Filtry
wszystkich: 466
wybranych: 340
-
Katalog
- Publikacje 340 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 37 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 5 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 3 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 3 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 75 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 2 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
Wyniki wyszukiwania dla: STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH POMIAROWYCH
-
Czynniki determinujące znaczenie i pozycję rynkową wiodących terminali kontenerowych w Polsce w latach 2007–2016
PublikacjaArtykuł przedstawia czynniki, które spowodowały, że od 2007 roku terminal kontenerowy DCT w Gdańsku dynamicznie się rozwija, a w tym samym okresie terminale w Gdyni nie zwiększyły znacząco skali swojej działalności, mimo wzrostu całego rynku usług przeładunkowych. Wykorzystane metody badawcze to wtórna analiza danych oraz wywiady eksperckie przeprowadzone z przedstawicielami branży. W pierwszej części przedstawiono tendencje rozwoju...
-
Wpływ polityki zdrowotnej na jakość życia seniorów
PublikacjaStarzenie się społeczeństw jest zjawiskiem globalnym, które jest nieuniknione, ale jego skutki są możliwe do monitorowania i prognozowania. Jakość życia ludzi zależy od wielu czynników, ale w bardzo dużym stopniu uzależniona jest od ich stanu zdrowia. W starzejącym się społeczeństwie pojawiają się nowe wyzwania, przed którymi stają decydenci odpowiadający za prowadzenie polityki zdrowotnej. Właściwe jej kształtowanie wymaga posiadania...
-
System oceny efektywności użytkowania aparatów słuchowych
PublikacjaCelem rozprawy jest opracowanie metody oceny efektywności protezowania słuchu przy użyciu aparatów słuchowych, która pozwoli w łatwy sposób poddawać ocenie korzyść z użytkowania protez słuchowych w najbardziej typowych sytuacjach akustycznych. Przedstawiono genezę podjętych badań i na tej podstawie zaproponowano cele i tezy rozprawy doktorskiej. W pracy w pierwszej kolejności zawarto przegląd dotyczący rodzajów ubytku słuchu i...
-
KLUCZOWE INWESTYCJE PUBLICZNE W OŚWIETLENIE MIASTA W DOBIE REWOLUCJI PRZEMYSŁOWEJ
PublikacjaWieloaspektowość problemów dotykających współczesne miasta oraz uczestniczenie w zagospodarowaniu przestrzennym wielu podmiotów spycha niektóre tematy dotyczące formy i estetyki wnętrz urbanistycznych na pole działań innych branż. Najważniejszą cechą wspólną podejmowanych działań są jednak widoczne i odczuwalne skutki przestrzenne w mieście. Jednymi z takich elementów są obiekty oświetleniowe miasta, które w pojedynkę stanowią...
-
Analiza wyników monitoringu odbieraków prądu w warunkach ruchowych na linii kolejowej
PublikacjaOmówiono metodę ciągłego monitorowania stanu odbieraków prądu na linii kolejowej w oparciu o pomiar uniesienia przewodów jezdnych sieci trakcyjnej w czasie przejazdu pociągu. Omówiono zasadę działania wdrożonego stanowiska monitoringu. Opisano algorytmy analizy danych pomiarowych - w szczególności oszacowania siły statycznej odbieraka prądu - i przyjęte kryteria oceny odbieraka. W analizie bierze się pod uwagę także prędkość pociągu...
-
Opinia na temat wpływu projektowanego mostu przez Wisłę w Kiezmarku na kształtowanie hydrodynamiki przepływu wód, powstanie lokalnych rozmyć dna, powstanie zjawisk lodowych i ruch rumowiska w rejonie podpór nurtowych
PublikacjaZgodnie z tytułem opracowania, celem pracy jest wykonanie przekrojowych obliczeń hydraulicznych i hydrologicznych sprawdzających wpływ umieszczenia w korycie głównym Wisły podpór nurtowych nr 10 i 11 realizowanego w Kiezmarku mostu drogowego w dwóch wariantach projektowych. W ramach opracowania zrealizowano następujący zakres prac. 1) Zebranie, selekcja i analiza niezbędnych danych hydrologicznych i hydrometrycznych na badanym...
-
Konkurencyjność międzynarodowa krajów
PublikacjaZa podstawę badań autorskich nt. konkurencyjności międzynarodowej przyjęto raporty World Economic Forum (WEF). W rozdziale pierwszym przedstawiono rozważania związane z teoretycznymi aspektami konkurencyjności międzynarodowej oraz zaproponowano autorską definicję pojęcia konkurencyjności międzynarodowej kraju. W rozdziale drugim omówiono metodologię pomiaru Global Competitiveness Index (GCI). Podjęto próbę krytycznej oceny GCI,...
-
Na granicy wody i lądu – pojęcie niebieskiej przestrzeni urbanistycznej
PublikacjaObecnie obserwuje się wzrost zainteresowania projektowaniem urbanistycznym i architektonicznym z wykorzystaniem wody lub wręcz projektowania nowych terenów miejskich na obszarach wodnych. Sposób postrzegania strefy graniczenia wody i lądu w mieście ulega transformacji, a związek między tymi dwoma tkankami – znacznemu zacieśnieniu, w skutek czego w ostatnim dziesięcioleciu zaczęło kształtować się pojęcie niebieskich przestrzeni miejskich....
