Filters
total: 5893
filtered: 5077
-
Catalog
- Publications 5077 available results
- Journals 28 available results
- Publishing Houses 2 available results
- People 124 available results
- Inventions 6 available results
- Projects 25 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Teams 6 available results
- e-Learning Courses 152 available results
- Events 28 available results
- Open Research Data 444 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: ESTETYKA MOSTÓW
-
Możliwość wykorzystania metod symulacji cyfrowej w rachunku kosztów działań.
PublicationPodejście procesowe pozwala na lepsze zrozumienie podstawowych obszarów aktywności firmy. Artykuł prezentuje możliwości jakie dają nowoczesne metody symulacji cyfrowej i rachunku kosztów działań. Ponieważ bazują na tej samej strukturze informacji, możliwe jest ich łączne stosowanie.
-
Żurawie przenośne w logistycznych łańcuchach dostaw. Ekonomiczne kryteria eksploatacji
PublicationPrzedstawiono zasady doboru żurawi przenośnych na pojazdy samochodowe dla kanałów dystrybucji. Omówiono kryteria efektywnej eksploatacji. Podano algorytm obliczeń efektywności eksploatacji.
-
O niektórych aspektach kształtowania się postaw obywatelskich w mieście
PublicationW refleksji nad miastem, pośród wielu kwestii zajmujących współczesnych badaczy, istotne miejsce zajmuje problem aktywności jego mieszkańców. Spontanicznie podejmowana działalność przez podmioty indywidualne między którymi tworzą się nowe stosunki i porozumienia, a w konsekwencji nowe formy życia publicznego, (Szacki) powraca w ostatnich latach jako jedna z ważniejszych inicjatyw zmierzajacych ku idei miasta przyjaznego ludziom.
-
Możliwości rozwoju dróg wodnych i portów rzecznych w regionie
PublicationBariery techniczne występujące na polskim odcinku MDW E-70 stanowią przeszkodę w wykorzystaniu drogi wodnej E-70 w analizowanym regionie. Wykorzystanie szans rozwoju MDW E-70 wymaga aktywizacji środowisk związanych z transportem wodnym oraz wykorzystywaniem śródlądowych dróg wodnych, czmu służył między innymi projekt InWater.
-
Pomiar pionowego rozkładu siły w palu podczas testów statycznych
PublicationScharakteryzowano budowę aparatury i zasadę pomiaru rozkładu pionowego siły w trzonie pala w czasie badania statycznego nośności. Wymieniono korzyści ze stosowania systemu pomiarowego opartego na czujnikach strunowych oraz podano możliwości jego zastosowań. Przedstawiono przykłady zrealizowanych w praktyce badań pali z wykorzystaniem opisywanego systemu pomiarowego.
-
Redukcja kosztów transportu wewnętrznego na przykładzie przedsiebiorstwa produkcyjnego X.
PublicationArtykuł porusza problem redukcji kosztów przez eliminowanie nieprawidłowości w funkcjonowaniu transportu wewnętrznego na przykyadzie przedsiębiorstwa produkcyjnego X. Autorzy w pierwszej kolejności przeprowadzili obserwacje w przedmiotowym przedsiębiorstwie, gdzie zidentyfikowali nieprawidłowości w funk- cjonowaniu transportu. W kolejnym etapie zastosowali analizę relacji „przyczyna-wada- skutek” metod¹ FMEA. Wyniki tej analizy...
-
Logistyka transportu drogowego w świetle racjonalizacji kosztów przedsiębiorstw produkcyjnych.
PublicationW artykule przedstawiono aktualne kierunki, w których zmierzają przedsiębiorstwa produkcyjne, dysponujące własnym transportem, dążąc do redukcji wydatków związanych z operacjami logistycznymi, głównie przez zmiany sposobu realizacji zadañ transportowych oraz otwartość na nowe koncepcje zarządzania procesami logistycznymi. W pracy poruszono istotne problemy związane z nieoptymalnym wykorzystywaniem zasobów transportowych w przedsiębiorstwach...
