Search
Department of Solid State Physics
Publications
Filters
total: 997
Catalog Publications
Year 2008
-
Thermal analysis of bis(tetraethylammonium) tetrachloroferrate(II)
PublicationBadano dekompozycję termiczną związków bis(tetraethylammonium) tetrachloroferrate(II). Stosowano następujące metody badawcze: TG-FTIR, TG-MS i DTA. Pomiary przeprowadzono w atmosferze obojętnej w zakresie temperatur od 293 K do 1073 K. Stałe produkty dekompozycji identyfikowano metodą spektroskopii w podczerwieni, spektroskopii Mössbauera oraz metodą dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego. Przedyskutowano wpływ stopnia utlenienia...
-
Thermal analysis of copper(II) complexes of general formula [Et4N]2[CuBrnCl4-n]
PublicationBadano dekompozycję termiczną związków składających sie z anionów: [CuBrnCl4-n]2- (n=0-4) i kationów tetrametyloamoniowych. Stosowano następujące metody badawcze: TG-FTIR, TG-MS, DTA i DTG. Pomiary przeprowadzono w atmosferze argonu i powietrza w zakresie temperatur od 293 K do 1073 K. Produkty dekompozycji identyfikowano metoda spektroskopii w podczerwieni (IR i FIR) oraz metodą dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego.
-
Wykorzystanie efektów magnetoakustycznych dla oceny stanów próbek ze stali 13HMF eksploatowanych i poddanych procesowi pełzania
PublicationWyniki badań przedstawione w artykule stanowią fragment realizowanego programu badawczego mającego na celu zastosowanie nowych, nieniszczących technik diagnozowania zmian stanu mikrostruktury stali 13HMF. Wyniki pomiarów oraz analizy numerycznej sygnału emisji magnetoakustycznej (EMA) wskazują na możliwość wykorzystania zjawisk magnetoakustycznych do oceny stanu materiału o różnym stopniu degradacji. Obwiednie sygnału EMA dla próbek...
Year 2009
-
Thermal analysis of manganese(II) complexes of general formula (Bu4N)2[MnBrnCl4−n]
PublicationBadano termiczną dekompozycję związków zawierających aniony tetrahalogenomanganese(II), [MnBrnCl4−n]2−(n = 0-4) i kationy tetrabutylammonium. Stosowane metody to: DSC, TG-FTIR, TG-MS i DTA. Pomiary prowadzono w argonie i powietrzu w zakresie temperatur 173-450K (DSC) i 300-1073K (TG). Stałe produkty dekompozycji identyfikowano metodami spektroskopii FT-FIR i dyfraktometrii rentgenowskiej.
-
Zautomatyzowane pomiary rezystywności i ruchliwości w tlenkach półprzewodnikowych SnO2
PublicationRozdział opisuje pomiar rezystywności zmodyfikowaną metodą van der pauwa, oraz ruchliwości nośników metodą hallowską. w pracy opisano stanowisko pomiarowe. zaprezentowano program komputerowy niezbędny do przeprowadzenia pomiarów, a także wyniki pomiarów elektrycznych cienkiej warstwy tlenku cyny. badana warstwa została naniesiona na szklane podłoże metodą rozpylania magnetronowego.
Year 2010
-
Thermal analysis of manganese(II) complexes of general formula(Et4N)2[MnBrnCl4−n]
PublicationBadano termiczną dekompozycję związków zawierających aniony [MnBrnCl4−n]2− (n = 0-4) i kation tetraetylammonium. Wykorzystywano metody DSC i TG. Badania prowadzono w atmosferze argonu w temperaturze 173-500K (DSC)i 300-1073K (TG). Produkty dekompozycji określono za pomocą MS, FTIR, Far-FTIR i dyfraktometrii rentgenowskiej.
-
Voice command recognition using hybrid genetic algorithm
PublicationAbstract: Speech recognition is a process of converting the acoustic signal into a set of words, whereas voice command recognition consists in the correct identification of voice commands, usually single words. Voice command recognition systems are widely used in the military, control systems, electronic devices, such as cellular phones, or by people with disabilities (e.g., for controlling a wheelchair or operating a computer...
-
Wpływ metody syntezy na właściwości wybranych przewodników jonowych
PublicationPublikacja przedstawia wyniki pomiarów przewodników jonowych syntezowanych różnymi metodami.
-
Wytwarzanie i charakteryzacja rezystancyjnych czujników tlenu z wykorzystaniem SrTi0.65Fe0.35O3
PublicationW pracy przedstawiono wstępne wyniki konstrukcji czujnika wykonanego z domieszkowanego żelazem tytanianu strontu. Przygotowano dwa różne rodzaje czujników: w postaci pastylki ceramicznej oraz w postaci warstwy na podłożu alundowym. W szczególności czujnik przygotowany niskotemperaturową metodą prekursorów polimerowych okazał się mieć zadowalające właściwości. Maksymalna temperatura syntezy dla tego czujnika wynosiła 920°C, dzięki...
Year 2018
-
Thermal and Chemical Expansion in Proton Ceramic Electrolytes and Compatible Electrodes
PublicationThis review paper focuses on the phenomenon of thermochemical expansion of two specific categories of conducting ceramics: Proton Conducting Ceramics (PCC) and Mixed Ionic-Electronic Conductors (MIEC). The theory of thermal expansion of ceramics is underlined from microscopic to macroscopic points of view while the chemical expansion is explained based on crystallography and defect chemistry. Modelling methods are used to predict...
-
Thermal and physical properties of ZrO2–AlO(OH) nanopowders synthesised by microwave hydrothermal method
PublicationIndustrially relevant nanopowder was synthesised by microwave hydrothermal synthesis to obtain well-controlled composition (ZrO2–AlO(OH) system) which was found to determine a number of physical and thermal characteristics. This study reports variation of particle size, density, specific surface area (SSABET), as well as thermal behaviour of nanopowder mixtures of ZrO2–AlO(OH) in the whole range of compositions. It was found that...
-
TiO 2 Co x O y composite nanotube arrays via one step electrochemical anodization for visible light–induced photocatalytic reaction
PublicationTiO2CoxOy (x = 1, y = 1 or x = 3, y = 4) composite photocatalysts have been synthesized via one step anodic anodization of TiCo alloys. The effects of the cobalt content in the alloy (5, 10 and 15 wt%), water content (2, 5 and 10%) in the electrolyte solution, and applied voltage (30, 40 and 50 V) during the anodization process on the morphology and surface properties. Additionally, the dependence of cobalt content in the nanotubes...
