Search
Filters
total: 2365
filtered: 2039
-
Catalog
- Publications 2039 available results
- Journals 2 available results
- People 122 available results
- Inventions 14 available results
- Projects 56 available results
- Laboratories 2 available results
- Research Teams 6 available results
- e-Learning Courses 70 available results
- Events 50 available results
- Open Research Data 4 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: ZWIĄZKI PSYCHOAKTYWNE
-
Nowe substancje psychoaktywne - nowe wyzwania analityczne
PublicationNowe substancje psychoaktywne stanowią poważny problem ekonomiczno-społeczny i zdrowotny ze względu na swoje właściwości psychoaktywne oraz uzależniające. Niejednokrotnie zdarza się, że właściwości fizykochemiczne oraz wpływ na organizm człowieka związków z grupy NPS nie są zbadane zanim trafią do nielegalnego obrotu. Wśród substancji należących do NPS wyróżnia się takie grupy chemiczne jak: syntetyczne kannabinoidy, katynony,...
-
Nowe substancje psychoaktywne. Cz. I. Współczesna sytuacja narkotykowa
PublicationGwałtowny wzrost liczby substancji wprowadzanych na rynek narkotykowy został zaobserwowany już pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Każdego roku syntezowane są nowe substancje jako analogi już istniejących, a ich ilość systematycznie rośnie. Niejednokrotnie wprowadzenie niewielkiej zmiany w strukturze związku może spowodować znaczne zmiany ich właściwości fizykochemicznych oraz psychoaktywnych. Nowe substancje psychoaktywne...
-
Związki cynoorganiczne
PublicationW rozdziale przedstawiono ogólny przegląd technik oznaczania pochodnych cynoorganicznych w osadach dennych. Zamieszczono również szczegółowy opis metodyki oznaczania tych związków opracowanej na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej w Katedrze Chemii Analitycznej. Polega ona na ekstrakcji analitów za pomocą roztworu kwasu octowego i octanu sodu w metanolu z dodatkiem odczynnika kompleksującego. Ekstrakcję prowadzi się w podwyższonej...
-
Naturalne związki organiczne.
PublicationNowoczesny podręcznik stanowiący kompendium podstawowych wiadomości o najważniejszych naturalnych związkach organicznych, takich jak: aminokwasy, peptydy, białka, cukry, lipidy, alkaloidy, steroidy, terpeny i terpenoidy. Omówono w nim właściwości chemiczne i fizyczne, działanie fizjologiczne oraz otrzymywanie i zastosowanie tych związków. Przedstawiono również najnowszeosiągnięcia naukowe dotyczące produktów naturalnych, m.in....
-
Niebiałkowe związki azotowe
PublicationNiebiałkowe związki azotowe powstają w żywności wskutek enzymatycznych prze-mian różnych substratów zawierających w swym składzie azot. Są wśród nichprzede wszystkim aminokwasy, peptydy, nukleotydy, tlenek trimetyloaminy orazaminy i ich pochodne. Wywierają one korzystny lub niepożądany wpływ na smak,zapach i barwę żywności, mogą służyć jako wskaźniki świeżości, lub mogą byćspożywane w nadmiernych ilościach, wywierać działanie...
-
Naturalne związki organiczne
PublicationNowoczesny podręcznik stanowiący kompendium podstawowych wiadomości o najważniejszych naturalnych związkach organicznych, takich jak: aminokwasy, peptydy, białka, cukry, lipidy, alkaloidy, steroidy, terpeny i terpenoidy. Omówiono w nim właściwości chemiczne i fizyczne, działanie fizjologiczne oraz otrzymywanie i zastosowanie tych związków. Przedstawiono również najnowsze osiągnięcia naukowe dotyczące produktów naturalnych, m.in....
-
Niebiałkowe związki azotowe
PublicationNiebiałkowe związki azotowe (NPN - non protein nitrogen) są grupą składników wchodzących w skład produktów żywnościowych ważną nie tylko z punktu widzenia producentów żywności, ale także dla specjalistów do spraw żywienia. Do grupy tej należą przede wszystkim wolne aminokwasy i krótkie peptydy, aminy, kwasy nukleinowe i nukleotydy oraz inne mało cząsteczkowe składniki zawierające azot (glikozydy cyjanogenne, alkaloidy, tiazole,...
