Search
Filters
total: 4603
filtered: 3679
-
Catalog
- Publications 3679 available results
- Journals 4 available results
- People 141 available results
- Inventions 6 available results
- Projects 47 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 18 available results
- e-Learning Courses 672 available results
- Events 25 available results
- Open Research Data 9 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: METODY WARIACYJNE, ROTACJA
-
Rozdział 7. Metody oznaczania i badania białek w żywności
PublicationPrzedstawiono metody frakcjonowania białek żywności, oznaczania ich składu aminokwasowego i oddzielania niebiałkowych związków azotowych. Określono przydatność rozmaitych technik chromatograficznych i elektroforetycznych do rozdzielania białek i podano zasady oznaczania zawartości białek metodą Kjeldahla, biuretową, Lowryego, Bradforda i z wykorzystaniem absorbcji w nadfiolecie. Scharakteryzowano przydatność metod immunometrycznych.
-
Metody oceny wyników usprawniania działalności operacyjnej (przykład zasto-sowań)
PublicationArtykuł omawia warunki, jakie należy spełniać przy doborze miar i procesie dokonywania pomiaru efektów usprawniania działalności operacyjnej. Prezentuje metody oceny wyników działalności operacyjnej, wśród których znaczące miejsce ma zdolność produkcyjna, produktywność, przepustowość i skuteczność. Wskazuje również na potrzebę powiązania miar z celami całego przedsiębiorstwa.
-
Metody Śledzenia Obiektów W Rozproszonych Systemach Monitoringu Wideo
PublicationSystemy monitoringu wideo stały się powszechną częścią zarówno przestrzeni publicznej jak również miejsc o ograniczonym dostępie. Nadzór obszaru o dużej powierzchni wymaga rozmieszczenia wielu kamer. Skuteczna analiza przez człowieka dużej liczby obrazów wideo jest praktycznie niemożliwa. Dlatego rozwijane są metody służące do automatycznego przetwarzania wideo ukierunkowanego na analizę kontekstową. W przypadku niepokrywających...
-
Nowe metody łącznego fingerprintingu i deszyfracji do zabezpieczania obrazów kolorowych
PublicationProblemem badawczym, którego dotyczy rozprawa jest przeciwdziałanie zjawisku nielegalnego rozpowszechniania multimediów. W rozprawie wykazano, że wykorzystanie kwaternionowej reprezentacji obrazów kolorowych i właściwości rachunku kwaternionowego umożliwia zrealizowanie systemu łącznego fingerprintingu i deszyfracji odpornego na ataki zmowy. Celem pracy było zaprojektowanie skutecznej metody łącznego fingerprintingu i deszyfracji...
-
Zastosowanie metody szacowania kosztów cyklu życia w zarządzaniu infrastrukturą transportową
PublicationZarządzanie infrastrukturą transportową powinno przebiegać w myśl zrównoważonego rozwoju. Należy podejmować działania i czynności, które łączą w sposób optymalny aspekty środowiskowe, społeczne oraz wydatki ponoszone na rzecz infrastruktury. W artykule przedstawiono koncepcję myślenia w cyklu życia uwzględniające powyższe problemy. Praktycznym narzędziem służącym do zarządzania infrastrukturą transportową jest metoda szacowania...
-
Efektywne metody oceny integracji heterogenicznych serwisów z uwzględnieniem wymagań interoperacyjności
PublicationW rozdziale przedstawiono istniejące metody opisu interoperacyjności heterogenicznych serwisów w kontekście technologii usług sieciowychi systemów w architekturze zorientowanej na usługi. Opisano miary interoperacyjności i technologie związane z zapewnieniem interoperacyjności usług sieciowych. Ponadto opisano istniejące metody doboru optymalnych serwisów w kompozycji serwisów złożonych dla podejść kombinatorycznych i grafowych....
-
Koncepcja metody pomiaru stężenia metali ciężkich w glebie i osadach pościekowych
PublicationW artykule przedstawiono koncepcje metody pomiarowej umożliwiającej oznaczanie małych stężeń metali cięzkich w glebie i osadzie pościekowym. Zaproponowane rozwiązanie pozwala na zwiększenie dokładności wykonywanych oznaczeń.Zastosowanie tej metody pozwoli na łatwiejsze wykonywanie tych oznaczeń i w konsekwencji pozwoli na większe gospodarcze wykorzystywanie osadów pościekowych.