-
Titania nanotubes modified by a pyrolyzed metal-organic framework with zero valent iron centers as a photoanode with enhanced photoelectrochemical, photocatalytical activity and high capacitance
PublicationThe paper discusses the synthesis, photoelectrochemical and electrochemical behaviour of titania nanotube arrays modified by a pyrolyzed metal-organic framework (MOF). A poly(3,4–ethylenedioxyphene) (PEDOT) matrix with an embedded inorganic network of iron hexacyanoferrate (BP) covering TiO2 nanotubes (TNT) is used as a MOF for the further sintering procedure, resulting in a novel, thin film of carbonaceous wrap supported Fe catalytic...
-
UV-Vis-Induced Degradation of Phenol over Magnetic Photocatalysts Modified with Pt, Pd, Cu and Au Nanoparticles
PublicationThe combination of TiO2 photocatalyst and magnetic oxide nanoparticles enhances the separation and recoverable properties of nanosized TiO2 photocatalyst. Metal-modified (Me = Pd, Au, Pt, Cu) TiO2/SiO2@Fe3O4 nanocomposites were prepared by an ultrasonic-assisted sol-gel method. All prepared samples were characterized by X-ray powder diffraction (XRD) analysis, Brunauer-Emmett-Teller (BET) method, X-ray photoelectron spectroscopy...
-
Visible light photocatalysis employing TiO2/SrTiO3-BiOI composites: Surface properties and photoexcitation mechanism
PublicationA series of binary TiO2/SrTiO3 and ternary TiO2/SrTiO3_BiOI composites have been synthesized using multistep preparation method. Characterization of the obtained photocatalysts covered complex analysis including morphology + y (SEM), BET specific surface area, porosity, optical properties (DRS), chemical composition of surface (XPS), crystal structure and crystal size (XRD). UV–vis and Vis ligh induced photocatalytic activity was...
-
Właściwości elektryczne szkieł boro-krzemianowych o dużej zawartości tlenku manganu
PublicationW niniejszej pracy podjęto próbę otrzymania klasyczną metodą topienia szkła złożonego wyłącznie z tlenków manganu, krzemu i boru, zawierającego od 10 mol% do 70 mol% tlenku manganu. Na podstawie serii pomiarów wyznaczono zakres składu chemicznego, dla którego możliwe jest otrzymanie stabilnego szkła. Badania struktury otrzymanych próbek wykazały, ˙ze tlenek manganu(II) pełni w układzie rolę głównego tlenku szkłotwórczego w postaci...
-
Wykorzystanie fourierowskiej spektroskopii w podczerwieni do badania stężenia gazów wylotowych z tlenkowego ogniwa paliwowego zasilanego biogazem
PublicationW dzisiejszych czasach bardzo ważne jest pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych i bezpiecznych dla środowiska. Jedną z obiecujących technologii są tlenkowe ogniwa paliwowe (ang. Solid Oxide Fuel Cell, SOFC). Stanowią one bezpieczną i ekologiczną alternatywę dla energii uzyskanej z paliw kopalnych. SOFC charakteryzuje się sprawnością energetyczną na poziomie 45-60 %, podczas gdy sprawność klasycznych elektrowni cieplnych nie...
Year 2013
-
Thermal decomposition of [Cd{SSi(OBut)3}(S2CNC4H8)]2 to CdS “micro-noodles”
PublicationThis work presents studies on thermal degradation of novel heteroleptic complex possessing mixed S-donor ligands, [Cd{SSi(OBut)3}(S2CNC4H8)]2 using TGA, DSC, TGA-IR, SEM and XRD methods.
-
Thermal treatment of montmorillonite modified with Cd[SC(NH2)2]42+ from two polymorphic salts
PublicationMontmorillonite(MMT)/CdS nanocomposites can be obtained using simple ionic exchange between Na(I)-MMT and Cd[SC(NH2)2]42+∙2NO3. The resulting products may be annealed to give (MMT)/CdS nanocomposites as it was proved by XRD analysis.
-
Tlenek cynku: synteza, właściwości oraz zastosowanie
PublicationTlenek cynku posiada szczególne właściwości optyczne, elektryczne oraz termiczne. Ze względu na te właściwości, tlenek ten znajduje zastosowanie w różnorodnych dziedzinach.
-
Tlenkowe ogniwa paliwowe wykorzystujące wysokotemperaturowe przewodniki protonowe
PublicationPrzewodniki protonowe są materiałami cieszącymi się dużym zainteresowaniem badaczy. w monografii zebrano infomacje doczytącze tej grupy materiałów, omówiono ich właściwości oraz potencjalne zastosowania techniczne.
-
Urządzenia elektrochemiczne wykorzystujące wysokotemperaturowe przewodniki protonowe
PublicationW artykule omówiono możliwe zastosowania wysokotemperaturowych przewodników protonowych. Omówiono zasadę działania różnych urządzeń elektrochemicznych opartych o elektrolit przewodzący protony.
-
Warunki krystalizacji cienkich warstw V2O5 i V2O3 wytwarzanych metodą zol-żel
PublicationPraca ta przedstawia wyniki badań struktury cienkich warstw tlenku wanadu otrzymanych metodą zol - żel. Cienkie warstwy osadzano metodą spin - coating na podłożach wykonanych ze szkła kwarcowego oraz krzemowych. Tak przygotowane próbki wygrzewano w zakresie temperatur od 200 °C do 1200 °C. Zakres temperatur dobrano w taki sposób, aby można było zarówno określić optymalną temperaturę krystalizacji nanoprętów V2O5 jak i otrzymać...
-
Właściwości elektryczne szkło-ceramiki zawierającej ferroelektryczną fazę BiV
PublicationKompozyty szklano - ceramiczne zawierające nanokryształy posiadają właściwości fizyczne, które nie są możliwe do uzyskania w innych materiałach. Dzięki możliwości wytworzenia szkło - ceramik posiadających kryształy o różnej wielkości (nano, mikro...) i różnorodnego typu, można w istotny sposób kontrolować właściwości elektryczne takich materiałów. Stała dielektryczna faz ferroelektrycznych jest bardzo wrażliwa na zmiany rozmiarów...
