Search
Filters
total: 1768
filtered: 1382
-
Catalog
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: ALGORYTMY STEROWANIA DOSTĘPEM
-
Sterowanie z wykorzystaniem rachunku niecałkowitego rzędu reaktorem wodnym ciśnieniowym elektrowni jądrowej
PublicationCelem rozprawy doktorskiej było rozwiązanie problemu naukowego zdefiniowanego jako sterowanie szybkimi procesami reaktora wodnego ciśnieniowego elektrowni jądrowej typu PWR. Wielkością sterowaną była średnia moc cieplna reaktora przy szerokim zakresie zmian punktu pracy. Podstawowe nowe podejście do sterowania rozważane przy rozwiązywaniu problemu sterowania to połączenie nowoczesnych technik związanych z rachunkiem różniczkowo-całkowym...
-
Ontologie w systemach informatycznych
PublicationZakres monografii obejmuje wybór majważniejszych zagadnień inżynierii wiedzy opartej na podejściu ontologicznym. Omawiane są ramy Minsky'ego, sieci semantyczne, standardy RDF, OWL i SPARQL. Prezentowane są też podstawy teoretyczne nowoczesnych technologii semantycznych, w szczególności rozstrzygalny fragment logiki pierwszego rzędu zwany logiką opisową (ang. Description Logics, DL). Omawia sie algorytmy wnioskowania z ontologii...
-
Sztuczna inteligencja i elementy hybrydowych systemów ekspertowych
PublicationTematyka monografii dotyczy problematyki wchodzacej w skład szeroko pojetej sztucznej inteligencji i obejmuje: - klasyczną sztuczną inteligencję zawierającą zagadnienia reprezentacji i przetwarzania wiedzy symbolicznej, łącznie z realizacją symbolicznych systemów ekspertowych, - zbiory rozmyte i logikę rozmytą, wraz z rozmytymi systemami przetwarzającymi wiedzę nieprecyzyjną, - sztuczne sieci neuronowe łącznie z neuronowymi systemami...
-
Nieliniowy regulator predykcyjny w sterowaniu instalacją napowietrzającą
PublicationNapowietrzanie ścieków to jeden z najważniejszych i najdroższych procesów biologicznego oczyszczania ścieków. Wzrost wymagań związanych ze stopniem oczyszczenia ścieków wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań w zakresie technologii oraz w sterowaniu tymi procesami. W artykule zbudowano dynamiczny model instalacji napowietrzającej, a następnie zaprezentowano nowy sposób sterowania tym obiektem. Jako metodę wybrano technologię sterowania...
-
Electric motor drive with inverter output filter
PublicationPrzedstawiono zagadnienie sterowania i estymacji w układzie napędowym z silnikiem indukcyjnym i filtrem sinusoidalnym.Filtr użyty jest do wygładzenia prądu i napięcia silnika. Filtr wprowadza spadek napięcia i przesunięcie fazowe prądów i napięć uniemożliwiające stosowane bezczujnikowych metod sterowania wektorowego. Rozwiązaniem jest uwzględnienie filtru w sterowaniu i estymacji. Artykuł pokazuje takie rozwiązanie dla metody sterowania...
-
Analiza sygnału mowy w foniatrii
PublicationPraca zawiera opis algorytmów analizy sygnału mowy opracowanych do zastosowań medycznych. Mają one znaczenie wspomagające w diagnostyce schorzeń krtani, objawiających się jako np. chrypka, dwugłos oraz nieprawidłowa artykulacja tonu krtaniowego (głos drżący). Opisano algorytmy służące do ekstrakcji tonu krtaniowego (parametr F0 i jego przebieg zmienności w czasie) oraz do wygładzania widma (np. do estymacji parametrów formantowych...
-
Sterowanie przekształtnikiem matrycowym - badania laboratoryjne.
PublicationW artykule przedstawiono metodę sterowania przekształtnikiem matrycowym bazującą na modelu matematycznym w prostokątnym nieruchomym układzie współrzędnych alfa,beta. Przedstawione zostały wyniki badań laboratoryjnych opracowanej przez autora metody sterowania przekształtnikiem matrycowym przy obciążeniu silnikiem indukcyjnym.
-
The concept of application of artificial neural networks for cultivation controlof cartilages in bioreactors.