-
Metody ograniczania zagrożenia porażeniowego w eksploatowanych sieciach i instalacjach niskiego napięcia
PublicationW artykule przedstawiono metody ograniczania zagrożenia porażeniowego, które znaczącą wpływają na zmniejszenie napięć dotykowych przy zwarciach doziemnych oraz przy innych uszkodzeniach jak np. przerwanie przewodu ochronno-neutralnego. Metody te można stosować w eksploatowanych sieciach i instalacjach elektrycznych i nie wymagają wysokich nakładów inwestycyjnych.
-
Metody ograniczania zagrożenia porażeniowego w eksploatowanych sieciach i instalacjach niskiego napięcia
PublicationW referacie przedstawiono metody ograniczania zagrożenia porażeniowego, które znaczącą wpływają na zmniejszenie napięć dotykowych przy zwarciach doziemnych oraz przy innych uszkodzeniach jak np. przerwanie przewodu ochronno-neutralnego. Metody te można stosować w eksploatowanych sieciach i instalacjach elektrycznych, i nie wymagają wysokich nakładów inwestycyjnych
-
Metody wykorzystywane w analizie porównawczej modeli oceny zagrożenia przedsiębiorstw upadłością.
PublicationW artykule przedstawiono metody wykorzystywane w analizie porównawczej modeli oceny zagrożenia przedsiębiorstw upadkiem. Ponadto zwrócono uwagę na dwa kryteria oceny modeli, a mianowicie na siłę i kalibrację.
-
Rodzaje wartości i metody ich pomiaru, w: Wartość przedsiębiorstwa i metody jej wyznaczania
PublicationW pracy przedstawiono rodzaje wartości przedsiębiorstwa oraz dokonano ich interpretacji .
-
Metody modelowania charakterystyk magnesowania przełączalnych silników reluktancyjnych i ich porównanie
PublicationW pracy przedstawiono metody stosowane do modelowania charakterystyk magnesowania przełączalnych silników reluktancyjnych oraz dokonano ich porównania biorąc pod uwagę dokładność modelowania charakterystyk oraz złożoność obliczeniową poszczególnych metod.
-
Metody modelowania charakterystyk magnesowania przełączalnych silników reluktancyjnych i ich porównanie
PublicationW pracy przedstawiono metody stosowane do modelowania charakterystyk magnesowania przełączalnych silników reluktancyjnych oraz dokonano ich porównania biorąc pod uwagę dokładność modelowania charakterystyk oraz złożoność obliczeniową poszczególnych metod.
-
Zastosowanie metody georadarowej do badań konstrukcji żelbetowych
PublicationW pracy przedstawiono zastosowanie metody georadarowej do diagnostyki konstrukcji żelbetowych. Metoda GPR (z ang. ground penetrating radar) należy do grupy badań nieniszczących NDT (z ang. nondestructive testing). Jest ona powszechnie stosowana m. in. w archeologii, geologii i budownictwie. Dzięki tej metodzie możliwa jest identyfikacja warstw geologicznych, podziemnej infrastruktury a także zbrojenia i potencjalnych uszkodzeń...
-
Wybrane metody szacowania obciążenia krytycznego mostów kratownicowych górą otwartych
PublicationW artykule przedstawiono wybrane metody wyznaczania obciążenia krytycznego oraz szacowania nośności ściskanych pasów mostów kratownicowych górą otwartych z uwzględnieniem wyboczenia. Wśród tych metod znalazły się numeryczne analizy liniowe oraz nieliniowe wykorzystujące metodę elementów skończonych, algorytmy bazujące na procedurach normowych oraz uproszczone modele prętowe podparte sprężyście. Opisane metody sprawdzono na przykładzie...
-
Sposoby i skutki fałszowania paliw silnikowych oraz metody wykrywania.Cz. 2
PublicationPrzedstawiono dwie grupy metod kontroli jakości paliwa - metody konwencjonalne i wybrane ''metody przesiewowe'' - w tym zastosowanie spektrofotometrii w bliskiej podczerwieni (NIR), które umożliwiają identyfikację sfałszowanego paliwa. Opisano także metodykę badań prowadzącą do oznaczenia nieznanego parametru użytkowego badanego paliwa, począwszy od utworzenia optymalnych postaci równań korelacyjnych poprzez kontrolę ich poprawności...
