Filtry
wszystkich: 1071
wybranych: 822
-
Katalog
- Publikacje 822 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 52 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 9 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 10 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 2 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 108 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 66 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
Wyniki wyszukiwania dla: bryla budynku
-
Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące polityki energetycznej. Cz. II
PublikacjaW II części artykułu omówiono Dyrektywę 2002/91/EC na temat charakterystyki energetycznej budynków, Dyrektywę 2003/30/EC w sprawie wykorzystania biopaliw lub innych paliw odnawialnych w transporcie, Dyrektywę 2003/54/EC na temat wspólnych zasad dla wewnętrznego rynku energii elektrycznej, Dyrektywę 2003/55/EC na temat wspólnych zasad dla wewnętrznego rynku gazu, Dyrektywę 2003/96/EC w sprawie podatków od produktów energetycznych...
-
OGÓLNOPOLSKI PLENER ARTYSTYCZNY DOM KASZUBSKI NA ZIEMI ZABORSKIEJ. smaki dziedzictwa
PublikacjaPlener tematycznie dotyczył wysmakowanej architektury kaszubskiej na ziemi zaborskiej: domu kaszubskiego, zagrody i szerzej krajobrazu w kontekście tytułowych ‘smaków dziedzictwa’. Przedogródek, sad, ogród warzywny, pole, łąka, las i jezioro nadają smak życiu w kaszubskim domu. Ale rozumiejąc ‘smak dziedzictwa’ bardziej konceptualnie, karmimy zmysłu urokiem regionu, harmonią krajobrazu kulturowego i przyrodniczego oraz unikalną...
-
Analiza porównawcza sposobów wyznaczania obciążeń wiatrem na podstawie norm projektowych i analizy przepływu CFD
PublikacjaW pracy poruszono tematykę wykorzystania analizy przepływu CFD do wyznaczania obciążeń wiatru na konstrukcje. Przedstawiono analizę trzech modeli budynków o dachu dwuspadowym o różnych kątach nachylenia, dla których dokonano porównania wielkości współczynników parcia z wynikami dostępnymi w literaurze. Obliczenia analityczne wykonano zgodnie z normą z PN-EN 1991-1-4, natomiast obliczenia numeryczne wykonano w programie R-Wind Simulation....
-
Transformacja Dworca Morskiego w Gdyni na Muzeum Emigracji
PublikacjaArtykuł omawia współczesne adaptacje budynków historycznych w Polsce, określając dwa główne nurty: komercyjny i niekomercyjny. Jako przykład niekomercyjnej transformacji przedstawiony został przypadek modernistycznego Dworca Morskiego w Gdyni z lat 30. XX w. przekształconego na Muzeum Emigracji. Przedsięwzięcie zakończone uroczystym otwarciem muzeum w 2015 r. zyskało wiele przychylnych opinii i zostało laureatem w konkursie "Zabytek...
-
Problemy pozycjonowania satelitarnego w aglomeracjach miejskich
PublikacjaW artykule przedstawiono rozważania teoretyczne i wyniki eksperymentów, których celem było zasygnalizowanie pewnych problemów związanych z zastosowaniem GNSS (z ang.: Global Navigation Satellite Systems - Globalne Satelitarne Systemy Nawigacyjne) w aglomeracjach miejskich. W pierwszej części artykułu przedstawiono rozważania dotyczące potencjalnych problemów związanych z wyznaczaniem współrzędnych pozycji w środowisku występowania...
-
Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni
PublikacjaW książce opisano różnorodne działania związane z ochroną i konserwacją architektury modernistycznej Gdyni na podstawie kilkunastu lat doświadczeń autora. Scharakteryzowano system ochrony, a także problemy konserwacji od skali miasta, aż do różnych detali wykończeniowych. Przedstawiono wiele nieznanych do tej pory rozwiązań estetycznych, związanych z wykańczaniem budynków modernistycznych. Wykazano, że elewacje modernistyczne w...
-
Fluorescent Submicron-Sized Poly(heptafluoro-n-butyl methacrylate) Particles with Long-Term Stability
Publikacja -
Techniczne problemy konstrukcji ścian szkieletowych na przykładzie zabytkowego domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach.