PublicationNowym elementem niniejszej pracy jest omówienie problemów związanych z możliwością sterowania parametrami hydrodynamicznymi hodowanej w bioreaktorze chrząstki stawowej przy wykorzystaniu sztucznych sieci neuronowych. Przedstawiona została architektura strategii sterowania hodowlą tkanki z zastosowaniem tych sieci.
-
Forty-five years of the Rigid Finite Element Method
PublicationIn the paper there are described developments of the method in the past 45 year years in dynamical analysis of system with constant and changing in time configuration, including also control of the systems.
-
Synthesis of autonomous underwater vehicle control system.
PublicationArtykuł dotyczy parametrycznej identyfikacji systemu sterowania autonomicznego pojazdu podwodnego.Badania opierają sie na modelu pojazdu o 4 stopniach swobody, zrealizowanym w środowisku programowym Matlab/Simulink. Zastosowano wielowymiarowy nieliniowy regulator PID. Przedstawiono wyniki symulacji zaprojektowanego układu sterowania.
-
New generation artificial larynx
PublicationCelem badań opisanych w pracy było opracowanie urządzeń nowej generacji dla osób laryngektomowanych. Typowa sztuczna krtań ma wiele wad. Najpoważniejszym problemem jest warkot generowany przez urządzenie. Zaproponowane zostały dwa rozwiązania majace na celu wyeliminowania tego problemu. Pierwsze skupia się na zmianach w konstrukcji sztucznej krtani. Opracowane urządzenie zostało dodatkowo wyposażone w cyfrowy procesor i wzmacniacz....
-
Multicriteria optymization method for yacht design
PublicationArtykuł dotyczy optymalizacji wielokryterialnej projektowania innowacyjnego systemu jachtowego w taki sposób by osiągnąć polepszone zachowanie dynamiczne w dowolnych warunkach nawigacji morskiej. W artykule skoncentrowano się na komputerowej symulacji, modelowaniu i optymalizacji matematycznego modelu jachtu w różnych warunkach żeglowania w celu poprawy zdolności manewrowania i zwiększenia szybkości. Przeprowadza się symulację...
-
Predykcyjne sterowanie równoległym filtrem aktywnym ze sprzężeniem od prądu zasilającego
PublicationArtykuł przedstawia nowatorską strategię predykcyjnego sterowania równoległym energetycznym filtrem aktywnym (EFA). Proponowane sterowanie zawiera sprzężenie zwrotne od prądu zasilającego i wiąże zalety sterowania w układzie otwartym oraz zamkniętym – szybkość reakcji na zmianę prądu odbioru i bardzo wysoką skuteczność kompensacji. Wysoka jakość prądu kompensacyjnego wynika również z zastosowania w sterowaniu algorytmów predykcyjnych,...
-
Change managmement in production planning and control.
PublicationW artykule przedstawiono zależności pomiędzy zmianami w planowaniu i sterowaniu produkcją a zmianami kosztowymi, kulturowymi, organizacyjnymi i technicznymi. Zaprezentowano również klasyfikację zmian w procesie planowania i sterowania produkcją względem czterech podstawowych wyróżników: celu i źródła zmiany, treści zmiany, sposobu przeprowadzenia zmiany i skutków zmiany. Scharakteryzowano ponadto czynniki wewnętrzne i zewnętrzne...
-
An efficient algorithm for mobile guarded guards in simple grids
PublicationW pracy rozważono problem strzeżenia ortogonalnych krat dwuwymiarowych przez mobilne straże strzeżone. Podano algorytmy wielomianowe m.in. dla przypadku krat prostych i dla przypadku krat bez przeszkód w kierunku poziomym (pionowym).
-
Chromatic scheduling of 1- and 2-processor uet tasks on dedicated machines with availability constraints.
PublicationRozważono uogólnienie klasycznego szeregowania jednostkowych zadań jedno- i dwuprocesorowych na maszynach dedykowanych. Przyjęty model pozwala na naturalne wprowadzenie wszystkich klasycznych kryteriów optymalizacyjnych dla harmonogramów. Zaproponowano algorytmy wielomianowe dla systemów rzadkich.