-
PORÓWNANIE PROJEKTÓW BUDOWY FARM WIATROWYCH Z WYKORZYSTANIEM METODY AHP
PublicationW referacie opisano porównanie projektów budowy farm wiatrowych będących w różnych stadiach realizacji przygotowania inwestycji. Metodą, którą wykorzystano do porównania projektów jest metodą analizy wielokryterialnej AHP (Analytic Hierarchy Process). Referat przedstawia opis metody oraz kryteriów, pod względem których porównano projekty. Wykazano, że dla projektu P2 czas zdobycia wszystkich niezbędnych...
-
Metody alokacji sterowań w układach dynamicznego pozycjonowania statku
PublicationUkłady kontroli alokacji sterowań stanowią ważną część systemów dynamicznego pozycjonowania DP (ang. Dynamic Positioning)na statku. Określają one sygnały sterujące nastawami pędników, na podstawie uogólnionego wektora sił wzdłużnej, poprzecznej i momentu skręcającego, uzyskiwanych z prawa sterowania. W artykule przedstawiono wybrane algorytmy kontroli alokacji sterowań, optymalizujące prace tych urządzeń oraz omówiono wpływ zastosowanych...
-
Metody alokacji pędników w układach dynamicznego pozycjonowania statkiem
PublicationUkłady kontroli alokacji pędników stanowią ważną część systemów dynamicznego pozycjonowania DP (ang. Dynamic Positioning)na statku. Określają one sygnały sterujące nastawami pędników, na podstawie uogólnionego wektora sił wzdłużnej, poprzecznej i momentu skręcającego, uzyskiwanych z prawa sterowania. W artykule przedstawiono wybrane algorytmy kontroli alokacji pędników, optymalizujące prace tych urządzeń oraz omówiono wpływ zastosowanych...
-
Metody analizy systemów sterowania i zabezpieczeń z uwzględnieniem kryteriów bezpieczeństwa funkcjonalnego.
PublicationW rozprawie zaprezentowane zostały metody analizy probabilistycznej systemów sterowania i zabezpieczeń z uwzględnieniem kryteriów bezpieczeństwa funkcjonalnego. Przedstawione metody stosowane są w procesie weryfikacji poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa SIL systemów elektrycznych, elektronicznych i programowalnych elektronicznych E/E/PE. W związku z występowaniem problemu oceny niepewności w oszacowaniach probabilistycznych...
-
Programowe metody zmniejszania zakłóceń w pomiarach szumów struktur elementów półprzewodnikowych.
PublicationOmówiono rodzaje zakłóceń w pomiarach szumów struktur elementów półprzewodnikowych, oraz metody zapobiegania. Opisano metodę programowego rozdzielania składowej losowej i okresowej sygnału pomiarowego oraz sposób eliminacji wpływu fluktuacji rezystancji kontaktów na wyniki pomiarów.
-
Metody montażu - kryteria wyboru II
PublicationOmówiono różne czynniki determinujące sposób montażu budowalnych konstrukcji styalowych. Podano przykłady wpływu tych czynników na montaż hal przemysłowych, budynków użyteczności publicznej, zbiornik ow stalowych, obiektów sportowych
-
Niestandardowe Metody Opracowania Danych Pomiarowych
PublicationZastosowanie drzew decyzyjnych w interpretacji wyników sontowania statycznego CPTU.
-
Glukozynolany: znaczenie i metody oznaczania
PublicationWarzywa krzyżowe wzbudzają zainteresowanie badaczy jako potencjalne źródło substancji mogących znaleźć zastosowanie w profilaktyce chorób nowotworowych. Przeciwrakotwórcze właściwości tych roślin wiązane są z obecnością glukozynolanów i produktów ich rozkładu, tj. izotiocyjanianów i indoli, które wykazują wiele aktywności biologicznych istotnych z punktu widzenia chemoprewencji nowotworów. Wspomniane związki mają również aktywność...
-
Metody pomiaru izolacji kondensatorów niskonapięciowych
PublicationW pracy podano analizę skuteczności wykrywania wad w izolacji kondensatorów niskonapięciowych na podstawie wyników pomiarów rezystancji izolacji, pojemności, współczynnika stratności dielektrycznej oraz wyładowań niezupełnych.
