Publikacje
Filtry
wszystkich: 6486
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Katalog Publikacji
-
Rozwój układu drogowego w Gdańsku
PublikacjaPlany rozwoju układu drogowego w Gdańsku wykonywane w ostatnich trzech dekadach różnią się kształtem układu w południowo-wschodniej części miasta, każdy jednak zakładał budowę nowej przeprawy przez Martwą Wisłę. Analizy wskazują, że obecna budowa tunelu pod Martwą Wisłą zapowiada nową jakość w funkcjonowaniu całego układu i poprawę dostępności obszarów portowych.
-
Opinia dotycząca przyczyn uszkodzeń i badania kostki brukowej betonowej.
PublikacjaBadania betonowej kostki brukowej wg. PN-EN 1338:2005+AC:2007 Betonowa kostka brukowa. Wymagania i metody badań, • Opis wyglądu zewnętrznego grupy elementów • Ocena wytrzymałości na rozciąganie przy rozłupywaniu kostki brukowej – zał. F • Ocena nasiąkliwości– zał. E • Ocena odporności na zamrażanie/rozmrażanie z udziałem soli odladzających– zał. D
-
Pomiary geodezyjne podczas budowy węzłów drogowych
PublikacjaOpisano przebieg prac geodezyjnych przewidzianych do wykonania podczas budowy węzła komunikacyjnego.
-
Cough influence on fascia-mesh system built for a hernia repair - an experimental research
PublikacjaAn experimental approach to identify stronger and weaker fixation schemes in laparoscopic ventral hernia repair is presented in the paper. Two types of implants, whose mechanical properties are significantly different and five kinds of connectors are considered. Physical models of operated hernia have been built using those materials and porcine abdominal tissue. The models have been subjected to dynamic impulse load, similar to...
-
Investigation on thermal changes of mechanical properties of textile fabric of National Stadium in Warsaw roof
PublikacjaSubject of the research is investigation of mechanical properties of technical fabric Précontraint 1202 S2 used for construction of the mobile part of roof of National Stadium in Warsaw. The research has been focused on fabric behavior in low temperature conditions. The main question which had to be answer has been: is it save to open and close the roof or keep the roof in the close position in winter conditions?
-
Proces kontroli kosztów w kolejnych fazach inwestycji budowlanej
PublikacjaPrawidłowe oszacowanie kosztu przyszłej inwestycji i przeprowadzenie analizy finansowej daje szansę na poprawne sfinansowanie i zrealizowanie przedsięwzięcia. Planowanie inwestycji budowlanej związane jest w znacznym stopniu z jej efektywnością ekonomiczną. Przygotowując realizację inwestycji budowlanej inwestor (zamawiający) staje m.in. przed problemem wiarygodnego oszacowania jej łącznego kosztu, w celu podjęcia decyzji o jej...
-
Usterki wilgotnościowe w obszarze wewnętrznego patio komunikacyjnego jako następstwo sposobu eksploatacji oraz błedów projektowych i wykonawczych
PublikacjaW artykule przedstawiono opis usterek stropu nad podziemna hala garażową budynku mieszkalno - usługowego który zaprojektowany i wykonany został w technologii stropodachu odwróconego. W pracy przedstawiono analiże wpływu przyjetych rozwiązan projektowych i wykonaczych oraz dotychczasowego sposobu eksploatacji na stan techniczny stropu. zaproponowano koncepcje rozwiązania projektowego przebudowy jego fragmnetu uzytkowanego jako wewnetrzne...
-
Influence of nitrogen and organic matter fractions on wastewater treatment in treatment wetland
PublikacjaMunicipal wastewater contains both biodegradable and non-degradable pollutants. Moreover, they are present in dissolved, colloidal and particulate forms. These fractions are characterised by various decomposition rates, hence their bioavailability during microbial respiration. It was confirm that biological degradation rate in terms of COD reduction is influenced by particle size speciation. Therefore, the objective of the study...
-
Pomiary satelitarne torów tramwajowych - cz. I
PublikacjaStosowanie metod pomiarowych geodezji tradycyjnej do określania przebiegu trasy kolejowej lub tramwajowej wymaga jej podziału na mniejsze części, które są rozpatrywane oddzielnie. Staje się to źródłem dodatkowych błędów, a całościowa ocena dokładności wykonania danego układu geometrycznego jest bardzo utrudniona. Alternatywą dla tego rozwiązania może być wykorzystanie precyzyjnych pomiarów satelitarnych opartych o systemy GPS i...
