Wyszukiwarka
Wyniki wyszukiwania dla: IMPLEMENTACJA
-
Filtr ułamkowoopóźniający realizowany w dziedzinie transformaty DFT
PublikacjaW pracy przestawiono zagadnienie implementacji w dziedzinie częstotliwości dyskretnej filtrów o zadanym opóźnieniu ułamkowym.Dla zapewnienia wysokiej jakości implementowanych filtrów konieczne jest jawne określenie prążków charakterystyki częstotliwościowej takiego filtru w jego paśmie niespecyfikowanym. Pokazano, że zaproponowana implementacja w realizowana w dziedzinie transformaty DFT możne zostać powiązana w dziedzinie czasu...
-
On the complexity of distributed graph coloring with local minimality constraints
PublikacjaArtykuł traktuje o zachłannym kolorowaniu grafów w modelu rozproszonym. Omówiono algorytmy rozproszone, dające w wyniku pokolorowanie spełniające warunki dla pokolorowań sekwencyjnych typu S oraz Largest-First (LF). Udowodniono również, że każda rozproszona implementacja algorytmu S wymaga co najmniej Omega(log n / log log n) rund, a algorytmu LF co najmniej Omega (n^{1/2}) rund, gdzie n oznacza liczbę wierzchołków grafu.
-
Zagadnienia ochrony własności intelektualnej dokumentów cyfrowych
PublikacjaPrzedstawiono szczegółowo tematykę związaną z ochroną własności intelektualnej w odniesieniu do dokumentów cyfrowych. Dokonano interpretacji pojęcia naruszenia praw autorskich w kontekście wytwarzanej aplikacji. Podano możliwe metody analizy dokumentów cyfrowych, których implementacja w systemie informatycznym może skutecznie wspomóc proces identyfikacji przypadków naruszenia praw autorskich. Omówiono również powszechnie obowiązujące...
-
Sylwester Kaczmarek dr hab. inż.
OsobySylwester Kaczmarek ukończył studia w 1972 roku jako mgr inż. Elektroniki, a doktorat i habilitację uzyskał z technik komutacyjnych i inżynierii ruchu telekomunikacyjnego w 1981 i 1994 roku na Politechnice Gdańskiej. Jego zainteresowania badawcze ukierunkowane są na: sieci IP QoS, sieci GMPLS, sieci SDN, komutację, ruting QoS, inżynierię ruchu telekomunikacyjnego, usługi multimedialne i jakość usług. Aktualnie jego badania skupiają...
-
Artur Zieliński dr hab. inż.
Osoby -
Możliwości wprowadzania systemów VoIP w dużych firmach - metodyka, pomiary
PublikacjaW pracy przedstawiono problemy związane z wdrażaniem nowych technologii VoIP w sieciach telekomunikacyjnych, w szczególności firmowych. Opisano standardy usług typu VoIP (H.323, SIP). Scharakteryzowano strumienie przesyłane w systemach VoIP. Zaprezentowano dwa typy migracji do technologii VoIP: miękką i twardą. Wskazano na ważność pomiarów przy wdrażaniu systemów VoIP. Przedstawiono opis podstawowych metod pomiarowych dla usługi...
-
Weighted least squares parameter estimation for model predictive control of integrated wastewater systems at medium time scale.
PublikacjaW artykule przedstawione zostało sformułowanie i implementacja algorytmu ważonej sumy najmniejszych kwadratów na przesuwnym oknie pomiarowym dla celów estymacji parametrów modelu typu szara skrzynka. Model typu szara skrzynka dynamiki reaktora biologicznego jest wykorzystywany przez moduł sterowania predykcyjnego sterujący zintegrowanym systemem ściekowym w średniej skali czasu. Algorytm estymacji parametrów był walidowany na symulatorze...
-
Koncepcja systemu informatycznego dla potrzeb SZwWP
PublikacjaImplementacja zaawansowanego, zintegrowanego systemu sterowania dla potrzeb Systemu Zaopatrzenia w Wodę Pitną (SZwWP), wymaga odpowiednich platform sprzętowych i programowych - systemu informatycznego. Zaproponowane rozwiązania muszą pozwolić na realizację niezbędnych funkcji systemu - sterowania czy monitorowania, zapewniając jednocześnie dużą niezawodność działania oraz bezpieczeństwo przetwarzanych danych. Ponadto wykorzystywana...