-
KLASYFIKACJA EMOCJI W MUZYCE FILMOWEJ Z WYKORZYSTANIEM TESTÓW SUBIEKTYWNYCH
PublicationCelem referatu było przedstawienie testów odsłuchowych, w których zadaniem osób ankietowanych było przypisanie danego fragmentu muzycznego do odpowiedniej klasy emocji. Kolejne kroki eksperymentu obejmowały wybór muzyki filmowej do testów (baza Epidemic Sound), przygotowanie założeń ankiety oraz modelu emocji wykorzystywanych w testach odsłuchowych, jak również konstrukcj ˛e ankiety. Ankieta została zrealizowana za pomoc ˛a formularzy...
-
ZAGADNIENIE OPTYMALIZACJI KSZTAŁTOWNIKA STALOWEGO Z PUNKTU WIDZENIA KOSZTÓW PRODUKCJI
PublicationOptymalizacja procesu produkcji systemu budowlanego z kształtowników stalowych wymaga określenia kryteriów optymalizacji oraz ograniczeń wynikających z założeń projektowych narzuconych przez projektanta i architekta, warunków nośności, stateczności i użytkowalności oraz technologii produkcji. W pracy szczegółowo przedstawiono sposób określania funkcji celu oraz wpływ ograniczeń technologicznych na koszty produkcji.
-
The role of inland ports in integration of polish waterways with the european network
PublicationArtykuł zawiera główne wnioski z badan, prowadzonych przez autorke w ramach projektu EUREKA. Przedstawiono krótki opis aktualnego stanu dróg wodnych w Polsce, uwarunkowania prawne żeglugi, znaczenie transportu wodnego w systemie transportowym kraju i najważniejsze porty śródlądowe. Opisano bariery rozwoju dród wodnych w Polsce. W artykule wykorzystano zdjęcia z dwóch rejsów, w ktorych autorka brała udzial w 2006 r.
-
Numeryczna ocena nośności dźwigarów mostu w Kiezmarku.
PublicationMost przez rzekę Wisłę w Kiezmarku wybudowano w 1973 r. Oryginalna konstrukcja, według aktualnej normy PN-85/S-10030 ''Obiekty mostowe. Obciążenia'', spełniała tylko wymogi klasy C, dlatego wystąpiła konieczność jej wzmocnienia. W trakcie prac stwierdzono występowanie znacznych deformacji pierwotnych blachownic we wszystkich dźwigarach mostu, będące efektem niedbałego wykonania konstrukcji. Oczywiste trudności wynikające z prostowania...
-
Próbne obciążenie mostu przez Wisłę w Puławach
PublicationArtykuł zawiera opis modelu obliczeniowego, zakres wykonanych badań i wyniki próbnego obciążenia mostu łukowego w Puławach, znajdującego w ciągu obwodnicy miasta. Jest to obecnie największa tego typu konstrukcja w Polsce. Analizę i badania wykonał zespół Katedry Mechaniki Budowli i Mostów Politechniki Gdańskiej.
-
Przeprawa w Sobieszewie - koncepcja współczesnego mostu zwodzonego
PublicationW średniowieczu mosty zwodzone były nieodłącznym atrybutem wjazdów do miast, twierdz, zamków itp Później mosty zwodzone stosowano głównie w miejscach kolizji ruchu drogowego ze szlakami wodnymi, szczególnie tam, gdzie konfiguracja terenu uniemożliwiała inne rozwiązania. Dotyczyło to głównie terenów płaskich o niewielkiej rzędnej nad wodą. Taka właśnie jest konfiguracja terenu w rejonie przeprawy drogowej na Wyspę Sobieszewską w...
-
Klasyfikacja wyrobów tytoniowych z wykorzystaniem elektronicznych nosów
PublicationZapobieganie nielegalnej dystrybucji wyrobów tytoniowych w Polsce stanowi poważny problem. Wyroby tytoniowe przemycane do Polski mogą charakteryzować się niższą jakością, wynikającą z wykorzystania surowców gorszego gatunku. Jednym z rozwiązań zmniejszających skalę tego problemu mogą być działania ograniczające przemyt przez granice państwa. Autorzy pracy uważają, że wykorzystanie elektronicznych nosów do rutynowych kontroli przewożonych...