-
Strefa dla wodociągu. Instalacje zaopatrzenia w wodę
PublikacjaZagrożenia wynikające z sąsiedztwa przewodów wodociągowych. Ocena ogólnego stanu starszych przewodów. Braki w informacjach, potencjał szkodowy, zagrożenia dla sąsiadujących obiektów, strefy zagrożenia. Kolizje, obecność w gruncie znaczącej części sieci reprezentującej od samego początku obniżoną jakość.
-
Ekspertyza techniczna oraz wielowariantowa koncepcja zabezpieczenia rotundy palmiarni w ogrodzie botanicznym w gdańsku oliwie
PublikacjaCelem opracowania jest określenie aktualnego stanu technicznego oraz wskazanie możliwych wariantów rozwiązań zabezpieczenia i modernizacji rotundy palmiarni w ogrodzie botanicznym w Gdańsku Oliwie. Potrzeba rozbudowy konstrukcji rotundy palmiarni wynika z wzrostu palmy daktylowej znajdującej się w obiekcie.
-
Prace geodezyjne podczas budowy tuneli komunikacyjnych
PublikacjaOpis prac geodezyjnych w trakcie realizacji tuneli metodą odkrywkową oraz metodą tarczową.
-
Twardnienie fizyczne asfaltów i mieszanek mineralno-asfaltowych oraz jego wpływ na spękania niskotemperaturowe
PublikacjaArtykuł przedstawia opis zjawiska twardnienia fizycznego asfaltów i mieszanek mineralno-asfaltowych oraz jego prawdopodobne przyczyny. Omawia wpływ tego zjawiska na spękania niskotemperaturowe nawierzchni. Krótko przedstawia badania przeprowadzone w tym zakresie na Politechnice Gdańskiej.
-
Zewnętrzne źródło węgla do poprawy usuwania azotu ze ścieków
PublikacjaCelem prowadzonych badań kinetycznych była ocena przydatności produktów odpadowych z produkcji alkoholu do intensyfikacji procesu biologicznej denitryfikacji, w głównym ciągu oczyszczania komunalnych oczyszczalni ścieków, opartych na metodzie osadu czynnego. Do badań wykorzystane były produkty z kilku wybranych zakładów przemysłowych (destylarni i gorzelni). Podstawą weryfikacji przydatności analizowanych produktów odpadowych...
-
Historical crane on the redesigned original trestle bridge as a memorial of Gdansk Shipyard
PublikacjaThe paper includes selected aspects of the study, whose goal is to hold the historical crane 642-24 in its current location after the modification of trestle bridge static scheme. The scope of the paper includes the assessment of current technical condition of the object, a presentation of FEM analyses, a description of the assumed load cases, results of the static calculations, checking the effort of construction elements, global...
-
Adaptacja osadu do wód poosadowych i zewnętrznego źródła węgla.
PublikacjaSpełnienie obowiązujących obecnie warunków usuwania azotu, możliwe jest w przypadku osią-gnięcia wysokiej efektywności procesu denitryfikacji, która musi być poprzedzona pełną nitryfikacją, wiąże się to z wysokimi kosztami napowietrzania w bioreaktorach. Do stref anoksycznych konieczne jest dostarczenie odpowiedniej ilości węgla organicznego, co wiąże się z koniecznością wspomagania denitryfikacji. Odcieki z beztlenowych procesów...
-
Badania mieszanek mineralno-asfaltowych w niskiej temperaturze
PublikacjaW artykule przedstawiono metody badań w niskiej temperaturze betonu asfaltowego przeznaczonego do warstwy ścieralnej. Przedstawione zostały wyniki badań dla 4 różnych metod badawczych: zginania, pełzania, pośredniego rozciągania oraz rozciągania termicznego przy ograniczonym odkształceniu (test TSRST). Próbki betonu asfaltowego były przygotowywane w laboratorium z wykorzystaniem 3 rodzajów asfaltów: asfaltu zwykłego, asfaltu modyfikowanego...
