Filters
total: 945
-
Catalog
- Publications 646 available results
- Journals 3 available results
- Publishing Houses 3 available results
- People 174 available results
- Inventions 2 available results
- Projects 17 available results
- Laboratories 1 available results
- Research Equipment 1 available results
- e-Learning Courses 28 available results
- Events 68 available results
- Open Research Data 2 available results
Search results for: UCZELNIE WYŻSZE GDAŃSKA
-
ELEMENTY ZARZĄDZANIA OPERACYJNEGO RUCHEM DROGOWYM W MIASTACH
PublicationZwiększenie rangi zarządzania operacyjnego wynika z nacisków na szeroko rozumianą jakość, ciągłe doskonalenie oraz postrzegania organizacji jako takiej, która może odnieść sukces tylko wtedy, gdy wytwarza produkty, których oczekują klienci. Również w przypadku zarządzania ruchem drogowym w miastach zagadnienie zarządzania operacyjnego nabiera coraz większego znaczenia, gdyż każdy zarządzający ruchem powinien dostarczać produkt...
-
Analizy ilości i jakości odpływu wód deszczowych i roztopowych z kontrolowanej zlewni zurbanizowanej
PublicationIstotnym problemem Gdańska staje się bezpieczeństwo ekologiczne związane ze spływami miejskimi odprowadzanymi bezpośrednio do wód powierzchniowych, często akwenów użyteczności publicznej. W latach 2011÷2013, Katedra Hydrotechniki Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej, we współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku oraz Gdańskimi Melioracjami, podjęła się wdrożenia...
-
Założenia pierścieniowe w strukturze urbanistycznej miast współczesnej Polski
PublicationTematem rozprawy jest fenomen założeń pierścieniowych, będących charakterystycznym elementem struktury urbanistycznej wielu miast współczesnej Polski. W ramach rozprawy zarysowano szerszy kontekst historyczny i teoretyczny kreacji założeń pierścieniowych, szczególnie wschodnich miast granicznych niemieckojęzycznej Europy Środkowej tzw. długiego xix wieku, procesu ich defortyfikacji oraz związanej z nim ewolucji teorii i praktyki...
-
Tworzenie wartości wspólnej w uniwersytecie. Perspektywa trójkąta wiedzy
PublicationSpołeczną odpowiedzialność uniwersytetu definiuje się jako dobrowolne działania uczelni, wykraczające poza obowiązek kształcenia i prowadzenia badań, których celem jest poprawa jakości życia ogółu. Mimo że trójczłonowość misji uniwersytetu może sugerować, że jest on społecznie odpowiedzialny „z natury”, wyniki badań pokazują, że społeczna odpowiedzialność nie jest fundamentem, z którego wynikają działania uniwersytetu, lecz raczej...
-
Marcin Byczuk mgr inż.
People -
Ku antropologii filozoficznej infrastruktur osobowego bytu
PublicationW eseju podjąłem wysiłek, aby zinterpretować najpierw pojęcie "antropologia" oraz pojęcie "antropologia filozoficzna". Z kolei uwypukliłem, że Max Scheler (1874-1928) uchodzi za pierwotwórcę najbardziej obecnie typowej antropologii filozoficznej jako samopoznania człowieka we wszystkich sferach: w przeżywaniu, chceniu, poznawaniu, bytowaniu, działaniu. Następnie podkreśliłem, że antropologia filozoficzna jest nauką,...
-
Węglowe nanomateriały elektrodowe otrzymywane z chitozanu i łusek ryżowych
PublicationRozrost gospodarczy poszczególnych państw zwiększa zapotrzebowanie na energię elektryczną, która w większości pochodzi z paliw kopalnych. Rozwój niekonwencjonalnych źródeł energii elektrycznej, takich jak ogniwa paliwowe, oraz jej magazynowania stanowią ważny element zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. W tym kontekście kluczowe są węglowe materiały elektrodowe charakteryzujące się szczególnymi właściwościami strukturalnymi....