-
Naturalne związki organiczne
PublicationKsiążka zawiera dwanaście rozdziałów merytorycznych, w których omówiono występowanie, właściwości, otrzymywanie i zastosowanie następujących naturalnych organicznych: aminokwasy, peptydy, białka, cukry, lipidy, alkaloidy, steroidy, kwasy nukleinowe, polifenole i flawonoidy, hormony owadzie i roślinne, terpenoidy i izoterpenoidy oraz związki sygnałowe (feromony).
-
Niebiałkowe związki azotowe
PublicationNiebiałkowe związki azotowe (ang. non protein nitrogen, NPN) są grupą składników wchodzących w skład produktów żywnościowych ważną nie tylko z punktu widzenia producentów żywności, lecz także dla specjalistów do spraw żywienia. Do tej grupy należą przede wszystkim wolne aminokwasy i oligopeptydy, aminy, kwasy nukleinowe i nukleotydy oraz inne mało cząsteczkowe składniki zawierające azot (glikozydy cyjanogenne, alkaloidy, tiazole,...
-
Nowe substancje psychoaktywne Cz. III. Syntetyczne katynony-charakterystyka, metody oznaczania i wyzwania analitycznje
PublicationSyntetyczne katynony to druga co do liczebności (po syntetycznych kannabinoidach) grupa nowych substancji psychoaktywnych będących składnikiem dopalaczy zabezpieczanych przez policję w nielegalnym handlu. Substancje te po raz pierwszy wykryto w Europie w 2004 r., a do końca roku 2015 zidentyfikowano aż 103 nowe związki z tej grupy. Możliwość wprowadzania dodatkowych grup funkcyjnych w strukturę katynonu pozwala na niezwykle wiele...
-
Nowe substancje psychoaktywne CZ. II. SYNTETYCZNE KANNABINOIDY - CHARAKTERYSTYKA, METODY OZNACZANIA I WYZWANIA ANALITYCZNE
PublicationDo nielegalnego obrotu co roku trafiają nowe związki o działaniu psychoaktywnym. Dostęp do takich substancji nie jest trudny, gdyż są one łatwo dostępne w wielu krajach, głównie w sklepach internetowych. Ponadto, organy ścigania i wymiar sprawiedliwości nie nadążają z wprowadzaniem tych substancji na listy substancji zakazanych przez co ich kontrola jest bardzo utrudniona. Syntetyczne kannabinoidy to grupa związków chemicznych,...
-
Związki endokrynne w środowisku. Problemy i wyzwania cz. II Wykrywanie i oznaczanie związków endokrynnych i/lub endokrynności próbek
PublicationOdkrycie istnienia w środowisku mikrozanieczyszczeń, do których należą między innymi związki z grupy EDC, spowodowało konieczność opracowania i wdrożenia nowych metod do praktyki analitycznej. Jedną z nich są nabierające coraz większego znaczenia techniki immunoanalizy. Mimo, iż nie są one rozwiązaniem nowym, ponieważ od dawna z powodzeniem stosuje się je w analizie klinicznej, mają wiele zalet pozwalających na wykorzystanie...
-
Niebiałkowe związki azotowe. Rozdział 8
PublicationAzot związków niebiałkowych stanowi od kilku do kilkudziesięciu procent ogólnej ilości azotu w różnych surowcach żywnościowych. Wskutek enzymatycznych i chemicznych przemian w czasie przechowywania i przetwarzania zmienia się udział i skład tych związków. Niebiałkowe związki azotowe uczestniczą w tworzeniu zapachu i smaku produktów żywnościowych, niektóre z nich, np. histamina są szkodliwe dla zdrowia, inne np N-nitrozoaminy lub...
-
Związki wpływające na smak żywności
PublicationRozdział opisuje klasyfikację i potencjatory smaków, a także wpływ obróbki surowców na właściwości sensoryczne produktów spożywczych.
-
Związki makrocykliczne zawierające ugrupowanie azowe. Azorezorcareny
Publication -
Szkodliwe związki powstające wskutek przemian sacharydów
PublicationW rozdziale opisano zagadnienia związane ze zdrowotnymi aspektami spożywania sacharydów, scharakteryzowano alternatywne substancje słodzące oraz przedstawiono interakcje sacharydów z innymi składnikami żywności.