-
Właściwości strukturalne i transportowe kompozytów tytanianu strontu z tlenkami przewodzącymi jonowo
PublicationW ramach pracy doktorskiej wytworzono i zbadano właściwości kompozytów tytanianu strontu domieszkowanego niobem (Sr(Ti,Nb)O3) z wybranymi tlenkami przewodzącymi jonowo (tlenek cyrkonu stabilizowany tlenkiem itru – YSZ, tlenek ceru - CeO2). Analizę dla różnych składów kompozytów prowadzono w szerokim zakresie temperatur i ciśnień parcjalnych tlenu. Właściwości strukturalne kompozytów zbadano metodami XRD, SEM, AFM i EDX, zaś właściwości...
-
Wpływ domieszkowania w podsieci B wysokotemperaturowego przewodnika protonowego LaNbO4
PublicationW artykule przeprowadzono analizę wpływu domieszkowania w podsieci B niobanu lantanu korzystając z opublikowanych wyników zespołów badawczych z całego świata. Przeanalizowano wpływ domieszkowania pod kątem domieszek akceptorowych i izowalentnych. Przeanalizowano wpływ zastosowania wielu różnych domieszek tj. Ga, Ge, Si, Ti i Mn na strukturę fazową i przewodność elektryczną materiału. Domieszkowanie akceptorowe w podsieci B pozwala...
-
Wpływ starzenia termicznego na właściwości elektryczne cienkich warstw TiO2:Nb oraz TiO2:(Co, Pd), jako materiału na półprzewodnikowe czujniki gazu.
PublicationZaobserwowany w ostatnich latach dynamiczny rozwój nowej dziedziny nauki, jaką jest transparentna elektronika, spowodował zintensyfikowanie badań, mających na celu odkrycie i charakteryzację nowych materiałów, w szczególności opartych na tlenkach metali. Współcześnie tlenki zaczęły niekiedy wypierać typowe materiały półprzewodnikowe. Szczególnie interesująca wydaje się perspektywa wykorzystania tlenków metali w czujnikach jako...
-
Wpływ termoplastycznych kompozycji napełnianych miałem gumowym na wybrane właściwości asfaltu drogowego
PublicationDynamiczny rozwój transportu samochodowego zmusza do wykonywania nawierzchni drogowych z materiałów o wysokiej wytrzymałości oraz odporności na odkształcenia trwałe, co znacznie wydłuża żywotność nawierzchni. Polskie przedsiębiorstwo BISEK Sp. z o.o. z Wrocławia we współpracy z Politechniką Wrocławską, jako pierwsze wykorzystało miał gumowy do modyfikacji asfaltów metodą mokrą. W chwili obecnej firma Lotos Asfalt Sp. z o.o. wprowadziła...
-
Wysokotemperaturowe przewodnictwo protonowe w tlenkach
PublicationW artykule przedstawiono przegląda zagadnień związanych w przewodnictwem protonowym w tlenkach w wysokich temperaturach. Omówiono szczegółowo materiały przewodzące protonowo oraz ich potencjalne zastosowanie. Przeanalizowano mechanizmy przewodnictwa protonowego.
-
YSZ Thin film deposited on porous substrate by spray pyrolysis
PublicationIn this work the results of deposition of YSZ layer on a porous substrate using an ultrasonic Spray Pyrolysis are presented.
-
Zagadnienie izotermicznego transportu ładunku w mieszanych przewodnikach jonowo-elektronowych w odniesieniu do termodynamiki procesów nieodwracalnych
PublicationPublikacja dotycząca zagadnień teoretycznych i doświadczalnych związanych z badaniem właściwości transportowych w MIEC
-
Zastosowanie metody polaryzacyjnej Hebba-Wagnera do badania przewodnictwa elektrycznego w mieszanych przewodnikach jonowo-elektronowych
PublicationMieszane przewodniki jonowo-elektronowe (MIECs) znajdują obecnie powszechne zastosowanie m.in. jako elektrody w ogniwach paliwowych, czujnikach gazów lub jako warystory. Jednak wciąż niepoznane do końca mechanizmy występowania zjawiska mieszanego przewodnictwa sprawiają, że prace nad tymi materiałami wciąż trwają. Badanie przewodnictwa jonowego tego typu materiałów wymaga zastosowania stałoprądowych, elektrochemicznych metod...
Year 2019
-
Thermal, electrical, and magnetic properties of Fe2O3–PbO–SiO2 glass prepared by traditional melt-quenching and twin roller fast-cooling methods
PublicationIn this study, Fe–Pb–Si oxide glasses containing between 12.5 and 17.5 mol% Fe2O3 were prepared using two different methods comprising traditional melt-quenching and twin roller fast-cooling techniques. The topography and structure of the materials obtained were characterized by X-ray powder diffraction and scanning electron microscopy. All of the materials were found to be amorphous. The topography of most of the glasses comprised...
-
TiO2 nanotube arrays-based reactor for photocatalytic oxidation of parabens mixtures in ultrapure water: Effects of photocatalyst properties, operational parameters and light source
PublicationSelf-organized TiO2 nanotubes as immobilized photocatalysts were evaluated in detail for the photocatalytic degradation of parabens mixtures from ultrapure water. This kind of approach can be a very suitable option for emerging contaminants degradation considering the possibility of the catalyst reuse and recovery which will be simpler than when catalytic powders are used. The anodization method was applied for the TiO2 nanotubes...
-
Water uptake analysis of acceptor-doped lanthanum orthoniobates
PublicationIn this work, lanthanum orthoniobates doped with either antimony, calcium, or both have been synthesized and studied. The water uptake of the investigated materials has been analyzed by means of thermogravimetric studies. The results show the difference between the thermodynamics of hydration between the lanthanum orthoniobate system and other proton conducting ceramics. The relation between the water uptake and effective acceptor...
-
Widening of the electroactivity potential range by composite formation – capacitive properties of TiO2/BiVO4/PEDOT:PSS electrodes in contact with an aqueous electrolyte
PublicationComposites based on the titania nanotubes were tested in aqueous electrolyte as a potential electrode material for energy storage devices. The nanotubular morphology of TiO2 was obtained by Ti anodization. TiO2 nanotubes were covered by a thin layer of bismuth vanadate using pulsed laser deposition. The formation of the TiO2/BiVO4 junction leads to enhancement of pseudocapacitance in the cathodic potential range. The third component,...
