Search
Filters
total: 10695
-
Catalog
- Publications 9003 available results
- Journals 39 available results
- Conferences 8 available results
- People 248 available results
- Inventions 26 available results
- Projects 71 available results
- Laboratories 9 available results
- Research Teams 21 available results
- Research Equipment 2 available results
- e-Learning Courses 674 available results
- Events 106 available results
- Open Research Data 488 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: procesy oscylacyjne
-
O poprawianiu dokładności periodogramu - estymaty widma gęstości mocy stacjonarnego procesu stochastycznego
PublicationW pracy pokazano, jak dzięki odpowiedniemu wyborowi długości odcinka realizacji (obserwacji) dyskretnego stacjonarnego procesu stochastycznego można istotnie poprawić dokładność estymacji parametrów sinusoid w nim zawartych. Wybór ten oparto o nowy, tu zdefiniowany parametr nazwany indeksem widmowej koncentracji energii periodogramu. Rozważania zilustrowano wynikami eksperymentu numerycznego.
-
Process zone in the Single Cantilever Beam under transverse loading. - Part II: Experimental
PublicationThis paper describes an experimental arrangement to evaluate stress/strain fields in the process zone of asymmetric adhesively bonded joints. A transparent polycarbonate flexible beam was bonded to an aluminium alloy rigid block with an epoxy adhesive in a Single Cantilever Beam (SCB) configuration. The flexible adherend was loaded in the direction parallel to the initial crack front at constant rate. To monitor strains induced...
-
Przebieg i produkty procesu pirolizy wybranych tworzyw sztucznych w reaktorze cisnieniowym
PublicationW badaniach przeprowadzono pirolizę, która miała na celu otrzymanie palnego gazu oraz oleju, wykorzystywanych jako paliwa energetyczne, z odpadowych materiałów pochodzenia polimerowego. Tworzywa sztuczne wytwarzane w największej ilości na świecie to polietylen (PE), polipropylen (PP), politereftalan etylenu (PET), Poli(chlorek winylu) (PVC). Mając to na uwadze do doświadczeń wybrano trzy polimery - PET, PE, PP, które poddawano...
-
Cavitation Erosion Resistance of Austenitic Stainless Steel after Glow-Discharge Nitriding Process
PublicationThis paper presents investigation of cavitation erosion resistance of nitrided austenitic stainless steel X5CrNi18-10. The diffusion layers were produced by using different parameters of atmosphere (N2:H2). The microstructure, chemical composition and phase identification of the modified layer were examined using scanning electron microscopy, glow-discharge optical emission spectrometer and X-ray diffractometry, respectively. Cavitation...
-
Identyfikacja ryzyka zakłóceń logistycznych podczas planowania procesu inwestycyjnego na wybranym przykładzie
PublicationDziałania logistyczne w budownictwie obejmują przede wszystkim przepływ informacji, lokalizację zakładów produkcyjnych i magazynów na placu budowy, transport i składowanie materiałów budowlanych, realizowanie zamówień, procesy zaopatrzeniowe, kontrolę zapasów, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części maszyn budowlanych. Zdarzenia losowe, które mogą zaistnieć i przerwać bądź przedłużyć wyżej wymienione prace nie są łatwe do...
-
AN INNOVATIVE APPROACH TO PREDICTION ENERGETIC EFFECTS OF WOOD CUTTING PROCESS WITH CIRCULAR-SAW BLADES
PublicationIn the classical approach, energetic effects (cutting forces and cutting power) of wood sawing process are generally calculated on the basis of the specific cutting resistance, which is in the case of wood cutting the function of more or less important factors. The aim of the paper is to present a new calculating model using the application of modern fracture mechanics and to compare cutting parameters of native beech, Bendywood...
-
Analysis of accumulation possibility of energy dissipated in the braking process of train driven by hybrid locomotive
PublicationW tradycyjnym procesie hamowania cała energia kinetyczna lub potencjalna pociągu napędzanego lokomotywą z silnikiem spalinowym jest rozpraszana do otoczenia w postaci energii cieplnej. W lokomotywach hybrydowych istnieje możliwość odzyskania części tej energii przez przekazanie jej do akumulatorów i ponowne wykorzystanie do napędu pociągu. W pracy przedstawiono model układu napędowego lokomotywy hybrydowej z silnikiem spalinowym,...