-
Obrona rozprawy doktorskiej na WFTIMS
EventsObrona rozprawy doktorskiej mgr. inż. Michała Antoszkiewicza 15.12.2023 o 11:00 w s. 8 CNB
-
Mówiące Mapy
PublicationW referacie zaprezentowana została koncepcja oraz wizja prototypu implementacji dedykowanego systemu informacji przestrzennej (GIS) wspierającego samodzielne poruszanie się i nawigację po terenie miejskim osób niewidomych. Po wprowadzeniu w zagadnienie, omówiono wykorzystanie bazy danych przestrzennych miejskiej sieci tras dostępnych dla osób pieszych, co umożliwia systemowi automatyczne znajdowanie optymalnej trasy z punktu...
-
Wykorzystanie wyników badań składu wód atmosferycznych orazpowierzchniowych do oceny oddziaływania transportu drogowegona środowisko
PublicationZasadniczym celem pracy doktorskiej było określenie poziomu stężeń szeregu toksycznych składników śladowych obecnych w próbkach opadów atmosferycznych i wód spływnych oraz powierzchniowych zbieranych na terenie miejskim (centrum Gdańska) oraz na obszarze zlokalizowanym w zasięgu oddziaływania arterii komunikacyjnej o wysokim natężeniu ruchu pojazdów mechanicznych (Obwodnica Trójmiejska). Założeniem wykonanych badań było: (1) opracowanie...
-
Materiałooszczędne i dokładne przecinanie drewna piłami
PublicationW pracy przedstawiono wyniki teoretycznych analiz oraz badań doświadczalnych procesu materiałooszczędnego i dokładnego przecinania drewna piłami. Określono i usystematyzowano przyczyny pojawiania się obciążeń poprzecznych, będących wynikiem oddziaływania sił odporowych, powodujących przemieszczanie się piły względem teoretycznego przebiegu linii cięcia. Zaprezentowano nową metodykę wyznaczania właściwości statycznych i dynamicznych...
-
Fundusze UE w Gdańsku w latach 2004–2013 i ich wpływ na rozwój funkcji metropolitalnych
PublicationTrudno przecenić rolę funduszy Unii Europejskiej i ich wpływ na rozwój funkcji metropolitalnych w Polsce. Dużą część tych funduszy przeznacza się na inwestycje infrastrukturalne, co spowodowane jest wieloletnimi zapóźnieniami. Jednocześnie coraz większa waga przykładana jest do znaczenia jakie polityka spójności UE powinna odgrywać w podnoszeniu konkurencyjności i jakości życia w metropoliach. Rozdział opisuje rola funduszy europejskich...
-
Contamination of runoff waters from roads with high traffic intensity in the urban region of Gdańsk, Poland
PublicationW ramach pracy prowadzone były badania zanieczyszczeń w próbkach wód spływnych z arterii komunikacyjnych. Próbki pobierano z sześciu stałych punktów zlokalizowanych wzdłuż szlaku komunikacyjnego prowadzącego z Redy do Gdańska (z miejsc o dużym natężeniu ruchu pojazdów) oraz z ulicy M. Buczka w Redzie (o mniejszym natężeniu ruchu). Próbki pobierane były przez okres dwóch miesięcy (okres deszczów jesiennych: 24.10 - 18.12.2000) oraz...
-
A Comparison of ABTS and DPPH methods for assessing the total antioxidant capacity of human milk
PublicationCałkowitą zdolność przeciwutleniająca (TAC) mleka ludzkiego odzwierciedla zawartość i aktywność w mleku składników, które zapobiegają degradacji tłuszczów i białek na drodze utlenienia. Celem badania było porównuje testu ABTS i DPPH w odniesieniu do odzysku, precyzji i czułości (granica wykrywalności i oznaczalności) obu metod służących do oznaczania wartości TAC mleka ludzkiego. Wartości TAC zostały określone dla dwudziestu pięciu...
-
Publikacje Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie w zbiorach Biblioteki Gdańskiej PAN
PublicationPrezentowany w tym artykule zbiór publikacji z lat 1901−1938, pochodzących z Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie, zawiera między innymi tablice klasyfikacyjne, sprawozdania z działalności oraz informacje o nabytkach tejże książnicy, zgromadzone w Bibliotece Gdańskiej PAN na początku XX w. „Waszyngtońska” kolekcja wydaje się interesująca przynajmniej z trzech powodów. Po pierwsze, może być ona świadectwem polityki gromadzenia prowadzonej...