-
WPŁYW METODY SYNTEZY NA WŁAŚCIWOŚCI STRUKTURALNE I KATALITYCZNE ZWIĄZKU Ce0.9Pr0.1O2-δ PODCZAS WYSOKOTEMPERATUROWEJ PRACY W BIOGAZIE
PublicationTlenkowe ogniwa paliwowe zasilane biogazem degradują się pod wpływem węgla osadzającego się na anodzie. Aby wyeliminować ten efekt, szuka się warstw katalitycznych, które nałożone na anodę powstrzymują osadzanie się węgla i zmniejszają straty wydajności ogniwa. Związkiem użytym w tym celu jest Ce0,9Pr0,1O2-δ wytworzony dwiema metodami: Pechiniego i metodą strącania z odwróconej emulsji. Aby zbadać wpływ metody syntezy na właściwości...
-
Wytwarzanie i badanie związków domieszkowanego tlenku ceru jako anodowych materiałów katalitycznych do tlenowych ogniw paliwowych zasilanych biogazem
PublicationW ramach pracy wytworzono tlenki ceru domieszkowane Pr, Y, La, Nd i Sm w stosunku 9:1 metodą strącania z odwróconej mikroemulsji. Wytworzone nanokrystaliczne proszki poddano analizie XRD, co dowiodło ich jednofazowości. Następnie, otrzymane tlenki nałożono w formie warstw katalitycznych na anody ogniw paliwowych. Korzystając z mikroskopii SEM, przeprowadzono obserwację powierzchni warstw z domieszką Pr, La, Nd i Sm po wygrzewaniu....
Year 2007
-
Thermal properties of tetrabutylammonium bromotrichloro-, tribromochloro-and tetrabromoferrates(III)
PublicationW pracy badana jest termiczna dekompozycja związków tetrabutylammonium bromotrichloro-, tribromochloro-and tetrabromoferrates(III). Analizę termiczną (TG-MS, DTA, DTG i DSC) prowadzono w atmosferze argonu w zakresie temperatur 293-1073 K. Stałe produkty dekompozycji identyfikowano metodą dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego.
-
Właściwości strukturalne i transportowe nadprzewodników Nd(2-x)CexCu(1+-y)O(4-z)
Publication -
Wodór w warstwach wierzchnich smarowanych węzłów ślizgowych
PublicationPodano wyniki badań wpływu czasu oddziaływania warstwy oleju smarowego na ilość wodoru dyfundującego do warstwy wierzchniej stalowych próbek. Zawartość wodoru rosła z czasem kontaktu. Badania w podczerwieni widm olejów po kontakcie ze stalą wykazały istotne zmiany wywołane przez dysocjacyjną chemisorpcję węglowodorów.
Year 2020
-
Thermally tuneable optical and electrochemical properties of Au-Cu nanomosaic formed over the host titanium dimples
PublicationAu-Cu nanostructures offer unique optical and catalytic properties unlike the monometallic ones resulting from the specific interaction. Among others, they have the ability to exhibit surface plasmon resonance, electrochemical activity towards the oxygen and hydrogen evolution reaction (OER, HER) as well as improved photoresponse in relation to monometalic but those properties depend highly on the substrate where bimetallic structures...
-
Two kinds of oxygen vacancies in lithium titaniate doped with copper as detected by EPR
PublicationLithium titanate (Li1+xTi2-xO4) doped with Cu2+ ions was synthesized by sol-gel processing method. The structure and morphology are characterized by X-ray Diffraction (XRD), X-ray Photoemission Spectroscopy (XPS), Scanning Electron Microscopy (SEM) and Electron Paramagnetic Resonance (EPR). Spin Hamiltonian parameters describing Zeeman and hyperfine interaction for 63Cu2+ ions were obtained from EPR spectra simulations. The spectra...
-
Urchin-like TiO2 structures decorated with lanthanide-doped Bi2S3 quantum dots to boost hydrogen photogeneration performance
PublicationThe formation of heterojunctions between wide- and narrow-bandgap photocatalysts is commonly employed to boost the efficiency of photocatalytic hydrogen generation. Herein, the photoactivity of urchin-like rutile particles is increased by decorating with pristine as well as Er- or Yb-doped Bi2S3 quantum dots (QDs) at varied QD loadings (1–20 wt%) and doping degrees (1–15 mol%), and the best hydrogen evolution performance is achieved at...
-
Weak localization competes with the quantum oscillations in a natural electronic superlattice: The case of Na1.5(PO2)4(WO3)20
PublicationWe report an investigation of the combined structural and electronic properties of the bronze Na1.5(PO2)4(WO3)20. Its low-dimensional structure and possible large reconstruction of the Fermi surface due to charge density wave instability make this bulk material a natural superlattice with a reduced number of carriers and Fermi energy. Signatures of multilayered two-dimensional (2D) electron weak localization are consequently reported,...
-
Właściwości elektryczne i magnetyczne szkła Fe2O3 – SiO2 – PbO
PublicationSzkło Fe2O3–SiO2–PbO wydaje się być obiecującym materiałem do zastosowań w urządzeniach elektrycznych takich jak rdzenie cewek, czujniki pola magnetycznego oraz mikrotransformatory. Jest to spowodowane korzystnymi właściwościami takimi jak stosunkowo wysoka rezystywność oraz w miarę duża przenikalność magnetyczna. Pierwsza wymieniona cecha skutkuje brakiem strat energii na prądy wirowe. Natomiast druga cecha oznacza potencjalną...
Year 2016
-
Thermochemistry of rare earth perovskites Na3xRE0.67−xTiO3 (RE = La, Ce)
PublicationHigh-temperature oxide melt solution calorimetry using sodium molybdate (3Na2O·4MoO3) solvent at 973 K was performed for the Na3xRE0.67−xTiO3 (RE = La, Ce) perovskite series. The enthalpies of formation of lanthanum perovskites from oxides (La2O3, Na2O, TiO2), are −107.25 ± 2.56, −93.83 ± 6.06, −80.68 ± 5.93, and −33.49 ± 4.26 kJ/mol and enthalpies of formation from elements are −1614.05 ± 5.37, −1596.44 ± 7.68, −1594.03 ± 7.58,...
-
Thermoelectric properties of bismuth-antimony-telluride alloys obtained by reduction of oxide reagents
PublicationThe BieSbeTe alloys with different Bi/Sb/Te ratio were fabricated by an innovative method. For that purpose the oxide reagents were melted at high temperature, then quenched to form pellets, milled to a powder and finally reduced in hydrogen at various temperatures. Complex structures consisting of connected thin layers forming a continuous path between nano- and micrometer size grains have been obtained. The electrical conductivity,...