-
Mechanical testing of technical woven fabrics
PublikacjaThis article presents a review of technical fabrics testing methods used by the authors on the basis of their experience with research on properties of polytetrefluoroethylene-coated fabrics used for Forest Opera in Sopot (Poland). First, the different types of testing methods used for description of mechanical properties (uniaxial tensile tests, biaxial tensile tests and shear tests) of technical woven fabrics are described. The...
-
Roczna ocena stanu technicznego i stopnia bezpieczeństwa budowli piętrzących elektrowni wodnych na rzekach Radunia i Wierzyca.
PublikacjaOpracowanie zawiera roczną analizę przemieszczeń reperów kontrolowanych oraz kształtowania się zwierciadła wody w sieci piezometrów, które wraz z oględzinami budowli pozwoliły przedstawić ocenę stanu technicznego budowli hydrotechnicznych i zalecenia dotyczące ich dalszej eksploatacji.
-
Przedsięwzięcie inwestycyjne: zagadnienia podstawowe
PublikacjaW artykule prezentuje się m.in. fazy przedsięwzięcia inwestycyjnego i objęte nimi działania, podstawowe zasady tworzenia modelu organizacyjnego przedsięwzięcia oraz zagadnienie zarządzania zasobami przypisanymi do przedsięwzięcia inwestycyjnego. W artykule wskazuje się również na wybrane zakłócenia, występujące w toku przygotowania i realizacji budowlanego przedsięwzięcia inwestycyjnego oraz ich wpływ na działania w obszarze logistyki.
-
Ryzyko, identyfikacja i ocena ryzyka przedsięwzięcia inwestycyjnego w aspekcie działań logistycznych
PublikacjaW artykule prezentuje się wyniki badań na temat ryzyka w obszarze działań logistycznych, przeprowadzonych w drugiej połowie 2012 r. wśród wybranych wykonawczych przedsiębiorstw budownictwa lądowego działających na terenie Trójmiasta.
-
MACRO MODEL OF SEAT BELT USE BY CAR DRIVERS AND PASSENGERS
PublikacjaThe article presents some problems of seat belt use by car drivers and passengers. It looks in particular at seat belt use and effectiveness in selected countries. Next, factors of seat belt use are presented and methodology of model development. A macro model of seat belt use is presented based on data from around fifty countries from different continents.
-
Historyczny żuraw na przekonstruowanym fragmencie oryginalnej estakady jako pomnik Stoczni Gdańskiej
PublikacjaW pracy omówiono wybrane zagadnienia z przeprowadzonych badań mających na celu ocenę możliwości pozostawienia historycznego żurawia 642-24 na estakadzie B-5 w obecnej lokalizacji po modyfikacji jej schematu statycznego. Zmiana miałaby polegać na skróceniu konstrukcji jedenastoprzęsłowej do dwóch lub jednego przęsła. W referacie zawarto: ocenę aktualnego stanu technicznego obiektu, prezentację zakresu obliczeń MES, opis przyjętych...
-
Obiektowa analiza obrazów w interpretacji danych z anemometrii obrazowej
PublikacjaPostęp jaki nastąpił w zakresie fotogrametrii i teledetekcji spowodował, iż tematyka którą obecnie zajmują się badacze na całym świecie zdecydowanie wykroczyła poza tradycyjne ramy w jakich zwykle postrzega się te dziedziny nauki. Jednym z przykładów jest bez wątpienia anemometria obrazowa. Obrazy generowane przez tą metodę pomiarową są przedmiotem rozważań niniejszego artykułu.
-
Stan awaryjny wiaduktu kolejowego w Bydgoszczy
PublikacjaW pracy przedstawiono opis stanu awaryjnego wiaduktu kolejowego. Omówiono wyniki badań in situ oraz teoretycznych analiz statyczno-wytrzymałościowych ponad 100-letniego obiektu. Przedstawiono wnioski i zalecenia dotyczące doraźnego zabezpieczenia obiektu oraz warunki jego dalszej eksploatacji.
-
Analiza możliwości realizacji celów strategicznych bezpieczeństwa ruchu drogowego w Polsce
PublikacjaW ciągu ostatniego ćwierćwiecza w Polsce widocznie zmniejszyła się liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. Istotnie do tego przyczynił się program bezpieczeństwa ruchu opracowany przez naukowców z Politechniki Gdańskiej i ich Partnerów. Podstawowym pytaniem stawianym obecnie jest czy istnieją możliwości osiągnięcia głównych celów strategicznych w latach 2013 i 2020? Korzystając z własnego, wielopoziomowego modelu, oszacowano...