-
WEB-CAM AS A MEANS OF INFORMATION ABOUT EMOTIONAL ATTEMPT OF STUDENTS IN THE PROCESS OF DISTANT LEARNING
PublicationNew methods in education become more popular nowadays. Distant learning is a good example when teacher and student meet in virtual environment. Because interaction in this virtual world might be complicated it seems necessary to assure as much methods of conforming that student is still engaged in the process of learning as it is possible. We would like to present assumption that by means of web-cam we will be able to track facial...
-
ECT image analysis methods for shear zone measurements during silo discharging process
PublicationW pracy przedstawiono wyniki pomiarów zmian koncentracji piasku bezkohezyjnego zachodzących w cylindrycznym modelu silosu opróżnianym grawitacyjnie, w którym występowały silne efekty dynamiczne. Pomiary wykonano z zastosowaniem tomografii pojemnościowej. Badania przeprowadzono dla zróżnicowanego zagęszczenia początkowego piasku oraz różnego stopnia szorstkości ścian. Szczegółowej analizie poddano zmianę koncentracji materiału sypkiego...
-
Genre-Based Music Language Modeling with Latent Hierarchical Pitman-Yor Process Allocation
PublicationIn this work we present a new Bayesian topic model: latent hierarchical Pitman-Yor process allocation (LHPYA), which uses hierarchical Pitman-Yor pr ocess priors for both word and topic distributions, and generalizes a few of the existing topic models, including the latent Dirichlet allocation (LDA), the bi- gram topic model and the hierarchical Pitman-Yor topic model. Using such priors allows for integration of -grams with a topic...
-
NUMERICAL SIMULATION OF CRATER CREATING PROCESS IN DYNAMIC REPLACEMENT METHOD BY SMOOTH PARTICLE HYDRODYNAMICS
PublicationA theoretical base of SPH method, including the governing equations, discussion of importance of the smoothing function length, contact formulation, boundary treatment and finally utilization in hydrocode simulations are presented. An application of SPH to a real case of large penetrations (crater creating) into the soil caused by falling mass in Dynamic Replacement Method is discussed. An influence of particles spacing on method...
-
Numerical estimation of the pile toe and shaft unit resistances during the installation process in sands
PublicationNumerical simulations of a pile jacking were carried out. A Coupled Eulerian–Lagrangian (CEL) formulation was used to treat with large deformation problems. An Abaqus, a commercial Finite Element Method software suit, was used as a computing environment. The Mohr–Coulomb constitutive model was applied and the Coulomb model of friction was used to describe pile-soil interaction. Calculations were made for three different pile diameters....
-
Manufacturing collective intelligence by the means of Decisional DNA and virtual engineering objects, process and factory
PublicationEngineering collective intelligence is paramount in current industrial times. This research proposes and presents case studies for collective knowledge structures required in the industry field. Knowledge structures such as Set of Experience and Decisional DNA are extended into more advanced knowledge structures for manufacturing processes. These structures are called Virtual Engineering Object, Virtual Engineering Process and...
-
Usprawnienie procesu produkcyjnego aglomeratu z odpadów tworzyw polimerowych w przedsiębiorstwie X
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję usprawnienia procesu produkcyjnego aglomeratu z odpadów tworzyw polimerowych w przedsiębiorstwie X. Działający obecnie proces technologiczny nie umożliwia wyprodukowania zakładanych 1056 ton aglomeratu na rok, na które opiewa roczne pozwolenie środowiskowe. Powodem tego jest niewystarczająca wydajności aglomeratora. Propozycją, wskazaną przez autora artykułu, będzie zainstalowanie dodatkowego...
-
Porównanie procesu wytwarzania na obrabiarkach konwencjonalnych i CNC na przykładzie korpusu
PublicationPrzedstawiono cztery wersje procesu obróbki korpusu.Pierwsza z nich bazuje na obrabiarkach konwencjonalnych, ostatnia zaś na 9.osiowej tokarce z dwiema głowicami rewolwerowymi posiadającymi osie X,V oraz Z. Opisano też sposób osiagniecia 10-krotnego skrócenia czasu wykonania korpusu poprzez wdrożenie sterowania poprzecznego.
