Filters
total: 1945
-
Catalog
- Publications 1362 available results
- Journals 34 available results
- Publishing Houses 4 available results
- People 146 available results
- Inventions 5 available results
- Projects 13 available results
- Research Teams 4 available results
- e-Learning Courses 105 available results
- Events 79 available results
- Open Research Data 193 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: BŁEKIT PRUSKI
-
Defining the Genetic Basis of Plant–Endophytic Bacteria Interactions
Publication -
Influence of the Spectral Quality of Light on Daytime Alertness Levels in Humans
PublicationExposure to light is very important for human health. However, the characteristics of the light stimulus and the appropriate timing of such exposure are essential. Studies that have used monochromatic light exposure have shown no systematic patterns for the effects of blue light compared to longer wavelengths. Previous studies have shown that red light exposure increases objective and subjective measures of alertness at night without...
-
Problem jakości powietrza wewnętrznego na przykładzie placówek opieki nad dziećmi
PublicationZgodnie z informacjami udostępnionymi przez Światową Organizację Zdrowia, zanieczyszczone powietrze, jest przyczyną siedmiu milionów przedwczesnych zgonów na całym świecie. Wciąż jednak w społeczeństwie panuje przeświadczenie, że największe ryzyko dla zdrowia człowieka płynie z oddychania powietrzem atmosferycznym, pomijając istotność jakości powietrza wewnętrznego, które może być zanieczyszczone w podobnym stopniu lub nawet w...
-
Investigating the Ischaemic Phase of Skin NADH Fluorescence Dynamics in Recently Diagnosed Primary Hypertension: A Time Series Analysis
Publication -
Inżynieria drogowa w badaniach i kształceniu na Politechnice Gdańskiej
PublicationW ciągu 111 lat istnienia Politechniki Gdańskiej można wyróżnić trzy okresy jej funkcjonowania: okres pod panowaniem pruskim, okres Wolnego Miasta Gdańsk i okres RP. W okresie swojego istnienia Uczelnia powiększyła wielokrotnie liczbę studentów i pracowników naukowo-dydaktycznych, poszerzyła kierunki badań. W ciągu całego okresu jej istnienia mury Uczelni opuściło ponad 110 tys. absolwentów. Inżynieria drogowa to jedna ze specjalności,...
-
Transport w badaniach i kształceniu w Politechnice Gdańskiej
PublicationW ciągu 111 lat istnienia Politechniki Gdańskiej można wyróżnić kilka okresów jej funkcjonowania: pod panowaniem pruskim, Wolnego Miasta Gdańsk, PRL-u i okres RP. W czasie swojego istnienia uczelnia powiększyła wielokrotnie liczbę studentów i pracowników naukowo-dydaktycznych, poszerzyła kierunki badań. W ciągu całego okresu jej istnienia mury uczelni opuściło ponad 110 tysięcy absolwentów. Transport to jedna ze specjalności, która...
-
Stocznia. Człowiek. Przemysł. Miasto
PublicationPierwsza kompleksowa wystawa o historii państwowego przemysłu stoczniowego w Gdańsku, ponad 150 lat dziejów miasta – od połowy XIX wieku, kiedy powstała pierwsza stocznia państwa pruskiego w Gdańsku, poprzez historię dwóch wojen światowych, Stoczni Gdańskiej w czasach komunizmu do współczesności. Wystawa opowiada z perspektywy doświadczenia przemysłu stoczniowego w Gdańsku polityczną, społeczną i kulturową historię Polski i Europy....
-
Wpływ metod zagęszczania mieszanek mineralno-asfaltowych na wyniki badań ich cech mechanicznych
PublicationPublikacja przedsatawia wyniki badań wpływu metod zagęszczania stosowanych w laboratorium na rezultaty uzyskiwane w badanich cech mieszanek mineralno-asfaltowych. Badano mieszanki różniące się rodzajem asfaltu natomiast mieszanka mineralna była taka sama. Próbki zagęszczano stsoując metodę udarową (Marshalla) oraz zagęszczanie walcem. Badano pełzanie statycznemieszanek mineralno-asfaltowych oznaczając moduł sztywności, pedkośc...