-
TINKTEP: A fully self-consistent, mutually polarizable QM/MM approach based on the AMOEBA force field
PublicationWe present a novel quantum mechanical/molecular mechanics (QM/MM) approach in which a quantum subsystem is coupled to a classical subsystem described by the AMOEBA polarizable force field. Our approach permits mutual polarization between the QM and MM subsystems, effected through multipolar electrostatics. Self-consistency is achieved for both the QM and MM subsystems through a total energy minimization scheme. We provide an expression...
-
Titania nanotubes infiltrated with conducting polymer PEDOT modified by Prussian Blue – a novel type of organic-inorganic heterojunction characterised with enhanced photoactivity.
PublicationA highly ordered p–n heterojunction was formed based on titania nanotubes containing a conducting polymer with Prussian blue matrix. The study demonstrates, for the first time, cases when a composite based on titania array scaffolding and Prussian blue embedded in PEDOT exhibits reversible FeII/FeIII redox activity. Highly enhanced photoactivity and capacitance of the obtained material are depicted in comparison to pristine titania....
-
Tlenek grafenu i redukowany tlenek grafenu
PublicationGrafen to alotropowa odmiana węgla o grubości jednego atomu. Charakteryzuje się niezwykłą wytrzymałością mechaniczną. W porównaniu z diamentem moduł Younga grafenu (określający sprężystość materiału) jest około 1000 razy większy. Każdy atom węgla w grafenie posiada cztery elektrony walencyjne– trzy z nich biorą udział w tworzeniu wiązań kowalencyjnych z sąsiednimi atomami, ostatni zaś tworzy chmurę zdelokalizowanych elektronów...
-
Towards the Application of Structure-Property Relationship Modeling in Materials Science: Predicting the Seebeck Coefficient for Ionic Liquid/Redox Couple Systems
PublicationThis work focuses on determining the influence of both ionic liquid (IL) type and redox couple concentration on Seebeck coefficient values of such a system. The quantitative structure property relationship (QSPR) and read-across techniques are proposed as methods to identify structural features of ILs (mixed with LiI/I2 redox couple), which have the most influence on the Seebeck coefficient (Se) values of the system. ILs consisting...
-
Tuning the ferromagnetic phase in the CDW compound SmNiC2 via chemical alloying
PublicationWe report a study on tuning the charge density wave (CDW) ferromagnet SmNiC2 to a weakly coupled superconductor by substituting La for Sm. X-ray diffraction measurements show that the doped compounds obey Vegard’s law, where La (Lu) alloying expands (shrinks) the lattice due to its larger (smaller) atomic size than Sm. In the series Sm1−xLaxNiC2, CDW transition (TCDW =148K) for SmNiC2 is gradually suppressed, while the ferromagnetic...
-
Visible light activity of pulsed layer deposited BiVO4/MnO2 films decorated with gold nanoparticles: The evidence for hydroxyl radicals formation
PublicationThin films containing BiVO4 and MnO2 deposited on FTO and modified by Au nanoparticles were studied towards their photoelectrochemical and photocatalytical activities in an aqueous electrolyte. Electrodes were prepared by the pulsed laser deposition (PLD) method. The surfactant-free ablation process was used for preparation of the gold nanoparticles (GNP) water suspension. Obtained layers of varied thicknesses (27–115 nm) were...
-
Warstwy funkcjonalne tlenkowych ogniw paliwowych
PublicationIn this paper, results describing current research on solid oxide fuel cells conducted at Gdańsk University of Technology, Faculty of Electronics, Telecommunications and Informatics are presented. The results are related to three kinds of functional layers: a thin cathode layer between the porous cathode layer and the electrolyte to improve the cathode performance, a buffer layer between the electrolyte and the cathode to slow...
Year 2015
-
Thermodynamics of solid phases containing rare earth oxides
PublicationRare earth elements (RE) are incorporated into a large variety of complex oxide phases to provide tailored mechanical, electrical, optical, and magnetic properties. Thermodynamics control phase stability, materials compatibility in use, corrosion, and transformation. This review presents, in one compilation, the thermodynamic properties of a large number of such materials and discusses systematic trends in energetics and the factors...
-
Thin layer of ordered boron-doped TiO2 nanotubes fabricated in a novel type of electrolyte and characterized by remarkably improved photoactivity
PublicationThis paper reports a novel method of boron doped titania nanotube arrays preparation by electrochemical anodization in electrolyte containing boron precursor – boron trifluoride diethyl etherate (BF3 C4H10O), simultaneously acting as an anodizing agent. A pure, ordered TiO2 nanotubes array, as a reference sample, was also prepared in solution containing a standard etching compound: ammonium fluoride. The doped and pure titania...
-
Three electrode configuration measurements of electrolyte-diffusion barrier-cathode interface
PublicationMeasurements of a system consisting of cathode/doped ceria diffusion barrier/doped zirconia electrolyte were made using two- and three-electrode configuration. Results obtained on a three-electrode measurement configuration were compared with and reflect the results obtained in two-electrode configuration. Three-electrode measurements allowed separating the impact of the symmetrical interface in the investigated system. They also...
-
Tin oxide nanoparticles from laser ablation encapsulated in a carbonaceous matrix – a negative electrode in lithium-ion battery applications
PublicationThis report concerns carbonaceous electrodes doped with tin(II) oxide nanoparticles. Tin nanoparticles are obtained by pulsed laser ablation in water. Crystalline nanoparticles have been encapsulated in a carbonaceous matrix formed after pyrolysis of a mixture consisting of tin/tin(IV) oxide nanoparticles and gelatine. The obtained material is characterized by means of X-ray diffraction, selected area diffraction, scanning electron...
-
Transition Metal Oxides influence on phosphate and borate glasses structure
PublicationBorate and phosphate glasses possess many potential luminescence and optical applications. With their low melting point, they are one of the most often studied amorphous materials. In recent years these glasses, doped with transition metal oxides (TMO), gained much attention due to their tunable structural and thermal properties. Review of systems containing TMOs was presented. Additionally synthesis of binary MnO-P2O5 and MnO-B2O3...
