Search results for: PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ NIEPRODUKTYWNA
-
Znaczenie kobiet w firmach rodzinnych: wczoraj, dziś i jutro
PublicationAbstract: This paper provides a review of the literature on women in family businesses. Based on a structured literature review (SLR) method, 81 articles and other research works published since 1997 were analysed. The aim was to contribute to the literature and present what is new in the recent debate and how the evolutionary trend looks like. Over the last twenty years only a few investigations have studied women in family firms....
-
The Comparison of the Crypto- and Fiat Currencies’ Exchange Rate Volatility in The Years 2015–2017
PublicationThe article describes the issues related to exchange rate volatility of crypto- and fiat currencies. The first part presents the issue of exchange rate volatility as well as methods of its evaluation and criteria of the conducted research. In the next part the author presented the essence of currencies and the main currency i.e. fiat money in the global economy in terms of the volume of transactions on the FOREX market. Then the...
-
Examples of Taxation on Real Estate Properties as an Long-term Investment Asset. Description of Situation in Selected European Countries
PublicationReal estate properties have become the alternative asset for long-term savings and investments. Such investment however is strictly related to risk inter alia taxation policy. The following article describes and discusses both theoretical and practical aspects of long-term investment taxation imposed on real estate market in selected European countries. The article presents the analyses of the taxes including its functions, mechanisms...
-
Visual Management as the support in building the concept of continuous improvement in the enterprise
PublicationThe following article presents one of the selected tools of the Lean Management concept – visual management. This method enables enterprises to strengthen their process of continuous improvement. Due to the support of visual management, it is possible to manage information more effectively by the managerial board and to improve communication process within in the particular company. In the first part, the author describes the concept...
-
Wybrane metody optymalizacji podatkowej w sektorze MSP w Polsce
PublicationZ każdą działalnością gospodarczą związane jest rozliczanie i płacenie podatków zarówno bezpośrednich jak i pośrednich. Jak podaje serwis dla księgowych infor.pl Polscy przedsiębiorcy nie zawsze są świadomi, że pomimo, iż podatki są obowiązkową daniną na rzecz państwa, można legalnie zmniejszyć ich należną kwotę poprzez wykorzystanie narzędzi dostępnych w polskim prawie podatkowym. Narzędzia te popularnie nazywa się optymalizacjami...
-
Zarządzanie terminowością w projektach. Wskaźniki i narzędzia
PublicationCzas jest istotnym elementem tzw. trójkąta projektu, dlatego też terminowość, rozu-miana, jako realizacja przedsięwzięcia w zadanym czasie, to parametr, który powinien podle-gać szczególnemu nadzorowi, a ryzyko nieterminowej realizacji powinno być wykrywane niezwłocznie. Istniejące już metody, takie jak np. wartość wypracowana (j.ang Earned Value - EV) pozwalają zaadresować te wyzwania, jednak ze względu na swoją złożoność mogą...
-
Internationalisation Applied?
PublicationInternationalization becomes no longer a fashion and set of activities conducted by some enthusiasts, but rather a leading topic either in terms of education and research, incorporated into the core missions and strategies of universities and influencing their management. So it is everywhere in the educational world, and so it is in Poland. Declaration of the official statements does not always result in real activities. This paper...
-
Managerial Education and Entrepreneurial Attitudes of Students: Is There a Link?
PublicationThe role of entrepreneurship over the last few decades has constantly been growing for a number of reasons. This is accompanied by a growing number of students choosing fields of study where entrepreneurship education is an indispensable part of the curriculum, such as business studies or management. Efficiency of entrepreneurship education, often measured by entrepreneurship intentions revealed by students, is examined in numerous...
-
Determinants of the Internationalization of Family Firms - a Structural Eqquation Modeling Analysis
PublicationCurrently, international behaviors of family businesses (FBs) attract a growing interest of researchers. In an increasingly competitive environment, numerous FBs are forced to expand into foreign markets in search for ways to survive or grow. The article is both theoretical and empirical. In the theoretical part it presents theoretical concepts of FBs internationalization, especially determinants for their going international....
-
CSR in Family Business- Ethnocentric Meaning Socially Responsible?