-
Problemy remontowe i modernizacyjne budownictwa mieszkaniowego realizowanego w technologii prefabrykowanej na przykładzie budynków wykonanych w województwie pomorskim
PublicationCelem artykułu jest przedstawienie przykładów realizacji budynków mieszkalnych na terenie Polski północnej,prowadzonej z zastosowaniem technologii prefabrykowanej. Zakres artykułu obejmuje wskazanie niedoskonałości projektowych oraz wykonawczych budynków zrealizowanych w tej technologii oraz określenie kierunku działań mających na celu usunięcie występujących w tych budynkach uciążliwości i utrudnień eksploatacyjnych
-
Wytwarzanie nanowarstwy tlenku tytanu na stopie tytanu Ti13Nb13Zr
PublicationW pracy przedstawiono wyniki badań utleniania stopu Ti13Nb13Zr. Warstwę tlenkową wytworzono metodą elektrochemiczną w środowisku 1M H3PO4 + 0,3 % HF w czasie 30 min , przy stałym napięciu 30V. Utlenione próbki poddano analizie na skaningowym mikroskopie elektronowym. Stwierdzono obecność nanorurkowych warstw tlenkowych o średnicach wewnętrznych 60-100 nm.
-
Odnawialne źródła energii w świetle globalnego kryzysu energetycznego : wybrane problemy
PublicationW publikacji dokonano charakterystyki i klasyfikacji podstawowych rodzajów biopaliw. Streszczono szereg aktów prawnych regulujących polski rynek biopaliw. W rozdziale scharakteryzowano również aktualną produkcję biopaliw oraz oszacowano możliwości rozwoju krajowego rynku biopaliw. Istotna część publikacji została poświęcona koncepcji indywidualnej produkcji biopaliw na pokrycie własnego zapotrzebowania energetycznego producenta.
-
Od parametrów akustycznych dla płynów do parametrów mikroskopowych. Interpretacja statystyczno-termodynamiczna.
PublicationRozważa się propagację płaskich fal ultraźwiękowych w materiale polikrystaklicznym np. stali zbudowanym z pojedynczych kryształów kubicznych o najwyższej symetrii. Rozkład orientacji poszczególnych kryształów jest nieizotropowy i opisany takimi charakterystykami statystycznymi (teksturą), które powodują , że własności mechaniczne i propagacyjne (akustyczne) makroskopowej próbki tego materiału posiadają symetrię ortorombową.
-
Stanowisko do badania tarcia ślizgowego w ruchu posuwisto-zwrotnym
PublicationSkonstruowano urządzenie do badania tarcia ślizgowego. W styku smarowanym lub technicznie suchym, w ruchu prostoliniowym (posuwisto-zwrotnym), przy nastawnym poziomie wymuszeń, a także przy różnych sztywnościach układu prowadzącego próbkę bierną oraz układu zapewniającego docisk próbek. Przewidziano pomiar wartości wymuszeń, przemieszczenia próbki biernej (siły tarcia) oraz zużycia próbek.
-
Cavitation erosion of chromium-manganese and chromium-cobalt coatings processed by laser beam
PublicationPrzedstawiono wyniki badań erozji kawitacyjnej napoin wykonanych za pomocą elektrod chromowo-manganowych i chromowo-niklowych oraz obrobionych wiązką lasera CO2 o mocy 1000 W. Próbki poddawano obciążeniom kawitacyjnym na stanowisku z wirującą tarczą. Zaobserwowano wzrost odporności kawitacyjnej napoin, w których dokonano przetopienia ich powierzchni promieniowaniem lasera.
-
Ocena efektywności systemu pomocy doraźnej i ratownictwa medycznego w Polsce z wykorzystaniem DEA
PublicationCelem artykułu jest ocena efektywności funkcjonowania systemu pomocy doraźnej i ratownictwa medycznego w 16 województwach Polski, w latach 2010-2012. Wykorzystano dane pochodzące z Głównego Urzędu Statystycznego oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Wskazano potencjalne przyczyny nieefektywności. Uzyskane wyniki potwierdzają przydatność metody DEA do analizy efektywności usług medycznych.
-
Śp. mgr inż. Henryk Żółtowski.