-
Unusual behaviour of (Np,Pu)B2C
PublicationTwo transuranium metal boron carbides, NpB2C and PuB2C have been synthesized by argon arc melting. The crystal structures of the {Np,Pu}B2C compounds were determined from single-crystal X-ray data to be isotypic with the ThB2C-type (space group R3m, a = 0.6532(2) nm; c = 1.0769(3) nm for NpB2C and a = 0.6509(2) nm; c = 1.0818(3) nm for PuB2C; Z = 9). Physical properties have been derived from polycrystalline bulk material in the...
-
Visible light activity of rare earth metal doped (Er3+, Yb3+ or Er3+/Yb3+) titania photocatalysts
PublicationA series of Er3+-TiO2, Yb3+-TiO2 and Er3+/Yb3+-TiO2 photocatalysts were obtained via sol-gel method, using rare earth metal (RE) precursor ranging from 0.25 to 10 mol%. The experiments demonstrated that phenol in aqueous solutions was successfully degraded under visible light (> 450 nm) using RE3+-TiO2. The as-prepared samples were characterized by X-ray diffraction (XRD), X-ray photoelectron emission spectroscopy (XPS), UV-Vis...
-
Właściwości redukowanych szkieł Ge-Sb-O dla urządzeń termoelektrycznych
PublicationPraca zawiera wyniki badań strukturalnych oraz właściwości termoelektrycznych tlenkowego szkła antymonowo-germanianowego, poddanego redukcji w atmosferze wodoru, jako potencjalnego materiału do zastosowań w urządzeniach termoelektrycznych. Otrzymane rezultaty analizy dyfrakcyjnej oraz analizy mikroskopowej dały informacje o strukturze i składzie próbki. Potwierdziły one fakt powstawania warstwy powierzchniowej zredukowanych granul...
-
Wpływ procesu redukcji na właściwości strukturalne i mechaniczne szkieł tlenkowych z grupy (Pb,Bi)-(Si,Ge)-O
PublicationW pracy zbadano wpływ procesu redukcji w wodorze prowadzonej w temperaturze 380°C na mikrostrukturę i skład pierwiastkowy próbki szkła Bi0.4Pb0.2Si0.4Ox. Wykazano, że na skutek redukcji w próbce tworzy się wyraźnie odseparowana wierzchnia warstwa o grubości ok. 50µm, która jest zubożona w tlen i charakteryzuje się lepszą przewodnością elektryczną. Stwierdzono również, że na powierzchni szkła tworzą się granule metalicznego bizmutu...
-
Wpływ procesu redukcji na właściwości strukturalne i mechaniczne szkieł tlenkowych z grupy (Pb,Bi)-(Si,Ge)-O = Influence of reduction process on the structural and mechanical properties of (Pb,Bi)-(Si,Ge)-O oxide glasses
PublicationThe effect of the reduction process in H2 at 380 °C on the microstructure and elemental composition of a glass Bi0.4Pb0.2Si0.4Ox has been investigated. It has been shown that after reduction a clearly separated top layer with a thickness of approx. 50 µm was formed on the surface of the sample. This layer is depleted of oxygen and has higher electrical conductivity than the interior of the glass. It has also been found that some...
Year 2014
-
Thickness and structure change of titanium (IV) oxide thin films synthesized by the sol–gel spin coating method
PublicationTitanium dioxide is a well-known material in nanotechnology, while it provides new opportunities due to its interesting properties, for example, as a semiconductor with a quite significant forbidden band gap energy of 3.2 eV. In this study, thin films of titanium dioxide (TiO2) were synthesized in amorphous and crystallographic systems using the sol–gel process. Atomic Force Microscopy (AFM), Raman spectroscopy and X-ray diffraction...
-
Tools, Methods and Services Enhancing the Usage of the Kepler-based Scientific Workflow Framework
PublicationScientific workflow systems are designed to compose and execute either a series of computational or data manipulation steps, or workflows in a scientific application. They are usually a part of a larger eScience environment. The usage of workflow systems, however very beneficial, is mostly not irrelevant for scientists. There are many requirements for additional functionalities around scientific workflows systems that need to be...
-
Wiedza ogólna o eksperymencie naukowym
PublicationW pracy przedstawiono podstawowe pojęcia z zakresu metodologii badań w nauce i w technice
-
Właściwości strukturalne i elektryczne szkieł tlenkowych z grupy Pb-P-O
PublicationPrzeprowadzono wytop szkieł ołowiowo-fosforanowych xPbO-(100-x)P2O5 (gdzie x=10,20,30,40,50,60). Stwierdzono, że na skutek parowania następuje zubożenie szkieł w ołów względem początkowej stechiometrii. Zbadano właściwości strukturalne oraz przeanalizowano doniesienia literaturowe w zakresie właściwości elektrycznych tych szkieł. Zaobserwowano, że w zależności od udziału tlenku ołowiu w strukturze szkła następuję wyraźna zmiana...
-
Wpływ bezhalogenowych związków zmniejszających palność na strukturę oraz właściwości mechaniczne i termiczne elastycznych pianek poliuretanowych otrzymanych z poliglicerolu
PublicationElastyczne pianki poliuretanowe zostały przygotowane metodą jednostopniową z układu dwukomponentowego o stosunku grup NCO/OH wynoszącym 0.9:1. Pianki poliuretanowe poddano modyfikacji grafitem ekspandowanym oraz jego mieszaniną z fosforowym, bezhalogenowym związkiem zmniejszającym palność o nazwie handlowej Fyrol PNX. Scharakteryzowano statyczne i dynamiczne właściwości mechaniczne, morfologię, właściwości termiczne oraz palność...
Year 2012
-
Thin Layer Deposition Methods in Solid Oxide Fuel Cell Technology
Publication -
Transport Properties of Nitrided VN-SiO2 Sol-Gel derived films
PublicationPraca dotyczy transportu elektrycznego stałoprądowego cienkich warstw xVN-(100-x)SiO2 (gdzie x = 90, 80, 70, 60 mol%)otrzymanych w wyniku termicznego azotowania warstw tlenkowych otrzymanych metodą zol-żel. W warstwach obserwuje się granule VN rozdyspergowane w amorficznej matrycy SiO2. Warstwy wykazują przejście nadprzewodzące w temperaturze około 7,5K. W stanie normalnym ich przewodnictwo można opisać modelem charaktrystycznym...