-
MODELE TRANSFERU BIZNESU DOSTOSOWANE DO POTRZEB FIRM RODZINNYCH Z SEKTORA MSP W REGIONIE MORZA BAŁTYCKIEGO – CELE I ZADANIA W PROJEKCIE INBETS BSR
PublicationOpisano kontekst i cele projektu Innovative Business Transfer Models for SMEs in the BSR (INBETS BSR) współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Regionu Morza Bałtyckiego w latach 2014-2020. W projekt zaangażowanych jest czternastu partnerów z regionu Morza Bałtyckiego: Danii, Estonii, Finlandii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Polski, Rosji i Szwecji. Rolę lidera projektu pełni Baltic Sea Academy...
-
Projekt badawczy BRIK: Opracowanie innowacyjnej metody wyznaczania precyzyjnej trajektorii pojazdu szynowego
PublicationW artykule przedstawiono podstawowe informacje dotyczące projektu badawczego realizowanego na zlecenie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S. A. przez Konsorcjum Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Projekt obejmuje wykorzystanie nowoczesnych metod pomiarowych, takich jak techniki pozycjonowania satelitarnego GNSS, pomiary inercyjne INS oraz skaning laserowy LS, w procesie...
-
MOST Wiedzy jako narzędzie promocji potencjału naukowo-badawczego uczelni wyższej
PublicationRozwój Internetu wpłynął na wiele aspektów naszego życia. Pośród wielu z nich zrewolucjonizował sposób komunikacji. Pochodną tego jest zmiana sposobu przekazywania wszelkiego rodzaju wiedzy. Ogromne znaczenie mają przeszukiwane źródła wiedzy, ich jakość i dostępność. W związku z tym, w obecnych czasach, o potencjale naukowym uczelni wyższej stanowią, obok pracowników w nich zatrudnionych, przede wszystkim zgromadzone bazy wiedzy...
-
Koncepcje zarządzania współczesnym uniwersytetem
PublicationRozprawa koncentruje się na poszukiwaniu nowych koncepcji zarządzania współczesnym uniwersytetem. Problematykę podjęto ze względu na to, że masowość kształcenia i chroniczne niedofinansowanie nauki i szkolnictwa wyższego z jednej strony, a turbulencja otoczenia oraz związane z niąrosnące oczekiwania społeczne z drugiej powodują, że uczelnie są zmuszone do poszukiwań nowych rozwiązań w zakresie organizacji i zarządzania. Celem rozprawy...
-
Mariusz Deja dr hab. inż.
PeopleAssistant Professor in the Department of Manufacturing Engineering and Automation. He graduated in 1993, obtaining Master degree at the Faculty of Mechanical Engineering, Gdańsk University of Technology in the field of study: Mechanical Engineering, specialization: Technological Process Design. After graduation he worked for the Department of Manufacturing Engineering and Automation and his main research area was associated with...
-
Konferencja naukowa „Marzec 1968 w Gdańsku”
EventsW marcu 1968 r. w Trójmieście miały miejsce manifestacje i protesty polityczne kilkunastu tysięcy studentów i obywateli Gdańska, które zmieniły ich postrzeganie komunistycznego reżimu.
-
EKOŁUPKI Przyjazne środowisku i wykonalne z ekonomicznego punktu widzenia technologie gospodarowania wodą, ściekami i odpadami przy wydobyciu gazu z łupków
ProjectsProject realized in Faculty of Chemistry according to BG1/EKOŁUPKI/13 agreement from 2013-11-25
-
Małgorzata Pruszkowska-Caceres dr hab.
People -
Rowerem na Uczelnię
EventsOd 4.05.2022 Politechnika Gdańska wraz z Uniwersytetem Gdańskim rozpoczynają rywalizację kampanię #roweremnauczelnie. Pilotażowa edycja potrwa do 30 września i skierowana będzie do pracowników obu uczelni.
-
Agnieszka Gębczyńska-Janowicz dr hab. inż. arch.