-
Związki endokrynne w środowisku: problemy i wyzwania
PublicationPoszczególne elementy środowiska od wielu lat było traktowane jako miejsce zrzutu substancji stanowiących odpady bądź też produkty uboczne procesów produkcyjnych i/lub dóbr konsumpcyjnych. Zanieczyszczenia rozpoznane przez naukowców podlegają regulacjom prawnym podającym dopuszczalne poziomy ich istnienia w środowisku. Istnieją jednak grupy związków o których istnieniu wiemy a których niebezpieczny charakter naukowcy zaczynają...
-
Pochodne oleju makowego jako związki biologicznie czynne
PublicationW pracy przebadano skład kwasów tłuszczowych oleju makowego z nasion maku niskomorfinowego (Michałko, Agat, Mieszko, Zambo, Rubin i Przemko) i wysokomorfinowego (Lazur). Do dalszych badań wybrano olej makowy odmiany Michałko ze względu na wysoką zawartość kwasu linolowego (72,8%), niską zawartość kwasu oleinowego (12,6%) i kwasu linolenowego (0,8%). Kwasy nasycone głównie palmitynowy (11,3%) mogą być usunięte w odrębnym postępowaniu....
-
Związki biologicznie aktywne w żywności i napojach
PublicationJuż od dłuższego czasu daje się zauważyć wzrost zainteresownia związkami biologicznie aktywnymi w żywności (szczególnie pochodzenia roślinnego) oraz napojach i sokach. W wielu ośrodkach naukowych trwają badania ukierunkowane na określenie aktywności przeciwutleniającej badanych próbek oraz oznaczenie zawartości polifenoli i innych związków o właściwościach przeciwutleniających (m.in. witaminy C oraz tokoferoli). W pracy przedstawiono...
-
Akrydyny jako związki aktywne przeciwnowotworowo = Acridines as antitumor drugs
PublicationAkrydyny należą do grupy policyklicznych związków heteroaromatycznych. Wykazują szeroki zakres aktywności biologicznej obejmujący aktywność przeciwpierwotniakową, przeciwbakteryjną,przeciwwirusową i przeciwnowotworową. Pochodne akrydyny o działaniu przeciwnowotworowym wykazują zróżnicowany mechanizm działania na poziomie molekularnym. Z uzyskanych dotychczas danych wynika, że jednym z podstawowych etapów działania jest tworzenie...
-
Substancje groźne, niebezpieczne i pożyteczne. Tom 2. Związki organiczne
PublicationStreszczenie W drugim tomie prezentowanej książki przedstawione zostały informacje nt. związków organicznych, ich występowania, otrzymywania, właściwości oraz zagrożeń jakie one stwarzają, a także korzyści, jakich dostarczają. Do związków organicznych zaliczane są te substancje, które zawierają atom lub atomy węgla, z pewnymi wyjątkami (szczegóły w książce). Szacunkowo, liczba znanych związków organicznych sięga kilkudziesięciu...
-
Związki pomiędzy cechami demograficznymi kobiet a zmiennymi dotyczącymi personalizacji produktu
PublicationW artykule skupiono uwagę na temacie dotyczącym personalizacji produktu. Celem pracy jest zbadanie zależności pomiędzy cechami demograficznymi a zmiennymi dotyczącymi personalizacji. Cechy demograficzne obejmują: wiek, wykształcenie, osiągany dochód netto, miejsce zamieszkania, a zmienne dotyczące personalizacji zawierają: znajomość personalizacji, chęć dopasowywania produktów do indywidualnych potrzeb, chęć zakupu spersonalizowanych...
-
Substancje groźne, niebezpieczne i pożyteczne.Tom 1: Pierwiastki i związki nieorganiczne
PublicationLudzie od początku swojego istnienia byli narażeni na działanie szkodliwych substancji chemicznych. Pierwotnie były to groźne dla życia opary wulkaniczne, toksyczne minerały – takie, jak arszenik, rudy ołowiu czy rtęci, szkodliwe metabolity wtórne (toksyny) wytwarzane przez mikroorganizmy, rośliny i zwierzęta, a także produkty spalania substancji organicznych, w tym dymy z palących się lasów czy stepów, zawierające czad, dioksyny,...