-
WŁAŚCIWOŚCI ELEKTRYCZNE SZKIEŁ TLENKOWYCH ZAWIERAJĄCYCH Fe2O3
PublicationZbadano właściwości elektryczne szkieł krzemianowo – ołowiowo - żelazowych. Szkła tlenkowe zawierające jony żelaza mogą potencjalnie wykazywać przewodnictwo polaronowe. Celem niniejszej pracy było bliższe określenie zachodzącego w nich mechanizmu przewodnictwa. Wytworzono szkła o składzie dobranym na podstawie ich zakresu szklenia: (50 – 0.5x)[SiO2, PbO] - xFe2O3 gdzie x wynosił odpowiednio 2, 5, 10, 15, 20 i 25 (w % mol). Otrzymane...
-
Właściwości magneto-akustyczne degradowanych próbek stali 13HMF oraz P91
PublicationPrzedstawiono wyniki badań właściwości magneto-akustycznych degradowanych próbek stali 13HMF oraz P91
-
Właściwości strukturalne i katalityczne domieszkowanych związków typu SrTi(1-x)Fe(x)O3
PublicationPublikacja naukowa opisująca wytwarzanie i badanie właściwości strukturalnych i katalitycznych domieszkowanego itrem i żelazem tytanianu strontu.
-
Wpływ warunków syntezy na strukturę nanokrystalicznych proszków liti2o4
Publicationpróbki tytanianu litu (li1+xti2-xo4 (0 ≤ x ≤ 1/3) wytworzono niskotemperaturową, bezproszkową metodą zol - żel. strukturę krystaliczna wytworzonych próbek badano metodą dyfrakcji rentgenowskiej. korzystając z równań bragga oraz scherrera wyznaczono odległość międzypłaszczynową oraz średnią wielkość krystalitów. przy użyciu skaningowego mikroskopu elektronowego określono średnią średnicę ziaren wytworzonego proszku. w niniejszym...
-
Wybrane metody wytwarzania nanoproszków
PublicationPrzedstawione zostały trzy metody wytwarzania nanoproszków, które są jednymi z najczęściej wykorzystywanych technik: mielenie, zol-żel i piroliza. Cechuje je przede wszystkim prostota oraz możliwość wykorzystania tych technik na szerszą skalę.
-
Wytwarzanie cienkich warstw azotku wanadu metodą termicznego azotowania tlenku wanadu
Publicationw niniejszej pracy opisano metodę wytwarzania cienkich warstw vn - sio2 poprzez termiczne azotowanie powłok vox - sio2. warstwy tlenku wanadu zostały naniesione na szklane podłoża metodą zol - żel. po wysuszeniu nastąpiło wygrzanie warstw w atmosferze amoniaku. wygrzewanie w temperaturze wyższej, od temperatury dysocjacji termiczne amoniaku, mikroporowatych warstw tlenku wanadu spowodowało azotowanie materiału. w konsekwencji procesu...
-
Wytwarzanie cienkich warstw elektrolitu w tlenkowych ogniwach paliwowych za pomocą metod napylania
Publication -
Wytwarzanie Nanokrystalicznego Tytanianu Strontu do Tlenkowych Ogniw Paliwowych
PublicationKorzystając z dwóch metod: metody mielenia w fazie stałej, a następnie wygrzewania w niskiej temperaturze (600 °C) oraz standardowej metody syntezy w fazie stałej wytworzono tytanian strontu domieszkowany niobem. Na podstawie analizy widm dyfraktometrii rentgenowskiej określono czystość fazową oraz korzystając z równania Scherrera wyznaczono wielkość krystalitów wytworzonego materiału.
-
XAFS investigations of nitrided NbN-SiO2 sol-gel derived films
PublicationPraca poświęcona jest wykorzystaniu analizy widm XAFS zmierzonych na krawędzi K atomów Nb do badania struktury cienkich warstw NbN-(100-x)SiO2 (x = 100, 80, 60 mol%) otrzymanych techniką zol-żel poprzez wysokotemperaturowe wygrzewanie warstw Nb2O5-SiO2 w atmosferze NH3. Otrzymana struktura filmu jest złożona z granul NbN ulokowanych w matrycy SiO2. Analiza XAFS pokazuje, że we wszystkich próbkach w lokalnym otoczeniu niobu znajduje...
Year 2021
-
Tin Oxide Encapsulated into Pyrolyzed Chitosan as a Negative Electrode for Lithium Ion Batteries
PublicationTin oxide is one of the most promising electrode materials as a negative electrode for lithium-ion batteries due to its higher theoretical specific capacity than graphite. However, it suffers lack of stability due to volume changes and low electrical conductivity while cycling. To overcome these issues, a new composite consisting of SnO2 and carbonaceous matrix was fabricated. Naturally abundant and renewable chitosan was chosen...
-
Visible-light-driven lanthanide-organic-frameworks modified TiO2 photocatalysts utilizing up-conversion effect
PublicationHighly efficient and quite stable composite with core-shell-like architecture reported herein, responds to the challenge of sunlight-driven photocatalysts. The Ln(ndc)/TiO2 photocatalytic system comprises active lanthanide-carboxylate coordination networks (Nd, Er, Ho, and Tm as metal ions, and 2,6-naphthalene dicar-boxylic acid as the organic linker) and inert titanium dioxide and allow to convert incompatible visible radiation...
Year 2017
-
TiO2 /SrTiO3 and SrTiO3 microspheres decorated with Rh, Ru or Pt nanoparticles: Highly UV–vis responsible photoactivity and mechanism
PublicationA series of TiO2/SrTiO3 and SrTiO3 microspheres decorated by Rh, Ru or Pt NPs were prepared by facile hydrothermal method. The as-prepared samples were characterized by X-ray diffraction (XRD), X-ray photoelectron spectroscopy (XPS), transmission electron microscopy (TEM) with energy-dispersive Xray (EDX) spectroscopy, scanning electron microscopy (SEM), photoluminescence spectrometry (PL), Fourier transform infrared (FT-IR) and...
-
Various types of semiconductor photocatalysts modified by CdTe QDs and Pt NPs for toluene photooxidation in the gas phase under visible light
PublicationA novel synthesis process was used to prepare TiO2 microspheres, TiO2 P-25, SrTiO3 and KTaO3 decorated by CdTe QDs and/or Pt NPs. The effect of semiconductor matrix, presence of CdTe QDs and/or Pt NPs on the semiconductor surface as well as deposition technique of Pt NPs (photodeposition or radiolysis) on the photocatalytic activity were investigated. The as-prepared samples were characterized by X-ray powder diffractometry (XRD),...
