Filtry
wszystkich: 5109
-
Katalog
- Publikacje 3100 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 12 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 8 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 307 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 12 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 129 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 12 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 2 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 950 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 44 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 533 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: WIZERUNEK MIASTA
-
Wzajemna zależność procesów kurczenia i suburbanizacji na przykładzie miast niemieckich
PublikacjaProces kurczenia struktur miejskich związany jest ze zmianami kulturowymi. W Niemczech po zjednoczeniu proces ten przebiega w obu częściach Federaji odmiennie. W landach wschodnich pustoszeją historycznie ukszatłtowane kwartały miejskie i wielkie osiedla, a w landach zachodnich kurczenie dotyka glównie gminy wiejskie. W obu przypadkach odpływająca z miast ludność zasila strefę podmiejską wzmagając tempo procesu suburbanizacji....
-
„Gdańszczanie z Wilna” – 20. rocznica porozumienia miast
WydarzeniaPolitechnika Otwarta zaprasza na obchody 20-lecia podpisania porozumienia o współpracy Gdańska i Wilna. W Gmachu Głównym PG odbędą się m.in. prelekcje, wystawy, pokazy filmów i degustacja wileńskiej kuchni.
-
Zielono, niebiesko i energetycznie w miastach
PublikacjaArtykuł nawiązuje do zagadnienia wdrażania błękitno-zielonej infrastruktury w miastach, ze szczególnym uwzględnieniem aspektu gospodarowania wodami opadowymi oraz energetycznego.W artykule przedstawiono zalety obecności wody i zieleni w mieście oraz podano przykłady stosowanych rozwiązań inżynierskich, zarówno tych bardziej popularnych (w tym dachów zielonych i biosolarnych)., jak i rozwiązań eksperymentalnych, stanowiących ciekawą...
-
Struktury sieci transportu zbiorowego w miastach
PublikacjaPotrzeby przewozowe mieszkańców miast powinny być zaspokajane poprzez dopasowaną i sprawnie funkcjonującą sieć transportu zbiorowego. Planując sieć i decydując się jednocześnie na jej sposób funkcjonowania istotnym jest uwzględnienie podstawowych postulatów przewozowych mieszkańców. Ostateczny kształt tej sieci wynika jednak z dodatkowych czynników zarówno infrastrukturalnych, ekonomicznych, jak i wielu innych. Celem niniejszego...
-
Zarządzanie bezpieczeństwem ruchu drogowego w miastach
PublikacjaW artykule przedstawiono charakterystykę stanu brd wraz z identyfikacją głównych problemów i grup ryzyka w miastach. Scharakteryzowano systemy zarządzania brd, które obejmują struktury organizacyjne, planowanie, odpowiedzialność, zasady i procedury postępowania oraz zasoby (osobowe i finansowe) niezbędne do opracowania, wdrażania, realizowania i monitorowania przyjętej wizji i celów strategicznych w zakresie brd. Na tym tle zaproponowano...
-
Polityka transportowa w miastach i aglomeracjach
PublikacjaTransport należy do najważniejszych sektorów gospodarki. Znacząco przyczynia się do wzrostu gospodarczego, a także zapewnia wiele miejsc pracy. Zmiany w funkcjonowaniu współczesnego świata wymuszają zmiany także w polityce transportowej. Autorzy pokazali więc: założenia współczesnej polityki transportowej, paradygmaty rozwoju transportu w Unii Europejskiej, miejsce transportu w koncepcji zrównoważonego rozwoju, korytarze transportowe...
-
Dąbrówka Tyślewicz dr sztuki
Osoby -
Misja społecznie odpowiedzialnego uniwersytetu
PublikacjaW artykule przestawiono kilka uwag na temat znaczenia misji dla społecznej odpowiedzialności wspólczesnej uczelni
-
Metropolie ery cyfrowej- wpływ nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych na kształt współczesnego miasta = Digital metropolis - the impact of new information and communication technologies on contemporary city
PublikacjaDynamiczny rozwój technologii informacyjnych i cyfrowych zapoczątkowany w drugiej połowie XX wieku wpłynął na zmianę wizerunku współczesnego miasta. Coraz bardziej wyraźną rolę w jego tworzeniu zaczęły odgrywać fasady, powłoki budynków oraz fragmenty przestrzeni publicznych, w obrębie których zaczęto integrować pojawiające się innowacyjne technologie, potocznie zwane medialnymi. Powierzchnie architektoniczne wyposażone w nie...