-
Porównanie procesu wytwarzania na obrabiarkach konwencjonalnych i CNC na przykładzie korpusu
PublicationPrzedstawiono cztery wersje procesu obróbki korpusu. Pierwsza z nich bazuje na obrabiarkach konwencjonalnych, ostatnia zaś na 9. osiowej tokarce z dwiema głowicami rewolwerowymi posiadajacymi osie X,Y oraz Z. Opisano też sposób osiągniecia 10-krotnego skrócenia czasu wykonania korpusu poprzez wdrożenie sterowania poprzecznego.
-
Application of electrochemical impedance spectroscopy to monitoring discharging process of nickel/metal hydride battery.
PublicationThis paper presents the possibility of applying impedance analysis to cell diagnostics. In order to obtain characteristic curves of both electrodes of a NiMH battery simultaneously, a reference electrode was added into the circuit. The authors analysed the cell under three cases, i.e. when its properties are determined only by the state of the positive electrode, only by the state of the negative electrode, or when both electrodes...
-
Ordered TiO2 nanotubes: the effect of preparation parameters on the photocatalytic activity in air purification process
PublicationVertically ordered TiO2 nanotube arrays were synthesized by anodic oxidation of titanium foil in glycerol, ethylene glycol and water-based electrolytes. The effect of electrolyte composition, anodization voltage, ultrasonic treatment and calcination time on the morphology of the resulting thin films, as well as on their photocatalytic activity in toluene removal, used as a model volatile organic compound, was investigated. Toluene,...
-
Preliminary investigations of effect of conditions of FCAW process on diffusible hydrogen content in deposited metal
PublicationOne of the types of hydrogen degradation of steel welded joints is cold cracking. The direct cause of the formation of cold cracks is simultaneous presence of hydrogen, residual stresses and brittle structure. The way of preventing the occurring of degradation is to eliminate at least one of these factors. Practice has shown that the best solution is to control the amount of hydrogen in deposited metal. In this paper the state...
-
Scaling Up the Process of Titanium Dioxide Nanotube Synthesis and Its Effect on Photoelectrochemical Properties
PublicationIn this work, for the first time, the influence of scaling up the process of titanium dioxide nanotube (TiO2NT) synthesis on the photoelectrochemical properties of TiO2 nanotubes is presented. Titanium dioxide nanotubes were obtained on substrates of various sizes: 2 × 2, 4 × 4, 5 × 5, 6 × 6, and 8 × 8 cm2. The electrode material was characterized using scanning electron microscopy as well as Raman and UV–vis spectroscopy in order...
-
Analysis of the Heating Process of Hydraulic Motors during Start-Up in Thermal Shock Conditions
PublicationConditions that prevail during harsh winters and hot summers pose a serious challenge for machine designers building devices suitable for operation in extreme weather. It is essential for the designers and the users to define the principles and conditions for the safe operation of machines and devices with hydraulic drive in low ambient temperatures. Bearing in mind the above, the author tested the hydraulic motors in thermal shock...
-
Non-conventional approach in single-sided lapping process: kinematic analysis and parameters optimization
PublicationThe lapping process is strongly affected by a number of input parameters. One of the fundamental mechanical processes in lapping is the abrasive effect of particles. In order to examine the influence of the kinematic parameters on the lapping uniformity of unconventional single-sided machine, numerical simulations of particles sliding trajectories are performed. Changing the kinematic parameters, e.g., rotational velocities or...
-
Application of electronic nose to effectiveness monitoring of air contaminated with toluene vapors biofiltration process
PublicationThe research presents the application of electronic nose (combined with MLR model) to on-line effectiveness monitoring of biofiltration of air contaminated with hydrophobic, odorous compound (toluene vapors). The research was conducted using two-section biotrickling filter inhabited by Candida environmental isolates. Gas chromatography was used as the comparative technique to obtain reliable quantification of toluene concentration...
-
Interfacial water controls the process of adsorption of hyperactive antifreeze proteins onto the ice surface
PublicationA mechanism of interactions between the ice-binding surface of a hyperactive antifreeze protein molecule and the ice surface is proposed, involving the influence of water present between the two surfaces on the behavior of the approaching molecule. It is demonstrated that the interfacial water, even before its full solidification, can act as a factor that pushes away or pulls nearer the protein molecule to ensure its proper positioning....