-
Monitorowanie i mapowanie zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego przez związki z grupy BTEX na obszarze aglomeracji Trójmiejskiej (próba zastosowania technik sztucznej inteligencji do prognozowania poziomów stężeń związków z grupy BTEX).
PublicationW efekcie przeprowadzonych badań potwierdzono przydatności techniki dozymetrii pasywnej wykorzystywanej na etapie izolacji i wzbogacania analitów do uzyskania długoterminowej (długofalowej) informacji o poziomie stężeń zanieczyszczeń z grupy BTEX w powietrzu atmosferycznym na terenie aglomeracji Trójmiejskiej.Stwierdzono iż stężenia monitorowanych związków uzyskane z wykorzystaniem techniki dozymetrii pasywnej na etapie pobierania...
-
Związki organiczne, ich źródła emisji i wpływ na jakość powietrza wewnętrznego
PublicationCałkowite wyeliminowanie związków organicznych z powietrza wewnętrznego jest niemożliwe. Z tego powodu oprócz prognozowana poziomu stężeń analitów z grupy lotnych związków organicznych na podstawie znajomości parametrów kształtujących jakość powietrza wewnętrznego konieczna jest również kontrola poziomu stężeń tych związków w powietrzu wewnętrznym. Scharakteryzowanie składu chemicznego zanieczyszczeń powietrza wewnętrznego oraz...
-
Lotne związki chlorowcoorganiczne w strumieniach ścieków i wody procesowej zakładu przemysłowego
PublicationLotne związki chlorowcoorganiczne ze względu na swoje właściwości toksyczne, kancerogenne, mutagenne stanowią grupę zanieczyszczeń organicznych, której chemicy analitycy poświęcają wiele uwagi. Pomimo faktu, że dostępne dane literaturowe zapewniają możliwość dokładnego opisu losu środowiskowego ksenobiotyków należących do tej grupyzwiązków, wciąż istnieje potrzeba prac badawczych w tym zakresie, jak również w zakresie określenia...
-
Lotne związki organiczne w wodzie - występowanie oraz metody izolacji i oznaczania
PublicationOpisano źródła zanieczyszczeń wody powierzchniowej i wody do picia lotnymi związkami organicznymi w tym: lotnymi związkami fluorowcoorganicznymi i ropopochodnymi a także zagrożenia jakie stwarzają te związki oraz metody ich izolacji i oznaczania. Przedstawiono schemat technik izolacji i oznaczania końcowego. Opisano m.in: metodę wykorzystującą bezpośrednie dozowanie próbki wody do kapilarnej kolumny chromatograficznej oraz metody...
-
Fotoprzewodnictwo elektroluminezujących związków organicznych
Publication.
-
Analityka specjacyjna związków metaloorganicznych
PublicationOmówiono ogólne założenia i problemy chemicznej analityki specjacyjnej zwią-zków metaloorganicznych. Przedstawiono zagadnienia związane z definicją celuanalizy, pobieraniem, konserwacją, przechowywaniem, przygotowaniem próbek,rozdzielaniem analitów oraz ich końcowym oznaczeniem. Opisano najczęściejwykorzystywane procedury analityki specjacyjnej i rodzaje stosowanych detek-torów.
-
Wpływ związku sieciującego na skurcz samoprzylepnych klejów silikonowych
Publication -
Biotransformation of abused synthetic cannabinoids, JWH-018 and JWH-073, by human cytochromes P450 and UDP-glucuronosyltransferases
PublicationZwiązki oznaczone symbolami JWH-018 i JWH-073 są syntetycznymi pochodnymi kanabinoidów, obecnymi w preparatach o działaniu psychoaktywnym (K2/Spice). Wcześniejsze badań wykazały, że u osób przyjmujących tzw. ''legalną marihuanę'', głównymi produktami biotransformacji obecnymi w moczu były hydroksylowe pochodne obu związków, jak również ich glukuronidy. W związku z tym celem prowadzonych badań było określenie roli poszczególnych...
-
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), Polichlorowane bifenyle (PCB), Lotne związki organiczne (VOC),Pestycydy.