-
URBAN MENTORING JAKO NOWA TECHNIKA WPRÓŁPRACY W PROCESIE PLANOWANIA PARTCYPACYJNEGO
PublikacjaW 25 lat od powrotu demokracji opierającej się o neoliberalny paradygmat rozwoju kraju, Polska przyjęła Krajową Politykę Miejską 2030. Wraz z ustawą o rewitalizacji w nowoczesny sposób określa ona pole współpracy władz samorządowych i administracji z mieszkańcami, przejście do drugiej fazy rozwoju społeczeństwa demokratycznego – mieszkańców współgospodarzy przestrzeni miast. Powolna ewolucja tej relacji, silnie obarczonej dziedzictwem...
-
Przyjazna miejskość kurortu innowacyjnego - studium przypadku
PublikacjaDefinicja przyjaznej przestrzeni publicznej we współczesnym środowisku miejskim mogłaby brzmieć: przestrzeń publiczna to szczególne, wyróżniające się fragmenty miasta, w których płynący czas aktualnych zdarzeń, przestrzeń przyrody, walory widokowe oraz istniejąca zabudowa i zagospodarowanie terenu budzą w odbiorcy pozytywne emocje, gdyż pozostają w wyczuwalnej dynamicznej równowadze. W kontekście tej definicji, należałoby zacząć...
-
Andrzej Klimczuk, „Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie mieszkańców miasta Białystok”, Wydawnictwo Wiedza i Edukacja, Lublin 2012
Publikacja -
Od 'Parker Morris Standards' do 'Building for Life': normatyw urbanistyczny jako narzędzie wartościowania przestrzeni miasta - doświadczenie krajów anglosaskich
PublikacjaArtykuł zawiera szkicową charakterystykę anglosaskich normatywów urbanistycznych (m.in. Parker Morris Standards oraz CABE Building for Life) oraz roli, jaką normatywy odgrywają w kształtowaniu jakości zamieszkania w zespołach zabudowy wielorodzinnej.
-
Dynamika przemian przestrzennych miasta i jej symulacja z wykorzystaniem modelu komórkowego na przykładzie rozwoju urbanistycznego aglomeracji gdańskiej
PublikacjaPrzedmiotem rozprawy jest zagadnienie dynamiki przemian przestrzennych miasta w ujęciu teorii samoorganizacji, która stanowi fragment matematycznej teorii systemów dynamicznych. Rozprawa poświęcona została poznaniu możliwości opisywania i symulacji history¬cznych przekształceń, aktualnych procesów przestrzennych i potencjalnych scenariuszy rozwoju złożonych miejskich układów osadniczych. Badania i prowadzone na ich podstawie...
-
Korporacja Guggenheima- globalny charakter sieci muzeów a tożsamość miasta = Guggenheim's Corporation- global character of museums' network vresus city identity
PublikacjaFundacja Solomona R. Guggenheima jest instytucją zajmującą się promowaniem współczesnej kultury wizualnej za pomocą organizowanych wystaw, badań, programów edukacyjnych oraz publikacji. Architektura obiektów wystawienniczych związanych z Fundacją, jest przedmiotem i zarazem pełni rolę środka promocji współczesnej sztuki. Status instytucji przewiduje globalną ekspansję, jednak dotychczas w gestii władz Fundacji znajdują się: siedziba...
-
The outdoor market places in the public spaces of a modern city = Miejsca handlu targowego w przestrzeni publicznej współczesnego miasta (vol.1)
PublikacjaNowadays the market in the public space has different meanings. One of the point of view concentrate on the market as a low attraction of the city, which make it more chaotic. Although there exist contrary point of view – to apply the outdoor markets and the fairs in the public space as a one of the main attraction dedicated for toursits and local people.