PublicationThe aim of this paper is to provide framework and key issues relevant for research on social responsibility of family business. From providing two theoretical approaches towards social responsibility such as social capital concept commenting on the familiness as a family firm resource and capability; and the stakeholder theory we move to the state of the art of family business. Then, we discuss heterogeneity among family firms...
-
Bariery natury systemowej, organizacyjnej i społecznej w tworzeniu i rozwoju akademickich spółek
PublicationIn the literature on the subject, many studies can be found on the barriers they face in creating and developing their entrepreneurial activity in Poland. Among them, mainly those that concern all entrepreneurs, and thus also spin-off companies, are described. However, these companies are burdened with specific barriers that are significant only to them. The study drew particular attention to them, but also referred to the others,...
-
Interwencjonizm czy liberalizm - jaka polityka podatkowa
PublicationW makroekonomii stale powraca spór między zwolennikami interwencjonizmu i zwolennikami polityki liberalnej, który w istocie dotyczy tego samego problemu – roli państwa w oddziaływaniu na procesy gospodarcze. Historycznie ukształtowaną rolą każdego rządu jest ochrona indywidualnych wolności i promowania dobrobytu społeczeństwa. Aby pokryć wydatki związane z takimi zadaniami rząd potrzebuje dochodów, które w decydującej części pochodzą...
-
Mechanizmy wsparcia polityki prorodzinnej w Polsce po roku 2015 na tle krajów Unii Europejskiej
PublicationWe współcześnie obowiązujących systemach podatkowych krajów Unii Europejskiej istnieją różne rozwiązania związane z preferencyjnym, prorodzinnym, opodatkowaniem dochodów lub dodatkami związanymi z wychowaniem dzieci. Są one ważnym, jeśli nie podstawowym elementem prowadzonej społecznej polityki prorodzinnej. Z uwagi na to, że podatki dochodowe nie są przedmiotem pełnej harmonizacji na obszarze Unii, to w ich formy w poszczególnych...
-
Analiza praktyk związanych z zarządzaniem projektami informatycznymi i utrzymaniem usług IT i ich wpływu na realne sukcesy przedsięwzięć. Identyfikacja luk i rekomendacje dotyczące usprawnień
PublicationCelem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy praktyk związanych z zarządzaniem projektami informatycznymi, utrzymaniem usług IT i ich wpływu na realne sukcesy przedsięwzięć, a następnie identyfikacja luk występujących pomiędzy tymi obszarami oraz rekomendacje usprawnień eliminujących te luki.
-
Komunikowanie a humanistyczne aspekty roli profesjonalnej menedżera: Studium etnograficzne
PublicationArtykuł pokazuje, jak trzy aspekty zarządzania humanistycznego realizowane są w organizacjach poprzez praktykę menedżerską.
-
Adaptacja kulturowa jako wyzwanie w zespołachmiędzynarodowych
PublicationWyzwania dotyczące pracy w międzykulturowym środowisku są najczęściej odnoszone do menedżerów, ze względu na powszechność ich międzynarodowych migracji oraz podejmowanie międzynarodowej współpracy z kooperantami. Rozwój globalnego rynku pracy stymuluje jednak również szeregowych pracowników do poszukiwania pracy w różnych krajach, co sprawia, że wielu z nich pracuje w międzykulturowych zespołach, gdzie doświadczają kulturowego...
-
Być czy mieć? Hierarchia kapitałów w wybranych przedsiębiorstwach ICT na Pomorzu
PublicationPrezentowany artykuł stanowi podsumowanie pierwszej, początkowej fazy konstruowania koncepcji wykorzystującej przekształconą teorię kapitałów Pierre’a Bourdieu w analizie działań przedsiębiorstw. Jej sednem jest podział dostępnych przedsiębiorstwom zasobów na cztery podstawowe typy odpowiadające wyróżnionym typom kapitału, a więc: kapitałowi ekonomicznemu, społecznemu, kulturowemu i symbolicznemu oraz założenie, zgodnie z którym...
-
Działania intuicyjne w praktyce przedsiębiorczej
PublicationIntuicję definiuje się jako szybkie, nieświadome i holistyczne przeczucie, które jest dynamicznym procesem poznawczym opartym na doświadczeniu i wiedzy przedsiębiorcy. Intuicja pozwala rozpoznawać okazje biznesowe i uzupełnia racjonalne podejmowanie decyzji biznesowych. Korzystanie z intuicji jest wskazane szczególnie ze względu na permanentnie zmieniające się otoczenie prowadzenia firmy oraz duży poziom niepewności, towarzyszący...
