Filters
total: 11972
-
Catalog
- Publications 4663 available results
- Journals 27 available results
- Conferences 3 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 220 available results
- Inventions 142 available results
- Projects 31 available results
- Laboratories 12 available results
- Research Teams 22 available results
- Research Equipment 40 available results
- e-Learning Courses 813 available results
- Events 72 available results
- Offers 1 available results
- Open Research Data 5925 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: UKŁADY RAMOWE
-
KONSTRUKCJA I MOŻLIWOŚCI APLIKACYJNE UKŁADÓW WYKORZYSTUJĄCYCH RURKI CIEPŁA
PublicationLiczne układy energetyczne bazują na wykorzystaniu tzw. ”pasywnych metod chłodzenia”. Są to układy w których do przenoszenia energii cieplnej nie jest wymagana dodatkowa siła napędowa, pochodząca np. od urządzeń zewnętrznych jak pompa czy wentylator. Przewaga takich konstrukcji wiąże się z możliwością ich bezawaryjnego działania nawet w warunkach braku zasilania elektrycznego. Co powoduje iż chętnie stosowane są one w instalacjach...
-
Modelowanie krzywizny i odtwarzanie kształtu geometrycznego układów torowych
PublicationW pracy przedstawiono uniwersalna metodę modelowania krzywizny toru kolejowego z wykorzystaniem równań różniczkowych. Rozpatrzono przypadki liniowej i nieliniowej zmiany krzywizny. Przeanalizowano możliwości zastosowania na drogach szynowych kubicznych krzywych C-Bezier oraz PH krzywych Bezier piątego stopnia. Przedstawiono algorytm obliczeniowy do odtwarzania kształtu osi toru kolejowego na podstawie pomiarów satelitarnych oraz...
-
Dobór odpowiednich kabli do układów z przemiennikami częstotliwości
PublicationW artykule opisano zasady doboru okablowania do silników zasilanych z przemienników częstotliwości. W komentarzu podano budowę i cechy konstrukcyjne kabli do układów w przemiennikami częstotliwości.
-
Testowanie układów cyfrowych z wykorzystaniem magistrali IEEE 1149.7
PublicationPrzedstawiono opracowaną w grudniu 2009 r. cyfrową magistralę testującą IEEE 1149.7 przeznaczoną do testowania i debuggingu wielordzeniowych układów wbudowanych. W stosunku do magistrali IEEE1149.1, której jest rozszerzeniem, magistrala IEEE1149.7 zapewnia zredukowaną do dwóch liczbę wyprowadzeń, możliwość pracy w konfiguracji gwiazdowej, indywidualne adresowanie urządzeń, eliminację ze ścieżki brzegowej nieaktywnych układów, zarządzanie...
-
Realizacja urządzeń automatyki elektroenergetycznej na bazie układów FPGA
PublicationW artykule opisano wykorzystanie układu FPGA do realizacji układu automatycznej synchronizacji prądnic. Zastosowanie układu FPGA zapewnia w pełni sprzętową realizację procesu synchronizacji. Gwarantuje to deterministyczną i niezawodną realizację procesu synchronizacji. Układ FPGA pozwala również na równoległą realizację poszczególnych zadań procesu synchronizacji.
-
Możliwości stosowania układów absorpcyjnych w racjonalnej gospodarce energetycznej
PublicationKierunki rozwoju nowoczesnej energetyki cieplnej określają europejskie dyrektywy, które promują nowoczesne rozwiązania. Racjonalna gospodarkę energetyczna wymaga ograniczenia strat energii poprzez pełniejsze jej wykorzystanie. Dobrym tego przykładem jest gospodarka skojarzona w która dobrze wpisują się układy absorpcyjne. W artykule ukazano ekonomiczną efektywność takich rozwiązań oraz potrzebę wykorzystania urządzeń absorpcyjnych...
-
Analiza składu fazy gazowej wytwarzanej podczas fermentacji ciemnej
PublicationFermentacja ciemna umożliwia otrzymywanie bio-wodoru z substratów pochodzenia biologicznego, np. z biomasy ligno-celulozowej. Kontrola i właściwe sterowanie przebiegiem procesu fermentacji ciemnej wymaga bieżącego monitoringu składu powstającej fazy gazowej. W niniejszej pracy przedstawiono metodykę analizy składu fazy gazowej z wykorzystaniem techniki GC-TCD-FID. Zaproponowana metodyka umożliwia oznaczenie następujących gazów...