-
Poznajemuy fortyfikacje Gdańska.
PublikacjaW pracy przedstawiono znaczenie, jakie unikatowe na skalę europejską, zachowane fragmenty systemu fortyfikacji Gdańska mają dla budowy wizerunku miasta i miejskich zdarzeń i aktywności.
-
Rozwój małych miast w świetle wydatków inwestycyjnych - na przykładzie gmin miejskich województwa pomorskiego
PublikacjaArtykuł poświęcony jest ocenie możliwości rozwoju małych miast - gmin województwa pomorskiego przeprowadzonej na podstawie badań ich wydatków inwestycyjnych. Analizy poprzedzone zostały rozważaniami poświęconymi znaczeniu i interpretacji we współczesnej gospodarce następujących pojęć: małe miasto, czynniki i bariery rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia inwestycji dla procesu rozwoju. Badania zawarte w artykule nie zostały...
-
Dzielnica Reprezentacyjna Gdyni i jej współczesne interpretacje
PublikacjaKoncepcja gdyńskiej Dzielnicy Reprezentacyjnej zrodziła się w okresie międzywojennym i od tego czasu stale towarzyszy dziejom miasta. Kreowana wysiłkiem całego państwa morska stolica II Rzeczypospolitej miała stanowić jej "morską fasadę", znak wizualnej identyfikacji z morzem. Znak ten zawierał w sobie - zarówno w przenośni jak i dosłownie - element "otwarcia na morze" jako najważniejszy wyróżnik architektoniczno urbanistyczny...
-
EKSPERTYZA W ZAKRESIE POPRAWY DOSTĘPNOŚCI ZGODNIE Z ZARZĄDZENIEM PREZYDENTA MIASTA GDYNI NR 10740/13/VI/U Z DN. 17 MAJA 2013 W SPRAWIE PRZYJĘCIA STANDARDÓW DOSTĘPNOŚCI DLA MIASTA GDYNI. Dot. projektu budynku mieszkalnego wielorodzinnego w Gdyni ul. Rozewska.
PublikacjaOpracowanie dotyczy audytu dostępności projektu budynku mieszkalnego w Gdyni przy ul. Rozewskiej. Wskazania rozwiązań przestrzennych poprawiających dostępność obiektu do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
-
Wielkoskalarne przedsięwzięcia urbanistyczne jako element strategii przekształceń miast : przypadek terenów przydworcowych
PublikacjaArtkuł dotyczy zagadnienia wielkoskalarnych przedsięwzięć inwestycyjnych jako elementu polityki rozwoju współczesnych miast. Szczególny nacisk położono w nim na kwestie terenów pokolejowych i okołodworcowych jako potencjalnego miejsca lokalizacji tego typu załozeń.
-
Konstruktywna i destruktywna rola transportu w kształtowaniu treści i formy miast
PublikacjaW artykule przedstawiono tendencje rozwoju systemów transportowych polskich miast.
-
Analiza hydrauliczna istniejącego układu kanalizacji mieszanej na przykładzie jednego z miast
PublikacjaWyniki analiz kanalizacji mieszanej na przykładzie miasta średniej wielkości. Kanalizacja funkcjonuje zarówno w systemie ogólnospławnym jak też rozdzielczym. Jako podstawę analiz przyjęto wymagania aktualnej normy oraz wytycznej A118. Wykazano istotne braki zarówno w odniesieniu do znajomości istniejących elementów systemu, jak też przepustowości kanałów. Wykazano celowość przebudowy kanalizacji na rozdzielczą o rozbudowanej retencji...
-
Narracje o świeżej traumie. Upamiętnianie ataków terrorystycznych w krajobrazie codziennym miast
PublikacjaRecent trauma Narratives: commemorating terrorist attacks in Everyday cityscape Contemporary city incidentally becomes a non-accidental target of acts violating the primary sense of security and safety. The fundamental assumptions about so- cial and interpersonal interactions that guarantee social life are severely disturbed. These events, primarily the ones related to terrorist attacks, leave in social memo- ry traces associated...