-
Analiza sentymentu jako narzędzie monitorowania wyników finansowych przedsiębiorstwa
PublicationMedia społecznościowe tworzą globalną platformę do dzielenia się interesującymi pomysłami lub nowościami, komentarzami i recenzjami. Stanowią bogate źródło danych do eksploracji opinii w celu pozyskania wcześniej nieznanej i użytecznej wiedzy biznesowej, która umożliwi nie tylko zwinne zarządzanie na rzecz skutecznej obsługi klienta, ale również powinna mieć odzwierciedlenie w finansowych wynikach przedsiębiorstwa. Za główny cel...
-
Paradygmat jakościowy w analizie interakcji międzykulturowych – interpretacja na bazie wybranych teorii psychologicznych
PublicationIntercultural interactions in a multicultural work environment are a peculiar type of social interactions. The results of prior research on the effects of interactions in such environment are inconclusive. The majority of the previous studies have emphasized problems, applied a quantitative methodology and interpreted the results with regard to social identity and categorization theory, information-processing theory and intergroup contact...
-
Internacjonalizacja przedsiębiorstw poprzez sieci na obszarze Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej. Wyniki badań z Kazachstanu
PublicationCelem artykułu jest ukazanie postrzegania szans związanych z utworzeniem EUG przez przedsiębiorstwa z Kazachstanu oraz wykorzystywania przez nie sieci jako metody internacjonalizacji. W artykule przedstawiono fragment wyników badań zrealizowanych w terminie 12 sierpnia–28 września 2016 roku na terytorium Republiki Kazachstanu. Kryterium klasyfikacyjnym do badania była działalność eksportowa przedsiębiorstwa. Badaniem objęto przedsiębiorstwa...
-
Internacjonalizacja działalności badawczo-rozwojowej (B+R) przedsiębiorstw high-tech. Wyniki badań empirycznych
PublicationGłownym celem artykułu jest przedstawienie roli badań i rozwoaju (B+R) w procesie internacjonalizacji przedsiębiorstw high-tech. Artykuł obejmuje przegląd literatury oraz wyniki badań 263 przedsiębiorstw high-tech przeprowadzonych na terytorium Polski. Artykuł powstał w ramach projektu badawczego OPUS 6 pt. Wzorce internacjonalizacji małych i średnich przedsiębiorstw działających w branżach high-tech finansowanego przez Narodowe...
-
Wady i zalety funkcjonowania semestru europejskiego jako elementu unijnego zarządzania gospodarczego
PublicationW grudniu 2011 roku, w reakcji na słabe punkty w strukturze Unii Gospodarczej i Walutowej, wszedł w życie obszerny zbiór przepisów, które mają służyć wzmocnieniu nadzoru budżetowego i makroekonomicznego. Wtedy również po raz pierwszy rozpoczęto tzw. semestr europejski – sześciomiesięczny okres polegający zarówno na ocenie, jak i koordynacji polityki gospodarczej, który stanowi zasadniczy element wzmocnienia ram zarządzania gospodarczego...
-
Poczucie zadowolenia z pracy - czy wiek ma znaczenie?
PublicationW artykule podjęto tematykę satysfakcji z pracy. Dokonano przeglądu podstawowych aspektów tego zjawiska: sposobów definiowania, znaczenia z punktu widzenia przedsiębiorstwa oraz czynników wpływających na występowanie lub niewystępowanie zadowolenia z pracy. Celem głównym była próba odpowiedzi na pytanie, czy charakterystyki demograficzne pracownika – a konkretnie jego wiek – mają znaczenie dla odczuwania zadowolenia z pracy. Dla...
-
Multi-level governance w procesie ustanowienia Wymiaru Północnego Unii Europejskiej
PublicationArtykuł ukazuje proces podejmowania decyzji w celu ustalenia Wymiaru Północnego w kontekście multi-level governance. Analiza koncentruje się na instytucjonalnych i proceduralnych aspektach wertykalnego przekazania władzy. Jej wyniki wykazały właściwości wielopoziomowego sprawowania rządów w fazie powołania zewnętrznej inicjatywy makroregionalnej Unii Europejskiej. Pozwoliły one także na włączenie się do debaty na temat możliwości...