-
Techniczne problemy konstrukcji ścian szkieletowych na przykładzie zabytkowego domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach.
PublikacjaOpracowania dotyczące zabytkowych, żuławskich domów podcieniowych opisują głównie ich architekturę. Brak jednak prac poświęconych technicznym problemom tego typu budownictwa z obszaru Delty Wisły. Artykuł poświęcony jest problematyce remontu konserwatorskiego żuławskiego domu o konstrukcji ryglowej na przykładzie domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach. We wstępie przedstawiona została historia oraz opis budynku wraz z charakterystyką...
-
Poprawa jakości klasyfikacji głębokich sieci neuronowych poprzez optymalizację ich struktury i dwuetapowy proces uczenia
PublikacjaW pracy doktorskiej podjęto problem realizacji algorytmów głębokiego uczenia w warunkach deficytu danych uczących. Głównym celem było opracowanie podejścia optymalizującego strukturę sieci neuronowej oraz zastosowanie uczeniu dwuetapowym, w celu uzyskania mniejszych struktur, zachowując przy tym dokładności. Proponowane rozwiązania poddano testom na zadaniu klasyfikacji znamion skórnych na znamiona złośliwe i łagodne. W pierwszym...
-
Ulgi podatkowe w sektorze MŚP - wyniki badań
PublikacjaNiniejsza książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej autora, której podstawowe cele obejmowały zbadanie i określenie, czy i w jakim stopniu preferencje podatkowe w postaci ulg i zwolnień są wykorzystywane przez przedsiębiorców należących do sektora MŚP. Celem poznawczym niniejszej pracy jest uporządkowanie wiedzy na temat stymulacyjnej funkcji podatków realizowanej poprzez system ulg i zwolnień. Badanie składało się z czterech...
-
Ocena uszkodzeń powierzchni tocznej szyn kolejowych za pomocą zjawisk wibroakustycznych
PublikacjaNarastającym problemem diagnostyki nawierzchni kolejowej stały się wady (uszkodzenia) powierzchni tocznej szyn, które w konsekwencji pęknięcia lub złamania szyny prowadzą do wykolejenia pociągu. Prowadzona dotychczas diagnostyka szyn jest niewystarczająca do jednoznacznej oceny występowania uszkodzenia na powierzchni tocznej, stąd pojawiła się koncepcja pracy doktorskiej, której celem jest zbadanie możliwości oceny wybranych uszkodzeń...
-
Toward better understanding of phosphoryl transfer reaction: the use of phosphoroorganic biocides in research studies
PublikacjaZamierzeniem autora było nakreślenie potencjalnych kierunków rozwoju badań z wykorzystaniem biocydów fosforoorganicznych (BFO) i związanej z nimi reakcji przeniesienia grupy fosforylowej (reakcja FT). Projektowane są nowe, wysoce selektywne inhibitory enzymów, które w pełni wyjaśniają rolę enzymów w warunkach normalnego funkcjonowania i w procesach patologicznych. Pozwoli to w konsekwencji na wyselekcjonowanie nowych terapeutyków...
-
Specialization and inequality along the development path: an interindustry analysis.
PublikacjaCelem niniejszej rozprawy doktorskiej jest przeprowadzenie empirycznej analizy procesów zwišzanych ze zmianami w strukturze specjalizacyjnej państw w procesie rozwoju ekonpmicznego oraz zwišzanych z nimi efektami dystrybucyjnymi dotyczšcymi rozkładu płac i dochodu. Rozprawa składa się z czterech częci: I. Employment and export specialization patterns versus GDP per capita performance - unifying approach; II.Determinants of export...
-
Architektura przyszłości – przekraczanie granic poprzez interfejsy
PublikacjaArchitektura przyszłości rozpatrywana jest w kontekście rozwoju technologii cyfrowych, które umożliwiają nadawanie obiektom architektonicznym cech interfejsów. Przekraczanie granic dotyczy więc nadawania architekturze nowych funkcji - funkcjonalności zapożyczonych ze świata wirtualnego, emisji informacji oraz interakcji. W tym ujęciu „interfejs architektoniczny” stanowi płaszczyznę komunikacji pomiędzy obiektem architektonicznym...
-
Płeć a motywacje przedsiębiorcze oraz podejmowane przez mikroprzedsiębiorców decyzje zarządcze
PublikacjaWiększość doniesień literaturowych z badań nad wpływem płci na funkcjonowanie przedsiębiorstw wskazuje na gorsze wyniki kobiet w tym obszarze, zarówno pod względem liczby kobiet w biznesie, jak i osiągnięć firm prowadzonych przez kobiety. Badania te jednak często nie uwzględniają różnic w wielkości początkowej firm, nie biorą także pod uwagę celów i planów ich właścicieli. W wielu wypadkach te ostatnie nie są znane, bowiem analiza...