-
Rola ocen środowiskowych w kształtowaniu infrastruktury miast na przykładzie komunikacji drogowej
PublikacjaArtykuł prezentuje rolę procedury oceny oddziaływania na środowisko w planowaniu, realizacji i funkcjonowaniu systemów infrastruktury technicznej miast, na przykładzie komunikacji drogowej. Drogi zostały uznane za najbardziej konfliktogenny element infrastruktury miejskiej, który ma swoje odbicie w krajobrazie układów zurbanizowanych. Jednocześnie krajobraz, będący zjawiskiem łączącym aspekty materialne i niematerialne, którego...
-
Energetyka z odnawialnych i nieodnawialanych źródeł (1)Koegzystencja za,miast rywalizacji
PublikacjaOmówienie wpływu rewolucji przemysłowej (naukowo-technicznej, elektronicznej, informatycznej) na wzrost konsumpcji energii oraz na postępującą dewastację środowiska.
-
Ryszard Strzelecki prof. dr hab. inż.
Osoby -
Nieznane projekty Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni (1938-1960)
PublikacjaIdea budowy Dzielnicy Reprezentacyjnej Gdyni ma tak długą historię jak samo miasto i towarzyszy mu praktycznie do dzisiaj. Jest też ciekawym probierzem nie tylko ewolucji myśli estetycznej w urbanistyce XX wieku, ale i koncepcji dotyczących kreowania roli morza w przestrzennym wizerunku miasta. Taka perspektywa określała rozmach z jakim w latach trzydziestych projektowano część reprezentacyjną zespołu. Miała on wówczas pełnić rolę...
-
ELEMENTY ZARZĄDZANIA OPERACYJNEGO RUCHEM DROGOWYM W MIASTACH
PublikacjaZwiększenie rangi zarządzania operacyjnego wynika z nacisków na szeroko rozumianą jakość, ciągłe doskonalenie oraz postrzegania organizacji jako takiej, która może odnieść sukces tylko wtedy, gdy wytwarza produkty, których oczekują klienci. Również w przypadku zarządzania ruchem drogowym w miastach zagadnienie zarządzania operacyjnego nabiera coraz większego znaczenia, gdyż każdy zarządzający ruchem powinien dostarczać produkt...
-
Telematyka w logistycznym zarządzaniu transportem w miastach
Publikacja -
Transformacje przestrzeni portowych w wybranych miastach skandynawskich
PublikacjaProblemy przekształceń przestrzeni w miastach portowych. Ewolucja portów skandynawskich. Transformacje przestrzeni powstałej po nieczynnych terenach portowo - stoczniowych. Różne strategie postępowania - charakterystyczne różnice pomiędzy Kopenhagą a Malmoe.
-
SYSTEMY AUTOMATYCZNEGO WYKRYWANIA ZDARZEŃ NIEPOŻĄDANYCH W MIASTACH
PublikacjaPierwsze systemy automatycznego wykrywania incydentów pojawiały się na amerykańskich drogach już w drugiej połowie ubiegłego wieku. Obecnie obserwujemy wiele przykładów wdrożeń metod Inteligentnych Systemów Transportu w Polsce, które także stwarzają szanse na zarządzanie zdarzeniami niebezpiecznymi i ich wykrywanie zarówno na drogach zamiejskich, jak i w sieciach ulicznych obszarów zurbanizowanych. W referacie przedstawiono przegląd...
-
Projektowanie zagregowanych KPI jako metoda implementacji procesów decyzyjnych w zarządzaniu Smart Cities
PublikacjaCelem artykułu jest prezentacja koncepcji pomiaru wydajności procesów zarządzania miastem z wykorzystaniem koncepcji zagregowanych KPI. W zarządzaniu organizacjami, a w konsekwencji stosowania wspólnych ram projektowych również w zarządzaniu miastami stosuje się powszechnie silosowe KPI obrazujące stany procesów organizacji/miasta. Pojawia się więc pytanie na ile proponowane w artykule zagregowane KPI mogą być stosowane w procesach...