-
Dyskryminacja pracowników w starszym wieku – wybrane zagadnienia
PublicationW artykule przedstawiono istotę zjawiska dyskryminacji ze względu na wiek. Celem podstawowym była próba pokazania problemu dyskryminowania starszych pracowników oraz znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy w polskim społeczeństwie istnieje świadomość występowania tego rodzaju dyskryminacji.
-
Przedsiębiorcy pokolenia baby boomers wobec innowacyjności
PublicationGłównym celem artykułu jest analiza wyników badań w zakresie relacji: wieku i przedsiębiorczości oraz wieku i twórczego potencjału jednostki. Swoje rozważania autorka ograniczyła do grupy osób w wieku powyżej 50. roku życia, w nomenklaturze anglojęzycznej okreslanej mianem pokolenia baby boomers.
-
The impact of entrepreneurship on regional economy - evidence from empirical studies
PublicationRozdział poświęcony jest analizie wyników badań empirycznych dotyczących relacji pomiędzy przedsiębiorczością a wzrostem gospodarczym, prowadzonych w ostatnich latach na całym świecie. Autorzy przedstawiają rolę tzw. tkanki przedsiębiorczości i powiązań pośrednich (intermediate linkages).W rozdziale zaprezentowano również model relacji pomiędzy przedsiębiorczością a wzrostem gospodarczym.
-
Oferta instytucji otoczenia biznesu w Polsce
PublicationPrezentowany rozdział poświęcony jest analizie sektora otoczenia biznesu w Polsce. Autorka, bazując na dostępnych statystykach i raportach z badań przedstawia ofertę, zakres realizowanych działań oraz potencjał ludzki, techniczny i finansowy poszczególnych typów instytucji okołobiznesowych: ośrodków innowacji (w tym struktur parkowych, inkubatorów i centrów transferu technologii), ośrodków przedsiębiorczości (przede wszystkim ośrodków...
-
Ład rynkowy a etyka biznesu
PublicationW artykule zwróciłem uwagę najpierw na istnienie związku działalności gospodarczej z działaniem etycznym. Podkreśliłem, że głównym celem działalności gospodarczej jest zachowanie rodzaju ludzkiego. Wskazałem, że rozumienie ekonomii nie jest możliwe bez uwzględnienia udziału w nim samego człowieka zarówno z jego skłonnościami, potrzebami, jak i wiedzą zdroworozsądkową, naukową, etc. Następnie próbowałem pokazać,...
-
Cooperation among enterprises from Pomorze and Wielkopolska region
PublicationRozdział przedstawia wyniki badań dotyczące koopracji MSP na Pomorzu i w Wielkopolsce. Badania zostały przeprowadzone w ramach projektu badawczego ''Wpływ tkanki przedsiębiorczości na rozwój ekonomiczny - podejście regionalne'' (1 H02C 04636). Wyniki badań zostały też porównane do wynników innych badań np. SME Observatory.
-
Przedsiębiorczość i ekonomia GiK 2022/23 WILiŚ
e-Learning CoursesKurs przeznaczony jest dla studentów studiów stacjonarnych - kierunek Geodezja i Kartografia III semestr. Prowadzący: dr inż. Adam Kristowski, profesor uczelni.
-
Zasady przedsiębiorczości i zarządzania - lato 2023
e-Learning Courses1. Warunki opłacalności prowadzenia biznesu.2. Definicja specyfikacji funkcjonalnej i technicznej3. Klasyfikacja rodzajów przedsiębiorczości4. Schemat funkcjonalny firmy hi-tec5. Marketing6. Konflikty pomiędzy działem Marketingu i R&D7. Pozyskiwanie kapitału od venture-capital8. Organizacja Działu Sprzedaży9. Priorytetyzacja10. Podejmowanie decyzji z użyciem algorytmu Markowa
-
Zasady przedsiębiorczości i zarządzania ACR 2023
e-Learning Courses -
International Entrepreneurship JW - 22/23- Nowy
e-Learning CoursesKurs dotyczy przedsiębiorczości międzynarodowej, a jego celem jest podniesienie świadomości studentów, że każdy może przedsiębiorcą zostać. Pokazano także na co należy zwrócić uwagę planując rozpoczęcie własnego biznesu.