-
A Mechatronic Procedure of Vibration Surveillance During Milling of a Flexible Workpiece
PublicationArtykuł prezentuje mechatroniczne podejście do nadzorowania drgań podczas obróbki szybkościowej przedmiotów podatnych z wykorzystaniem aktywnego sterowania optymalnego. Układ sterowania składa się z aktywych wzbudników piezoelektrycznych przymocowanych do przedmiotu. Efektywnośc metody została potwierdzona symulacjami komputerowymi i badaniami eksperymentalnymi.
-
Nonlinear Backstepping Ship Course Controller
PublicationStatek, jako obiekt sterowania charakteryzuje się nieliniową manewrową funkcją opisującą. Metoda backstepping jest jedną z metod, które mogą być wykorzystane w procesie projektowania nieliniowych układu sterowania kursem statków. Metoda została zastosowana w celu zaprojektowania dwóch konfiguracji nieliniowych regulatorów kursu.Regulatory zostały przebadane w układach regulacji kursu statku. Jedna z konfiguracji w fazie projektowania...
-
Analytical design of stable delta-domain generalized predictive control
PublicationPraca dotyczy analitycznej metody projektowania układów sterowania skalarnymi (SISO) obiektami czasu ciągłego według strategii uogólnionego sterowania predykcyjnego (GPC) w oparciu o dyskretnoczasowe modele takich obiektów. Założono wykorzystanie numeryczne odpornych modeli opartych o tak zwany operator delta. Przyjmując kwadratowy funkcjonał kosztów, w którym prognozowany przebieg przyszłego wyjścia sterowanego obiektu porównywany...
-
Miękko przełączane sterowanie predykcyjne w zastosowaniu do systemów ściekowych
PublicationNie zawsze jest możliwe sterowanie układami czy systemami przy pomocy jednej uniwersalnej strategii sterowania pozwalającej na efektywne sterowanie w pełnym zakresie warunków operacyjnych. Istnieje wówczas potrzeba stosowania dwóch lub większej liczby układów sterowania w zależności od stanu układu bądź postawionych przed nim celów. To implikuje konieczność znalezienia mechanizmu umożliwiającego ich przełączanie. Nie zawsze jest...
-
Methods of improving accuracy of indoor localization systems based on 802.11 standard infrastructure
PublicationArtykuł dotyczy różnorodnych metod zwiększania dokładności istniejących już algorytmów lokalizacji, implementowanych w standardzie WLAN 802.11. W pracy przedstawiono nowatorskie rozwiązanie wykorzystujące elementy poprawiające dokładność, takie jak: algorytmy, adaptacja środowiska, filtrowanie sygnałów.
-
Autocovariance based weighting strategy for time series prediction with weighted LS-SVM
PublicationPrzedstawiono metodę konstrukcji algorytmów z funkcją jądra, a także dwa algorytmy uzyskane poprzez użycie różnych funkcji straty. Zaproponowano kowariacyjną strategię ważenia algorytmów z kwadratową funkcją straty do problemu predykcji chaotycznych przebiegów czasowych.
-
New technology for hearing stimulation employing the SPS-S method
PublicationIstotnym założeniem metody SPS-S jest możliwość stosowania treningu słuchowego w warunkach życia codziennego, a więc także poza gabinetami placówek terapeutycznych. Mobilne urządzenie - stymulator słuchu jest oparte na najnowszej technologii mikroelektronicznej, Oferuje on możliwość wykorzystywania wielu programów terapii, które przebiegają z zastosowaniem algorytmów cyfrowego przetwarzania dźwięku. Algorytmy te można podzielić...
-
Results on parametrical robustifiction of CGPC systems.
PublicationPrzedmiotem pracy jest stochastyczno-deterministyczny algorytm iteracyjny uodparniający układ sterowania predykcyjnego CGPC na parametryczną niepewność modelu sterowanego obiektu. Niezależnie od wybranej metody projektowania regulatora CGPC, nie ma gwarancji że projektowany regulator utworzy wraz z obiektem odporny układ sterowania.
-
Fuzzy logic based sensorless control of induction motors.
PublicationW artykule przedstawiono układ sterowania bezczujnikowego silnikiem indukcyjnym wykorzystujący logikę rozmytą. W układzie wykorzystano metodę sterowania polowo zorientowanego. Prędkość kątowa estymowana jest za pomocą obserwatora i pomiarów mocy. Układ działa w szerokim zakresie prędkości. Zaprezentowano wyniki badań symulacyjnych.