-
Dyskretne modele niskiego rzędu ciągłych układów przenoszenia napędu.
PublicationCelem pracy jest prezentacja zastosowania metody transmitancji układów o parametrach rozłożonych do konstruowania modalnych grafów wiązań dla złożonych układów zawierających jednowymiarowe, jednorodne podukłady o parametrach rozłożonych występujące w układach napędowych.
-
Przybliżone hybrydowe modele wybranych układów o parametrach rozłożonych
PublicationZaprezentowano metodę budowy modeli w postaci grafów wiązań dla układów za-wierających jednowymiarowe podukłady o parametrach rozłożonych. Wykorzystanodwa znane sposoby budowy przybliżonych modeli o parametrach skupionych dla układów o parametrach rozłożonych: dyskretyzację przestrzenną oraz analizę modalną (modalne grafy wiązań).
-
Ocena dokładności stosowanych metod projektowania układów geometrycznych toru.
PublicationW pracy poddano szczegółowej analizie trzy wybrane zagadnienia z zakresu projektowania układów geometrycznych toru kolejowego. Pierwsze z nich, to błąd, jaki powstaje w wyniku stosowania uproszczonego sposobu wyznaczania rzędnych poziomych na podstawie równania krzywizny. Zaproponowano tutaj nowe rozwiązanie, z zastosowaniem rachunku operatorów. Drugie rozpatrywane zagadnienie to określenie zakresu stosowalności rozwiązań analitycznych...
-
Perspektywy zastosowania hybrydowych układów napędowych w pojazdach wojskowych.
PublicationPrzedstawiono budowę, działanie oraz zalety i wady różnych rodzajów hybrydowych układów napędowych pojazdów. Opisano programy rozwojowe wojskowych pojazdów hybrydowych prowadzone obecnie w Stanach Zjednoczonych: RST- V Shadow, COMBATT, ''hybrydyzację'' układów napędowych samochodu Humvee, transportera M113 i bojowego wozu piechoty M2 Bradley oraz programy perspektywiczne -FCS,CHPS, UGV. Krótko zaprezentowano prace dotyczące...
-
Koncepcja stanowiska do badań układów chłodzenia silników samochodowych.
PublicationPrzedastawiono proponowane rozwiązania konstrukcyjne stanowisk hamowni silnikowych do badań układów chłodzenia nowej generacji. Zaprezentowano wykonane w Katedrze Silników Spalinowych i Sprężarek stanowisko badawcze. Opisano wyniki pierwszych prób pracy stanowiska.
-
Aspekty ekonomiczne w planowaniu i realizacji układów kogeneracyjnych.
PublicationPrzedstawiono nakłady inwestycyjne i koszty wytwarzania energii w uładach kogeneracyjnych dla różnych technologii energetycznych. Podano główne uwarunkowania realizacyjne układów kogeneracyjnych.
-
Badania symulacyjne dynamicznej odporności na zakłóceniacyfrowych układów kombinacyjnych.
PublicationPrzedstawiono opracowaną przez autorów metodę pomiaru dynamicznej odporności na zakłócenia układów cyfrowych z zastosowaniem szerokopasmowego wzorcowego sygnału szumowego. Modyfikacja metody polega na dodatkowym ograniczeniu szerokości pasma sygnału stymulującego. Przeprowadzono badania symulacyjne dla kilku modeli badanych układów cyfrowych, w tym modelu detektora progowego oraz szybkiego komparatora z histerezą, mające na celu...
-
Modelowanie nowej generacji układów chłodzenia do silników samochodowych
PublicationW artykule przedstawiono wybrany sposób modelowania układów chłodzenia o różnej konstrukcji Szczególną uwagę poświęcono układowi z elektronicznym sterowaniem wydajnością pompy chłodzącej. Obecnie takie układy przeszły już badania prototypów i są wprowadzane do silników samochodowych.