-
Psychologiczna jakość przedsiębiorcy
PublicationRozdział prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w grupie osób przygotowujących się do założenia własnej działalności gospodarczej w ramach projektu Gdańskiej Fundacji Przedsiębiorczości: Biznes na Start 8. Badania dotyczyły predyspozycji psychologicznych osób decydujących się na podjęcie roli przedsiębiorcy oraz rozwoju tych kompetencji w procesie preinkubacji, czyli pierwszym etapie projektu.
-
Terytorialny zakres internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw: wyniki ankietyzacji
PublicationGłównym celem artykułu jest identyfikacja kluczowych czynników determinujących terytorialny zakres internacjonalizacji przedsiębiorstw. W artykule przedstawiono cząstkowe wyniki badań przeprowadzonych na próbie 355 zinternacjonalizowanych przedsiębiorstw. Artykuł powstał w ramach projektu badawczego pt. "Zachowania polskich przedsiębiorstw w procesie internacjonalizacji w świetle szkoły przedsiębiorczości międzynarodowej" - OPUS4...
-
Dlaczego tak mało wiemy o wzroście małych i średnich przedsiębiorstw - subiektywizm w badaniach
PublicationRozwój przedsiębiorstwa jako przedmiot badań, doczekał się wielu opracowań literaturowych (patrz: Birch, Storey, Davidsson, Demar, Wiklund, Coad, Wasilczuk, Matejun itd.), jednak cały czas brakuje odpowiedzi na pytanie dlaczego małe firmy wzrastają i jakie czynniki na ten wzrost wpływają. Brak wiedzy na ten temat nie wynika z braku chęci badawczych, a raczej z nadmiaru problemów z takimi badaniami związanymi. Osoby prowadzące badania...
-
"Srebrni przedsiębiorcy" w świetle badań europejskich
PublicationArtykuł poświęcony jest przedsiębiorczości ludzi w wieku dojrzałym. Stanowi próbę przybliżenia tej tematyki głównie poprzez pryzmat teorii i dotychczas przeprowadzonych badań empirycznych, głównie europejskich. Szczególnie dużo miejsca poświęcono w nim motywacjom „srebrnych przedsiębiorców”, dokonano również podziału tej populacji na różne profile, wynikające z czynników jakie miały wpływ na ich decyzje przedsiębiorcze.
-
Inicjowanie działalności gospodarczej - warsztat kreatywności - niestacjonarne 2020/21
e-Learning CoursesWarsztat kreatywności to pierwsza część przedmiotu Inicjowanie działalności gospodarczej, realizowanego na specjalności Przedsiębiorczość i Marketing. Głównym celem warsztatów jest zachęcenie studentów do twórczego myślenia, kreowania pomysłów biznesowych, a także zapoznanie z technikami kreatywnego generowania pomysłów i znaczeniem kreatywności w działaniach przedsiębiorczych.
-
Przykłady dobrej praktyki w projekcie SP4CE Erasmums+
PublicationProjekt SP4CE, czyli Partnerstwo Strategiczne na Rzecz Kreatywności i Przedsiębiorczości (ang. Strategic Partnership for Creativity and Entrepreneurship) jest odpowiedzią na potrzeby zidentyfikowane w komunikacie z Burgii w sprawie ściślejszej europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego w latach 2011-2020. W projekcie zaprojektowano i uruchomiono portal SP4CE bazujący na oprogramowaniu WordPress i Moodle.
-
Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości społecznej w województwie pomorskim.
ProjectsProject realized in Faculty of Management and Economics according to UMO-2011/03/D/HS4/04326 agreement from 2012-08-07
-
Uniwersytet - świątynia wiedzy czy sprawnie działająca organizacja
PublicationW artykule wskazano przykłady szkół wyższych, w których postawiono na przedsiębiorczość, osiągając sukces, tj. zmniejszając udział środków publicznych w budżecie. Zdaniem autora podstawowym warunkiem osiągnięcia sukcesu przez uczelnię stanie się budowanie bazy informacyjnej koniecznej do konkurowania o wyobrażenie o przyszłości sektora szkolnictwa wyższego. Celem uczelni powinien być aktywny udział w grze konkurencyjnej, a nie...