-
Hydro Power Plant in the Process of Voltage Control in the Electric Power System and the System Restoration
PublicationThe article covers selected issues related to the share of hydroelectric power in the process of rebuilding the power system after black-out and voltage control during that process. Selected results of measurements made during the creation of the transmission chain for the need to start a block of a thermal power plant from a hydroelectric power plant were presented.
-
Monitoring the curing process of epoxy adhesive using ultrasound and Lamb wave dispersion curves
PublicationMonitoring the stiffness of adhesives is a crucial issue when considering the durability andstrength of adhesive joints. While there are many studies conducted on specimens madeonly from adhesive, the problem of curing of an adhesive film in real joints is moderatelyconsidered. This paper presents the monitoring of stiffening of epoxy adhesive using ultra-sound. Ultrasonic pulse velocity method was firstly applied for monitoring...
-
Numerical modelling of the mesofracture process of sintered 316L steel under tension using microtomography
PublicationThis paper concerns numerical modelling of the deformation process, taking into account the local fracture of porous 316L sinters at the mesoscopic scale using the finite element method. Calculations are performed with the use of geometrical models, to map the realistic shape of the porous mesostructure of the material, obtained by means of computed microtomography. The microtomographic device has limited and insufficient measurement...
-
Modular Approach for Modelling Warming Up Process in Water Installations with Flow-Regulating Elements
PublicationThe paper presents a new method for modelling the warming up process of a water system with elements regulating the flow in a stochastic manner. The paper presents the basic equations describing the work of typical elements which the water installation is composed of. In the proposed method, a new computational algorithm was used in the form of an iterative procedure enabling the use of boundary conditions that can be stochastically...
-
Automatyzacja procesu rehabilitacji dzieci z paralysis cerebralis infantium oraz osteogenesis imperfecta
PublicationCelem prac badawczych będących tematem dysertacji jest opracowanie podstaw metodologicznych dla automatycznej platformy eksperckiej asystującej podczas procesu rehabilitacji dzieci chorych na paralysis cerebralis infantium oraz osteogenesis imperfecta. Przedstawione cele rozprawy do realizacji wymagały podejścia wieloetapowego, w którym wykonano szereg prac związanych m.in. z: gromadzeniem odpowiednich danych, selekcją efektywnych...
-
Removal of Siloxanes from Model Biogas by Means of Deep Eutectic Solvents in Absorption Process
PublicationThe paper presents the screening of 20 deep eutectic solvents (DESs) composed of tetrapropylammonium bromide (TPABr) and glycols in various molar ratios, and 6 conventional solvents as absorbents for removal of siloxanes from model biogas stream. The screening was achieved using the conductor-like screening model for real solvents (COSMO-RS) based on the comparison of siloxane solubility in DESs. For the DES which was characterized...
-
Optimisation of turbine shaft heating process under steam turbine run-up conditions
PublicationAn important operational task for thermal turbines during run-up and run-down is to keep the stresses in the structural elements at a right level. This applies not only to their instantaneous values, but also to the impact of them on the engine lifetime. The turbine shaft is a particularly important element. The distribution of stresses depends on geometric characteristics of the shaft and its specific locations. This means a groove manufactured...
-
Analyzing content of tasks in Business Process Management. Blending task execution and organization perspectives
PublicationAn efficient organization, management, and execution of tasks are central for the successful functioning of any organization. This topic was on the research agenda already in the early 1950s and keeps attracting the scientific community's attention today. Continuous advances and penetration of technologies in organizations are expected to increase task variety and complexity. This creates a constant demand for new methods to analyze,...
-
Modelling AOB-NOB competition in shortcut nitrification compared with conventional nitrification-denitrification process
PublicationIn particular, mainstream deammonification and/or shortened nitrificationdenitrification via nitrite (so-called “nitrite shunt”) is a promising new treatment concept that has the potential to revolutionise how nitrogen removal is achieved at WWTPs. Understanding the role of the AOB/NOB competition in the nitrogen cycle in wastewater treatment systems will change operational strategies of the novel nitrogen removal processes. The...
-
Migration of container terminals as their natural process of evolution: Case study of Gdańsk and Gdynia ports
PublicationThe paper proposes a theoretical model of container terminals and container port development, based on the life cycle theory, threshold theory and catastrophe theory, and in references to Kuznets' swings (interpreted as waves of infrastructural investments), and Kondratiev long economic waves. The aim of this model is to explain the development process of a container terminal and a port within one technological generation, as...