-
Mosty kolejowe małych rozpiętości - obliczenia i badania
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań i analiz obliczeniowych mostów kolejowych ma-łych rozpiętości. Przedstawiono sposoby modelowania w celu wiernego odzwierciedlenia rzeczywistej pracy konstrukcji. Podano zakres i metodykę prowadzonych badań in situ. Wy-niki analiz teoretycznych porównano z wynikami badań. Przedstawiono wnioski dotyczące sposobów modelowania tego typu konstrukcji i konieczności badań in situ oraz stosowania zaawansowanych...
-
OCENA NOŚNOŚCI STAREGO MOSTU ŁUKOWEGO W JAGODNIKU
PublicationArtykuł opisuje przeprowadzoną analizę statyczno-wytrzymałościowa 95-letniego betonowego mostu łukowego zlokalizowanego w Jagodniku w północnej Polsce. Trwałość i wytrzymałość starego betonu są określane na podstawie wybranych właściwości mechanicznych, fizycznych i chemicznych. Program badań laboratoryjnych składał się z następującego zestawu badań: pomiary głębokości strefy skarbonatyzowanej i gęstości w stanie suchym, badania...
-
Próba wyodrębniania kosztów zmiennych i stałych w zakładach opieki zdrowotnej.
PublicationArtykuł przedstawia próbę wyodrębnienia metodą statystyczną kosztów stałych i zmiennych. Wyodrębnienia kosztów oprócz metodoligii statystycznej zostało jeszcze poparte wywodem logicznym. Dane statystyczne pochodzą z materiałów szpitalnych.
-
Zastosowanie testów statystycznych do detekcji zakłóceń impulsowych w sygnałach fonicznych.
PublicationArtykuł poświęcony jest omówieniu opartej o testy statystyczne metody detekcji zakłóceń impulsowych występujących w sygnałach fonicznych. W pracy scharakteryzowano zasadę działania parametrycznych detektorów zniekształceń. Omówiono podstawowe rodzaje zakłóceń impulsowych typowych dla archiwalnych i współczesnych sygnałów fonicznych. Szczegółowo przedstawiono podstawy teoretyczne parametrycznych detektorów cyfrowych oraz ideę wykorzystania...
-
Kształtowanie architektoniczne morskich portów jachtowych na przykładzie wybranych miast nadbałtyckich
PublicationPraca w zakresie badawczym analizuje i porównuje podobne krajowe i zagraniczne jachtowe porty morskie z uwzględnieniem trzech etapów: projektowy, w trakcie realizacji i zrealizowane. Wyznacza modele przemian, które mogą stać się pomocnym materiałem przy pracach projektowo - badawczych związanych z projektowaniem i oceną poszczególnych portów jachtowych oraz terenów bezpośrednio lub pośrednio związanych z eksploatacją portu.
-
Techniczno-ekonomiczne kryteria eksploatacji żurawi przenośnych w logistycznych łańcuchach dostaw.
PublicationPrzedstawiono wpływ rozwiązań technicznych na efektywność ekonomiczną podsystemu logistycznego.
-
Doskonalenie operatywnej kontroli kosztów metodą budżetowania w jednostkach służby zdrowia.
PublicationKluczowym wymiarem budżetowania działalności jednostek służby zdrowia jest obszar kosztów własnych. Celem uporządkowania bezpośredniej działalności jednostek ujmowanej w kosztach własnych obszar ten wymaga opracowania i stosowania sformalizowanych procedur oraz zaawansowanych narzędzi planowania finansowego. Opracowanie zawiera ocenę przydatności budżetowania w zarządzaniu jednostkami służby zdrowia, a w celu lepszego zrozumienia...
-
Kategoryzacja kosztów dla potrzeb podejmowania decyzji w zakładach opieki zdrowotnej.
PublicationKoszty działalności zakładów opieki zdrowpotnej są pokrywane w większości ze środków finansowych o charakterze publicznym.Opracowanie zawiera elementy decyzyjnego modelu rachunku kosztów, który w zarządzaniu jednostkami służby zdrowia może służyć podejmowaniu racjonalnych decyzji. W artykule ujęto opis ewolucji rachunku kosztów, klasyfikację kosztów umożliwiających podejmowanie decyzji zarządczych, zastosowanie kosztów w podejmowaniu...