PublicationW raporcie (2 wersje językowe) przedstawiono wyniki badań dorzecza rzeki Odry w ramach Międzynarodowego Programu Badań Odry (IOP) realizowanego w okresie 1997-2000 przez 12 jednostek badawczych z Polski i Niemiec. Badania były finansowane przez Federalne Ministerstwo Edukacji i Badań oraz Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej. Badaniom poddawano próbki wody, osadów dennych oraz zawiesiny pobierane w trakcie 8 kampanii...
-
ZWIĄZKI MIĘDZY GROMADZENIEM, UDOSTĘPNIANIEM I STOSOWANIEM INFORMACJI RYNKOWYCH PRZY KSZTAŁTOWANIU NOWYCH PRODUKTÓW
PublicationCelem artykułu jest określenie związków występujących między gromadzeniem, udo-stępnianiem i stosowaniem informacji rynkowych w kształtowaniu nowych produktów. Do osiągnięcia tego celu wykorzystano dane dotyczące 145 projektów wdrożenia nowych pro-duktów, które pochodziły z próby losowo dobranych krajowych przedsiębiorstw wysokiej techniki, zatrudniających powyżej 49 osób. Analizę danych oparto na modelach równań strukturalnych,...
-
Nowe potrójne związki w układzie RE2TGe3 (RE – ziemia rzadka, T – metal przejściowy)
PublicationCelem niniejszej pracy była synteza nowych związków międzymetalicznych z rodziny RE2TGe3, gdzie RE to metale ziem rzadkich, a T to metal przejściowy (Pd, Pt). Dokonano tego stosując metodę topienia w łuku elektrycznym. Za pomocą proszkowej dyfrakcji rentgenowskiej ustalono, że udało się otrzymać następujące materiały: Pr2Pd1.15Ge2.85, Sm2PdGe3, Tb2Pd1.25Ge2.85, Dy2Pd1.25Ge2.85, Ho2Pd1.3Ge2.7, Ce2Pt0.9Ge3.1, Pr2Pt1.15Ge2.85, Nd2PtGe3,...
-
Degradacja związków organicznych w środowisku
PublicationOmówiono drogi degradacji wybranych trwałych zanieczyszczeń organicznych wróżnych warunkach oraz przedstawiono metodyki analityczne które są wykorzys-tywane w tego typu badaniach.
-
Badania fotochemicznej degradacji związków organicznych.
Publication.
-
Związki endokrynne w środowisku. Problemy i wyzwania cz. I Emisja i los środowiskowy
PublicationWzrost świadomości dotyczącej niekorzystnego wpływu działalności człowieka na stan środowiska oraz dynamiczny rozwój technik analitycznych spowodował, że w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie problematyką związków zakłócających prawidłowe funkcjonowanie układu endokrynnego. W opracowaniu zamieszczono informacje o niektórych związkach z grupy estrogenów, ich losie środowiskowym oraz oddziaływaniu na organizmy żywe.
-
Wykorzystanie techniki odcisku palca w badaniach zanieczyszczeń środowiska przez ropę i związki ropopochodne
PublicationChoć wyniki uzyskiwane w wyniku zastosowania techniki odcisku palca maja jedynie charakter jakosciowy, to poprzez porownanie chromatogramów można uzyskać cenne informacje na temat źródła pochodzenia i wskazać na sprawcę zanieczyszczenia.
-
Genotoxic food components
PublicationW rozdziale omówiono szczegółowo występowanie, mechanizm powstawania, działanie oraz ryzyko chorób nowotworowych związane ze związkami rakotwórczymi występującymi w żywności.
-
Teoretyczne możliwości zastosowania dyfrakcji wiązki laserowej do pomiaru ugięcia
PublicationW pracy podjęto próbę przedstawienia teoretycznych możliwości wykorzystania dyfrakcji wiązki laserowej w celu jednoczesnego wytworzenia kilku punktów świetlnych. Zaprezentowano niektóre z możliwych przypadków zastosowania rozbieżnych wiązek światła laserowego. Dla każdego przedstawionego przypadku podano rozwiązanie zagadnienia pomiaru przemieszczenia elementu. Zwrócono uwagę na wady i zalety przedstawionych zastosowań.