-
Filtr wyjściowy falownika napięcia
PublicationW artykule przedstawiono układ filtru wyjściowego falownika napięcia zapewniającego zasilanie silnika napięciem i prądem sinusoidalnym przy równoczesnym ograniczeniu składowej zerowej prądu pojawiającej się w przewodzie ochronnym silnika. Przez odpowiedni dobór parametrów filtru osiągnięto minimalizację przesunięć fazowych prądów i napięć przed i za filtrem. W artykule zaprezentowano wyniki badań eksperymentalnych filtrów. Badania...
-
Wykonanie i sterowanie układem stabilizacji obiektu na równi pochyłej
PublicationPlatforma ball and beam jest jednym z najbardziej popularnych fizycznych modeli laboratoryjnych przydatnych w nauczaniu inżynierii systemów sterowania. W artykule przedstawiono projekt, wykonanie i oprogramowanie platformy ball and beam. Opisano proces doboru i implementacji filtrów sygnałów pomiarowych oraz syntezę algorytmu sterowania.
-
Inteligentne sterowanie oświetleniem w budynkach przemysłowych.
PublicationW referacie zaprezentowano jeden ze sposobów realizacji inteligentnego sterowania oświetleniem w obiektach przemysłowych za pomocą komputera PC. Przedstawiono koncepcję zastosowania do tego celu sieci LonWork oraz systemu DALI w celu sterowania poszczególnymi punktami świetlnymi. Przedstawiono realizację techniczną opisanego zagadnienia.
-
Sterowanie silnikiem o magnesach trwałych PMSM z obserwatorem prędkości kątowej wirnika
PublicationW referacie przedstawiono nowy sposób sterowania silnikiem PMSM oparty na sterowaniu multiskalarnym. Do sterowania nie jest potrzebne określenie położenia wirnika. W nowym obserwatorze prędkości opartym na obserwatorze Luenbergera estymowana jest prędkość kątowa wirnika oraz strumienie. Rozważania teoretyczne zweryfikowano badaniami symulacyjnymi.
-
Examples of a use of the optimal control at energy performance index in mechatronic approach
PublicationW pracy zaprezentowano przykłady zastosowania sterowania optymalnego przy energetycznym wskaźniku jakości w rozwiązaniach mechatronicznych. Rozważano układy mechaniczne modelowane dyskretnie. Metody sterowania optymalnego znalazły zastosowanie w robotyce (kołowe roboty mobilne jako układy silnie nieliniowe) oraz obróbce szybkościowej przedmiotów podatnych frezem kulistym.
-
Strategia wektorowej modulacji szerokości impulsów dla wielopoziomowych falowników kaskadowych
PublicationW artykule zaproponowano strategię sterowania falownikami kaskadowymi. Przedstawiono algorytm wektorowej modulacji szerokości impulsów, który może być zastosowany w falownikach o dowolnej liczbie poziomów.. Zaproponowane rozwiązanie umożliwia sterowanie rozkładem napięć na kondensatorach obwodów pośredniczących. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych nad zaproponowaną strategią sterowania.
-
Sterowanie optymalne ruchem platformy mobilnej przy energetycznym wskaźniku jakości
PublicationW pracy przedstawiono metodę sterowania optymalnego platformą mobilną przy uzmiennionym w czasie energetycznym wskaźniku jakości. Parametry ruchu wyznaczane są z zadania odwrotnego kinematyki. Uruchomiono autorskie programy symulacyjne. Proponowany układ sterowania minimalizuje błędy zadanego położenia oraz błędy w przebiegach prędkości uogólnionych.
-
Komputerowe stanowisko pomiarowe do analizy dokładności wykonania krawędzi ostrzy narzędzi z wykorzystaniem obrazów z kamer.
PublicationW referacie przedstawiono zaprojektowane, wykonane i wdrożone komputerowe stanowisko pomiarowe do analizy dokładności wykonania krawędzi ostrzy narzędzi. Analiza dokładności zrealizowana została na podstawie zarejestrowanych obrazów z kamer. Przedstawiono opisy konstrukcji części mechanicznej stanowiska, układu sterowania, a także ogólną charakterystykę algorytmów sterowania.