-
Podstawowe metody integracji aplikacji trójwarstwowych
PublicationW niniejszym rozdziale przedstawiono klasyfikację metod integracji aplikacji trójwarstwowych. Opisano modele i sposoby rozwiązań dla każdej z typowych warstw: bazy danych, pośredniej i GUI oraz przykłady konkretnego ich wykorzystania wraz z diagramami sekwencji. Przeprowadzono analizę jakościową dla każdego z opisanych modeli, zaproponowano metryki dla parametrów jakościowych: modyfikowalności, spójności danych i wydajności wraz...
-
Metody neuronowe do prognozowania finansowego
PublicationSztuczne sieci neuronowe mogą być stosowane do prognozowania kursów akcji na giełdzie, oceny wiarygodności kredytobiorców czy prognozowania kryzysów bankowych. W referacie omówiono zasady współpracy sieci neuronowych z algorytmami ewolucyjnymi oraz metodą wektorów wspierających. Ponadto, odniesiono się do pozostałych metod sztucznej inteligencji, które stosowane są w finansach.
-
Metody lutowania diamentów w narzędziach
PublicationLutowanie jest jedną z technik wytwarzania narzędzi zawierających kryształy, ziarna ścierne i polikrystaliczne spieki jako elementy robocze. W artykule omówiono różne sposoby lutowania diamentów oraz przedstawiono obszary ich zastosowania.
-
Metody zapobiegania powstawaniu spękań odbitych
PublicationAnalityczne opracowanie wyjaśniające zasady weryfikacji i aktualizacji obliczeń zawartych w nowym katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych z 2013 roku dostosowanym do współczesnych technologii i materiałów, zwiększonego obciążenia dróg przez ruch drogowy, zmienionych sposobów wzmacniania podłoża, recyklingu materiałów drogowych, ujednoliconego nazewnictwa warstw konstrukcji nawierzchni oraz nowych metod...
-
Skuteczne metody prognozowania upadłości firm
PublicationArtykuł ten dotyczy prognozowania upadłości spółek giełdowych w Polsce. W artykule tym porównano dwanaście różnych metod prognozowania zagrożeń firm upadłością. Jest to pierwsza próba weryfikacji skuteczności tak szerokiego wachlarza zarówno metod statystycznych, jak i metod miękkich technik obliczeniowych w prognozowaniu upadłości firm w Polsce. W badaniach autor wykorzystał dane dotyczące 185 spółek notowanych na Warszawskiej...
-
Metody analizy energochłonności w przemyśle
PublicationArtykuł zawiera przegląd stosowanych metod do oceny energochłonności przemysłu.
-
Projektowanie drzwi przeciwpożarowych - propozycja metody
PublicationW artykule opisano propozycję projektowania jednoskrzydło- wych drzwi przeciwpożarowych w oparciu o normy PN-EN 1363 oraz PN-EN 1634. Wykorzystano podstawowe równania przenikania ciepła, wynikające z prawa Pecleta, dotyczącego tego rodzaju przenoszenia ciepła. Zaprezentowano wyniki badań statystycznych zebranych na podstawie przeprowadzonych badań ogniowych w certyfikowanych laboratoriach.
-
Hybrydowe metody modelowania układów mechanicznych
Publicationprzedstawiono dyskretno-ciągłą metodę pryzm oraz hybrydową metodę dekompozycji modalnej modelowania układów mechanicznych. W dyskretno- ciągłej metodzie pryzm elastyczne ciało dyskretyzuje się na jednowymiarowe elementy ciągłe nazywane pryzmami. Każda pryzma opisana jest przez zbiór sześciu sprzężonych równań różniczkowych cząstkowych. Do rozwiązania równań opisujących cały układ stosuje się metodę transmitancji dla układów o parametrach...
-
Metody zapewniania bezpieczeństwa systemów operacyjnych
PublicationCelem pracy było opracowanie nowych metod zapewniania bezpieczeństwa systemów operacyjnych opartych o trwały zapis istotnych danych systemowych na niemodyfikowalnych nośnikach oraz wykonanie mechanizmów kontroli dostępu do plików z wykorzystaniem skrótów kryptograficznych. Mechanizmy kontroli umożliwiają weryfikację poprawności treści plików oraz przywracanie ich oryginalnej treści w przypadku nieuprawnionej modyfikacji. Celem...