Publication29 listopada 2004 roku zmarł nagle mgr inż. Henryk Żółtowski, jeden z najwybitniejszych mostowców powojennej Polski, autor wielu obiektów mostowych, laureat Medalu Związku Mostowców Rzeczpospolitej Polskiej, wychowawca kadr inżynierskich, wspaniały kolega. W artykule przedstawiono życiorys wybitnego Inżyniera, Jego drogę zawodową oraz ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie mostownictwa.
-
Kierunki rozwoju marketingu międzynarodowego
PublicationArtykuł przedstawia wybrane dylematy marketingowe, przed którymi stoi marketing międzynarodowy w dobie integracji Polski z Unią Europejską. Zagadnienia zawarte w pracy odnoszą się do problemów związanych z działalnością przedsiębiorstw funkcjonujących na rynku europejskim na tle procesów integracyjnych, formułowania strategii na rynku międzynarodowym oraz zarządzania klientem globalnym.
-
Środowisko gospodarcze biznesu informatycznego w Polsce
PublicationTechnologie informatyczne przyczyniaja się do przyspieszenia wzrostu gospodarki narodowej i warunkują sukces nowym przedsiębiorstwom. Jednakże udział tych technologii w tworzeniu PKB w Polsce jest jeszcze bardzo niski. Przystapienie polski do uE stwarza dla Polskich firm sektora IT nowe możliwości rozwoju, zwłaszcza dzięki realizowaniu incjatywy budowy europejskiego społeczeństwa informacyjnego.
-
The new concept of capillary forces driven evaporator with application to waste heat recovery
PublicationW pracy omówiono koncepcję zastosowania rurki ciepła w nowoczesnej konstrukcji parownika wspomagającego za pomocą sił kapilarnych pompę obiegu termodynamicznego czynnika. Rozwiązanie takie może znaleźć zastosowanie w domowej mikrosiłowni CHP
-
Krzysztof Goczyła prof. dr hab. inż.
PeopleKrzysztof Goczyła, full professor of Gdańsk University of Technology, computer scientist, a specialist in software engineering, knowledge engineering and databases. He graduated from the Faculty of Electronics Technical University of Gdansk in 1976 with a degree in electronic engineering, specializing in automation. Since then he has been working at Gdańsk University of Technology. In 1982 he obtained a doctorate in computer science...
-
Przyszłość energetyki jądrowej na świecie
PublicationProblemy dostępności paliwa jądrowego i składowania odpadów radioaktywnych skłaniają do przemian w technologii reaktorów jądrowych w kierunku generacji IV. Równolegle obserwuje się rozwój reaktorów małej i średniej mocy. Obie ścieżki wydają się być słuszne i obiecujące. W przypadku małych reaktorów jądrowych, pierwsze instalacje mogą powstać w najbliższych pięciu latach, niektóre z nich mogą zaliczać się do reaktorów IV generacji....
-
Investigation of multilayer three-strip coplanar lines with the ferrite material
PublicationW artykule opisano wyniki badań przeprowadzonych nad wielowarstwową linią koplanarną zawierającą trzy paski umieszczone na podłużnie magnesowanym ferrycie. Analiza opiera się o metodę rodzajów sprzężonych. Uzyskane rezultaty zostały zweryfikowane eksperymentalnie.
-
Remigiusz Duszyński dr inż.
People -
Krzysztof Jan Kaliński prof. dr hab. inż.
PeopleKrzysztof J. Kaliński completed his MSc study at Gdańsk University of Technology (GUT) Faculty of Production Engineering (1980, result – get a first). He obtained PhD at GUT Faculty of Machine Building (1988, result – get a first), DSc at GUT Faculty of Mechanical Engineering (ME) (2002, result – get a first), and professor’s title – w 2013 r. In 2015 r. he became full professor.His research area includes: theoretical and applied...
-
Modelowanie wskaźnika motoryzacji na poziomie krajowym
PublicationWskaźnik motoryzacji jest jedną z najczęściej używanych miar rozwoju motoryzacji w analizowanym kraju. Poziom motoryzacji zależy od wielu czynników: ekonomicznych, społecznych, przestrzennych, transportowych. W artykule przedstawiono procedurę modelowania zmian wskaźnika motoryzacji w zależności od wybranych czynników na poziomie makro. Przedstawiono także prognozę wskaźnika motoryzacji dla Polski do roku 2050.
