznawania emocji w mowie i metod syntezy...
-
NOWE MOŻLIWOŚCI PROGNOZOWANIA EFEKTÓW ENERGETYCZNYCH W PROCESIE SKRAWANIA
PublicationW pracy wykazano skuteczność zaproponowanej metodyki wyznaczania wiązkości (energii właściwej niezbędnej na tworzenie nowej powierzchni) oraz naprężeń tnących w strefie ścinania na podstawie powszechnie dostępnych danych katalogowych dla materiałów metalowych. Ponadto, otrzymane wyniki prognozowania wartości kąta ścinania dla przyjętego modelu, wywodzącego się ze współczesnej mechaniki pękania, który ujmuje pracę rozdzielania materiału,...
-
Nowe kierunki rozwoju systemów trankingowych w zastosowaniach transportowych.
PublicationW referacie wskazano kierunki rozwoju systemów trankingowych do zastosowań dyspozytorskich, np. dla policji i transportu. W chwili obecnej głównym standardem jest TETRA, jednak coraz częściej są proponowane rozwiązania oparte na gotowej infrastrukturze systemów komórkowych. Przedstawiono także sposób integracji systemu TETRA z LTE z zachowaniem niezależności obu systemów oraz zaproponowano architekturę połączonego systemu.
-
NOWE MOŻLIWOŚCI PROGNOZOWANIA EFEKTÓW ENERGETYCZNYCH W PROCESIE SKRAWANIA
PublicationPrzedstawiono metodykę wyznaczania wiązkości (energii właściwej niezbędnej na tworzenie nowej powierzchni) oraz naprężeń tnących w strefie ścinania na podstawie powszechnie dostępnych danych katalogowych dla materiałów metalowych. Dzięki temu można wykorzystując elementy mechaniki pękania rozszerzyć znacznie prognozowanie efektów energetycznych poza obszary wykorzystujące podejście klasyczne oparte na teorii Ernst–Merchant’a.
-
A NEW TAKE ON PENITENTIARY ARCHITECTURE ARCHITEKTURA WIĘZIENNA – NOWE OBLICZE
PublicationThis article raises the issue of designing and adapting correctional facilities to the new perception of prisoners as well as comprehension of punishment. For research purposes, several European prisons which came into service over recent years were selected. A study of such facilities revealed design solutions that may significantly affect the process of rehabilitation for inmates and make such buildings an accepted part of society.
-
Nowe łodzie rybackie i dobór ich wyposażenia połowowego
PublicationOpisano problematykę doboru wyposażenia dla nowo wybudowanego mini-kutra rybackiego KR-10. Dobór wyposażenia połowowego uwzględnia zasady odpowiedzialnego, ekologicznego rybołówstwa.
-
A new method of current limitation. Nowa metoda ograniczania prądu.
PublicationZaprezentowano nowa ideę hybrydowego, bezstykowego ogranicznika prądów zwarciowych oraz możliwości jego aplikacji. W ograniczniku tym zastąpiono łącznik zestykowy bezpiecznikiem o ultra krótkim topiku, dzięki czemu uniknięto niedogodności związanych z napędem występujących w klasycznych łącznikach hybrydowych. Rolą bezpiecznika w tym nowym zestawie jest wyłącznie zadziałanie w warunkach zwarciowych, a po przejęciu prądu...
-
Nowe podejście do diagnostyki prądowej łożysk silnika indukcyjnego.
PublicationPojawienie się określonych typów uszkodzeń w silniku jest źródłem odkształcenia prądu zasilającego. Celem pracy było określenie zależności teoretycznych, opisujących zmiany w prądzie przy określonych rodzajach uszkodzeń łożysk a także zaprojektowanie i badania systemu pomiarowego, który umożliwiałby pomiary składowych widma prądu silnika odpowiedzialnych za uszkodzenia łożysk. Przedstawiono wyniki tych badań.
-
Nowe tendencje w polityce finansowej jednostek samorządu terytorialnego.
PublicationRosnące zainteresowanie polityką finansową na szczeblu samorządu stanowią główne wątki artykułu.
-
Nowe technologie teleinformatyczne w realizacji systemów zdalnej edukacji.
PublicationArtykuł dokonuje analizy możliwości i efektywności zastosowania technologii internetowych we wdrażanych obecnie zaawansowanych systemach zdalnej edukacji różnych typów. Kolejną część opracowania poświęcono analizie dalszych możliwości rozwoju tego rodzaju produktów w oparciu o standard SCORM i zastosowane tam powiązanie systemów edukacji elektronicznej z technologiami internetowymi. Przykładem mogą być tu prace nad rozszerzeniem...
-
Nowa koncepcja elektrody do oznaczeń elektrochemicznych - ''gorący czujnik''.
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję nowego czujnika elektrochemicznego, w którym układ elektrod umieszczony jest na podgrzewanym izolatorze. Impulsowe podgrzewanie elektrod czujnika prowadzi do lokalnego wzrostu temperatury objętości roztworu znajdującej się w pobliżu elektrod. Wzrost temperatury prowadzi do wzrostu wartości współczynnika dyfuzji oznaczanych jonów, a tym samym do wzrostu wartości prądu dyfuzyjnego. Zwiększenie wartości...
-
Nowe materiały i urządzenia w wodociągach i kanalizacji.
PublicationPrezentacja rezultatów specjalistycznej konferencji w zakresie mateiałoznawstwa.
-
Biotest - nowe narzędzie do kompleksowej oceny stanu środowiska
PublicationW ostatnich latach obserwuje się wzrost znaczenia metod biologicznych, zarówno biomonitoringu jak i bioanalityki. Metody analityczne wykorzystujące materiał biologiczny stanowią coraz poważniejszą konkurencję dla klasycznych metod analitycznych.W obszarze metod bioanalitycznych na wyróżnienie zasługują testy biologiczne (biotesty). Konieczność wykonywania analiz wielu próbek środowiskowych w stosunkowo krótkim czasie doprowadziła...