-
Resistance of Escherichia coli and Enterococcus spp. to selected antimicrobial agents present in municipal
PublikacjaIn this study, the susceptibility to erythromycin (E) and to trimethoprim/sulfamethoxazole (SXT) among isolates of Enterococcus spp. and Escherichia coli was tested, respectively. Both fecal indicators were detected and isolated from raw(RW) and treated wastewater (TW) as well as from samples of activated sludge (AS) collected in a local wastewater treatment plant (WWTP). Biodiversity of bacterial community in AS was also monitored...
-
Błędy projektowe i wykonawcze na dachu z płyt warstwowtych
PublikacjaW artykule przedstawionom opis wpływu błedów projektowych i wykonaczych popełnionych w obszrze stropodachu budynku przemysłowego, które po krótkim okresie eksploatacjui hali produkcyjnej doprowadziły do powstania bardzo istotnych uciążliwości eksploatacyjnych, związanych z nieszczelnościami skoncentrowanymi głównie wzdłuz koryta odwadniającego. W artykule prze3dstawiono również zaproponowany sposób usunięcia występujących usterek.
-
Modelowanie konstrukcji mostów pok kątem dynamicznym
PublikacjaArtykuł przedstawia zagadnienia modleowania mostów
-
Aspekty społeczne, ekonomiczne i techniczne rewitalizacji na przykładzie dzielnicy Gdańsk-Letnica
PublikacjaPrzedmiotem rozważań są problemy społeczne, ekonomiczne i techniczne komunalnych zasobów mieszkaniowych dostrzeżone w toku wykonywania zróżnicowanych, w swym charakterze, robót budowlanych realizowanych w ramach działań objętych projektem „Rewitalizacja Letnicy w Gdańsku”. Autorzy zwracają uwagę i analizują motywy brane pod uwagę przy ocenie zasadności podjęcia tak złożonej inwestycji. Sygnalizują ponadto problemy wynikające z...
-
Hydrauliczna wiarygodność wyników pomiarów terenowych stosowanych do identyfikacji oporności hydraulicznej przewymiarowanych sieci wodociągowych
PublikacjaPublikacja zawiera zalecenia metodyczne dotyczące identyfikacji oporności hydraulicznej w przewymiarowanych sieciach wodociągowych na tle spotykanych nieprawidłowości. Krytycznie oceniono wyniki pomiarów terenowych, które zastosowano do tarowania komputerowych modeli przepływów (KMP) pomimo, że nie spełniały kryterium hydraulicznej wiarygodności. Ponadto zaproponowano spadek hydrauliczny jako obiektywny wskaźnik wiarygodności pomiarów,...
-
Adaptacja inwazyjnych gatunków ichtiofauny w wodach Zatoki Gdańskiej na przykładzie Neogobius melanostomus
PublikacjaBabka bycza Neogobius melanostomus (Pallas, 1811) jest rybą pochodzącą z rejonów Morza Czarnego, Morza Kaspijskiego i Morza Azowskiego [23]. Jednak od kilkunastu lat zasiedla nowe rejony geograficzne m.in. Zatokę Gdańską, w której w strefie przybrzeżnej stała się rybą dominującą. Sprzyjające dla babki byczej warunki środowiska w polskich wodach t.j.: brak naturalnych wrogów i dostatek pokarmu sprawiły, że gatunek ten zaczął się...