PublikacjaOpracowania dotyczące zabytkowych, żuławskich domów podcieniowych opisują głównie ich architekturę. Brak jednak prac poświęconych technicznym problemom tego typu budownictwa z obszaru Delty Wisły. Artykuł poświęcony jest problematyce remontu konserwatorskiego żuławskiego domu o konstrukcji ryglowej na przykładzie domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach. We wstępie przedstawiona została historia oraz opis budynku wraz z charakterystyką...
-
Kinematyka jako odpowiedź na współczesną potrzebę tworzenia przestrzeni = KINEMATICS AS AN ANSWER TO THE CURRENT NEED TO CREATE A RE-CONFIGURABLE SPACE
PublikacjaPrzestrzeń re-konfigurowalna pojawiły się w sztuce i architekturze już w pierwszej połowie XX wieku jako forma odpowiedzi na na pytania, które stawia przed nią świat. Nasze życie i potrzeby zmieniają się niesamowicie dynamicznie. Postfordowski model społeczeństwa sprzyja generowaniu zjawisk, których jeszcze rok temu nie brano pod uwagę. Stąd architektura próbuje stanowić odpowiedź na problemy jeszcze niezaistniałe. Jedną z jej...
-
Wystawy światowe w Barcelonie: Problemy zachowania dziedzictwa kulturowego
PublikacjaW prezentowanej Państwu książce przedmiotem analizy są obiekty architektoniczne wystaw światowych, które - pomimo tymczasowego charakteru imprez wystawowych - pozostają jako obiekty stałe. Konstrukcja książki wykorzystuje zasadę od ogółu do szczegółu, gdzie na tle subiektywnie wyselekcjonowanych przykładów historycznych, tymczasowych obiektów wystawowych przedstawiam przypadek dwóch szczegółowo przeanalizowanych pawilonów hiszpańskich...
-
Teledetekcyjne badanie konstrukcyjnych elementów żelbetowych z użyciem naziemnego skaningu laserowego
PublikacjaWspółczesna technologia naziemnego skaningu laserowego (TLS) z użyciem skanerów geodezyjnych o zasięgu większym niż 50 metrów pozwala na pomiar geometrii elementów konstrukcyjnych z dokładnością bliską 1 mm. Autorzy, w oparciu o badania laboratoryjne i doświadczenia własne, prezentują rozwiązanie pozwalające na wstępną ocenę belek żelbetowych jako podstawowych elementów konstrukcyjnych budowli typu mosty, wiadukty, budynki wielkopowierzchniowe. Przedmiotem...
-
Olfactory Dysfunction in Patients With Relapsing-Remitting Multiple Sclerosis Treated With Disease-Modifying Therapies
Publikacja -
WYBRANE ZAGADNIENIA PROJEKTOWANIA KONSTRUKCJI BETONOWYCH Z POCZĄTKU XX WIEKU W STANACH ZJEDNOCZONYCH
PublikacjaPodczas codziennej działalności inżynierskiej bardzo często pomija się zagadnienie zmienności w czasie zasad projektowania, w szczególności ewolucji przepisów normowych. W przypadku konstrukcji betonowych okresem ich najbardziej intensywnego rozwoju był początek XX wieku. Miejscem, w którym ten rozwój był szczególnie widoczny, są Stany Zjednoczone. Jednym z najbardziej znanych obiektów pochodzących z tamtego okresu jest budynek...
-
Izolacyjność akustyczna paneli kompozytowych w budownictwie mieszkaniowym
PublikacjaZainteresowanie panelami kompozytowymi SIP w budownictwie mieszkaniowym jest związane z ich doskonałymi cechami wytrzymałościowymi i izolacyjnością cieplną. Inne ich zalety to: niski ciężar, prosty i szybki montaż, ognioodporność oraz odporność na korozję biologiczną. Zapewnienie odpowiedniej wytrzymałości oraz izolacyjności termicznej przegrodom budowlanym jest niezwykle ważne w procesie projektowania budynków. Niemniej deficyt...