-
Metody uspokajania ruchu na drogach.
PublicationArtykuł dotyczy zagadnienia uspokajania ruchu drogowego na drogach tranzytowych. Przedstawione zostały zagrożenia dla życia i zdrowia użytkowników tych dróg i sposoby rozwiązania tego problemu. Omówiono rodzaje uspokajania ruchu oraz warunki ich zastosowania.
-
Metody i oceny efektywności inwestowania.
PublicationPrzedstawiono syntezę zagadnienia oceny efektywności, która stanowi istotne uzupełnienie dotychczasowego przeglądu metod w zakresie inwestowania w energetyce.
-
Źródła i metody badań marketingowych
PublicationRynek usług transportowych w Polsce odgrywa bardzo ważną rolę w całej gospodarce i szybko się zmienia, dostosowując się do przemian na otwartym rynku europejskim i światowym. Autorzy książki: - określili podstawowe, teoretyczne problemy badawcze z uwzględnieniem gałęziowych rynków transportowych i wybranych segmentów wyodrębnionych struktur; - wskazali na najważniejsze determinanty przemian na rynku usług transportowych i bieżące...
-
Wybrane metody wyceny kapitału intelektualnego
PublicationArtykuł dotyczy teoretycznego opisu metod wyceny kapitału intelektualnego w przedsiębiorstwie. zaprezentowano metodę wskaźników, model pieniężny oparty na teraźniejszej wartości przyszłych wpływów i model skorygowanej wartości netto.
-
Metody bezpośrednie wykrywania przyczyn biokorozji
PublicationW rozdziale omówiono teoretyczne podstawy oznaczania najważniejszych grup drobnoustrojów powodujących biokorozję
-
Niekonwencjonalne metody odzysku ciepła odpadowego na statkach
PublicationW artykule opisano kilka metod odzysku ciepła odpadowego, które nie znalazły jeszcze szerokiego zastosowania na statkach. Obecnie, powszechnie wykorzystuje się ciepło spalin do wytwarzania pary wodnej grzewczej, a ciepło wody chłodzącej cylindry silników głównych - do wytwarzania wody słodkiej w wyparownikach podciśnieniowych. Znacznie rzadziej, para wodna lub spaliny służą do napędu turbogeneratorów. Metody te są jednak wykorzystywane...
-
Badanie metody pomiaru impedancji pętli zwarciowej wykorzystującej składowe fazora napięcia. - A. Golijanek-Jędrzejczyk.
PublicationMonografia podejmuje ważną tematykę pomiarów impedancji pętli zwarciowej w układach elektroenergetycznych niskiego napięcia związaną z bezpieczeństwem użytkowania urządzeń elektrycznych. W siedmiu rozdziałach pracy zaprezentowano m.in. przegląd znanych metod i mierników do pomiaru impedancji pętli zwarciowej, podstawy teoretyczne oraz analizę metrologiczną dwóch metod impedancji pętli wykorzystujących składowe ortogonalne napięcia...
-
Wybrane metody badania poziomu metylacji DNA w komórkach eukariotycznych
PublicationMetylacja regionów promotorowych jest jednym z głównych mechanizmów regulacji transkrypcji genów u eukariota. W komórkach ssaczych metylacja DNA zachodzi głównie na reszcie cytozyny występującej w dinukleotydach CpG i jest katalizowana przez metylotransferazy DNA (DNMT1, DNMT3A i DNMT3B) (Turek Plewa, Jagodziński 2005). Mapowanie 5 metylocytozyny w DNA genomowym jest jednym z narzędzi do badania wpływu metylacji na tkankowo-specyficzną...
-
Implementacja metody dojrzałości do oceny wytrzymałości betonu przęsła mostu extradosed
PublicationArtykuł przedstawia wybrane informacje dotyczące metody dojrzałości z odniesieniem się do niektórych dokumentów normatywnych polskich i zagranicznych. Przedstawione są także informacje o urządzeniach stosowanych in situ do oceny wczesnej wytrzymałości betonu. Praca poświęcona jest implementacji monitoringu dojrzewania betonu wysokowartościowego (C 60/75) wbudowanego w przęsło mostu extradosed z zastosowaniem metody dojrzałości....