-
Behawioralne modelowanie tranzystorów IGBT do symulacji układów energoelektronicznych
PublicationW monografii dokonano syntezy behawioralnego modelu tranzystora IGBT o strukturze klasycznej, odzwierciedlającego właściwości statyczne oraz dynamiczne IGBT. Zaproponowane metody identyfikacji parametrów modelu bazują na danych katalogowych oraz wynikach eksperymentalnych. Do zaproponowanych metod identyfikacji parametrów modelu wymagane są dane katalogowe, tj. charakterystyki statyczne: iC(uGE), uC(uCE) oraz charakterystyka dynamiczna...
-
Koncepcja zastosowania algorytmów genetycznych przy modernizacji układów geometrycznych
PublicationW pracy scharakteryzowano zasadę działania algorytmów genetycznych. Pokazano koncepcję zastosowania tych algorytmów przy optymalizacji układów geometrycznych przewidzianych do modernizacji.
-
Testery wbudowane (BIST) układów analogowych i mieszanych sygnałowo
PublicationOmówiono metody realizacji w technice analogowej i cyfrowej wbudowanych źródeł sygnałów testujących. Zaprezentowano sposoby analizy odpowiedzi: metodę histogramową, cyfrowego przetwarzania sygnałów oraz wykorzystanie koncepcji "macierzy z sumą kontrolną". Przedstawiono metodę testowania oscylacyjnego oraz DACBIST przeznaczony do testowania przetworników C/A, łączący testowanie oscylacyjne z techniką modulacji sigma-delta.
-
Rozproszony system wieloagentowy wspomagający projektowanie wybranych układów Sterowania.
PublicationW artykule przedstawiono system wieloagentowy wspomagający projektowanie wybranych układów sterowania sterami strumieniowymi. Zaimplementowany system składa się z czterech niezależnych programów komputerowych (agentów), które poprzez realizację unikalnych algorytmów oraz wzajemną komunikację dobierają odpowiednią strukturę i elementy układu sterowania oraz po przeprowadzeniu badań symulacyjnych dokonują oceny jakości otrzymanego...
-
Wielokryterialne wspomaganie projektowania układów geometrycznych modernizowanych linii kolejowych
PublicationW pracy przedstawiono charakterystykę zagadnień z dziedziny projektowania modernizacji dróg kolejowych, w których to zagadnieniach możliwe jest efektywne wspomaganie decyzji projektanta odnośnie przyjmowanych parametrów. Skupiono się na planowaniu przebiegu trasy w planie sytuacyjnym względem istniejących uwarunkowań terenowych i geometrycznych eksploatowanych linii. Przedstawiono wybrane czynniki, które decydują o jakości nowoprojektowanego...
-
Hybrydowe rodzaje promieniujące uwarstwionych prowadnic mikrofalowych układów scalonych
PublicationW pracy przedstawiono metodę opisu widma ciągłego uwarstwionych prowadnic hybrydowych, mikrofalowych układów scalonych. Na wstępie zbadano własności rodzajów w uwarstwionych, ekranowanych z góry i dołu, prowadnicach płaskorównoległych. Dokonując przejścia granicznego, polegającego na odsunięciu do nieskończoności górnego ekranu linii, pokazano mechanizm generacji continuum rodzajów promieniujących z nieskończonego zbioru rodzajów...
-
IX Ogólnopolska Konferencja Rozdzielania Układów Niejednorodnych OKRUN'05
PublicationScharakteryzowano tematykę referatów prezentowanych podczas konferencji. Wskazano, że obejmowały one zagadnienia z zakresu fizykochemii układów zdyspergowanych: badania podstawowe filtracji, rozdzielania aerozoli, rozdzielania emulsji oraz badania filtracji realizowanych w przemyśle.
-
Metoda symulacyjna w modelowaniu niezawodności przestrzennych układów prętowych.
Publication -
Kierunki przeobrażeń układów przestrzennych wybranych małych miast Warmii.
PublicationPraca obejmuje problematykę funkcjonowania i perspektyw rozwoju małych miast Warmii. Stanowi to podstawę do określenia kierunków przeobrażeń struktur przestrzennych ośrodków.Stan zachowania historycznych układów przestrzennych miast wymaga określenia działań odnowy. Wiąże się to nie tylko z materialnym wymiarem przestrzeni, lecz również z przywróceniem zdolności funkcjonowania zespołów staromiejskich. Rewitalizacja jest działaniem...