-
Sterowanie silnikiem indukcyjnym w zakresie osłabiania pola z zastosowaniem modelu multiskalarnego
PublicationW artykule przedstawiono strategię sterowania silnikiem indukcyjnym dla dużych prędkości w zakresie osłabiania pola. Nowe zależności dla ograniczenia napięcia wyjściowego falownika oraz maksymalnego prądu stojana zostały wyprowadzone w oparciu o model multiskalarny silnika indukcyjnego. Największą korzyścią płynąca z zastosowania w układzie regulacji modelu multiskalarnego jest pełne odsprzężenie toru sterowania prędkością i toru...
-
Oscillations in the system with convrrter and filter.
PublicationW układach napędowych z maszyną asynchroniczną zasilaną z przekształtnika o dwukierunkowym przepływie energii oraz filtrem sieciowym mogą w niektórych stanach pracy pojawić się słabo tłumione oscylacje a nawet niestabilność. Oscylacje zależą nie tylko od parametrów układu, ale także od wartości i kierunku przepływu mocy przepływającej przez filtr. Stany przejściowe w napięciu sieci oddziałują na układ sterowania przekształtnika...
-
The kinematic model of the novel autonomous underwater robot for ship hull cleaning
PublicationOmówiono zagadnienia związane ze sterowaniem autonomicznego robota podwodnego przeznaczonego do oczyszczania kadłuba statku z bioporostów. Dokonano przeglądu wybranych prac na temat systemów lokalizacji i algorytmów sterowania robotów podwodnych oraz przedstawiono projekt własny, w którym zawarto opis obiektu podwodnego przemieszczającego się po ustalonym torze. Dla określonych warunków roboczych zaproponowano koncepcję metody...
-
Projektowanie klastera serwerów WWW.
PublicationOpisano wymagania stawiane systemom klasterowym realizujących serwisy WWW.Przedstawiono programowe narzędzie wykorzystywane do budowania wydajnych systemów WWW. Omówiono techniki równoważenia obciążenia oraz algorytmy rozdziału zapytań zastosowane w LVS. Podsumowano kryteria wykorzystywane podczas projektowania klastera.
-
Metaheurystyczne metody optymalizacji dyskretnej w problemie układania rozkładów zajęć dla szkół wyższych.
PublicationW pracy rozważany jest problem układania rozkładów zajęć dla szkoły wyższej. Do rozwiązania tego zagadnienia wykorzystane zostały następujące metody lokalnego i globalnego przeszukiwania przestrzeni możliwych rozwiązań: symulowane wyżarzenie, przeszukiwanie tabu oraz algorytmy genetyczne.
-
Ekstrakcja oraz dopasowanie konturów melodycznych w bazach danych muzycznych.
PublicationW pracy przedstawiono wybrane algorytmy indeksowania i wyszukiwania danych muzycznych w multimedialnych bazach danych. Opisano różnorodne techniki wprowadzania zapytań muzycznych, podając odpowiednie dla nich metody ekstrakcji melodii. Jako mechanizm indeksowania zaproponowano kontury muzyczne.
-
Incremental and pseudo-incremental construction of pseudo-minimal automata.
PublicationAutomaty pseudominimalne mają dla każdego słowa w języku automatu co najmniej jeden element własny (stan lub przejście), który nie jest współdzielony z żadnym innym słowem. Przedstawiamy przyrostowe i półprzyrostowe algorytmy tworzenia takich automatów.
-
Sterowanie ciśnieniem w stabilizatorze ciśnienia z wykorzystaniem metody sprzężenia od stanu i działania całkującego
PublicationW elektrowni jądrowej z reaktorem wodno ciśnieniowym, ważną funkcję pełni stabilizator ciśnienia odpowiedzialny za utrzymanie właściwego ciśnienia oraz masy wody w obiegu pierwotnym. W artykule rozważany jest układ regulacji ciśnienia w stabilizatorze ciśnienia. Jego zadaniem jest utrzymanie stałej wartości ciśnienia chłodziwa obiegu pierwotnego gwarantującego, z jednej strony bezpieczeństwo pracy reaktora (zapobieganie wrzeniu...
