Filters
total: 31630
filtered: 18368
-
Catalog
- Publications 18368 available results
- Journals 62 available results
- Conferences 1 available results
- Publishing Houses 22 available results
- People 796 available results
- Inventions 155 available results
- Projects 290 available results
- Laboratories 27 available results
- Research Teams 63 available results
- Research Equipment 42 available results
- e-Learning Courses 2706 available results
- Events 513 available results
- Open Research Data 8585 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI WYKONYWANEJ OSOBIŚCIE
-
Badania nowego czujnika wilgotności z filmem polimerowym
PublicationW pracy przedstawione zostały wyniki pomiarów widm impedancji czujników wilgotności z epoksydowymi filmami polimerowymi, zawierającymi czułe na wilgoć czwartorzędowe sole amoniowe. Filmy spreparowano z polietylenoiminy (PEI), usieciowanej przy pomocy eteru diglicydylowego 1,4-butanodiolu (BDDGE) z dodatkiem chlorku trójmetyloamoniowoglicydylowego (GTMAC).
-
Szybkie szacowanie zasięgu stacji bazowej standardu IEEE 802.16-2004
PublicationW pracy przedstawiono procedurę szacowania zasięgu stacji bazowej standardu IEEE 802.16-2004. Procedura polega na wykonywaniu serii pomiarów cišgłych po ustalonej trasie tworzacej siatkę. Dzięki temu możliwa jest aproksymacja obszaru, w którym system zapewnia łšcznoć. Do pomiarów wykorzystywany jest wyłšcznie standardowy sprzęt kliencki (terminal). Praca zawiera również omówienie problematyki wykonywania takich pomiarów oraz odpowiedniej...
-
Obliczenia numeryczne w analizach hydraulicznych istniejących systemów kanalizacji deszczowej i mieszanej z wykorzystaniem programu TFD (Tube Flow Drain)
PublicationProgramowanie inżynierskie jako nieodłączny element prac związanych z optymalizacją istniejących układów sieci kanalizacji deszczowej. Obliczenia numeryczne stosowane w programie TFD (Tube Flow Drain) znacznie przyspieszyły proces wykonywania obliczeń hydraulicznych w zamkniętych kanałach grawitacyjnych o przekroju kołowym. Możliwość wykonania szybko i niezawodnie, sprawdzenia wpływu zmiennych (np.. Kalkulacje w autorskim programie...
-
System bazodanowy wspomagający gospodarkę księgowo-finansową w firmie handlowej
PublicationKomputerowe systemy bazodanowe wykorzystywane są do wspomagania zarządzania w firmach, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. Są to podstawowe narzędzia komputerowe wspomagające bieżącą i przyszłą działalność firm. W artykule zaprojektowano i wdrożono relacyjną bazę danych dla hipotetycznej firmy, zajmującej się kupnem i sprzedażą łożysk. Bazę danych zaimplementowano w środowisku Microsoft Access.
-
Działania firm w organizacji EURO 2012 w rejonie Gdańska a środowisko naturalne
PublicationW pracy przedstawiono analizę wpływu działalności przedsiębiorców w przygotowaniach do turnieju finałowego mistrzostw Europy w roku 2012 w Gdańsku. Omówiono aktualny stan gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami w rejonie Trójmiasta i stwierdzono brak zagrożeń dla środowiska naturalnego związanych z działalnością firm przed i w trakcie Euro 2012. Przedstawiono również zagadnienia związane z klimatem Gdańska i określono...
-
Business entrepreneur as a precondition for development of enterprise
PublicationAspekt ekonomiczny wolności gospodarczej jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania gospodarki rynkowej i charakteryzuje się łatwością podejmowania i prowadzenia działalnośći oraz brakiem ograniczeń jej zakresu. Mimo przedstawionych w ostatanich latach prób zmian polskiego prawodawstwa gospodarczego nie uzyskano istotnego postępu w zakresie zwiększenia swobody działalności gospodarczej.Warunkiem ekspansji i rozwoju gospodarczego...
-
Wykorzystanie zjawiska sorpcji w opracowaniu nowych technik izolacji analitów organicznych z mediów gazowych oraz ciekłych z zastosowaniem polidimetylosiloksanu.