-
Quality of roof runoff waters from an urban region (Gdańsk, Poland)
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań analitycznych próbek wód spływnych z powierzchni dachów budynków z terenu miasta Gdańska. W próbkach oznaczano stężenia jonów (Na+, K+, NH4+, Mg2+, Ca2+, F-, Cl-, NO2-, PO4-, SO4-) oraz związków organicznych (pestycydy, węglowodory ropopochodne i lotne związki chlorowcoorganiczne). Dodatkowo mierzono pH oraz toksyczność próbek. Próbki zbierano przez okres 6 miesięcy w okresach po zakończeniu opadów....
-
Analiza porównawcza bloku jądrowego z reaktorem EPR i AP1000 w zestawieniu z krajowymi elektrowniami konwencjonalnymi
PublikacjaW niniejszej pracy opisane i porównane zostały dwa współcześnie proponowane na świecie bloki jądrowe III generacji - z reaktorem EPR oraz AP1000. Dokonano opisu elementów obiegu pierwotnego, rozmieszczenia i technologii budynków oraz stosowanych rodzajów zabezpieczeń. Dodatkowo zaprezentowano konkurencyjność danego reaktora na tle innych oraz przedstawiono aktualne i planowane prace związane z budową omawianych reaktorów. W drugiej...
-
Problems of collisions between adjacent steel structures under earthquake excitation
PublikacjaNowadays, the high level of urbanization forces the designers to design closely-separated structures and to take into account many factors influencing the response of these structures, which may collide due to insufficient separation distance during moderate to strong ground motions. Recent observations as well as numerical and experimental investigations have confirmed that the interactions between structures may lead to significant...
-
Significant Down-Regulation of “Biological Adhesion” Genes in Porcine Oocytes after IVM
Publikacja -
New Gene Markers for Metabolic Processes and Homeostasis in Porcine Buccal Pouch Mucosa during Cells Long Term-Cultivation—A Primary Culture Approach
Publikacja -
Rewitalizacja Warszawskiej Rotundy PKO BP - przeszłość i współczesność
PublikacjaCharakterystycznym miejscem centrum śródmieścia Warszawy, powszechnie znanym zarówno w kraju jak za granicami naszego kraju był dotychczas, i miejmy nadzieję nadal będzie, okrągły budynek z charakterystycznym pilaście ukształtowanym obrysem wieńczącego go skośnego dachu - obiekt Warszawskiej Rotundy. Rotunda usytuowana przy skrzyżowaniu ulicy Marszałkowskiej i Alei Jerozolimskich - w pobliżu Ronda Dmowskiego w Warszawie jest obiektem,...
-
ZASTOSOWANIE ALGORYTMÓW SZTUCZNYCH SIECI NEURONOWYCH DO PROGNOZOWANIA ZUŻYCIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
PublikacjaW artykule przestawiono algorytm przewidywania zużycia energii elektrycznej budynków mieszkalnych z wykorzystaniem informacji o produkcji i warunkach atmosferycznych. W artykule została zaproponowana własna metoda predykcji z wykorzystaniem wielowarstwowej jednokierunkowej sztucznej sieci neuronowej. W pracy zostały przedstawione podstawowe pojęcia z zakresu sieci neuronowych oraz testy działania programu prognozującego na podstawie...
-
Screening of volatile organic compounds as a source for indoor pollution
PublikacjaLotne związki organiczne (VOC) stanowią jedne z istotniejszychzanieczyszczeń powietrza wewnętrznego, ich stężenia w powietrzu wewnętrznym są często kilkakrotnie wyższe niż odpowiadające im stężenia w powietrzu zewnętrznym. Ten niekorzystny stosunek stężeń wskazuje na obecność endogennych źródeł emisji (usytuowanych bezpośrednio wewnątrz budynków). Lotne związki organiczne uwalniane są do powietrza wewnętrznego z wielu kontrolowanych...
-
Przyszłość fotowoltaiki - Instalacje fotowoltaiczne zintegrowane z budynkiem (BIPV)
PublikacjaBIPV (ang. Building Integrated Photovoltaics) architektoniczne, strukturalne i estetyczne systemy fotowoltaiczne zintegrowane z budynkami to jedna z najbardziej obiecujących form wykorzystania energii odnawialnej, pozwalająca na połączenie systemu generującego energię elektryczną z obiektami takimi jak domy mieszkalne, szkoły i biurowce. Instalacje takie powstają na całym świecie, głównie w przypadku prestiżowych projektów, takich...