-
Architektura współczesnego muzeum i jej znaczenie dla tożsamości krajobrazu miasta = The Architecture of Contemporary Museum and its Significance for the Identity of the Urban Landscape
PublikacjaArtykuł dotyczy architektury współczesnych muzeów, które pod koniec XX w. przeszły znaczący rozwój jako instytucje publiczne. Oprócz specyficznych wymagań technicznych, funkcjonalnych, estetycznych i kulturowych, ich charakterystyczną cechą jest wzrastające zapotrzebowanie na przestrzeń dodatkową służącą edukacji, odpoczynkowi, rozrywce i strefie komercyjnej (handlu i usług). Atrakcyjna przestrzeń publiczna zapewnia dostęp do wszystkich...
-
Ekspertyza dla Rady Dzielnicy Gdańsk Osowa - w sprawie wniosku do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Gdańska
PublikacjaEkspertyza posłużyła jako podstawa do sporządzenia Uchwały Rad Dzielnic do Studium nr XI/24/2015 z dnia 9 grudnia 2015 w sprawie wniosków do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Gdańska
-
Urban regeneration vs. urban sprawl - is the ''compact city'' possible?
PublikacjaArtykuł dotyczy zagadnień zrównoważonego rozwoju miast i konceptu ''miasta kompaktowego''. Poruszone zostały zagadnienia zasad urbanistycznych współczesnego rozwoju miasta oraz problem rewitalizacji urbanistycznej.
-
Konkurencyjność regionów w świetle nowej gospodarki - rolatechnologii informacyjnych
PublikacjaW pracy przedstawiono zagadnienia związane z rolą IToraz zintegrowanych systemów informacyjnych wspomagających zarządzaniemiastem, ich wpływ na konkurencyjność oraz rozwój miast i regionów wnowej gospodarce. Zwrócono uwagę na możliwości wykorzystania technikinformacyjnych oraz systemów wspomagających zarządzanie miastem, takich jak: mapy numeryczne, SIP czy GPS. Przewaga konkurencyjna kraju, regionu, miasta jak i przedsiębiorstwa...
-
Pomorska Konferencja Open Science. Kierunek – Otwarta Nauka
WydarzeniaKonferencja dotycząca m.in. otwartych repozytoriów, publikowania Open Access, otwartych danych badawczych, Open Access w programach grantowych i politykach krajowych.
-
Dorota Wojtowicz-Jankowska dr hab. inż. arch.
OsobyStarszy wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. W latach 1996 – 2014 pracowała w Katedrze Użyteczności Publicznej, a obecnie jest zatrudniona w Katedrze Projektowania Środowiskowego. W roku 2006 uzyskała tytuł doktora. Od roku 2011 jest członkiem POIA RP. W latach 2014 – 2017 była członkiem Rady Wydziału. W pracy badawczej zajmuje się problematyką związaną z przestrzeniami ekspozycyjnymi. W obszarze jej zainteresowań...
-
Hamburg : The European Green Capital Award 2011 : miasto o zrownoważonym rozwoju, przyjaznym środowisku naturalnemu
PublikacjaW roku 2011 nagrodę "The European Green Capital Award" otrzymał Hamburg, jako miasto, które ustanowiło kompleksowy program ochrony klimatu oraz w sposób ekologiczny rozwiązuje liczne problemy wiążące się z zarządzaniem metropolią. Publikacja przedstawia różnorodne inicjatywy miasta na rzecz ochrony środowiska: od przyjaznego transportu publicznego po rozbudowę terenów zielonych. Miasto wyznaczyło sobie ambitny cel redukcji emisji...
-
Gospodarowanie przestrzenią a polityka równoważenia rozwoju
PublikacjaArtykuł dotyczy zagadnienia równoiważenia polityki rozwoju przestrzennego miast. Zawarto w nim odniesienia do problematyki rewitalizacji miast oraz p[romocji ''miasta kompaktowego''.
-
Gospodarowanie przestrzenią a polityka równoważenia rozwoju
PublikacjaArtykuł dotyczy zagadnienia równoiważenia polityki rozwoju przestrzennego miast. Zawarto w nim odniesienia do problematyki rewitalizacji miast oraz p[romocji ''miasta kompaktowego''.