-
Stan techniczny dachu drewnianego oraz trzonów kominowych jako czynników determinujących zakres remontu kapitalnego budynku
PublikacjaW artykule opisano stan techniczny dachu drewnianego oraz trzonów kominowych w budynku mieszkalno - us lugowym, który po wwileu latach eksploatacji został wyłaczony z użytkowania. Długotrwały okres eksploatacji budynku oraz brak regularnie prowadzonych remontów okresowych doprowadziły do drastycznego spadku sprawności technicznej obiektu, w tym elementów jego przekrycia
-
ANALIZA MOŻLIWOŚCI WPROWADZENIA USPRAWNIEŃ TECHNICZNO-ORGANIZACYJNYCH W MIEJSKIM ZAKŁADZIE KOMUNIKACJI W STAROGARDZIE GDAŃSKIM
PublikacjaW artykule zaproponowano wielokryterialny model decyzyjny dotyczący wyboru racjonalnego wariantu usprawnień techniczno-organizacyjnych z Miejskim Zakładzie Komunikacji w Starogardzie Gdańskim. Oceniane zmiany mają na celu poprawę efektywności zarządzania flotą autobusów z zachowaniem zasad racjonalnego gospodarowania ograniczonymi środkami inwestycyjnymi. Analizę wykonano z zastosowaniem metody analitycznego procesu sieciowego...
-
Przegląd możliwości zastosowania systemu wieloagentowego w transporcie
PublikacjaInteligentne systemy rozproszone są coraz szerzej stosowane w różnorodnych dziedzinach nauki. Przykładem najprostszego systemu rozproszonego jest organizacja ludzka, która poprzez szereg cech takich jak kooperacja, negocjacja oraz koordynacja jest w stanie wspólnie rozwiązywać rozmaite problemy. System złożony z komunikujących się oraz współpracujących ze sobą agentów jest w stanie osiągnąć zadany im wcześniej cel. Sytuacje, które...
-
Jakość wody w małych wiejskich wodociągach w województwie pomorskim w latach 2000 – 2004
PublikacjaW publikacji poddano ocenie jakość wody w małych wiejskich wodociągach bezpośrednio przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Analizie poddano 79 losowo wybranych wiejskich wodociągów publicznych województwa pomorskiego, z około 740 tego typu obiektów w województwie. Zdecydowana większość poddanych analizie wodociągów (ok. 90%) zaopatrywała do 1500 mieszkańców a produkcja wody nie przekraczała 350 m3/dobę. Jedynie w około...
-
Ocena stanu technicznego przekrycia krzywoliniowego podstawą określenia zakresu prac remontowych
PublikacjaW artykule przedstawiono wpływ popełnionych błędów projektowych, prowadzonego dotychczas sposobu użytkowania oraz przeprowadzonych w latach minionych prac remontowych krzywoliniowego przekrycia budynku Centrum Handlowego na jego stan techniczny. Ponadto w artykule zaproponowano sposób usunięcia występujących usterek i uszkodzeń.
-
Zastosowanie koagulantów żelazowych do usuwania arsenu z wód podziemnych w procesie koagulacji powierzchniowej
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki badań w skali ułamkowo technicznej nad zastosowaniem koagulantów żelazowych do usuwania arsenu z wody podziemnej. Stężenie arsenu w ujmowanej wodzie podczas badań sięgało 36 μg/l i niemal czterokrotnie przekraczało wartość dopuszczalną dla wód przeznaczonych do spożycia (<10 μg/l). Proces polegał na dozowaniu koagulantu żelazowego, napowietrzaniu wody a następnie filtracji przez dwuwarstwowe złoże...
-
Wpływ mikrosfer-frakcji odpadów paleniskowych na mikrostrukturę i wybrane właściwości uzytkowe
PublikacjaIn this study, the microspheres samples were collected from national power station „Dolna Odra”. In this study, the following materials were used: Portland cement class 32,5R and aggregates of 2-8 and 8-16 fractions and natural sand with a maximum grain size of 2 mm and water. Concrete mixtures were made with microspheres additions of 15%, 25% and 40%. A constant water to binder ratio (w/b) of 0,52 was used throughout the investigation....
-
Wytyczne stosowania alternatywnych źródeł węgla dla wspomagania denitryfikacji w komunalnych oczyszczalniach ścieków
PublikacjaEfektywność procesu denitryfikacji w oczyszczalniach z biologicznym usuwaniem związków biogennych (BUZB) jest uzależniona w znacznym stopniu od dostępności związków węgla organicznego w komorach anoksycznych (strefach denitryfikacji). Z uwagi na znaczne zużycie tych związków w komorze beztlenowej (na potrzeby biologicznej defosfatacji), a także obserwowaną w ostatnich latach zmianę charakterystyki ścieków surowych (malejący stosunek...