People -
Debata nt. zróżnicowania systemowego szkolnictwa wyższego
EventsDebata w ramach projektu badawczego EXCELLENCE (Doskonałość naukowa: konkurencyjność, mierzalność, umiędzynarodowienie (od badań empirycznych do reform szkolnictwa wyższego) w Programie DIALOG (2016-2018).
-
Dominika Wróblewska dr inż. arch.
PeopleDr. Eng. arch. Dominika Wróblewska, university professor, obtained the title of doctor of technical sciences in 2000. In 2002, she started working at the Faculty of Hydro and Environmental Engineering at the Gdańsk University of Technology (currently the Faculty of Civil and Environmental Engineering) as an assistant professor. Since 2019, he has been working as a university professor. The areas of interest are changes, introducing...
-
Wpływ wody i udaru na właściwości mechaniczne nowoczesnych kompozytów polimerowych dla okrętownictwa
PublicationZbadano zachowanie dwóch kompozytów warstwowych hybrydowych o wzmocnieniu aramidowo-szklanym w osnowie winyloestrowej i epoksydowej, w stanie suchym i po nasyceniu wodą. Materiały te badano ze względu na zastosowanie w okrętownictwie i interesujące właściwości włókien aramidowych - lżejsze od włókien węglowych, niezwykle odporne na przebicie przy udarze i ścieranie, ale jednocześnie bardzo drogie (ok. 200 zł/m2) i higroskopijne....
-
Michał Baranowski
People -
Piotr Lorens prof. dr hab. inż. arch.
PeopleProf. Piotr Lorens - PhD, DSc., urban planner. Lecturer in urban design and development and - since 2007 - Head of the Department of Urban Design and Regional Planning at the Faculty of Architecture, Gdansk University of Technology. His university activities also include coordination of the research and EU Social Fund projects. Based on these projects he was responsible for organization and coordination of the post-graduate studies...
-
Accelerating the transition to clean and healthy Baltic Sea
EventsWebinarium poświęcone działaniom na rzecz czystego i zdrowego Morza Bałtyckiego, gdzie zostaną pokazane projekty realizowane przez naukowców z PG w ramach centrum EkoTech.
-
Tomasz Szymański dr inż. arch.
PeopleTomasz Szymanski (Ph.D.) is an architect and an assistant professor at the Faculty of Architecture of the Technical University of Gdansk. Graduated at the Faculty of Architecture of the Technical University of Gdansk. Studies completed with a diploma with honors. Research Interests Dr. Tomasz Szymanski are centered around the issue of industrial heritage, re-use, adaptation and revitalization of industrial buildings and objects...
-
Studencki konkurs budowy mostów wyKOMBinuj mOst 2011
PublicationKonkurs budowy mostów wyKOMBinuj mOst na trwałe wpisał się już w kalendarz najważniejszych imprez studenckich kierunków związanych z budownictwem. Konkurs ten jest organizowany od 2008 roku przez Koło Naukowe Mechaniki Budowli KOMBO, działające przy Katedrze Mechaniki Budowli i Mostów (Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska, Politechnika Gdańska). Pierwsza edycja konkursu, w której uczestniczyło 12 drużyn, miała charakter lokalny....
-
Czy warto pić wodę butelkowaną? Analiza porównawcza jakości wody z gdańskich ujęć podziemnych i wody butelkowanej
PublicationŻycie ludzkie nierozłącznie wiąże się z obecnością wody. Woda stanowi zarówno element organizmu ludzkiego, jak i środowiska. Prawidłowe funkcjonowanie człowieka w dużej mierze zależy od regularnego dostarczania organizmowi niezbędnej dawki wody oraz odpowiedniej ilości składników mineralnych. Celem pracy była analiza porównawcza jakości wody wodociągowej pochodzącej z ujęć podziemnych oraz dostępnych na rynku wód butelkowanych...