-
Digitalization Process and Its Impact on Economic Growth A Panel Data Study for Developing Countries
PublicationThis book analyses the impact of Information and Communication Technologies (ICTs) on economic development. It contains theoretical and empirical studies, including panel studies on various issues facing developing countries, such as education, corruption, economic growth, government expenditure, financial inclusion, foreign direct investment, infrastructure, economic and social welfare, and inequality. Each chapter offers a well-conceived...
-
Identyfikacja i diagnostyka procesu oczyszczania ścieków przy użyciu metody MS-PCA
PublicationPołączenie algorytmu PCA z dekompozycją falkową pozwala na wiarygodną identyfikację i diagnostykę procesu z wieloma skalami czasu. Niniejszy artykuł pokazuje jak przy pomocy wspomianego narzedzia określić stan pracy obiektu oraz odpowiednio szybko wykryć uszkodzenia (np. czujników pomiarowych) lub stany awaryjne obiektu jakim jest oczyszczalnia ścieków. Przedstawiony jest przykład detekcji błędów pomiarowych (stężenie tlenu w komorze...
-
Semimarkowski model procesu spalania w silnikach spalinowych i jego przydatność praktyczna
PublicationW referacie zaproponowano czterostanowy model procesu spalania w formie procesu semimarkowskiego dyskretnego w stanach i ciągłego w czasie. Przyjęto następującą interpretację stanów tego procesu: stan spalania całkowitego i zupełnego, stan spalania niezupełnego, stan spalania niecałkowitego i stan spalania niecałkowitego i niezupełnego. Praktyczną przydatność tego modelu wykazano na przykładzie dotyczącego podejmowania jednej z...
-
O diagnozowaniu procesu degradacji stali ferrytycznych z wykorzystaniem efektu emisji magnetoakustycznej
PublicationPrzedstawiono w sposób poglądowy zasady fizyczne powstania efektu emisji magneto-akustycznej (EMA) i sposobu pomiaru EMA dla potrzeb badań nieniszczących. Celem tych badań nieniszczących jest określenie stopnia zdegradowania stali o właściwościach ferromagnetycznych ekploatowanych w przemyśle energetycznym.
-
Modelling and simulation analysis of process alternatives in the cellular manufacturing of axially symmetric parts [online]
PublicationAnalizowano procesy technologiczne (PT) alternatywnego wytwarzania określonego spektrum przedmiotów (PO) w zróżnicowanych systemach gniazdowych. Rozpatrzono warianty PT z operacjami zintegrowanej obróbki wiórowej kształtującej i obróbki wykańczającej poprzez nagniatanie, oraz wariantów z różnicowaniem operacji, w których obróbka wykańczająca realizowana jest w oddzielnych operacjach szlifowania. Dla potrzeb gniazdowej dekompozycji...
-
Simulation of fracture process in concrete elements with steel fibres using discrete lattice model
PublicationArtykuł omawia wyniki modelowania procesu zarysowania w elementach betonowych zawierające stalowe włókna przy zastosowaniu dyskretnego modelu kratownicowego. Beton był modelowany na poziomie mezoskali z uwzględnieniem 5 faz: kruszywa, zaczynu cementowego, włókien i obu stref kontaktu. Obliczenia wykonano dla jednoosiowego ściskania, jednoosiowego rozciągania i zginania prostego.
-
Simulation of buckling process of cylindrical metal silos with flat sheets containing bulk solids.
PublicationW artykule symulowano proces wyboczenia w cylindrycznych metalowych silosach z płaskich blach wypełnionych materiałem sypkim. Wykonano analizy nieliniowe stosując MES dla silosów pustych i napełnionych. Zbadano wpływ wstępnych imperfekcji geometrycznych na nośność wyboczeniowo. Wyniki porównano z wynikami doświadczalnymi w Uniwersytecie Karlsruhe.
-
Experimental investigations of fracture process in concrete by means of x-ray micro-computed tomography
PublicationW artykule pokazano doświadczalne wyniki badań procesu pękania w betonie stosując mikro-tomografię. Doświadczenia wykonano dla zginanych belek betonowych. Wyniki doświadczalne modelowano stosując MES na bazie modelu z degradacją sztywności sprężystej z nielokalnym osłabieniem. Beton symulowano jako materiał 4-fazowy. Uzyskano dobra zgodność wyników MES z doświadczeniami.