-
Zasady określania kosztów sterowania poziomami napięć i rozpływem mocy biernej
PublicationW referacie omawia się proponowane rozwiązania dotyczące wyznaczania kosztów świadczenia usług U i Q, powstających w miejscach generacji/poboru mocy biernej. Odnosi się je do kosztów unikniętych to znaczy tych, które nie zostaną poniesione przez operatorów systemu przesyłkowego lub operatorów systemów rozdzielczych, zamawiających usługi służące do sterowania U i Q (dostawa/pobór mocy biernej w określonych miejscach KSE). Wprowadzono...
-
Znaczenie portów morskich dla rozwoju regionalnego na przykładzie województwa pomorskiego.
PublicationW rozprawie został podjety problem znaczenia portów morskich dla rozowju regionalnego w warunkach współczesnych przemian gospdoarczych.
-
Współczesne strategie przekształceń przestrzeni portów w kontekście przemian współczesnego miasta
PublicationArtykuł zawiera generalny opis współczesnego procesu przeobrażeń miast portowych. W szczególności omówiono w nim przekształcenia i ewolucję portu oraz skutki przestrzenne tego procesu.
-
Wybrane zagadnienia wielokryterialnej optymalizacji ruchu kolejowego w aspekcie minimalizacji kosztów
PublicationW artykule opisano podział kosztów w transporcie kolejowym z uwzględnieniem kosztów zewnętrznych i wewnętrznych przedsiębiorstwa kolejowego. W zakresie kosztów zewnętrznych zwrócono uwagę na konkurencyjność transportu kolejowego w stosunku do pozostałych gałęzi transportu. Stwierdzono, że w wyniku wielokryterialnej optymalizacji ruchu pociągów na sieci kolejowej można dodatkowo znacznie ograniczyć zużycie energii i generowane przez...
-
Kształtowanie postaw inżynierów poprzez projekt oprogramowania dla dzieci z autyzmem
PublicationArtykuł przedstawia założenia oraz studium przypadku kształcenia postaw inżynierów poprzez projekt społeczny w ruchu otwartego oprogramowania. Oprócz wiedzy i umiejętności to właśnie postawy są trzecim składnikiem kompetencji profesjonalisty w każdej dziedzinie. W opracowaniu zaprezentowano studencki projekt grupowy realizowany na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej przy udziale Instytutu...
-
Pomiar i ewidencja kosztów w prawie bilansowym i prawie podatkowym
PublicationPublikacja ilustruje materialne instrumenty polityki bilansowej i podatkowej. Omówiono zasady pomiaru i ujmowania kosztów i przychodów w obydwu dziedzinach.Zaprezentowano zasady dokumentowania i ujmowania tych kategorii we właściwych księgach. Wskazano na trwałe i przejściowe różnice wynikające z odmiennych reguł.
-
Ocena skuteczności wybranych metod klasyfikacji statycznych i dynamicznych gestów rąk
PublicationW artykule przedstawiono porównanie technik sztucznej inteligencji w aspekcie rozpoznawania statycznych i dynamicznych gestów rąk. Jako urządzenie wejściowe posłużyła bezprzewodowa elektroniczna rękawica e-Glove. Gesty rozpoznawane są w procesie analizy wartości sygnałów pochodzących z magnetometru i akcelerometrów trójosiowych. W referacie przedstawiono porównanie skuteczności wybranych technik zastosowanych w rozpoznawaniu gestów...
-
Ankieta intuicyjności gestów rąk zastosowanych od obsługi operacji miksowania dźwięku
PublicationW niniejszym raporcie przedstawiono wyniki prac realizowanych przez studentów specjalności Inżynieria Dźwięku i Obrazu Katedry Systemów Multimedialnych w ramach projektu grupowego. Celem projektu było stworzenie grafiki dla aplikacji komputerowej symulującej wybrane operacje możliwe do zrealizowania przy pomocy konsolety fonicznej (stołu mikserskiego). Ów system miksowania ścieżek nagrania muzycznego sterowany jest za pomocą gestów....
-
Zastosowanie metody szacowania kosztów cyklu życia w zarządzaniu infrastrukturą transportową
PublicationZarządzanie infrastrukturą transportową powinno przebiegać w myśl zrównoważonego rozwoju. Należy podejmować działania i czynności, które łączą w sposób optymalny aspekty środowiskowe, społeczne oraz wydatki ponoszone na rzecz infrastruktury. W artykule przedstawiono koncepcję myślenia w cyklu życia uwzględniające powyższe problemy. Praktycznym narzędziem służącym do zarządzania infrastrukturą transportową jest metoda szacowania...