-
Nowoczesne metody termografii w systemie monitorowania stanu sieci przesyłowych
PublikacjaW artykule przedstawiono obecnie stosowane metody inspekcji termowizyjnej, skupiając się na prewencyjnej diagnostyce stanu sieci przesyłowej. Badanie termowizyjne ma różne wymiary wpływu na efektywność energetyczną. Z jednej strony wykorzystuje się ją do inspekcji szczelności termoizolacji budynków, wpływając na świadomość, że „najtańsza energia to ta zaoszczędzona”, z drugiej strony jest narzędziem dla operatorów sieci dystrybucyjnych...
-
Analiza nośności zabytkowych fundamentów w kontekście jakości użytych zapraw Analysis of the Load-Bearing Capacity of Historical Foundations in the Context of the Quality of Mortar Used
PublikacjaStructures of historical buildings usually have the form of masonry elements. The weakest component of such elements is mortar, especially in stone foundations, which were often used in the with a focus on the modeling of mortar as a joint connecting stones in a characteristic medieval foundation. Different types of mortar: cement, cement-lime, lime and gypsum mortars, were examined. A numerical analysis was carried out on the...
-
Współczesny obiekt architektury w krajobrazie miasta doby komercjalizacji
PublikacjaGłównym celem artykułu jest prezentacja wybranych współczesnych metod projektowania obiektów architektury w silnie skomercjalizowanym krajobrazie dzisiejszego ośrodka urbanistycznego. Główną przesłanką dla wyboru tematyki artykułu jest obserwacja, iż budynki w dzisiejszym środowisku miejskim zaczynają pełnić rolę jego aktywnych komponentów, a proces projektowania architektonicznego zaczyna być silnie inspirowany elementami i zjawiskami...
-
Awaryjne przekształcenia architektury szpitali w warunkach pandemii SARS-CoV-2
PublikacjaBudynki szpitalne zwyczajowo projektowane są z uwzględnieniem standardowego obłożenia usługami medycznymi. Wystąpienie zdarzenia masowego, takiego jak katastrofa naturalna, konflikt militarny czy epidemia sprawia, że liczba osób wymagających hospitalizacji gwałtownie wzrasta, przekraczając możliwości działania szpitali w sposób prawidłowy. Analiza historii pandemii SARS-CoV-2 wykazuje, że większość systemów ochrony zdrowia nie...
-
Expression Changes in Fatty acid Metabolic Processrelated Genes in Porcine Oocytes During in Vitro Maturation
Publikacja -
Molecular Mechanisms Associated with ROS-Dependent Angiogenesis in Lower Extremity Artery Disease
Publikacja -
OCHRONA PRYWATNOŚCI W SYSTEMACH MONITORINGU WIZYJNEGO, PRZEGLĄD OPRACOWANYCH ARCHITEKTUR I ALGORYTMÓW
PublikacjaNieustannie rozwijające się technologie informacyjne związane z inteligentnym monitoringiem wizyjnym stwarzają ryzyko niewłaściwego wykorzystywania danych osobowych. W celu zapewnienia prawidłowej ochrony materiału wizyjnego, w ramach projektów realizowanych w Katedrze Systemów Multimedialnych WETI PG, opracowany został szereg architektur i algorytmów, które ułatwiają ochronę danych wrażliwych, takich jak: wizerunki osób, numery...
-
Primo non nocere - Die Neuevaluierung und Revitalisierung des alten Universitaetsgelaendes in Danzig
PublikacjaKonstruując kompleksowy program rozwoju kampusu zespół specjalistów PG musiał odpowiedzieć na wiele kluczowych pytań wpływających na ostateczne decyzje przestrzenne. Historyczna część kampusu - jej spójność przestrzenna jest prawnie chroniona i nie może być zakłócona. Dlatego przy konstruowaniu programu rewitalizacji dla tej strefy przyjęto za nadrzędną dewizę Primo Non Nocere. Aby zminimalizować ingerencję w zastaną strukturę...