-
Restrukturyzacja, upadłość i egzekucja jako szansa utrzymania trwałości przedsiębiorstw
PublicationW rozdziale rozważania skoncentrowano wokół tezy, że regulacje umożliwiające przedsiębiorcy restrukturyzację, zapobiegające jego upadłości oraz zapewniające skuteczną egzekucję, stanowią gwarancję bezpieczeństwa obrotu gospodarczego oraz są istotnymi determinantami sukcesu przedsiębiorczości. W związku z powyższym przeprowadzono analizę prawną oraz ekonomiczną restrukturyzacji oraz egzekucji wskazując na ich silne i mocne strony....
-
Supporting local entrepreneurship by creating innovativeness incubators - example of Gdansk
PublicationW pracy przedstawiona koncepcję budowy inkubatora przedsiębiorczości i innowacyjności w Gdańsku, zawierającą zarówno strukturę właścicielską, uwarunkowania prowadzenia działalności przez inkubator, jak i koncepcję jego organizacji i funkcjonowania, wstępną analizę finansową oraz charakterystykę klientów inkubatora. W koncepcji tej podkreślono znaczenie społeczne przedsięwzięcia i powiązania priorytetów społecznych z prowadzonym...
-
Transgraniczne przeniesienie siedziby spółki
PublicationW artykule poruszone zostały zagadnienia związane z mobilnością spółek w obrębie Wspólnoty Europejskiej. Problematyka ta wywołuje szereg kontrowersji zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości. Konserwatywne stanowisko Trybunału popierające działania Państw Członkowskich w odniesieniu do formułowanych zakazów przenoszenia siedziby spółki na terytorium innego Państwa Członkowskiego może być wszakże postrzegane...
-
Przypadek przedsiębiorstwa społecznego - o jednej spółdzielni i jej prezesie. Kluczowe wymiary analityczne: cel, governance, sieci powiązań
PublicationRozdział przedstawia studium przypadku działania przedsiębiorstwa społecznego - spółdzielni zatrudniającej osoby niepełnosprawne. W dużej mierze skupia się na opisie osoby prezesa spółdzielni i jego decyzjach oraz ich wpływu na działanie przedsięwzięcia. Tekst może służyć jako punkt wyjścia do dyskusji na temat przedsiębiorczości społecznej oraz oceny spółdzielni jako formy działania, poprzez pryzmat mechanizmów rządzenia, sieci...
-
Paradygmaty kariery przedsiębiorcy
PublicationKariery przedsiębiorców charakteryzują się pewnym uniwersalizmem, ale mają też swoją odrębną specyfikę. Ramy teoretyczne, modele i narzędzia badań bariery przedsiębiorcy wytyczają: ogólna teoria kariery i motywacji, teoria przedsiębiorczości wspomagana przez socjologię, psychologię i nauki o zarządzaniu przedsiębiorstwem orientacja kariery - w sensie ogólnym - wyraża się w zakładaniu firmy, jej przedsiębiorczym prowadzeniu, poszukiwaniu...
-
Internacjonalizacja małych i średnich przedsiębiorstw we współczesnej gospodarce.
PublicationSpośród wielu problemów, które pojawiają się w książce, kwestią kluczową jest internacjonalizacja małych i średnich przedsiębiorstw. Zachodzące procesy internacjonalizacji MSP są rozpatrywane na tle innych przemian kształtujących współczesne gospodarki, a zwłaszcza globalizacji i integracji ekonomicznej. Ponadto książka została mocno ''osadzona'' w teorii przedsiębiorczości i MSP. Rozważania teoretyczne zostały oparte na światowej,...
-
Ekonomia i przedsiębiorczość_2024
e-Learning CoursesKurs przeznaczony jest dla studentów kierunków: Budownictwo oraz Inżynieria Środowiska (studia stacjonarne i niestacjonarne) z przedmiotów: - HES, - Ekonomia, - Przedsiębiorczość i ekonomia. Prowadzący: dr inż. Adam Kristowski, profesor uczelni Prowadzący ćwiczenia: mgr inż. Agata Siemaszko