-
Zależność czasu pogłosu od częstotliwości w koncertowych studiach nagraniowych
PublicationWykonano pomiary akustyczne w koncertowych studiach nagraniowych PR w Gdańsku i Szczecinie. Analiza parametrów akustycznych stawia je w grupie obiektów o wysokiej jakości akustycznej. Subiektywne opinie dotyczące studiów tej kategorii faworyzują także inny niż płaski kształt charakterystyki częstotliwościowej czasu pogłosu. Według tych opinii, akustycznie korzystna jest również charakterystyka wypukła.
-
Историческая, культурная, и художственная общноть Гданска и Калининграда. Строительств общественного оздания культурной индивидуальности
PublicationArtykuł przedstawia wspólnotę przeszłości i analogie architektoniczne Gdańska i Kaliningradu (Koenigsberg/Królewiec)od średniowiecza do 1945 r. Przedstawia też stosunek Polaków i Rosjan do zastanego dziedzictwa i wynikające z niego różne sposoby odbudowy miast po zniszczeniach wojennych jako wynik odmienności kultur i ustrojów Polski i Związku Radzieckiego/Rosji.
-
Budowa społecznej świadomości kulturowej. Wspólnota historyczna, kulturalna i artystyczna Gdańska i Kaliningradu
PublicationArtykuł przedstawia wspólnotę przeszłości i analogie architektoniczne Gdańska i Kaliningradu (Koenigsberg/Królewiec)od średniowiecza do 1945 r. Przedstawia też stosunek Polaków i Rosjan do zastanego dziedzictwa i wynikające z niego różne sposoby odbudowy miast po zniszczeniach wojennych jako wynik odmienności kultur i ustrojów Polski i Związku Radzieckiego/Rosji.
-
Electrical energy generation in photovoltaic systems installed in North Poland : problems and possibilities
PublicationCelem analizy było określenie potencjalnych możliwości generowania energii elektrycznej za pomocą modułów fotowoltaicznych w warunkach geograficznych Polski Północnej poprzez: obliczenie energii padającego promieniowania słonecznego w roku pomiarowym dla miasta Gdańska oraz wyznaczenie ilości energii elektrycznej, jaką można uzyskać przy pomocy instalacji modułów fotowoltaicznych z monokrystalicznego i polikrystalicznego krzemu.
-
Płyny biologiczne jako źródło informacji o narażeniu człowieka na środowiskowe czynniki chemiczne
PublicationOrganizm ludzki narażony jest na ekspozycję zanieczyszczeń z otaczającegośrodowiska. W celu określenia stopnia zagrożenia coraz częściej wykonuje siępomiary stężeń substancji chemicznych lub ich metabolitów w płynach biologi-cznych, tj. w moczu, krwi, mleku matki, żółci, ślinie i spermie. Aby stwier-dzić w nich stężenia śladowe należy próbki odpowiednio przygotować.
-
Wybrane zagadnienia przepływowe turbiny gazowej pracującej w tłoczni gazu ziemnego.
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono cieplno-przepływowe obliczenia turbiny gazowej, stanowiącej napęd sprężarki w tłoczni gazu ziemnego. Wartości parametrów wejściowych niezbędnych do przeprowadzenia obliczeń przyjęto na podstawie danych technicznych tłoczni zasilających polski odcinek gazociągu tranzytowego Jamał-Europa, w których pracują turbiny gazowe SGT-600 firmy Siemens, o mocy 25,3 MW.
-
AdvIQwater Improving the quality of BSR waters by advanced treatment processes
ProjectsProject realized in Department of Process Engineering and Chemical Technology
-
Hanna Obarska-Pempkowiak prof. dr hab. inż.
People -
Zastosowanie chromatografii cieczowej w odwróconym układzie faz (RP-LC) w rozdzielanie i oznaczaniu polifenoli i naftochinonów w materiałach roslinnychreversed = Phase liquid chromatography (RP-LC) for separation and quantitative determination of polyphenols and naphtoquinones in plant materials
PublicationW pracy przedstawiono przegląd metod rozdzielania i oznaczania naftochinonów i polifenoli pochodzących z materiału roślinnego, z wykorzystaniem technik chromatograficznych w układzie faz odwróconych - RP-TLC (Reversed-Phase Thin Layer Chromatography) oraz RP-HPLC (Reversed-Phase High Performance Liquid Chromatography). Przeanalizowano procedury przygotowania próbki, etap rozdzielania, a także kontroli czystości zbieranych frakcji....