-
Dwie metody doboru wzmocnie obserwatora PI strumieni magnetycznych silnika indukcyjnego
PublicationW artykule opisano problemy zwizane z doborem wzmocnie obserwatora proporcjonalno-całkujcego, przeznaczonego do odtwarzania strumieni magnetycznych silnika indukcyjnego. Porównano dwie metody doboru wzmocnie obserwatora, analityczn i bazujc na optymalizacji. Rozwaania teoretyczne poparto wynikami bada symulacyjnych i laboratoryjnych.
-
Zastosowanie zmodyfikowanej metody Prony'ego do detekcji dna morskiego i obiektów podwodnych
PublicationW artykule zaprezentowano zastosowanie nowej (zaproponowanej przez autorów) modyfikacji metody Prony'ego do określenia kierunku przyjścia sygnału echa fali akustycznej docierającego do odbiorczego przetwornika hydroakustycznego. Wykorzystanie zaproponowanej metody, umożliwia lepsze, niż za pomocą dotychczas znanych metod, określenie położenia wielu źródeł rewerberacji jednocześnie, zapewniając tym samym niezakłócone działanie w...
-
Charakterystyka odcieków powstających w aspekcie wyboru metody ich oczyszcania
PublicationArtykuł obejmuje analizę odcieków generowanych w zakładach utylizacji odpadów w aspekcie ich ilości i jakości oraz możliwości oczyszczania/zagospodarowania, ze szczególnym zwróceniem uwagi na metody biologiczne, najbardziej przyjaznej środowisku. Ponad trzyletnie badania prowadzono na dwóch obiektach zlokalizowanych w woj. pomorskim, gdzie pobierano próbki ścieków technologicznych, powstających podczas sortownia oraz kompostownia odpadów...
-
Metody analizy nośności słupów żelbetowych z uwzględnieniem pełzania betonu
PublicationZgodnie z Eurokodem 2 nośność smukłych słupów żelbetowych można obliczać stosując uproszczone metody uwzględniania efektów II rzędu. W obliczeniach tych słupów istotną rolę odgrywa pełzanie, którego wpływ jest najmniej rozpoznany. W pracy zaproponowano dwa modele numeryczne uwzględniania wpływu pełzania. W pierwszym wpływ pełzania uwzględniono przez modyfikację charakterystyki materiałowej betonu, w drugim zastosowano prawo pełzania...
-
Analiza metrologiczna metody z przesunięciem ψ do pomiaruimpedancji pętli zwarciowej
PublicationW artykule przedstawiono wyniki przeprowadzonej analizy metrologicznej metody z przesunięciem ψ pomiaru impedancji pętlizwarciowej, w której pomiar opiera się o wyznaczenie składowych ortogonalnych fazora napięcia. Celem tej analizy jest sprawdzenie, które zparametrów miernika decydująco wpływają na dokładność pomiaru impedancji pętli.
-
Nowe metody przetwarzania sygnałów w wybranych zagadnieniach wibroakustyki
PublicationMonografia Nowe Metody Przetwarzania Sygnałów w Wybranych Zagadnieniach Wibroakustyki będąca piętnastym Tomem z serii Monografie Katedry Automatyzacji Procesów AGH w Krakowie poświęcona jest zagadnieniom związanym z zastosowaniem i wykorzystaniem metod przetwarzania sygnałów wibroakustycznych w wybranych problemach technicznych i medycznych. W pierwszym rozdziale niniejszej monografii przedstawiono zagadnienia dotyczące metod przetwarzania...
-
Zastosowanie metody estymacji rozkładem dyskretnym do oceny niezawodności fundamentu
PublicationPraca dotyczy oceny nośności granicznej stochastycznego podłoża gruntowego. Przyjmując jako miarę bezpieczeństwa wskaźnik niezawodności, analizę przeprowadzono metodą estymacji rozkładem dyskretnym (PEM - Point Estimate Method). W metodzie tej ciągłą zmienną losową zastępuje się składającą się z impulsów dyskretną zmienną losową i aproksymuje charakterystyki statystyczne. Obliczenia wykonano dla przypadku obciążonej pionowo i osiowo...