-
Nowoczesny system sterowania układem samoczynnego załączania rezerwy zasilania
PublicationW artykule, dla przykładu układu samoczynnego załączania rezerwy (SZR) zasilania o zadanej strukturze i diagramie łączeń, przedstawiono nowoczesny system sterowania tym układem SZR. Omówiono algorytm i program sterowania oraz wizualizację działania układu. Program sterowania i wizualizację opracowano w oprogramowaniu narzędziowym easy Soft CoDeSys ver.2.3.5.8. Przejrzystą strukturę programu sterowania osiągnięto dzięki opracowaniu...
-
Zastosowanie algorytmu ewolucyjnego do projektowania i optymalizacji kombinacyjnych układów cyfrowych w oparciu o bramki wielowejściowe.
PublicationW artykule zaprezentowano możliwość projektowania i optymalizacji kombinacyjnych układów cyfrowych z bramkami wielowejściowymi (o liczbie wejść większej niż dwa). Do projektowania i optymalizacji tych układów wykorzystano utworzony algorytm MLCEA. Celem algorytmu jest zaprojektowanie takiego ukłądu, który spełnia zadaną tabelę prawdy oraz składa się z możliwie jak najmniejszej liczby bramek. Do badań wybrano cztery układy testowe...
-
Visible Light–Driven Advanced Oxidation Processes to Remove Emerging Contaminants from Water and Wastewater: a Review
Publication -
Characteristics of the Properties of Absodan Plus Sorbent and Its Ability to Remove Phosphates and Chromates from Aqueous Solutions
Publication -
Remote learning among students with and without reading difficulties during the initial stages of the COVID-19 pandemic
PublicationThis article presents the results of a survey on yet under-researched aspects of remote learning and learning difficulties in higher education during the initial stage (March – June 2020) of the COVID-19 pandemic. A total of 2182 students from University of Warsaw in Poland completed a two-part questionnaire regarding academic achievements in the academic year 2019/2020, living conditions and stress related to learning and pandemic,...
-
Kompozytowe Materiały poliuretanowo-Gumowe otrzymywane in situ z recyklatów gumowych oraz poliestrouretanów sieciowanych styrenem
PublicationW pracy zaprezentowano wyniki badań dotyczące nowej grupy kompozytowych materiałów poliuretanowo-gumowych, otrzymywanych przy udziale różnej ilości recyklatu gumowego, w których jako osnowę wykorzystano lane nienasycone poliestrouretany, poddawane rodnikowej kopolimeryzacji sieciującej styrenem.
-
Characterizing surface and air temperature in the Baltic Sea coastal area using remote sensing techniques and GIS
PublicationEstimation of surface temperature using multispectral imagery retrieved from satellite sensors constitutes several problems in terms of accuracy, accessibility, quality and evaluation. In order to obtain accurate results, currently utilized methods rely on removing atmospheric fluctuations in separate spectral windows, applying atmospheric corrections or utilizing additional information related to atmosphere or surface characteristics...
-
Technological vs. Non-Technological Mindsets: Learning From Mistakes, and Organizational Change Adaptability to Remote Work
PublicationThe permanent implementation of the change in working methods, e.g., working in the virtual space, is problematic for some employees and, as a result, for management leaders. To explore this issue deeper, this study assumes that mindset type: technological vs. non-technological, may influence the organizational adaptability to change. Moreover, the key interest of this research is how non-technological mindsets...
-
Knowledge Sharing in the COVID-19 Era of Remote Teaching: What Can Academia Learn from Business?
PublicationPurpose: The aim of this paper is to investigate how universities may benefit from experiences of businesses that were also forced to use remote forms of business operations. Methodology: The paper uses in-depth interviews to explore the possibilities of knowledge sharing improvements at the university-level teaching, based on the experiences elicited in the business sector. The theoretical sampling was used to find informants...
-
Ekspertyza techniczna dot. odpowiedzi dynamicznej obiektu „Targ Rakowy i Sienny” – CZĘŚĆ 1 - BADANIA
PublicationZakres wykonanej ekspertyzy obejmował wykonanie odpowiedzi dynamicznej istniejącej części Forum Gdańsk wywołanej poruszającym się taborem kolejowym.
-
Towards Designing an Innovative Industrial Fan: Developing Regression and Neural Models Based on Remote Mass Measurements
PublicationThis article presents the process of the construction and testing a remote, fully autonomous system for measuring the operational parameters of fans. The measurement results obtained made it possible to create and verify mathematical models using linear regression and neural networks. The process was implemented as part of the first stage of an innovative project. The article presents detailed steps of constructing a system to...