-
Most z obrotowym pylonem
Publication -
KOMPOZYTOWY MOST PIESZO - ROWEROWY
PublicationPaper presents the composite foot and cycle bridge developed in FOBRIDGE grant cofinanced by The National Centre for Research and Development and realized by consortium of Gdansk University of Technology (leader), Military University of Technology in Warsaw and ROMA Sp. z o.o. in Toruń. The purpose of the grant was to design a shell type single span foot and cycle bridge made of composite materials, with the assumption of manufacturing...
-
(Nie) pamięć (losów) Gdańska wśród studentów Politechniki Gdańskiej
PublicationAutor stawia sobie za cel zdiagnozowanie i opisanie wiedzy, opinii i ocen w odniesieniu do m. Gdańska, a więc orientacji jaką posiadają studenci Politechniki Gdańskiej, dwóch jej Wydziałów: Zarządzania i Ekonomii oraz Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki w kontekście aktualnych zmian i przeobrażeń w Gdańsku, lecz także szuka odpowiedzi odnośnie wiedzy o przeszłości miasta.
-
(Nie)pamięć losów Gdańska wśród studentów Politechniki Gdańskiej
PublicationArtykuł to próba ukazania opinii, ocen i wiedzy studentów Politechniki Gdańskiej dotyczacych Gdańska sprzed 1945 r., jak i wspołczesnego. Opisuje percepcję otaczającej rzeczywistości pod kątem aktualnych zdarzen, jak i historii miasta.
-
identyfikacja parametrów dynamicznych mostu zespolonego w warunkach eksploatacji
PublicationPrzedstawiono istotę metody identyfikacji parametrów dynamicznych konstrukcji inżynierskich na podstawie drgań spowodowanych obciążeniami środowiskowymi. Podano przykład zastosowania tej metody wykorzystując dane zebrane na jednoprzęsłowym moście zespolonym, który był wzbudzany jedynie nieznacznymi podmuchami wiatru, akcydentalnym ruchem pieszych i przejeżdżających samochodów.
-
Problemy posadowienia podpór mostu drogowego na palach prefabrykowanych.
PublicationStosowanie prefabrykowanych pali wbijanych jest obecnie bardzo częste do różnych rodzajów budownictwa. Przedstawiono zastosowanie takich pali dla posadowienia podpór mostu. Pomimo formalnie bardzo podobnych warunków geotechnicznych przyczółki wykazały zróżnicowane osiadania. Przedstawiono analizę warunków posadowienia, analizę nośności i pomiary rzeczywistych osiadań z wykorzystaniem pomiarów geodezyjnych.
-
Monitoring konstrukcji mostu podwieszanego i extradosed : Wybrane zagadnienia.
PublicationArtykuł stanowi podsumowanie ostatnich prac autora związanych z projektowaniem i oceną skuteczności systemu monitorowania konstrukcji mostu podwieszonego i extradosed. W artykule przedstawiono również system monitoringu konstrukcji zastosowany na moście typu extradosed przez Wisłę koło Kwidzyna oraz zaprezentowano przykładowe wyniki monitoringu.
-
Duże mosty posadowione na fundamentach palowych, przykłady realizacji
PublicationPosadowienie obiektów mostowych realizowane jest na fundamentach palowych. Najczesciej sa to wielkosrednicowe pale wiercone lub w tej chwili duże liczby pali prefabrykowanych.
-
(Nie)pamięć losów Gdańska wśród studentów Politechniki Gdańskiej
PublicationArtykuł opisuje nastawienie oraz orientacje studentów Politechniki Gdańskiej dotyczące Gdańska jako miejsca leżacego na styku wielu kultur; miejsca złożonego odnosnie swojej historii, doświadczeń i losów. Artykuł odnosi sie do badań, które ukazały złozony obraz badanej populacji odnosnie zmian, tożsamosci oraz aktualnych zdarzen mających miejsce w Gdańsku.
-
Identyfikacja parametrów dynamicznych want mostu Rędzińskiego we Wrocławiu
Publicationthe paper presents results of dynamic analysis conducted on stay-cables of rędziński bridge in wrocław. identified in situ dynamic parameters (natural frequency and logarithmic decrement damping ratio) of selected stays were and compared to the values featured in the project.