-
Zbigniew Sikora prof. dr hab. inż.
Osoby -
Projekt DESYME - środowisko do tworzenia usług mobilnych
PublikacjaPrzedstawiono cele, aspekty techniczne i strukturę programu europejskiego DESYME. Przeanalizowano aktualny stan techniki i trudności, na jakie napotykają podmioty usiłujące wykorzystać techniki mobilne w swych przedsięwzięciach. Przedstawiono potencjalne korzyści płynące z implementacji w tych warunkach wyników projektu DESYME. Skrótowo przedstawiono architekturę proponowanych rozwiązań oraz wykorzystywane techniki. Przedstawiono...
-
Project DESYME - development system for mobile services
PublikacjaPrzedstawiono cele, aspekty techniczne i strukturę programu europejskiego DESYME. Przeanalizowano aktualny stan techniki i trudności, na jakie napotykają podmioty usiłujące wykorzystać techniki mobilne w swych przedsięwzięciach. Przedstawiono potencjalne korzyści płynące z implementacji w tych warunkach wyników projektu DESYME. Skrótowo przedstawiono architekturę proponowanych rozwiązań oraz wykorzystywane techniki. Przedstawiono...
-
Doskonalenie relacji uniwersytetu z otoczeniem na przykładzie wybranych uczelni technicznych
PublikacjaAutor stawia tezę, że implementacja modelu potrójnej spirali (triple helix), budowania ścisłych, wzajemnych relacji uczelni z otoczeniem będzie sprzyjać doskonaleniu zarządzania wiedzą w uniwersytecie i jego ewolucji w kierunku organizacji opartej na wiedzy i realizacji trzeciej misji uczelni. Autor przedstawia opinie rektorów wybranych uczelni technicznych o roli konwentów, których jednš z ról jest urzeczywistnianie trzeciej misji...
-
Semantic memory knowledge acquisition through active dialogues
PublikacjaSzereg zagadnień językowych nie może zostać rozwiązany bez pamięci semantycznej zawierającej opisy cech obiektów, Automatyczne tworzenie tego rodzaju pamięci jest wielkim wyzwaniem nawet dla prostych obszarów dziedzinowych. Implementacja pamięci semantycznej opartej na reprezentacji wiedzy poprzez powiązania obiektu z jego cechami pokazuje ciekawe zastosowania które nie zostały dotychczas zademonstrowane poprzez bardziej wyszukane...
-
Jakub Miler dr inż.
OsobyKariera akademicka: 2000: mgr inż. Wydział ETI, Politechnika Gdańska, praca pt. "Computer system for supporting risk management in a software engineering project", promotor prof. Janusz Górski 2005: dr inż. Wydział ETI, Politechnika Gdańska, rozprawa pt. "A Method of Software Project Risk Identification and Analysis", obroniona z wyróżnieniem, dziedzina nauki techniczne, dyscyplina informatyka, promotor prof. Janusz Górski Zainteresowania...
-
Wyszukiwanie obrazów medycznych na podstawie ich treści.
PublikacjaPrzedstawiono nowe metody opisu i wyszukiwania obrazów na podstawie ich treści. Zaproponowano schemat ekstrakcji regionów oraz generacji ich opisów z zastosowaniem kodów długości serii. W opracowanym systemie zaprojektowano i zaimplementowano możliwość definiowania zapytań do baz danych uwzględniając: właściwości i parametry regionu (deskryptory intensywności, deskryptory tekstury, deskryptory kształtu) oraz relacji przestrzennych...
-
Marcin Kulawiak dr hab. inż.
Osoby -
Marek Galewski dr hab. inż.
OsobyMgr inż. - 2002r. - Politechnika Gdańska; Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki; Automatyka i RobotykaDr inż. - 2007r. - Politechnika Gdańska; Wydział Mechaniczny; Budowa i eksploatacja maszynDr hab. inż. - 2016r. - Politechnika Gdańska; Wydział Mechaniczny; Budowa i eksploatacja maszyn Dotychczasowe i planowane obszary badań: Redukcja drgań podczas obróbki frezowaniem i toczeniem Zastosowanie zmiennej prędkości obrotowej...