-
Remote Work Support Needs of Employees with Autism Spectrum Disorder in Poland: Perspectives of Individuals with Autism and Their Coworkers
PublicationBackground and Aims: With remote work becoming more common across industries, employees with autism may experience different work support needs from neurotypical peers. However, the specific remote work needs of this group of employees are underexplored in the literature. We aim to propose ways to assess workplace digital adaptation needs for individuals with autism and a framework for communicating these needs to employers. Methods:...
-
The fundamentals of narrow-kerf sawing; the mechanics and quality of cutting / K. A. Orłowski.
PublicationW pracy przedstawiono ekonomiczne i ekologiczne uwarunkowania dokładnego przecinania drewna za pomocą pił cienkich (o niewielkiej wartości rzazu). Opisano współczesne technologie wykorzystujące cienkie piły: pilarki tarczowe wielopiłowe, pilarki taśmowe i ramowe. W rozdziale drugim omówiono siły skrawania w ujęciu klasycznym, w którym do ich szacowania przyjmuje się przede wszystkim wartości właściwego powierzchniowego oporu skrawania,...
-
Wpływ temperatury na skład produktów pirolizy
PublicationPraca prezentuje wyniki badań pirolizy biomasy przy różnych temperaturach maksymalnych prowadzenia pro- cesu. Biomasą użytą w eksperymentach były zrębki brzozowe. Analizowano udziały masowe pięciu frakcji pro- duktów: karbonizatu, smół lekkich, smół ciężkich, wody oraz gazu pirolitycznego. Wykonano także analizy ciepła spalania poszczególnych frakcji w zależności od temperatury prowadzenia procesu. Eksperymenty wykonano przy pomocy...
-
Wyznaczanie parametrów elektrycznych trakcyjnego układu zasilania dla złożonych warunków ruchu przy wykorzystaniu programu pspice
PublicationRozwój systemów zelektryfikowanego transportu, modernizacje linii kolejowych, rozbudowa sieci komunikacji miejskiej, zakupy nowoczesnego taboru, sprawiają, że konieczne staje się w tych przypadkach dostosowanie i unowocześnienie trakcyjnych systemów zasilania. Wyznaczenie parametrów elektrycznych tych układów metodami analitycznymi, zwłaszcza dla złożonej sytuacji ruchowej, jest trudne. W artykule przedstawiono efektywną metodę...
-
Wstępna ocena wpływu niektórych parametrów docierania na wzrost temperatury elementów układu wykonawczego docierarki jednotarczowej
PublicationPrzedstawiono wyniki badań rozpoznawczych procesu docierania w aspekcie wzrostu temperatury elementów układu wykonawczego docierarki jednotarczowej. Temperaturę mierzono zdalnie, wykorzystując kamerę termograficzną serii V-20 II firmy VIGO Sytem SA. Obróbkę prowadzono na docierarce Abralap 380. Analizowano wpływ podstawowych parametrów docierania: czasu, prędkości i nacisków jednostkowych. Docierano stal w stanie miękkim mikroziarnami...
-
Badania wstępne wpływu czasu i prędkości docierania na temperaturę elementów układu wykonawczego docierarki jednotarczowej
PublicationPrzedstawiono wyniki pomiarów temperatury elementów układu wykonawczego docierarki jednotarczowej, przeprowadzonych podczas obróbki elementów stalowych. Temperaturę mierzono zdalnie, wykorzystując kamerę termograficzną. Celem przeprowadzonych prób było potwierdzenie istnienia współzależności pomiędzy tym parametrem a czasem i prędkością docierania.
-
Modelowanie trakcyjnego układu napędowego z silnikiem ipm ze sterownikiem cyfrowym w środowisku matlab/simulink
PublicationReferat przedstawia model symulacyjny trakcyjnego układu napędowego z silnikiem IPM. Omówiono strukturę układu oraz algorytm sterowania momentem silnika. Opisano model symulacyjny uwzględniający technikę modulacji napięć wyjściowych falownika typu SVM oraz dyskretne działanie sterownika cyfrowego. Przedstawiono wybrane wyniki symulacyjne i skonfrontowano je z otrzymanymi z rzeczywistego układu napędowego. Opisano przyczyny różnic...