-
Skojarzone wytwarzanie nośników energii przez urządzenia zasilane biogazem i gazem ziemnym na tle wybranych układów technologicznych oczyszczalni ścieków
PublikacjaW artykule przedstawiono charakterystykę eksploatacyjną układów kogeneracyjnych zasilanych biogazem i gazem ziemnym, zainstalowanych w komunalnej oczyszczalni ścieków. Na podstawie wyników uzyskanych w wybranym roku eksploatacji pokazano zmienność zapotrzebowania i struktury bilansu energii oczyszczalni w poszczególnych miesiącach roku. Wykazano wpływ gospodarki osadowej na wskaźniki zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło....
-
Wybrane aspekty formułowania, implementacji oraz aplikacji 6-parametrowej nieliniowej teorii powłok
Publikacjapracy przedstawiono rekapitulację stanu wiedzy w zakresie nieliniowej 6-parametrowej teorii powłok, w której szóstym parametrem jest obrót prostopadły do powierzchni odniesienia powłoki tzw. obrót owinięcia (ang. drilling rotation). Zasadnicze fundamenty teorii 6-parametrowej wynikają z pracy między innymi osób: pierwotnego podejścia E. Reissnera podjętego dalej przez takich badaczy jak A. Libai, J.G. Simmonds, J. Makowski, W....
-
Nadzór naukowy nad projektowaniem i budową mostu przez Wisłę pod Kwidzynem
PublikacjaArtykuł prdstawia rezultaty prac związanych z projektowaniem i budową mostu prez Wisłę
-
Analiza czynników wpływających na prędkość pojazdów transportu zbiorowego na przykładzie Gdańska
PublikacjaW referacie przedstawiono istotę problemu szacowania prędkości pojazdów transportu zbiorowego w szczególności w zakresie modelowania ruchu. Przedstawiono i omówiono wyniki przeprowadzonych w maju ubiegłego roku pomiarów czasu przejazdu pojazdów transportu zbiorowego na obszarze Gdańska w ramach budowy systemu sterowania ruchem TRISTAR. Otrzymane wyniki zestawiono w celu zaprezentowania statystyki oraz zidentyfikowania czynników...
-
Fecal indicators resistance to antimicrobial agents present in municipal wastewater
PublikacjaIn this study removal rate of six antimicrobial compounds (belonging to folate pathway inhibitors and macrolides class) was analyzed in processes of local wastewater treatment plant (WWTP) together with susceptibility patterns of erythromycin (E) resistant Enterococcus spp. and trimethoprim/sulfamethoxazole (SXT) resistant Escherichia coli. According to the obtained data, six of tested antimicrobial agents, namely erythromycin,...
-
Elastic distortional buckling of thin-walled bars of closed quadratic cross-section
PublikacjaIn this study a tin-walled bar with closed quadratic cross-section is considered. The elastic stability of axially compressed bar related to the cross-section distortion is investigated. The governing differential equatio is derived with aid of the principle of stationary potential energy. The critical load for simply supported bar is found in an analytical form and it is copared with the FEM solution. Sufficient accuracy of the...
-
Sieci, przyłącza i instalacje wodociągowe oraz kanalizacyjne. Wyraźna granica
PublikacjaProblemy granic przyłączy oraz instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych. Niejasności definicji, problemy prawne. Praktyczna strona rozwiązania zagadnienia.
-
Autodesk Robot Structural Analysis = Wymiarowanie Konstrukcji Stalowych i Żelbetowych : Przyklady Obliczeń
PublikacjaW pracy przedstawiono przykłady wymiarowania konstrukcji stalowych i żelbetowych z wykorzystaniem programu Autodesk Robot Structural Analysis Professional.
-
Wpływ osłony wokół fundamentu na przemieszczenia przyczółka
PublikacjaPrzedstawiono obliczeniowo wpływ ścianki szczelnej, jako osłony fundamentu, na przemieszczenia przyczółka mostowego posadowionego bezpośrednio i na palach fundamentowych. Obliczenia wykonano w oparciu o metodę elementów skończonych dla różnych schematów obciążeń.
-
Technologia montażu mostu przez Wisłę w Touniu metodą transportu wodnego - przygotowanie projektowe operacji
PublikacjaArtykuł opisuje przygotowanie projektowe montażu mostu przez Wisłę w Toruniu