-
Fuzzy logic gain scheduling for non - linear servo tracking
PublicationArtykuł zawiera propozycję strojenia jako metodę sterowania serwomechanizmem z silnie nieliniowymi elementami. Serwomechanizm steruje dwoma elementami układu śledzącego zamontowanymi na okręcie znajdującym się w morzu. W układzie występuje tarcie spoczynkowe przy zerowej prędkości oraz nieliniowe tarcie przeciwdziałające ruchowi w każdej z osi układu śledzącego. Zastosowany został podwójny układ sterowania ze sprzężeniem zwrotnym....
-
Problems with microprocessor voltage-to-frequency and frequency-to-voltage converters implementation
PublicationThe article presents the problems of digital voltage-to-frequency and frequency-to-voltage processing. Transducer systems implemented in microprocessor technology are presented, the timing of signals and functioning algorithms are discussed. An analysis of processing errors has been performed and the results of experimental studies of realized systems are presented.
-
SPS-S - nowa metoda stymulacji słuchowej
PublicationIstotnym założeniem metody SPS-S jest możliwość stosowania treningu słuchowego w warunkach życia codziennego, a więc także poza gabinetami placówek terapeutycznych. Mobilne urządzenie - stymulator słuchu jest oparte na najnowszej technologii mikroelektronicznej, Oferuje on możliwość wykorzystywania wielu programów terapii, które przebiegają z zastosowaniem algorytmów cyfrowego przetwarzania dźwięku. Algorytmy te można podzielić...
-
Analiza funkcjonalna wybranych geograficznych algorytmów trasowania w sieciach ad hoc
PublicationTradycyjne algorytmy doboru tras, znane z sieci przewodowych lub sieci radiowych z infrastrukturą stałą, są nieodpowiednie dla mobilnych sieci ad hoc (tzw. MANET), których topologia ulega częstym zmianom. Generuje to duży ruch pakietów protokołów trasowania. Ponadto, algo-rytmy te nie są skalowalne, gdyż ilość danych o stanie sieci, którą musi przechowywać każdy z węzłów, jest tym większa im więcej aktywnych węzłów jest obecnych...
-
Sterowanie multiskalarne ze wstecznym całkowaniem maszyną indukcyjną klatkową zasilaną z przekształtnika napięcia
PublicationReferat dotyczy metody sterowania dwukierunkowym przekształtnikiem napięcia zasilającym maszynę indukcyjną klatkową. Przedstawiona idea bazuje na nowatorskiej metodzie sterowania sieciowym przekształtnikiem napięcia, polegająca na bezpośrednim powiązaniu modelu matematycznego maszyny z modelem matematycznym przekształtnika sieciowego. Zastosowana metoda wstecznego całkowania polepsza właściwości dynamiczne układu napędowego.
-
New generation cooling systems for car engines
PublicationNormy czystości spalin silników samochodowych wymusiły rozwój elektronicznego sterowania pracą silników samochodowych. Do niedawna układy chłodzenia były bardzo tradycyjnymi - niesterowanymi programowo. W artykule przedstawiono możliwości wprowadzenia zaawansowanego sterowania mikroprocesorowego do układów chłodzenia silników spalinowych. Rozważania zilustrowano badaniami z literatury i własnymi pomiarami autora.
-
Identyfikacja na podstawie pisma i tekstu
PublicationW pracy zamieszczono opis różnych technik identyfikacji tożsamości na podstawie pisma, tekstu i podpisów. Omówiono algorytmy ekstrakcji cech niezbędne do wykonania operacji rozpoznawania. Opisane systemy biometryczne odgrywają dużą rolę w identyfikacji i weryfikacji osobniczej.
-
Cost minimisation in multi-interface networks
PublicationPraca dotyczy problemu minimalizacji energii poprzez selektywne odłączanie urządzeń komunikacyjnych w wielointerfejsowych sieciach bezprzewodowych w taki sposób, by zapewnić realizację wymaganego grafu połączeń. Sformułowano problem optymalizacyjny, podano wyniki dotyczące jego trudności i zaproponowano algorytmy optymalizacyjne.
-
Wyszukiwanie obrazów w multimedialnych bazach danych.
PublicationW pracy przedstawiono problem wyszukiwania obrazów w multimedialnych bazach danych. Wskazano na istniejące w tej dziedzinie problemy oraz metody ich rozwiązywania. Przedstawiono wybrane algorytmy wyszukiwania obrazów, zaprezentowano prototypowy system wyszukiwania oraz wstępne wyniki badań.