-
Dariusz Świsulski dr hab. inż.
Osoby -
Algorytmy analizy porównawczej dla potrzeb systemów wyszukiwania obrazów medycznych.**2002, 134 s. bibliogr. 198 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /13.12.2002/ WETI PG. Promotor: prof. dr hab. inż. A. Nowakowski, prof. zw. PG.
PublikacjaPodstawowym celem projektu było opracowanie, implementacja i weryfikacja e-fektywnych algorytmów analizy porównawczej dla potrzeb wyszukiwania i inter-pretacji danych wielomedialnych obrazów medycznych i ich sekwencji czaso-wych. W wyniku realizacji projektu opracowano: system gromadzenia i prezen-tacji danych zgodnie z normą DICOM, metodę dwuetapowej segmentacji obrazówstosując filtrację histogramu oraz łączenie serii...
-
Pitch shifter with complex instantaneous frequency rescaling and direct digital synthesis
PublikacjaW artykule zaprezentowano nowy przesuwnik wysokości dźwięku ze skalowaniem częstotliwości chwilowej i z syntezą bezpośrednią. Jest on przeznaczony do komponowania melodii np. w telefonie komórkowym. Implementacja przesuwnika jest oparta na twierdzeniu Bedrosiana, zastosowanego do zespolonego odpowiednika hilbertowskiego przetwarzanego sygnału rzeczywistego. Filtr Hilberta pełni tu też dodatkową rolę. Jest nią filtracja antyaliasingowa....
-
Agnieszka Landowska dr hab. inż.
OsobyUkończyła studia na dwóch kierunkach: Finanse i bankowość na Uniwersytecie Gdańskim oraz Informatyka na WETI Politechniki Gdańskiej. Od 2000 roku jest związana z Politechniką Gdańską. W 2006 roku uzyskała stopień doktora w dziedzinie nauk technicznych, a w roku 2019 stopień doktora habilitowanego. Aktualnie jej praca naukowa dotyczy zagadnień interakcji człowiek-komputer oraz informatyki afektywnej (ang. affective computing), która...
-
Wytwarzanie oprogramowania protokołu SIP dla urządzenia z systemem typu embedded w środowisku Linux
PublikacjaW pracy został zawarty opis procesu wytwarzania oprogramowania protokołu SIP dla potrzeb urządzenia z systemem typu embedded, którym był Abonencki Terminal Kablowy ATK DGT 7410. Na początku referatu przedstawiono obserwowane obecnie trendy rozwojowe w metodologii i sposobie wytwarzania oprogramowania wykorzystywanego w sieciach telekomunikacyjnych VoIP. Następnie przedstawiono krótki opis urządzenia ATK i podano uproszczony algorytm...
-
Ellipsometry study of oxide formation on Cu electrode in 0.1 M NaOH
PublikacjaPrzedstawiono przykład zastosowania techniki elipsometrii monochromatycznej w celu określenia dynamiki wzrostu warstw tlenkowych i wodorotlenkowych na miedzi w środowisku 0.1M NaOH. Badania te stanowią część projektu skupiającego się na oznaczeniu fizycznych i elektrycznych własności tlenku miedzi (I) oraz tlenku miedzi (II) podczas procesu formowania się warstwy. Jednoczesne pomiary elipsometryczne i impedancyjne są nowatorskie...
-
Rafał Hein dr hab. inż.
Osoby -
Nowoczesne metody termografii w systemie monitorowania stanu sieci przesyłowych
PublikacjaW artykule przedstawiono obecnie stosowane metody inspekcji termowizyjnej, skupiając się na prewencyjnej diagnostyce stanu sieci przesyłowej. Badanie termowizyjne ma różne wymiary wpływu na efektywność energetyczną. Z jednej strony wykorzystuje się ją do inspekcji szczelności termoizolacji budynków, wpływając na świadomość, że „najtańsza energia to ta zaoszczędzona”, z drugiej strony jest narzędziem dla operatorów sieci dystrybucyjnych...