Publication.
-
Efektywność usuwania żelaza, manganu i amoniaku z wód podziemnych na złożu "Filtralite" w porównaniu z tradycyjnymi materiałami filtracyjnymi
PublicationPrzedstawienie badań porównawczych materiałów filtracyjnych oraz omówienie rozwoju technologi uzdatniania wody w tym zakresie. Ocena przydatności materiału filtracyjnego "Filtralite" w usuwaniu żelaza, manganu i azotu amonowego. Wielomiesięczne badania porównawcze pracy dwóch kolumn filtracyjnych przeprowadzone w skali ułamkowo-technicznej na Stacji Uzdatniania Wody "Lipce" w Gdańsku. Porównanie skuteczności usuwania żelaza, manganu...
-
Pisemna opinia biegłego z dziedziny chemii analitycznej na okoliczności szczegółowo wskazane w postanowieniu z dnia 27 lipca 2009.
PublicationEkspertyza dla Sądu Okręgowego w Toruniu - Wydział Drugi Karny, na okoliczność sfałszowania oleju napędowego.
-
Pisemna opinia biegłego z dziedziny chemii analitycznej na okoliczności szczegółowo wskazane w postanowieniu z dnia 16 września 2009.
PublicationEkspertyza dla Sądu Rejonowego w Rawiczu - Wydział II Karny, na okoliczność sfałszowania benzyny.
-
Identyfikacja lotnych składników ścieków z instalacji oksydacji asfaltów z wykorzystaniem chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS)
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań nad identyfikacją lotnych związków organicznych występujących w ściekach z instalacji oksydacji asfaltów. Ścieki poddano deemulgacji, w celu usunięcia fazy organicznej, a następnie ekstrakcji dichlorometanem, w celu wyizolowania pozostałych w ściekach związków organicznych. Zidentyfikowano 30 związków organicznych oraz szereg n-alkanów, które pozostały w ściekach pomimo zastosowanej deemulgacji....
-
Optymalizacja parametrów procesu izolacji trwałych zanieczyszczeń organicznych z osadów dennych z uwzględnieniem formy ich występowania w środowisku wodnym
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących optymalizacji metodyki oznaczania związków z grupy PCB w próbkach osadów dennych wykorzystując 3 rozpuszczalniki różniące się siłą elucji, polarnością, temperaturą wrzenia oraz toksycznością: dichlorometan, toluen, heksan oraz 3 techniki ekstrakcji związków z grupy PCB z próbek osadów, różniące się m.in czasem ekstrakcji oraz "czynnikiem" wspomagającym ekstrakcję. W wyniku przeprowadzonych...
-
Dokumentacja oraz wnioski z badań belek hybrydowych w II etapie dla firmy H+H Polska sp. z o.o.
PublicationOpracowanie stanowi dokumentację oraz wnioski z badań belek nadprożowych o długości 3,0 m każda o przekroju poprzecznym belki hybrydowej
-
Stymulatory ekonomiczne i prawne polityki ekorozwoju dla turystyki
PublicationPomimo, iż środowisko zawsze stanowiło istotny aspekt podróży podróżujący rzadko odwołują się bezpośrednio do spraw ochrony przyrody. Proekologicznie nastawieni turyści, poszukujący tylko takich form wypoczynku, które można realizować bez naruszenia praw środowiska i wymagający od innych takich samych postaw nadal stanowią klientelę niszową i nie charakteryzują się dostateczną mocą konsumpcyjną aby wprowadzić istotne zmiany na...
-
Internet entrepreneurship in electronic business
PublicationZaproponowano klasyfikację przedsięwzięć Internetowych. Zaprezentowano szereg reprezentatywnych przykładów. Wyszczególniono poszczególne etapy rozwoju działalności gospodarczej w Internecie. Zwrócono uwagę zarówno na aspekty technologiczne, jak i formy pozyskiwania kapitału inwestycyjnego podwyższonego ryzyka. Artykuł może stanowić źródło odniesienia dla przedsiębiorców pragnących otworzyć działalność gospodarczą w Internecie lub...