-
Metropolie ery cyfrowej- wpływ nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych na kształt współczesnego miasta = Digital metropolis - the impact of new information and communication technologies on contemporary city
PublikacjaDynamiczny rozwój technologii informacyjnych i cyfrowych zapoczątkowany w drugiej połowie XX wieku wpłynął na zmianę wizerunku współczesnego miasta. Coraz bardziej wyraźną rolę w jego tworzeniu zaczęły odgrywać fasady, powłoki budynków oraz fragmenty przestrzeni publicznych, w obrębie których zaczęto integrować pojawiające się innowacyjne technologie, potocznie zwane medialnymi. Powierzchnie architektoniczne wyposażone w nie...
-
Hybrid design approach in education using a progressive rule-based digital design development. Sopot College experiences.
PublikacjaBudynek sam w sobie może być uznany za hybrydę inżynierii i Beaux-Arts. Obecnie istnieje wiele narzędzi, które mogą pomóc architektom w opracowaniu i optymalizowu ich innowacyjnych koncepcje. Artykuł opisuje projekt hybrydowego podejścia opartego na połączeniu tradycyjnej architekturze i Komputerowego projektowania na podstawie programu studiów w Sopocie College, Wydział Architektury. Artykuł bada dziedzinie współpracy i interakcji...
-
Ontology groups representing angiogenesis and blood vessels development are highly up-regulated during porcine oviductal epithelial cells long-term real-time proliferation – a primary cell culture approach
Publikacja -
Carcinogenesis in mammalian oral mucosa from the perspective of biomedical research
Publikacja -
Selected molecular and physiological aspects of mammalian ovarian granulosa cells in primary culture
Publikacja -
Rewitalizacja najstarszej części Ustki
PublikacjaUstka jest średniej wielkości miastem uzdrowiskowym znajdującym się nad Morzem Bałtyckim, w województwie pomorskim. Najstarsza część miasta była najbardziej zdegradowaną i wymagała szybkiej odnowy, dlatego też w 2005 roku Rada Miasta przyjęła Lokalny Program Rewitalizacji. Pierwsze projekty były współfinansowane z funduszy UE i dotyczyły przebudowy dwóch ulic (Chopina i Marynarki Polskiej). Najważniejsze zadania w programie - związane...
-
Opracowane 6 scenariuszy funkcjonalnych do "Wariantowa architektoniczna koncepcja programu funkcjonalno-przestrzennego dla zespołu obiektów zabytkowych przy ul. Moniuszki 3-5 w Łodzi
PublikacjaProjekt jest częścią większego założenia pt. „Rewitalizacja Pasażu Meyera” w efekcie którego ul. Moniuszki ma zmienić się na woonerf łączący Nowe Centrum Łodzi z ul. Piotrkowską. Budynki zostaną zaadaptowane na funkcję mediateki, czyli wielofunkcyjne, multimedialne centrum powiązane z biblioteką. W obiektach powstaną też sale wystawiennicze i audytorium, w których odbywać się będą wydarzenia kulturalne i społeczne. Zgodnie z projektem...
-
Praca z drewnem - Przestrzeń eksperymentu w tworzeniu architektury; Crafting Wood - Space of experiment in making architecture
PublikacjaW artykule przedstawiono eksperymenty z materiałem w tworzeniu architektury prowadzące do praktycznych rozwiązań w konstrukcji budynku. Takie podejście do tematyki zastosowania materiałów w architekturze nakreśla praktyczne aspekty tworzenia przestrzeni podczas pracy np. z drewnem. Podejście przedstawiono w kontekście dziedzictwa kulturowego podczas intensywnych warsztatów dotyczących tradycji i kultury budownictwa wybranych regionów...
-
Chemical variability of Rhododendron tomentosum (Ledum palustre) essential oils and their pro-apoptotic effect on lymphocytes and rheumatoid arthritis synoviocytes
PublikacjaRhododendron tomentosum (Ledum palustre) is an aromatic plant traditionally used for alleviating rheumatic complaints which makes it a potential candidate for a natural drug in rheumatoid arthritis (RA) treatment. However, the effects of plants’ volatiles on apoptosis of synovial fibroblasts and infiltrating leucocytes of RA synovia, have not been reported. Volatile fraction of R. tomentosum is chemically variable and chemotypes...