-
WPŁYW OCENY WARTOŚCI ZACHOWANEGO KULTUROWEGO DZIEDZICTWA MATERIALNEGO NA PROCES INWESTYCYJNY NA TERENACH STOCZNI GDAŃSKIEJ OBJĘTYCH PROGRAMEM REWITALIZACYJNYM
PublicationRewitalizacja terenów poprzemysłowych i obiektów poprzemysłowych jest procesem długoterminowym i wieloetapowym. W pierwszym etapie rewitalizacji ważna jest ocena materialnej, emocjonalnej i użytkowej wartości zachowanego dziedzictwa kulturowego. Na przykładzie projektu rewitalizacyjnego, który trwa od 1996 r., Na dawnych obszarach Stoczni Gdańskiej, w których znajdują się pozostałości Stoczni Cesarskiej i Stoczni Schichau, przedstawiono...
-
Ocena efektywności energetycznej pojazdów samochodowych z silnikami spalinowymi. - J. Kropiwnicki.
PublicationW pracy podjęto problem dostosowania procedur pomiarowych do rzeczywistych warunków pracy układów napędowych pojazdów w aglomeracji miejskiej. Przedstawiono nową metodę identyfikacji rzeczywistych warunków eksploatacji pojazdów, która obejmuje zarówno wpływ warunków ruchu strumienia pojazdów, jak również styl jazdy kierowcy (czynnik nie uwzględniany dotychczas w testach). Zaprezentowano również nową metodę wyznaczania prognozowanego...
-
Tomasz Korol dr hab. inż.
PeopleEducation Gdańsk University of Technology, Faculty of Management and Economics (2001) University of Applied Sciences Stralsund (1999) Degree / scientific title Habilitation – Gdańsk University of Technology, Faculty of Management and Economics (2015) Ph.D. – Gdańsk University of Technology, Faculty of Management and Economics (2004) Employment Gdańsk University of Technology - associate professor (since 2017); assistant professor...
-
Jarosław Przewłócki prof. dr hab. inż.
PeopleJarosław Przewłócki jest profesorem na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, zastępca kierownika Katedry Technicznych Podstaw Projektowania Architektonicznego. Podstawowym kierunkiem jego działalności naukowej są badania zjawisk losowych i zastosowanie metod probabilistycznych oraz teorii niezawodności w budownictwie, a w szczególności w geotechnice. Autor i współautor około stu publikacji naukowych, w tym szeregu książek...
-
Dominika Krechowicz dr hab. sztuki
People -
Internacjonalizacja szkolnictwa wyższego- uwarunkowania i przejawy w świetle faktów i liczb
PublicationCEL NAUKOWY: Niniejszy artykuł ma na celu omówienie zjawiska internacjonalizacji szkolnictwa wyższego (SW) zarówno w ujęciu międzynarodowym, jak i z perspektywy polskiej. Jest on wynikiem obserwacji procesu internacjonalizacji niejako „od środka” organizacji, ale również w szerszym ujęciu, z perspektywy zewnętrznej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Znaczenie internacjonalizacji w kontekście szkolnictwa wyższego stale rośnie dzięki wielu...
-
Trzy misje, trzy ścieżki kariery
PublicationWspółczesna uczelnia ma do wypełnienia trzy misje, z których pierwszą jest kształcenie, drugą działalność naukowo-badawcza, a trzecią kreowanie wzajemnych relacji z otoczeniem, których efektem ma być upowszechnianie i popularyzacja wyników badań oraz ich wdrażanie, w tym komercjalizacja. Trzecia misja ma służyć większemu niż dotychczas angażowaniu się instytucji akademickich w procesy rozwoju społecznego na różnych poziomach: ekonomicznym,...
-
Marek Olesz dr hab. inż.
PeopleWydział Elektrotechniki i Automatyki, Prodziekan ds. rozwoju dr hab. inż. Marek Olesz, prof. PG data urodzenia 1966 wykształcenie Politechnika Gdańska, Wydział Elektryczny (1990) stopień / tytuł naukowy doktor habilitowany – Politechnika Gdańska, Wydział Elektrotechniki i Automatyki (2017), doktor – Politechnika Gdańska, Wydział Elektrotechniki i Automatyki (1998) zatrudnienie Politechnika Gdańska: asystent stażysta (1989 –...