-
Komputerowy system bazodanowy wspomagający zarządzanie w firmie KATMET-GA
PublicationKomputerowe systemy bazodanowe wykorzystywane są do wspomagania zarządzania w firmach, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. Są to podstawowe narzędzia komputerowe wspomagające bieżącą i przyszłą działalność firm. W artykule zaprojektowano i wdrożono relacyjną bazę danych dla firmy KATMET-GA zajmującej się skupem i sprzedażą odpadów elektronicznych. Bazę danych zaimplementowano w środowisku Microsoft Access.
-
Charakterystyka zjawiska przemytu na granicy polsko-rosyjskiej po wstąpieniu Polski do Uniii Europejskiej na przykładzie wybranych miejscowości przygranicznych
PublicationCelem artykułu jest charakterystyka przemytu w strefie przygranicznej Polski i Federacji Rosyjskiej - obwód kaliningradzki w pierwszej dekadzie XXI wieku. Rozdział został oparty na badaniach dokonanych przez autorkę na polsko -rosyjskich przejściach granicznych. Badania obejmują zagadnienia: powód zajmowania się przemytem, artykuły przemycane, przychody respondentów osiągane z przemytu, częstotliwość przekraczania granicy z Federacją...
-
Two technologies selected for metropolitan area
PublicationZastosowanie dwóch efektywnych technologii budowlanych, tj. jet grouting i pipe roofing, przedstawiono na przykładzie realizacji budowlanych w obszarze aglomeracji miejskiej. Technika jet grouting znalazła bardzo interesujące zastosowanie przy wykonywaniu szczelnych przesłon przeciwfiltracyjnych, które znacząco ograniczają napływ wody gruntowej do wykopu i umożliwiają przez to swobodne prowadzenie prac fundamentowych. Przedstawiona...
-
Franchising jako alternatywa dla niezależnej działalności gospodarczej.** 2002, 198 s. rys. tab. w rozdz. bibliogr. 204 poz. + 4 załącz. maszyn. Rozprawa doktorska (16.02.2002) PG Wydz. ZiE Promotor: dr hab. prof. PG, P. Dominiak
Publication.
-
Rozprawa doktorska: Nośność stalowych słupów złożonych z kształtowników giętych na zimno o przekroju poprzecznym otwartym z dodatkowymi gałęziami przylgowymi
PublicationW niniejszej pracy opisano zagadnienie wzajemnej współpracy gałęzi przylgowo złożonego słupa wykonanego z kształtowników wykonanych w technologii gięcia na zimno. Przedstawiono proces przygotowania eksperymentu laboratoryjnego wykonanego w skali naturalnej, przebieg badań oraz sposób wykonania modelu numerycznego w programie Abaqus. Wyniki analizy numerycznej porównano z wynikami eksperymentu. Na tej podstawie dokonano walidacji...
-
Analiza sztywności podatnego podparcia bocznego płatwii zimnogiętych dla pokrycia blachą trapezową oraz płytami warstwowymi z okładzinami z blachy trapezowej.
PublicationW związku z brakiem wytycznych na podstawie których można uwzględnić wpływ przekrycia z płyt warstwowych z obiema okładzinami wykonanymi z blachy trapezowej z rdzeniem styropianowym wykonano wstępne badania laboratoryjne. Celem była ocena sztywności połączenia płyt warstwowych z kształtownikami zimnogiętymi. Przeprowadzono analizę porównawczą pomiędzy połączeniem typowym z blachą trapezową oraz z różnymi wariantami połączeń płyty...
-
Porównanie aktywności przeciwutleniającej polifenoli zawartych w sokach z kapusty surowej i kiszonej oraz z cebuli, dodawanych do oleju rzepakowego
PublicationW sokach określono zawartość polifenoli (jako równoważniki wit. C lub katechiny - met. Folina-Ciocalteu. Sok z kapusty kiszonej zawierał ~9x10^-3^mg równ./mg s.m. soku a pozostałe po ~3x10^-3^ mg równ/mg s.m. soku. Aktywność przeciwutleniającą soków wyznaczono na podstawie testu w układzie β-karoten-kwas linolowy oraz testu DSC dla oleju rzepakowego. Stwierdzono, że pomimo 3krotnie wyższej zawartości polifenoli w soku z kapusty...