-
Wpływ domieszkowania na strukturę i właściwości elektryczne niobianu lantanu
PublicationNiniejsza rozprawa przedstawia wyniki badań wpływu domieszkowania izowalencyjnego na strukturę, mikrostrukturę oraz właściwości elektryczne wysokotemperaturowego przewodnika protonowego - niobianu lantanu LaNbO4. Prace badawcze dotyczyły związków domieszkowanych antymonem, arsenem, tantalem lub wanadem (LaNb1-xAxO4 gdzie A = As, Sb, Ta, V; 0 ≤ x ≤ 0,3), które wytworzono metodą reakcji w fazie stałej. Wyniki otrzymane w pracy są...
-
Wpływ geometrii, właściwości magnetycznych oraz sposobu magnesowania próbki na rozkład przestrzenny magnetycznego pola rozproszonego
PublicationPraca dotyczy problematyki wpływu wybranych czynników na rozkład przestrzenny magnetycznego pola rozproszonego (MPR). Na podstawie wyników badań uzyskanych dla próbek charakteryzujących się przewężeniem i lokalnym spadkiem przenikalności magnetycznej (spowodowanym deformacją plastyczną) stwierdzono, iż oba czynniki wywierają podobny wpływ na rozkład przestrzenny MPR. Na bazie analizy wyników pomiarów MPR oraz symulacji wykonanych...
-
Zbadanie właściwości strukturalnych i elektrycznych niestechiometrycznych, domieszkowanych związków typu Srx(Ti,Fe)O3-δ
PublicationNiniejsza rozprawa doktorska zatytułowana: „Zbadanie właściwości strukturalnych i elektrycznych niestechiometrycznych, domieszkowanych związków typu Srx(Ti,Fe)O3-δ” przedstawia wyniki badań właściwości fizykochemicznych domieszkowanego tytanianu strontu wykazującego mieszane przewodnictwo jonowo-elektronowe, w celu poszerzenia o nim wiedzy i określenia jego przydatności w urządzeniach elektrochemicznych. Przebadano szereg związków...
Year 2011
-
Utilization of molten salt synthesis route in ceramics production
PublicationThe molten salt synthesis method is widely used to prepare ceramic powders for various applications e.g. piezoelectric devices or electrolytes for solid oxide fuel cells. The usage of this method workdwide is quite common especially in piezoelectric powder synthesis. In this work several application of the method is presented and the advantages of this route are numbered.
-
Wpływ stopnia dewulkanizacji odpadów gumowych na wybrane właściwości modyfikowanego asfaltu drogowego
PublicationW niniejszej publikacji przedstawiono wyniki badań wpływu warunków dewulkanizacji odpadów gumowych na wybrane właściwości asfaltów drogowych, co umożliwia charakterystykę oddziaływań asfalt-dewulkanizat.
-
Zależność czasu pogłosu od częstotliwości w koncertowych studiach nagraniowych
PublicationWykonano pomiary akustyczne w koncertowych studiach nagraniowych PR w Gdańsku i Szczecinie. Analiza parametrów akustycznych stawia je w grupie obiektów o wysokiej jakości akustycznej. Subiektywne opinie dotyczące studiów tej kategorii faworyzują także inny niż płaski kształt charakterystyki częstotliwościowej czasu pogłosu. Według tych opinii, akustycznie korzystna jest również charakterystyka wypukła.
Year 2003
-
Wpływ mikrostruktury na własności magnetyczne stali 10H2M
PublicationBadano mikrostrukturę i własności magnetyczne stali 10H2M o różnych stopniach degradacji. Stwierdzono, że natężenie emisji magnetoakustycznej jest skorelowane z wydzieleniami węglikowymi w obszarze ziarn ferrytu. Istnienie tej korelacji jest prawdopodobnie wynikiem wpływu jaki wywierają wydzielenia na siłę kotwiczenia granic domenowych.
-
Wykorzystanie efektów magnetosprężystych dla diagnozowania procesu degradacji stali.
PublicationOpisano efekty magnetosprężyste wykorzystywane dla diagnozowania zmian mikrostruktury podczas eksploatacji materiału w kotłach energetycznych. Podano przykłady dla stali 15HM i 10H2M. Wykazano, że najbardziej efektywnym dla detekcji stopnia degradacji jest efekt emisji magnetoakustycznej.
-
Zjawiska magnetosprężyste i ich wykorzystanie w nieniszczących badaniach materiałów.
PublicationPrzedstawiono własności stosowanych w diagnozowaniu efektów dotyczących procesu magnesowania ferromagnetyka (efekt Barkhausena polowy, emisja magnetoakustyczna) oraz wpływu naprężeń zmiennych na ferromagnetyk (mechaniczny efekt Barkhausena, emisja mechano-magnetoakustyczna ). Opisano aparaturę służącą do badania tych efektów.
Year 2006
-
Wybrane aspekty syntezy materiałów nadprzewodnikowych w układzie Nd-Ce-Cu-O
Publicationw artykule dyskutowana jest termodynamiczna stabilność związku Nd(2-x)Ce(x)CuO(4-y)oraz wpływ procesu redukcji na właściwości nadprzewodzące w/w układu.
-
Zmiany właściwości magnetycznych stali austenitycznych eksploatowanych w kotłach energetycznych = Evolution of magnetic properties of austenite steels exploited at power plant boilers
PublicationOpisano wyniki badań właściwości magnetycznych stali austenitycznych eksploatowanych w kotłach energetycznych. Wykazano, że warstwa zgorzeliny zawiera składniki ferromagnetyczne (magnetyt). Wykazano, iż materiał rodzimy zawiera fazy magnetyczne. Sugeruje się, iż tego typu właściwość może być wykorzystywana dla diagnozowania stopnia zdegradowania eksploatowanego materiału
Year 2002
-
Wyniki badania naprężeń własnych w rurociągu
PublicationPrzedstawiono wyniki badań stanu naprężeń z wykorzystaniem efektu Barkhausena (miernik MEB-2c firmy Mag-LAB) w rurociągi do transportu ropy. Wykazano, iż w rurociągu występuje złożony stan naprężeń, który wynika ze sposobu jego zamocowania oraz wad powstałych przy eksploatacji. Wyniki badań były potwierdzone za pomocą pomiaru metodą Mathar`a.