-
Zastosowanie olfaktometrii w badaniach środowiskowych
PublicationNieprzyjemne zapachy związane z obecnością w środowisku substancji odorowych (złowonnych) są przyczyną licznych skarg ludności zamieszkującej dany teren. Badania poświęcone odorom występującym w środowisku można przeprowadzić z wykorzystaniem technik olfaktometrycznych. Omówiona w tej pracy technika olfaktometryczna jest jednym z narzędzi wykorzystywanych w ochronie środowiska. Jej zastosowanie umożliwia przeprowadzenie badań...
-
Zużycie energii w budynkach mieszkalnych w wybranych krajach europejskich
PublicationPrzedstawiono zużycie ciepła w sektorze budownictwa w wybranych krajach europejskich. Wskaźniki jednostkowego zużycia ciepła w budynkach mieszkalnych przedstawiono dla 5 wybranych krajów europejskich, tj. Danii, Francji, Grecji, Polski i Szwajcarii. Omówiono aktualnie stosowane grubości izolacji przegród zewnętrznych budynków mieszkalnych w wybranych krajach europejskich oraz przedstawiono straty ciepła przez te przegrody.
-
Prognozowanie mocy skrawania przy przecinaniu polskiego drewna sosnowego na pilarkach tarczowych
PublicationPrzedstawiono metodę określania mocy skrawania dla pilarek tarczowych wykorzystującą w modelu elementy mechaniki pękania. W obliczeniach uwzględniano wiązkość materiału obrabianego oraz jego wytrzymałość na ścinanie. Wykazano, że wspomniane parametry są silnie uzależnione od pochodzenia drewna. Dla jednej operacji przeprowadzono obliczenia dla drewna sosnowego pochodzącego z 4. różnych Krain geograficznych Polski.
-
Prognozowanie mocy skrawania przy przecinaniu polskiego drewna sosnowego na pilarkach tarczowych
PublicationPrzedstawiono metodę określania mocy skrawania dla pilarek tarczowych wykorzystującą w modelu elementy mechaniki pękania. W obliczeniach uwzględniano wiązkość materiału obrabianego oraz jego wytrzymałość na ścinanie. Wykazano, że wspomniane parametry są silnie uzależnione od pochodzenia drewna. Dla jednej operacji przeprowadzono obliczenia dla drewna sosnowego pochodzącego z 4. różnych Krain geograficznych Polski.
-
Raczej wydajność materiałowa niż liniowa. Spotkania: Europejska współpraca w Obszarze Badań Naukowych i Technicznych
PublicationW artykule przedstawiono ogólną charakterystykę tematyki Warsztatów w Honeffoss (Norwegia). Warsztaty Grupy Roboczej 3 (WG3), działającej w ramach programu europejskiego COST Action E35, odbyły się w sierpniu tego roku i poświęcone były zwiększaniu wydajności materiałowej drewna w przerobie pierwotnym i wtórnym. Uczestnikami Warsztatów byli przedstawiciele Francji, Hiszpanii, Norwegii, Polski i Włoch.
-
Selection of the UV irradiation conditions for accelerated edible oil oxidation procedure.
PublicationCelem badań było dobranie optymalnych warunków etapu naświetlania olejów roślinnych z zastosowaniem promieniowania ultrafioletowego. Dobrano powierzchnię naświetlania i grubość filmu oleju, a także odległość próbki oleju od źródła światła i moc promieniowania ultrafioletowego.Lotne produkty utleniania izolowano przy pomocy mikroekstrakcji do fazy stacjonarnej i rozdzielano z zastosowaniem chromatografii gazowej z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym.
-
Tribometr posuwisto-zwrotny ze stałą prędkością ślizgania
PublicationSkonstruowano urządzenie do badania tarcia ślizgowego w styku smarowanym lub technicznie suchym w ruchu prostoliniowym (posuwisto-zwrotnym), przy nastawnym poziomie wymuszeń, a także przy różnych sztywnościach układu prowadzącego próbkę bierną oraz układu zapewniającego docisk próbek. Przewidziano pomiar wartości wymuszeń, przemieszczenia próbki biernej (siły tarcia) oraz zużycie próbek. Przedstawiono przykładowe wyniki badań.