-
Zbiór zadań z odpowiedziami do ćwiczeń z elektroniki. [online]. [dostęp 2009.06.15]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ely.pg.gda.pl/kelime/
PublicationZadania obejmowały następującye zagadnienia: bierne elementy nieliniowe, diody , tranzystor bipolarny - układy polaryzacji, tranzystor unipolarny - układy polaryzacji, wzmacniacze oparte na tranzystorze bipolarnym, wzmacniacze operacyjne, wzmacniacze oparte na tranzystorze unipolarnym, źródła prądowe, filtry, generatory.
-
Jak leczymy pacjenta z nowo rozpoznaną amyloidozą łańcuchów lekkich pośredniego ryzyka? Rola doksycykliny w terapii amyloidozy z zajęciem serca
Publication -
Europejski projekt ADDPRIV Automatyczna interpretacja danych pozyskiwanych z obrazu dla potrzeb systemów monitoringu wizyjnego funkcjonujących z poszanowaniem prywatności osób
PublicationSystemy monitorowania bezpieczeństwa publicznego generują i przechowują ogromne ilości danych implikując wzrost prawdopodobieństwa użycia tych danych w sposób nieodpowiedni z punktu widzenia ochrony danych osobowych. W niniejszym referacie zaprezentowany jest europejski projekt ADDPRIV, który bezpośrednio odnosi się do kwestii poszanowania prywatności poprzez automatyczne rozpoznawanie istotności danych pochodzących z rozproszonego systemu...
-
Opinia Powdrożeniowa wystawiona przez Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej dla firmy EKOINBUD sp. z o.o. z Gdańska
PublicationWdrożenie nowej technologii w ramach inwestycji technologicznej finansowanej kredytem technologicznym. Rozpoczęcie produkcji towarów, będących wynikiem inwestycji technologicznej.
-
Bilansowanie KSE z udziałem procesu regulacji pierwotnej po wypadnięciu źródeł generacji rozproszonej. Cześć II: Synchroniczna praca KSE z UCTE.
PublicationReferat jest kontynuacją tematu o takim samym tytule, przy czym rozważana jest w nim praca synchroniczna KSE z UCTE. W referacie tym analizuje się proces bilansowania mocy po wypadnięciu źródeł generacji rozproszonej w ramach regulacji pierwotnej, w której biorą udział bloki wytwórcze w całym UCTE.
-
Zjawisko kawitacji hydrodynamicznej i akustycznej w połączeniu z zaawansowanymi procesami utleniania, jako skuteczne metody oczyszczania ścieków z produkcji asfaltów
PublicationW pracy doktorskiej przedstawiono wyniki badań nad zastosowaniem kawitacji hydrodynamicznej oraz akustycznej, wspomaganych zewnętrznymi odczynnikami utleniającymi (ozonem; nadtlenkiem wodoru; oraz ich mieszaniną – tzw. odczynnikiem peroxone) do obniżenia ładunku zanieczyszczeń ścieków rzeczywistych z produkcji asfaltów. Przeprowadzono szczegółową analizę zmian zawartości lotnych związków organicznych tlenu i siarki oraz porównano...
-
On the derivatives $\partial^{2}P_{\nu}(z)/\partial\nu^{2}$ and $\partial Q_{\nu}(z)/\partial\nu$ of the Legendre functions with respect to their degrees
PublicationWe provide closed-form expressions for the degree-derivatives $[\partial^{2}P_{\nu}(z)/\partial\nu^{2}]_{\nu=n}$ and $[\partial Q_{\nu}(z)/\partial\nu]_{\nu=n}$, with $z\in\mathbb{C}$ and $n\in\mathbb{N}_{0}$, where $P_{\nu}(z)$ and $Q_{\nu}(z)$ are the Legendre functions of the first and the second kind, respectively. For $[\partial^{2}P_{\nu}(z)/\partial\nu^{2}]_{\nu=n}$, we find that % \begin{displaymath} \frac{\partial^{2}P_{\nu}(z)}{\partial\nu^{2}}\bigg|_{\nu=n} =-2P_{n}(z)\Li_{2}\frac{1-z}{2}+B_{n}(z)\ln\frac{z+1}{2}+C_{n}(z), \end{displaymath} % where...