-
Study of the process of biofilm formation by UPEC IH11128 in the M9+0,5% casamino acids medium
Open Research DataBiofilm formation is a direct reaction of bacteria to environmental factors. In order to determine the influence of the medium composition on the ability of IH11128 on biofilm production, we cultured bacteria under the following conditions: LB medium, M9 medium + 0,2% glucose, M9 + 0,5% casamino acids, M9 + 0,5% casamino acids + 0,2% glycerol, M9 +...
-
Study of the process of biofilm formation by UPEC DR14 in the M9+0,5% casamino acids medium
Open Research DataBiofilm formation is a direct reaction of bacteria to environmental factors. In order to determine the influence of the medium composition on the ability of DR14 on biofilm production, we cultured bacteria under the following conditions: LB medium, M9 medium + 0,2% glucose, M9 + 0,5% casamino acids, M9 + 0,5% casamino acids + 0,2% glycerol, M9 + 0,5%...
-
Moddeling urban processes based on requirements ofself-organization theory.
PublicationW artykule przedstawiono ogólne podstawy symulacji rozwoju urbanistycznego w oparciu o modele komórkowe. Nowa teoria, wykorzystująca aparat matematyczny stworzony do badań i modelowania dynamiki układów nieliniowych, rozszerza również możliwości poznawcze i wykorzystanie systemów GIS w szeroko pojmowanym planowaniu przestrzennym. Jej szybki rozwój w ostatnich latach i niezwykłe osiągnięcia w poznaniu procesów rządzących podstawową...
-
Energy optimisation in resilient self-stabilizing processes
PublicationW pracy rozważa się rozproszony model obliczeń, w którym struktura systemu jest reprezentowana przez graf bezpośrednich połączeń komunikacyjnych. W tym modelu podajemy nowy samostabilizujący algorytm kolorowania grafów oparty na konstrukcji drzewa spinającego. Zgodnie z naszą wiedzą jest to pierwszy algorytm z gwarantowaną wielomianową liczbą ruchów, który dokładnie koloruje grafy dwudzielne.
-
Analiza obrazu twarzy na tle procesów pamięciowych
PublicationEksperyment wykonany w ramach prezentowanych w niniejszej pracy badań zakładał wykorzystanie kombinacji metod wywodzących się z fotogrametrii i teledetekcji oraz informatyki (analiza obrazów) w celu zbadania procesu empatii u człowieka. Głównym założeniem badań było wykonanie rejestracji, przy wykorzystaniu szybkiej kamery, twarzy ludzkich podczas eksperymentu, który polegał na losowym wyświetlaniu na ekranie komputera jednej z...
-
Implementacja procesów biznesowych w technologiach Smart Cities
PublicationCelem artykułu jest prezentacja wyników badań nad opracowaniem metody implementowania procesów biznesowych w systemach Smart Cities. Metoda została opracowana w trakcie badań prowadzonych w ramach budowy systemu Smart Cities dla Gdańska bazuje na podstawowych mechanizmach zarządzania projektami wytwórczymi (czerpiąc z dobrych praktyk m.in. metodyki RUP) oraz zasadach biznesowo zorientowanego wytwarzania, gdzie rola modelowania...
-
Problematyka bezpieczeństwa pracy w projektowaniu procesów technologicznych.
PublicationArtykuł przybliża problematykę bezpieczeństwa pracy w kontekście projektowania procesów technologicznych. W przedstawieniu problemu projektowego wykorzystano listy: dortmundzką i ergonomiczną listę problemową. Dla oceny poprawności rozwiązań przedstawiono metodę oceny szkodliwości procesu technologicznego.
-
Ocena zagrożeń powstających w procesie projektowania obiektu.
PublicationW artykule przedstawiono model procesu projektowania, który został wzbogacony o elementy badania potencjalnych zagrożeń na poszczególnych etapach projektowania, tak w odniesieniu do późniejszego wytwarzania jak i eksploatowania. Dla oceny ergonomiczności rozwiązań projektowych, wprowadzono pojęcie oszczędności zasobu typu praca, zużywanych w procesie wytwarzania i eksploatacji.