-
Implementation of integrated control In drinking water distribution systems - IT system proposal
PublikacjaImplementation of integrated control algorithms requires suitable hardware and software platforms. Proposed solution must allow realizing control and monitoring tasks, while ensuring high reliability and security of processed data. Additionally, the software and hardware solutions must be immune to outside influence. This paper presents an approach to implementation of control systems in drinking water distribution system. Presented...
-
Akceleracja sprzętowa transformaty falkowej w systemie widzenia maszynowego do monitoringu ruchu drogowego
PublikacjaW artykule opisano system monitorowania ruchu drogowego oparty na tanich kamerach i przetwarzaniu obrazu realizowanym w układzie FPGA wyposażonym dodatkowo w bezprzewodowy interfejs sieciowy. System ma być zasilany za pomocą ogniw słonecznych i dlatego został zoptymalizowany pod kątem zużycia energii. Szczegółowo opisano moduł detekcji i pomiaru długości zatorów powstałych na skrzyżowaniach. Do analizy wykorzystano dyskretną transformatę...
-
Estimation of wastewater treatment plant state for model predictive control of N-P remowal at medium time scale.
PublikacjaPrzy ograniczonych możliwościach pomiarowych estymaty stanu są potrzebne w sterowaniu optymalizującym, opartym na sterowaniu predykcyjnym, sterującym usuwaniem azotu i fosforu, w biologicznej oczyszczalni ścieków. Optymalizator MPC do implementacji sprzężenia zwrotnego z obiektu potrzebuje tych estymat. Dodatkowo aktualizowane muszą być parametry modelu Gray-Box wykorzystywanego w module MPC. Wtedy estymaty stanu są używane przez...
-
Generation of conformance test suites for parallel and distributed languages and APIS.
PublikacjaArtykuł zarysowuje nową metodologię systematycznego tworzenia Zestawów Testów Zgodności. Testowanie zgodności ma na celu sprawdzenie, czy implementacja jest zgodna ze swoją specyfikacją, co jest szczególnie ważne w środowiskach równoległych i rozproszonych, gdzie musi ze sobą współpracować wiele różnych pakietów. Autor rozpoczął swoje badania w dziedzinie testowania zgodności dla języka równoległego sterowanego danymi Athapascan,...
-
A fractionally delaying complex Hilbert transform filter
PublikacjaPrzedstawiono nowy, dyskretno-czasowy, ułamkowo-opóźniający (FD od ang. fractional delayor), zespolony filtr Hilberta (HTF od ang. Hilbert transform filter) nazwany FDHTF. Filtr ten jest oparty na parze obróconych filtrów o zmiennym opóźnieniu ułamkowym (VFD od ang. variable fractional delayor). Za pomocą filtru FDHTF realizuje się jednocześnie filtrację Hilberta i wprowadzanie ułamkowego opóźnienia do przetwarzanego sygnału. Dzięki...
-
Dynamiczny model histerezy magnetycznej
PublikacjaW referacie przedstawiono skalarny dynamiczny model histerezy magnetycznej oparty na teorii Preisacha. W teorii tej istotną rolę odgrywają stany tzw. operatorów histerezowych. W modelu dynamicznym zmiany stanów tych operatorów nie są natychmiastowe, ale są pewną funkcją czasu. W funkcji tej uwikłany jest także parametr k reprezentujący właściwości magnetyczne materiału. W tej pracy stan przejściowy operatora jest określony poprzez...
-
Analysis of the impact of aspect-oriented programming on source code quality
PublikacjaCelem rozprawy jest ocena wpływu paradygmatu aspektowego na: modularność, możliwość dalszego rozwoju oraz ponowne użycie oprogramowania. Jako punkt odniesienia do oceny paradygmatu aspektowego wybrano paradygmat obiektowy. W ramach pracy przeprowadzono studium przypadków, w którym zbadano implementacje obiektowe oraz aspektowe 11 rzeczywistych systemów i 23 wzorców projektowych. Ponadto zrealizowano kontrolowany eksperyment, w...
-
Łukasz Sienkiewicz dr hab.
OsobyAbsolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, doktor habilitowany w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości. Profesor uczelni w Katedrze Przedsiębiorczości Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej oraz koordynator Centrum Transformacji Ekonomicznej, Społecznej i Technologicznej (C-TEST). Prezes Zarządu Instytutu Analiz Rynku Pracy. Specjalizuje się w problematyce zarządzania kapitałem...