-
The potential and actual biomass resources in authority of Wejherowo
PublicationPrzedstawiono charakterystykę biomasy pod kątem jej potencjalnego energetycznego wykorzystania jako proekologiczne źródło energii odnawialnej. Rozważania przeprowadzono na konkretnym przykładzie, typowego dla Polski Północnej powiatu Wejherowskiego. Analizę danych, uzyskane wyniki i wnioski końcowe można z powodzeniem odnieść i wykorzystać do rozwiązania problemów energetycznych w dowolnym rolniczym powiecie, gminie lub małym mieście.
-
Adam Smith
PublicationKsiążka omawia życie i twórczość Adama Smitha (1723-1790), zarówno opublikowaną za jego życia, jak i tę wydaną pośmiertnie oraz odtworzoną na podstawie notatek jego słuchaczy. W drugiej części zamieszczono wybór fragmentów tekstów najbardziej reprezentatywnych dla tego filozofa. Wśród nich znalazły się teksty tłumaczone po raz pierwszy na język polski.
-
Application of PCA and time series analysis in studies of precipitation in Tricity (Poland).
PublicationPrzedstawiono wyniki monitoringu zanieczyszczenia atmosfery Trójmiasta. Próbki wody opadowej pobierano w cyklach miesięcznych przez 4 lata (1998-2001)w 10 punktach. Wyniki poddano statystycznej i chemometrycznej analizie (szeregi czasowe, analiza wariancji, analiza głównych składowych). Wykazano wpływ lokalizacji punktów monitoringowych i bliskości Morza Bałtyckiego na zawartość jonów nieorganicznych w analizowanych próbkach.
-
Is Germany a Hub of ‘Factory Europe’ for CEE Countries?
PublicationThe goal of the paper is to decompose gross exports and imports to/from Germany for seven selected economies in Central and Eastern Europe (CEE): the Czech Republic, Estonia, Hungary, Lithuania, Latvia, Poland and Slovakia for 2000 and 2014, in order to identify the role of Germany in absorbing, reflecting and redirecting CEE trade. The authors use a gross trade decomposition proposed by Bonin and Mancini (2017), which is the extended...
-
METODA ELEMENTÓW SKOŃCZONYCH - ZASTOSOWANIA, r.a. 2022/2023, sem. letni
e-Learning CoursesPrzedmiot ma na celu zapoznanie studentów z wybranymi aspektami praktycznego zastosowania MES w inżynierii.
-
Badania systemów powstrzymujących pojazd przed wypadnięciem z drogi - cz. I
PublicationTransportation systems are designed and used so as to effectively and safely relocate people, goods and services. Despite this there are numerous hazards that disrupt or damage these systems. Risks such as extreme weather conditions, terrorist threats, landsliders or earthquakes are difficult to predict, manage and mitigate. One of the hazards for transportation systems are accidents, and their impact on the transport functioning...
-
The effects of vehicle restraint systems on road safety
PublicationKey to understanding the needs and tools of road infrastructure management for preventing run-off-road crashes or minimising their consequences, is to identify the hazads and sources of hazards caused by wrong or improper use of road safety devices and identify errors in the desifn, structure, construction and operation of road safety devices. Studying such an extended scope of the problem required fieldwork and surveys with road...
-
Badania systemów powstrzymujących pojazd przed wypadnięciem z drogi - cz. II
PublicationW artykule zaprezentowana została tematyka systemów powstrzymujących pojazd przed wypadnięciem z drogi. Podczas codziennego użytkowania dróg występuje szereg zagrożeń, które wpływają na bezpieczeństwo. Badanie, identyfikacja i klasyfikacja zagrożeń stanowią istotny element utrzymania dróg. Artykuł stanowi drugą część podjętej problematyki. Pierwsza została opublikowana w magazynie Mosty nr 3-4/19 str. 66-68.
-
Existence and approximate solutions of Neumann problems
PublicationDyskutowany jest problem Neumanna dla równań różniczkowych drugiego rzędu.Praca dotyczy istnienia rozwiązań i zbieżnosci iteracji monotonicznych któresą przybliżonymi rozwiązaniami omawianych zagadnień. Określone zostały wa-runki zbieżności takich ciągów oraz określono rodzaj tej zbieżnosci.