-
Human Umbilical Vein Endothelial Cells (HUVECs) Co-Culture with Osteogenic Cells: From Molecular Communication to Engineering Prevascularised Bone Grafts
Publikacja -
Wykorzystanie ciepła skraplania jako dolnego źródła energii sprężarkowej pompy ciepła. Część I i II
PublikacjaW części pierwszej artykułu zwrócono uwagę na ścisły związek techniki chłodniczej z energetyką i na tym tle - na konieczność odzysku ciepła skraplania wraz ze wskazaniem możliwości jego praktycznego wykorzystania. Przedstawiono charakterystykę wybranego do analizy obiektu, którym jest sztuczne lodowisko. Dla tego obiektu określono wielkość ciepła skraplania dla jego zmiennych obciążeń cieplnych. Przedstawiono projekt koncepcyjny...
-
Architektura latarni morskich wczoraj i dziś
PublikacjaLatarnie morskie jako znaki nawigacyjne są niezwykle interesującymi obiektami architektonicznymi. Smukłe formy wynikające z ich funkcji oraz specyficzna lokalizacja sprawiają, że są one charakterystycznymi punktami w krajobrazie nadmorskim. Identyfikują go wizualnie i stają się magnesem przyciągającym turystów. Latarnie morskie, jak wszystkie obiekty korzystające z rozwoju budownictwa i techniki zmieniały swoją formę, nie zmieniając...
-
The serum concentration of brain-derived neurotrophic factor is lower in ambulatory and clinically stable patients with more advanced systolic heart failure
Publikacja -
Integrated spatial and energy planning – importance of a problem for contemporary architects and urban planners with focus on environmental factors
PublikacjaAlong with respecting basic sustainable development goals, planners will also be obliged to meet more stringent provisions related to energy efficiency in the coming years. In Poland, a crucial year will be 2021, when the EU directive on the energy efficiency of buildings comes into force. In this matter, not only the characteristics of individual objects are of great importance, but their whole complexes and the overall approach...
-
Prawo planistyczne w kształtowaniu przestrzeni publicznych.
PublikacjaRealizacja polityki przestrzennej miast realizuje się na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Na podstawie wytycznych tego dokumentu prawa lokalnego dopuszcza się realizacje poszczególnych budynków. Współgranie form dające obiektywne wrażenie harmonii przestrzennej jest tym co określamy jakością przestrzeni publicznej. Trafność zapisów planów miejscowych tworzy ramy organizujące działalność poszczególnych...
-
Opłacalność zastosowania pompy ciepła w układach centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej
PublikacjaW artykule przedstawiono problem opłacalności ekonomicznej stosowania pompy ciepła, w układach ciepłej wody użytkowej oraz centralnego ogrzewania. Zasadność zastosowania takich źródeł ciepła w tych instalacjach spowodowana jest ogólnoświatowymi kierunkami i stopniowym odchodzeniem od konwencjonalnych źródeł energii takich jak kotły olejowe lub gazowe. Przedmiotem artykułu był budynek jednorodzinny o powierzchni użytkowej ok. 145...
-
Cation homeostasis and transport related gene markers are differentially expressed in porcine buccal pouch mucosal cells during long-term cells primary culture in vitro
Publikacja -
Ion homeostasis and transport are regulated by genes differentially expressed in porcine buccal pouch mucosal cells during long-term culture in vitro – a microarray approach
Publikacja -
Wykorzystanie chromatografii jonowej w analityce jonów cyjankowych
PublikacjaNazwa cyjanki obejmuje związki, które zawierają w swojej cząsteczce grupę –C≡N, w której atom węgla i azotu są połączone wiązaniem potrójnym. Są to trujące i niebezpieczne związki, które znalazły swoje zastosowanie w różnych dziedzinach. Cyjanki wykorzystywane są w różnych strefach działalności przemysłowej, włączając w to przemysł wydobywczy i chemiczny. Naturalnym źródłem cyjanków są rośliny m.in. maniok, migdały, fasola, siemię...