-
Krzysztof Gierłowski dr inż.
OsobyKrzysztof Gierłowski uzyskał tytuł doktora inżyniera telekomunikacji na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki w 2018 roku. Jest autorem lub współautorem ponad 80 publikacji naukowych oraz recenzentem wielu czasopism i konferencji. Brał udział w szeregu projektów badawczych dotyczących tematyki IT, wliczając w to: finansowany ze źródeł UE projekt Inżynieria Internetu Przyszłości, projekt infrastrukturalny PL-LAB2020,...
-
Jacek Chróścielewski prof. dr hab. inż.
Osoby -
Predicting mobility of alkylimidazolium ionic liquids in soils
PublikacjaCiecze jonowe są nową grupą związków chemicznych stanowiących idealne, nielotne medium reakcyjne dla wielu procesów technologicznych jak synteza organiczna i biokataliza, będące alternatywnymi elektrolitrami, fazami reakcyjnymi lub modyfikatorami faz oraz smarami. Ich implementacja na szeroką skalę pociągnie za sobą zastosowania w rozmaitych procesach przemysłowych. Biorąc pod uwagę ich dużą stabilność, mogą one przedostać się...
-
Zastosowanie marketingowe systemów informatycznych w promocji zawodów żeglarskich
PublikacjaPromocja imprez żeglarskich poprzez tworzenie przekazu z regat jest wyzwaniem dla organiza- torów wydarzenia. W artykule przedstawiono systemy technologiczne, które wspomagają prezenta- cję zawodów oraz ich wpływ na zaangażowanie kibiców żeglarstwa. Zbadano interakcję fanów na podstawie statystyk strony WWW zawodów i wpływ wykorzystania systemów śledzenia wyników na ich postępowanie. Badania wykazały trzy kluczowe...
-
Jacek Stefański prof. dr hab. inż.
OsobyJacek Stefański ukończył studia na Wydziale Elektroniki Politechniki Gdańskiej (PG) w 1993 r. W 2000 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych w dyscyplinie telekomunikacja, w 2012 r. stopień doktora habilitowanego, natomiast w 2020 r. tytuł profesora nauk inżynieryjno-technicznych. Obecnie pracuje na stanowisku profesora w Katedrze Systemów i Sieci Radiokomunikacyjnych (KSiSR) PG. W latach 2005-2009 był zatrudniony w Instytucie...
-
Jarosław Sadowski dr hab. inż.
Osoby -
Krzysztof Leja dr hab. inż.
OsobyKrzysztof Leja, absolwent Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechniki Gdańskiej, doktor habilitowany nauk o zarządzaniu. Obecnie prodziekan ds. nauki Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej. Zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki doskonalenia organizacji i zarządzania współczesną uczelnią. Kierował i uczestniczył w projektach krajowych i międzynarodowych dotyczących badań...
-
Krzysztof Jan Kaliński prof. dr hab. inż.
OsobyUkończył studia magisterskie na Wydziale Mechanicznym Technologicznym (MT) PG (1980, dyplom z wyróżnieniem). Stopień doktora otrzymał na Wydziale Budowy Maszyn PG (1988, praca wyróżniona), stopień doktora habilitowanego na Wydziale Mechanicznym (WM) PG (2002, praca wyróżniona), a tytuł profesora nauk technicznych – w 2013 r. Od 2015 r. jest profesorem zwyczajnym, a od 2019 r. - profesorem. Obszar jego badań naukowych obejmuje:...
-
Nonlinear and fluctuation phenomena as reliability predictors for foil capacitors
PublikacjaW trakcie procesu produkcyjnego kondensatorów przeciwzakłóceniowych wymagane jest przeprowadzenie testów jakości i trwałości. Do tego celu bardzo przydatna byłaby procedura szybkich testów nieniszczących. Rozwiązaniem problemu może być implementacja w systemie realizującym testy produkcyjne dodatkowych zadań związanych z bezpośrednimi pomiarami nieliniowości i/lub fluktuacji. Wybór wskaźnika trzeciej harmonicznej (THI), parametru...