-
Rozpoznawanie statycznych i dynamicznych gestów dłoni z zastosowaniem adaptacyjnego czujnika optycznego
PublicationBezdotykowe interfejsy urządzeń stacjonarnych oraz urządzeń mobilnych są ważne zwłaszcza w ochronie zdrowia (np. przeciwdziałanie roznoszeniu bakterii i wirusów, wsparcie chirurga w trakcie przeprowadzania operacji itp.). W ramach rozprawy doktorskiej zaprojektowano i wykonano oszczędny energetycznie czujnik gestów o budowie liniowej, złożony z fotodiod i diod LED, wraz z dedykowanym mu...
-
Użytkownicy sieci portów jachtowych obszaru South Coast Baltic w świetle badań
PublicationSouth Coast Baltic jest obszarem turystyki żeglarskiej od Stralsundu w Niemczech, przez polskie wybrzeże Morza Bałtyckiego, do Kłajpedy na Litwie, obejmującym także duńską wyspę Bornholm oraz okolice rosyjskiego Kaliningradu. Głównym produktem turystycznym destynacji South Coast Baltic jest transgraniczna sieć portów jachtowych zlokalizowanych w ponad 130 miastach i miejscowościach, oferująca swoim klientom ok. dziesięć tysięcy...
-
Obiekty mostowe obwodnicy miasta Wolin w świetle badań podczas próbnego obciążenia.
Publication02 grudnia 2003r. oddano do eksploatacji obwodnicę miasta Wolin w ciągu drogi krajowej nr 3. Droga ta odgrywa ważną rolę w tranzytowym ruchu międzynarodowym (kraje skandynawskie - południe Europy) oraz krajowym (północ - południe). Obsługuje ona również port i bazy promowe w Świnoujściu. Nowa droga zlokalizowana w sąsiedztwie toru kolejowego, umożliwia bezkolizyjny przejazd przez miasto. Całkowita długość wybudowanego odcinka wynosi...
-
Rola argumentacji religijnej w kształtowaniu pro-środowiskowych postaw chrześcijan w Polsce
Publication -
Battle wound as a probable cause of the death of an early medieval horse in Ostrów Lednicki, Poland
Publication -
Wartość środowiska w analizach kosztów i korzyści zbiorników wodnych w Polsce
Publication -
Optymalizacja witryny internetowej Banku Zachodniego WBK S.A. na podstawie testów użyteczności
PublicationArtykuł przedstawia praktyczne zastosowanie testów użyteczności w rzeczywistym przedsięwzięciu informatycznym. Testy ukierunkowane były na podniesienie jakości użytkowej strony głównej serwisu internetowego ogólnopolskiego banku. W ramach wprowadzenia dokonano przeglądu znanych metod i narzędzi przeznaczonych do oceny i poprawy użyteczności. Wybrane metody i narzędzia zostały wykorzystane w badaniach użyteczności, których opis...
-
Informatyzacja zaopatrzenia jako jeden ze sposobów na obniżenie kosztów działania przedsiebiorstwa.
PublicationJednym ze sposobów, jeszcze nie w pełni docenianym, porawienia kondycji finansowej przedsiebiorstwa może być obniżenie kosztów zaopatrzenia poprzez usprawnienie jego funkcjonowania dzieki zastosowaniu narzędzi informatycznych. Przedstawiony w artykule krótki przegląd tych narzędzxi wskazuje na ich szerokie i elastyczne zastosowanie. Przy doborze określonego narzędzia informatycznego do sfery zaoptrzenia należy zwrócić uwagę na...
-
Ocena kosztów pracy w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej
PublicationRelacja pomiędzy obciążeniami z tytułu podatków, składek na ubezpieczenia społeczne i inne pozapłacowe składnik kosztu pracy określana jest mianem - "klina podatkowego" (tax wage). Badania już dawno udowodniły, że to nie obciążenia podatkowe, ale "klin podatkowy" jest decydującym elementem wpływającym na wielkość bezrobocia Z najnowszego raportu OECD wynika, że Polska jest w bezpośredniej czołówce krajów o wysokich obciążeniach...