-
Mapowanie poziomu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego przez związki z grupy BTEX - prezentacja wyników pomiarów monitoringowych
PublicationW krajach Unii Europejskiej troska o jakość powietrza nabiera coraz większego znaczenia. W tym zakresie obowiązują liczne uregulowania prawne w postaci dyrektyw o charakterze międzynarodowym oraz polityki rozwoju regionalnego i lokalnego. Te akty prawne tworzą podstawy dla działań mających na celu polepszenie stanu jakości powietrza oraz jego ochronę. W krajach UE monitoring jakości powietrza jest podstawą określania działań mających...
-
Chromatograficzne metody rozdzielania związków optycznie czynnych.
PublicationPraca stanowi przegląd nowoczesnych metod i technik stosowanych w rozdzielaniu związków optycznie czynnych. Omówiono oraz porównano wszystkie typy chiralnych faz stacjonarnych dostępnych w handlu ze szczególnym uwzględnienniem mechanizmów ich działania.
-
Badanie zanieczyszczenia osadów portowych związkami cynoorganicznymi
PublicationTributylocyna (TBT) jest składnikiem farb przeciwporostowych, stosowanych przez przemysł stoczniowy do zabezpieczania powierzchni stalowych na statkach przed ich porastaniem przez glony i skorupiaki. TBT dostaje sie do środowiska podczas malowania oraz eksploatacji statków - zanieczyszczając w szczególności wody i osady portowe oraz glebę wokół suchych doków.
-
Organotin compounds in marine sediments
PublicationZwiązki cynoorganiczne są szeroko wykorzystywane w różnych sektorach gospodarki. Farby zawierające czynniki przeciwporostowe (biocydy), były wykorzystywane w ochronie przeciwkorozyjnej kadłubów statków i okrętów, są głównym źródłem emisji trójbutylo- i trójfenylocyny do środowiska morskiego.Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) wprowadziła w roku 2001 powszechny zakaz stosowania tych związków jako biocydów w powłokach malarskich....
-
Wyznaczanie orientacji przestrzennej wiązki akustycznej sonaru metodą trzech niewspółliniowych punktów
PublicationW artykule przedstawiono sposób wyznaczania orientacji przestrzennej wiązki akustycznej sonaru metodą trzech niewspółliniowych punktów
-
Geneza Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN i jego związki z ówczesnym Zakładem Historii Nauki
Publication -
Konferencja Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita „Dzień Jakości FarU”
PublicationPierwsza w historii Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita konferencja dla wzmocnienia potencjału dydaktycznego uczelni partnerskich odbyła się 9 czerwca br. na Politechnice Gdańskiej. Przedstawiciele 3 uniwersytetów FarU zapoznali się z ideą konsolidacji, wariantami uwspólniania działań w obszarach jakości kształcenia, wymienili się dobrymi praktykami dotyczącymi wdrażania innowacji dydaktycznych oraz społecznej odpowiedzialności...
-
Konwersje związków azotu w hybrydowym systemie hydrofitowym
PublicationCelem pracy było porównanie skuteczności usuwania związków azotu z warunkami w jakich ono zachodziło m.in: ładunek hydrauliczny i ładunek substancji organicznej oraz azotu, stężenia tlenu, potencjał utleniająco-redukujacych, dostępność łatwo-rozkładalnej substancji organicznej (źródło węgla). Ocena wyżej wymienionych parametrów może w sposób pośredni wykazać, które procesy są odpowiedzialne za usuwanie azotu w analizowanym HSH.Niespodziewanie...
-
Rola związków znaczonych izotopowo w analityce środowiskowej
PublicationEtap pobierania próbki oraz przygotowania jej do analizy często stanowią najtrudniejsze zadanie analityczne, które może być przyczyną niekontrolowanych strat analitów, a zatem i wzrostu niepewności oznaczania zawartości analitu. Dlatego wymagane jest kontrolowanie strat analitów na wszystkich etapach przygotowania próbki do analizy. Nie jest to jednak proste zadanie. Powszechnie stosowane techniki ekstrakcji analitów z próbek środowiskowych...
-
Problem związków rtęci odprowadzanych do systemów kanalizacyjnych
Publication