-
Przestrzenie publiczne Starych Miast przed II Wojną Światową i po powojennej odbudowie
PublikacjaDzisiejszy krajobraz miast jest zapisem ich wielowiekowej historii. Autor przedstawia ewolucje staromiejskich przestrzeni publicznych miast Polski od początku ich powstawania. Opisuje skutki działań II Wojny Światowej w świetle socjologicznym i urbanistycznym, by na tym tle przedstawić modele pierwszych odbudów starych miast i charakter przynależnych im przestrzeni publicznych. Na przykładzie Starego Miasta Słupska autor rozróżnia...
-
Czynniki rozwojowe w dokumentach strategicznych miast powiatowych na obszarze peryferyjnym województwa pomorskiego
PublikacjaAutor postawił dwa cele: 1) zweryfikowanie hipotezy, że każde terytorium posiada endogeniczny potencjał rozwojowy; 2) sprawdzenie, czy sposób rozpoznawania i analizy czynników rozwojowych są odpowiednie dla sformułowanie właściwej strategii. Autor badał czynniki rozwojowe miast powiatowych ze względu na ich rolę w aktywizacji obszarów peryferyjnych (czyli poza obszarem metropolitalnym). Głównym źródłem informacji były elementy...
-
Idee inteligentnego rozwoju (ang.smart growth) i planowania zintegrowanego w przemianach rozwojowych miast
PublikacjaCelem pracy było określenie możliwości wykorzystania w warunkach polskich idei inteligentnego rozwoju (ang. smart growth) i planowania zintegrowanego, jako strategii odnowy miast po zbadaniu ich skuteczności dla odnowy miast zachodnioeuropejskich. Idee te zostały opisane w strategicznym dokumencie "Europa 2020 na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu", gdzie zakłada się odnowę miast europejskich...
-
Wpływ komunikacji marketingowej na kształtowanie miast = The Impact of Marketing Communication on Shaping the Urban Environment
PublikacjaW artykule przestawiono wpływ komunikacji marketingowej na kształtowanie obiektów architektonicznych oraz podano przykłady realizacji o wysokich walorach estetycznych i artystycznych, które powstały w wyniku działań marketingowych.
-
AStA Wirtschafts- und Sozialstatistisches Archiv
Czasopisma -
Wirtualne przedmieścia = Virtual suburbs
PublikacjaW miarę rozwoju miasta w obszar podmiejski wkraczają nie tylko nowe tereny mieszkaniowe, ale także funkcje komercyjne jak obiekty handlowe, czy sportowe. Dla osób zbliżających się do terenów zurbanizowanych przedmieście stanowi bramę wjazdową do miasta. Z tego względu powszechne jest lokalizowanie w tym obszarze różnego typu billboardów, które poprzez reklamę zapraszają do skorzystania z oferty proponowanej przez miasto. Coraz...
-
Most, wiadukt, ulica nośnikami jakości życia w mieście
PublikacjaMost, widukt, ulica sa ważnymi elementami tworzącymi krajobraz miejski. Są składnikiem przestrzeni publicznej. Ich forma jest współczesnie wykorzystywana dla tworzenia wizerunku miasta nowoczesnego - przychylnego pieszemu, szanującego tradycję, aktywnie budującego przyszłość. Podnoszenie jakości zamieszkania w mieście ma za zadanie zatrzymanie procesu ''ucieczki z miasta'' do strefy podmiejskiej. dobrze zaprojektowane przestrzenie...
-
Trzy historyczne miejsca kultu - włączone-wyłączone a przestrzeń miasta Gdańska = Three historic sities for religious cult - included-excluded in the space of the city of Gdansk.
Publikacjapublikacja przedstwia historię 3 wybranych świątyń w gdańsku, które zmieniały obrządek oraz ich deklaratywną rolę we współczesnym mieście wynikajacą z potrzeb i możliwości obrządku oraz lokalizacji.trzy obiekty to: cerkiew prawosławna ul. traugutta w gdańsku-wrzeszczu,synagoga w gdańsku-wrzeszczu, kośiół-cerkiew unicka w gdańsku głównym. autor zwraca uwagę na wartości zarówno formalne jak i duchowe oraz związki nieformalne.