-
Monitoring wizyjny w systemach zabezpieczenia transportu wodnego. Koncepcja implementacyjna
PublikacjaW artykule autorzy przedstawiają koncepcję zastosowania własnych badań nad pomiarem prędkości przepływu cieczy do zastosowań praktycznych w pomiarach przepływu wody w kanałach otwartych i rzekach. Jako narzędzie pomiarowe wykorzystują zestaw aparatów synchronicznych, które rejestrują indykatory przepływu znajdujące się na powierzchni analizowanej cieczy. Aparat matematyczny przedstawiony w rozwiązaniu sprowadza się do stosowania...
-
Krzysztof Bikonis dr inż.
Osoby -
Clonal selection in discrete optimization
PublikacjaW rozprawie zajmujemy się efektywnymi metodami przybliżonego rozwiązywania problemów optymalizacji dyskretnej, a w szczególności algorytmami opartymi na metodzie selekcji klonalnej (SK), należącymi do kategorii sztucznych systemów immunologicznych. Techniki optymalizacji to znaczące pole badań w informatyce, a niektóre ze starszych technik, takie jak algorytmy genetyczne, symulowane wyżarzanie czy przeszukiwanie tabu, stały się...
-
Adaptacyjny system oświetlania dróg oraz inteligentnych miast
PublikacjaPrzedmiotem rozprawy jest zbadanie praktycznej możliwości wykrywania w czasie rzeczywistym anomalii w systemie oświetlenia drogowego w oparciu o analizę danych ze inteligentnych liczników energii. Zastosowanie inteligentnych liczników energii elektrycznej (Smart Meter) w systemach oświetlenia drogowego stwarza nowe możliwości w zakresie automatycznej diagnostyki takich niepożądanych zjawisk jak awarie lamp, odstępstwa od harmonogramu...
-
Large-scale DFT calculations in implicit solvent-A case study on the T4 lysozyme L99A/M102Q protein
PublikacjaW ostatnich latach zaproponowano szereg modeli typu implicit solvent, ktore bazują na bezpośrednim rozwiązaniu niejednorodnego równania Poissona w przestrzeni rzeczywistej. Modele te charakteryzują się elegancją, ponieważ wnęka, w której umieszczona jest molekuła substancji rozpuszczanej zdefiniowana jest bezpośrednio w funkcji gęstości elektronowej, a rozkład ładunku jest w sposób samouzgodniony polaryzowany dzięki reakcji dielektryka,...
-
Realizacja programowa algorytmów filtracji, estymacji i sterowania w PLC/PAC
PublikacjaSterowniki programowalne PLC (ang. Programmable Logic Controller) są główną przemysłową platformą implementacji algorytmów sterowania bezpośredniego. Standardowo producenci PLC dostarczają programistom jedynie podstawowe, najprostsze metody sterowania. Wraz z rozwojem sterowników PLC oraz ich następców PAC (ang. Programmable Automation Controller) pojawiły się zwiększone możliwości obliczeniowe i pamięciowe tych urządzeń oraz...
-
Probabilistyczna ocena wrażliwości stanów granicznych konstrukcji inżynierskich na imperfekcje geometryczne i materiałowe
PublikacjaTematem pracy jest analiza probabilistyczna wrażliwości mechanicznej odpowiedzi konstrukcji inżynierskich na imperfekcje geometryczne oraz zmianę własności materiałów. Z tematem tym ściśle związany jest problem estymacji niezawodności konstrukcji, również szeroko opisany w rozprawie. W pracy dokonano przeglądu metod wykorzystywanych w analizie probabilistycznej oraz zaproponowano procedury wykorzystujące te metody w analizie wrażliwości...
-
Track-to-track fusion in tracking of multiple targets in clutter - a comparative study.
PublikacjaPrzedstawiono i porównano algorytmy rozproszone wyznaczania trajektorii obiektów dynamicznych na podstawie danych z wielu źródeł. Rozważono przypadek, w którym dane dotyczące pozycji obiektów są zakłócone przez dodatkowe fałszywe wykrycia niezwiązane z obserwowanymi obiektami. Algorytmy rozproszone i centralne to dwie podstawowe klasy algorytmów służące do wyznaczania trajektorii obiektów dynamicznych na podstawie danych z wielu...