-
Wstępna ocena wielkości stężeń związków azotu i fosforu odprowadzanych z wodami powierzchniowymi do Zatoki Puckiej z terenu gminy Puck
PublicationThe ferilizers used in agriculture negatively affect the surface and groundwater quality. The Bay of Puck is a semi-closed part of the Gulf of Gdańsk, which is particularly vulnerable to eutrophication caused by the inflow of nutrient substances. The Bay is surrounded by the lands intensively used in agriculture. Also a number of touristic resorts is located on its coast. The streams and rivers carry the load of nitrogen and phosphorus...
-
Produkty prozdrowotne zawierające bioaktywne składniki soku z ziemniaka
Publication -
URUCHAMIANIE WSPARCIA Z SIŁ ZBROJNYCH RP DLA POLICJI
Publication -
Analiza płyt laminowanych z zastosowaniem zastępczych modeli jednowarstwowych
PublicationW pracy przedstawiono analizę porównawczą wybranych modeli obliczeniowych płyt warstwowych, zgodnych z koncepcjš zastępczego modelu jednowarstwowego (Equivalent Single Layer - ESL). Rozważono trzy modele bazujące na teorii ścinania pierwszego rzędu: dwa modele autorskie oraz model paneli laminowanych dostępny w systemie MSC/NASTRAN. Zróżnicowanie modeli wynika z odmiennego podejścia do tzw. korekty ścinania. Przeprowadzono obliczenia...
-
Z romantycznym uniesieniem : Józef Wojciech Gołuchowski (1797-1858)
PublicationW artykule przedstawiono podstawowe informacje o życiu i twórczości polskiego filozofa, przedstawiciela nurtu romantycznego, Józefa Gołuchowskiego oraz główne założenia i tezy jego myśli filozoficznej.
-
Ocena ważności parametrów modelu z wykorzystaniem sieci neuronowej
PublicationW pracy przedstawiono sposób oceny wpływu występowania parametrów modelu na jego dokładność. Sposób polega na wykorzystaniu sztucznych sieci neuronowych. Jako przykład wykorzystano obliczenia parametrów przepływowych elementu pneumatycznego.
-
Wizualizacja pomiarów z mobilnego systemu monitoringu zanieczyszczeń powietrza
PublicationArtykuł stanowi omówienie różnych możliwych podejść do wizualizacji pomiarów wykonywanych przez urządzenie zainstalowane na poruszającym się po mieście pojeździe. Jest on podsumowaniem nadzorowanych przez autora studenckich prac projektowych, których celem było rozpoznanie możliwości wizualizacyjnych współczesnych technologii dla potrzeb grantu badawczego pt. Mobilny system ekspertowy do badania i analizy zanieczyszczeń powietrza...
-
Model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności
PublicationW rozdziale przedstawiony został model systemu zarządzania wiedzą, w którym uwzględniono aspekty wiarygodności. Dla zaprezentowanego modelu opisane zostały również metody definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej oraz wnioskowania względem wiedzy wzbogaconej o informacje na temat wiarygodności. Na początku model definiuje "ontologię wiarygodności" - ontologię, która pozwala przypisać pewne zbiory cech do konkretnych asercji....
-
Planowanie realizacji zadań zgodnie z koncepcją łańcucha krytycznego
PublicationW artykule przedstawiono metodę łańcucha krytycznego CCPM, zgodną z Teorią Ograniczeń, która pozwala zaplanować projekt i poprzez skuteczną koncentrację na ograniczeniu i efektywną kontrolę wykonania przedsięwzięcia, chronić terminowość całego planu, a nie poszczególnych zadań. Scharakteryzowano łańcuch krytyczny, bufory czasowe, ich lokalizację oraz pełnioną rolę przy eliminowaniu strat w budowie planu i w procesie kontroli przedsięwzięcia....
-
Skuteczność wydzielania białek z serwatki metodą separacji pianowej
PublicationProwadzono badania nad odzyskiwaniem białek z serwatki metodą separacji pianowej. Zbadano wpływ parametrów procesowych na przebieg i wynik końcowy flotacji. Stwierdzono znaczący wpływ prędkości przepływu powietrza oraz pH roztworu na wartości współczynnika wzbogacenia oraz stopnia wyflotowania.