-
Ocena możliwości zmiany struktury układu sterowania prędkością kątową turbozespołu w celu eliminacji synchronizatora automatycznego
PublicationW artykule przedstawiono propozycję zmiany struktury układu regulacji turbozespołu parowego w celu eliminacji synchronizatora automatycznego, w procesie łączenia. Wykonano szereg analiz w zakresie zmian kąta niezgodności fazowej oraz omówiono najistotniejsze wyniki badań.
-
Badanie wpływu częstotliwości zasilania cewki i stopnia dyskretyzacji układu cewka - dysk na wyniki obliczeń.
PublicationW artykule przedstawione są rezultaty badań teoretycznych wpływu częstotliwości prądów cewki i stopnia układu cewki sprzężonej z nieruchomym przewodzącym dyskiem (NID) na wyniki obliczeń. Badania dotyczą NID o wybranych parametrach. Autorzy zastosowali hybrydowy model anlityczno-numeryczny wykorzystujący związki analityczne określające zarówno indukcyjności własne pierścieni o przekroju kołowym jak i indukcyjności wzajemne.
-
Ocena możliwości zmiany struktury układu regulacji prędkości kątowej turbozespołu w celu eliminacji synchronizatora automatycznego
PublicationW artykule podano propozycję zmiany struktury układu regulacji turbozespołu, w celu eliminacji synchronizatora automatycznego w procesie łączenia. Wykonano szereg analiz w zakresie zmian kąta niezgodności fazowej i omówiono najistotniejsze wyniki badań (materiał był również prezentowany na konferencji PPEEm 2011).
-
Model optymalizacyjny doboru głównych parametrów układu napędowego okrętu z kompromisową śrubą o stałym skoku
PublicationPraca zawiera sformułowania modeli matematycznych przydatnych do budowy algorytmu obliczeniowego, służącego do wstępnego wyznaczania parametrów układu napędowego okrętu ze śrubami o skoku stałym, w przypadku zadania niestandardowego - gdy charakterystyki oporu kadłuba są zmienne. Argumentami modeli są te parametry okrętu które identyfikowane są na etapie projektowania wstępnego. Struktura prezentowanych modeli spełnia formalizm...
-
Ocena stanu technicznego głównego układu napędowego na jednostce "Kapitan Poinc" na podstawie pomiarów drgań
PublicationEkspertyza diagnostyczna dotycząca stanu technicznego lini transmisji mocy (linii wałów) opracowana na podstawie przeprowadzonych pomiarów drgań w 10 punktach pomiarowych, przy jednoczesnej pracy silników napędowych L i PB (wspólnej pracy linii wałów obu burt), w IV zakresach ustalonego obciążenia wyznaczanego skokiem śrub nastawnych tzn.: 20%, 40%,60% i 80%. Pomiary prędkości i przyspieszeń drgań generowanych przez węzły konstrukcyjne...
-
Ocena stanu technicznego głównego układu napędowego na jednostce ORP Piorun na podstawie pomiarów drgań
PublicationEkspertyza diagnostyczna dotycząca stanu technicznego 2 linii transmisji mocy (linii wałów) opracowana na podstawie przeprowadzonych pomiarów drgań w 10 punktach pomiarowych,przy jednoczesnej pracy silników napędowych L i PB (wspólnej pracy linii wałów obu burt), w III zakresach ustalonego obciążenia: n = 750, 1000 i 1200 min-1. Razem 30 pomiarów. Pomiary prędkości i przyspieszeń drgań generowanych przez węzły konstrukcyjne okrętowego...
-
Marek Czachor prof. dr hab.
People -
Efektywność energetyczna systemów chłodniczych pracujących z dwutlenkiem węgla jako czynnikiem roboczym
PublicationArtykuł dotyczy zagadnienia efektywności energetycznej układów chłodniczych pracujących z dwutlenkiem węgla jako czynnikiem roboczym. W celu szczegółowego przeanalizowania potencjału zastosowania dwutlenku węgla, jako czynnika roboczego w urządzeniach chłodniczych, przeprowadzone zostały obliczenia dla kilku modeli układów chłodniczych. Do przeprowadzenia analizy wybrano trzy układy chłodnicze, tj. układ transkrytyczny, układ kaskadowy...