-
Projektowanie urbanistyczne 3: Konkurs „Gdańskie Przestrzenie Publiczne 2030”_grupa DKZ_AR
e-Learning CoursesProjektowanie Urbanistyczne 3. Konkurs studencki “Gdańskie Przestrzenie Publiczne 2030”. Zadaniem Studentów jest opracowanie ideowej koncepcji wybranej gdańskiej przestrzeni publicznej w perspektywie rozwoju miasta Gdańska do roku 2030. Koncepcja będzie wynikiem wnikliwej analizy funkcjonowania dzielnicy oraz możliwości opracowania nowych rozwiązań przestrzennych (wg idei dzielnicy krótkich - pieszych dystansów wpisującej się...
-
Katedra silników spalinowych i sprężarek
PublicationPrzedstawiono prace badawcze, działalność dydaktyczną i współpracę międzynarodową prowadzoną w Katedrze Silników Spalinowych i Sprężarek Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w ciagu ostatnich piętnastu lat (1996-2010). Katedra została utworzona w 1945 r. wraz z powstaniem Wydziału Mechanicznego. Ostatnimi jej kierownikami byli: prof. Marian Cichy (1992-1997), prof. Andrzej Balcerski (1997-2009), dr. hab. inż. Stanisław...
-
Identyfikacja regionalna i branżowa oraz poziom zaangażowania jako determinanty sukcesu inicjatywy klastrowej Interizon
PublicationCelem niniejszego artykułu jest analiza trzech wybranych składowych tożsamości grupowej w inicjatywie klastrowej Interizon: identyfikacji regionalnej, identyfikacji branżowej oraz zaangażowania w sprawy inicjatywy oraz ocena ich wpływu na dotychczasowe sukcesy inicjatywy. Autorki opierały się na wynikach badań zrealizowanych w 2014 roku wśród członków inicjatywy Interizon. Badania przeprowadzone były dwufazowo, w oparciu o obserwacje...
-
Optymalizacja parametrów procesu izolacji trwałych zanieczyszczeń organicznych z osadów dennych z uwzględnieniem formy ich występowania w środowisku wodnym
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących optymalizacji metodyki oznaczania związków z grupy PCB w próbkach osadów dennych wykorzystując 3 rozpuszczalniki różniące się siłą elucji, polarnością, temperaturą wrzenia oraz toksycznością: dichlorometan, toluen, heksan oraz 3 techniki ekstrakcji związków z grupy PCB z próbek osadów, różniące się m.in czasem ekstrakcji oraz "czynnikiem" wspomagającym ekstrakcję. W wyniku przeprowadzonych...
-
Molecular epidemiology of Serratia marcescens in two hospitals in Danzig, Poland, over a 5-year period.Molecular epidemiology of Serratia marcescens in two hospitals in Gdańsk, Poland, over a 5-year period.
PublicationW pracy badano zmiany populacji Serratia marcescens w ciągu 5 lat w dwóch szpitalach klinicznych Gdańska. Posłużono się wartościami MIC, wynikami typowania genetycznego RAPD-PCR, PFGE i nową metodą ADSRRS-fingerprinting oraz analizą beta-laktamaz o rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL). Dzięki określeniu lekowrażliwości na najnowsze antybiotyki beta-laktamowe wykryto fenotypy wykazujące derepresję cefalosporynazy AmpC u 23%...
-
Waldemar Kamiński prof. dr hab. inż.
People1978 - 1985 The Office for Geodesy and Rural Areas in Elbląg 1985 - 2017 University of Warmia and Mazury in Olsztyn 2017 - present Gdańsk University of Technology Science specialisation: non-standard geodetic calculations
-
Pomorska Konferencja Open Science. Kierunek – Otwarta Nauka
EventsKonferencja dotycząca m.in. otwartych repozytoriów, publikowania Open Access, otwartych danych badawczych, Open Access w programach grantowych i politykach krajowych.
-
Sposób otrzymywania oleju ze śliwki mirabelki Prunus domestica L.
InventionsPrzedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania oleju z pestek śliwki mirabelki. Olej ma właściwości prozdrowotne, nadaje się do smażenia w wysokich temperaturach. Charakteryzuje się wysoką zawartością związków biologicznie aktywnych tj. kwasów tłuszczowych i tokoferoli-główna forma witaminy E.