-
Self-adwokatura jako forma wolontariatu osób z niepełnosprawnością
PublicationSelf-advocacy is both a competence necessary for independent adult life and a form of activity of people with disability in terms of exercising their rights to self-determine. It is also a form of social inclusion and participation, often having a character of volunteer engagement of people with disability in work for their minority group. Although the access of people with disability to the sphere of supporting other people...
-
Badania empiryczne związane z ewolucją języków - wybrane zagadnienia
PublicationAlthough language evolution is an area in science yet to be developed, its foundations lay on empirical research. The aim of this article is to present three categories of ways to get empirical data on language evolution: observing language in laboratory, monitoring animal communication and analysing pidgins and creoles. The part of the paper about language in laboratory bases on English-language articles presenting the experiments...
-
Optimal Multivariable Control for Modified Z-source Based IPT
Publication -
Sprawozdanie z XI Konferencji Czasopisma „Palliative Medicine in Practice”
Publication -
Maszyna synchroniczna z regulacją strumienia w osi poprzecznej
PublicationOpisano wybrane cechy prądnicy synchronicznej z dwoma uzwojeniami wzbudzenia o napędzie z silnikiem wysokoprężnym. Taki napęd powoduje pulsacje wielkości elektromechanicznych prądnicy. Zastosowanie dodatkowego uzwojenia umożliwia ograniczenie wpływu pulsacji momentu silnika napędowego na przebieg wielkości elektromechanicznych prądnicy.
-
Synteza i właściwości poliuretanów otrzymanych z surowców odpadowych
PublicationPrzedstawiono sposób otrzymywania glikolizatów z odpadowych wyrobów wykonanych z lanych elastomerów uretanowych oraz wyniki prób wykorzystania tych glikolizatów jako monomerów w syntezie poliuretanów. Glikolizaty uzyskiwano w reakcji glikolu etylenowego z rozdrobnionym materiałem pochodzącym z wycofanych z eksploatacji listew poliuretanowych. Stosunek masowy odpadowego elastomeru uretanowego do glikolu zmieniano od 1:2 do 10:1....
-
Influence of the improved reduction technique on superconductivity in Nd1.85Ce0.15Cu1+_yO4-z
PublicationW pracy opisano zmodyfikowany proces redukcji próbek ceramicznych NCCO oraz jego wpływ na właściwości nadprzewodzące związku. Uzyskano dobre właściwości nadprzewodzące dla próbek z 2% niedoborem Cu oraz bardzo dobre wyniki dla próbek z 2% nadmiarem Cu.
-
Predyktory upadłości spółek z o.o. oraz spółek akcyjnych
PublicationW artykule tym skupiono się na rozważaniach nad możliwością wykorzystania w modelu sztucznych sieci neuronowych prognozowania upadłości przedsiębiorstw różnych wskaźników finansowych w zależności od formy prawnej analizowanej firmy. Autor przeprowadził badania charakteryzujące się różnymi zmiennymi wejściowymi do modelu prognozowania upadłości firm. Celem tych badań było znalezienie wskaźników finansowych charakteryzujących się...
-
Projektowanie inteligentnych instalacji elektrycznych z wykorzystaniem programu ETS
PublicationJednym z systemów inteligentnych dedykowanych do budynków mieszkalnych oraz użyteczności publicznej jest system Europejskiej Magistrali Instalacyjnej KNX/EIB. Jest to system zdecentralizowany pozwalający, poprzez zmianę oprogramowania, na zmianę funkcji i parametrów urządzeń istniejących w danym budynku, bez konieczności przebudowy instalacji. Projektowanie instalacji i programowanie urządzeń odbywa się za pomocą specjalistycznego...
-
Zmodyfikowane sterowanie silnikiem indukcyjnym zasilanym z falownika prądu
Publication.
-
Uszkodzenia stalowego zbiornika z dachem stałym wkutek nadciśnienia
PublicationW artykule opisano sposób zniszczenia dachu zbiornika wskutek działania podciśnienia oraz zaprezentowano wyniki przeprowadzonych analiz numerycznych.