-
Konwergencja chińskich standardów rachunkowości z MSSF
PublikacjaPostępujące procesy globalizacji oraz powstawanie korporacji międzynarodowych przyczyniły się do konieczności generowania przez rachunkowość informacji o zasięgu międzynarodowym. Międzynarodowa konwergencja standardów rachunkowości stała się zatem koniecznością. Koncentracja inwestorów na chińskim rynku, jego rozwój i wzrost znaczenia międzynarodowego spowodowały, że Chiny rozpoczęły reformę systemu rachunkowości. Opracowanie to...
-
DETERMINANTY WZROSTU POLSKIEGO EKSPORTU PRZEMYSŁU PRZETWÓRCZEGO – ANALIZA DŁUGOOKRESOWA
PublikacjaGłównym celem artykułu było określenie determinant eksportu polskiego przemysłu przetwórczego na podstawie danych pochodzących z 13 podsekcji przetwórstwa przemysłowego wyodrębnionych zgodnie z NACE 1.1. Analiza z wykorzystaniem modelu ECM objęła lata 1995–2011 i została przeprowadzona dwutorowo – dla całej sekcji przemysłu przetwórczego oraz dla poszczególnych jego podsekcji. Autorki zbadały, jak popyt zagraniczny, popyt krajowy,...
-
Leakage detection and localisation in drinking water distributionnetworks by MultiRegional PCA
PublikacjaMonitoring is one of the most important steps in advanced control of complex dynamic systems. Precise information about systems behaviour, including faults indicating, enables for efficient control. The paper describes an approach to detection and localisation of pipe leakage in Drinking Water Distribution Systems (DWDS) representing complex and distributed dynamic system of large scale. Proposed MultiRegional Principal Component...
-
Współpracować i konkurować w szkolnictwie wyższym – czy to ma sens? Analiza wybranych związków statystycznych
PublikacjaCel: Celem głównym artykułu jest wykazanie, że współpraca i pozycja konkurencyjna uczelni są ze sobą powiązane. Celem szczegółowym jest wykazanie, że sukces, jakim jest uzyskanie finansowania projektu badawczego jest powiązany z poziomem współpracy międzynarodowej konkurujących uczelni, a także z relacją liczby studentów do liczby nauczycieli akademickich. Materiał i metoda: W artykule przyjęto metodę ilościową, której elementem...
-
Wpływ zmiany parametrów geometrycznych na wydajność i efektywność protezy zastawki aortalnej Human Aortic Bioprosthesis
PublikacjaW pracy wykazano na podstawie rezultatów badań in vitro, że konstrukcja wykonana z nanocelulozy bakteryjnej, posiada wszelkie cechy protezy zastawki aortalnej możliwe do wykazania na drodze ww. badań oraz że określone cechy geometrii protezy wpływają na jej efektywność i funkcjonalność. W szczególności, w pracy przedstawiono wyniki badań in vitro trzech modeli konstrukcji protezy zastawki aortalnej, oznaczonych M2, M4’ i M4. Badania...
-
Badanie metod i projektowanie usług lokalizacyjnych w sieciach radiokomunikacyjnych
PublikacjaW pracy przedstawiono wybrane problemy lokalizowania obiektów w sieciach radiokomunikacyjnych, w tym komórkowych. W pierwszej kolejności zostały przedstawione nowe zasady budowy i działania systemu wywołania w niebezpieczeństwie na morzu, z wykorzystaniem infrastruktury sieci komórkowej. Na podstawie zebranych danych pomiarowych w warunkach morskich została opracowana nowa, bardziej dokładna metoda estymacji położenia terminala...
-
Oznaczanie wybranych związków z grupy kationowych surfaktantów w stałych próbkach z wykorzystaniem techniki chromatografii jonowej
PublikacjaZwiązki z grupy surfaktantów ze względu na specyficzne właściwości fizykochemiczne (m.in. amfifilowa budowa, zdolność rozpuszczania się w cieczach o różnej polarności i tworzenia micelli, zróżnicowana toksyczność) są wykorzystywane w wielu sferach działalności człowieka. Stosowanie różnego typu związków powierzchniowo-czynnych zarówno w przemyśle jak i w gospodarstwach domowych jest przyczyną emitowania do środowiska zanieczyszczeń,...
-
ANALIZA I PROJEKTOWANIE UKŁADÓW STEROWANIA STERAMI STRUMIENIOWYMI STATKÓW Z ZASTOSOWANIEM SYSTEMU Z BAZĄ WIEDZY
PublikacjaŚwiatowa literatura dostarcza przykładów wskazujących na aktualność tematyki związanej z wykorzystaniem elementów sztucznej inteligencji w zastosowaniach morskich. Komisja Europejska finansuje projekty mające na celu poprawę konkurencyjności przemysłu okrętowego. W rozprawie podjęto tematykę związaną ze wspomaganiem projektowania podsystemów elektroenergetycznych statków. W rozprawie udowodniono przyjętą na wstępie tezę pracy:...
-
Proportional-derivative and Model-based Controllers for Control of a Variable Mass Manipulator
PublikacjaW artykule prezentowano wyniki analiza numeryczna dynamiki manipulatora o zmiennej masie. W skład manipulatora wchodzą jedynie członu i przeguby obrotowe. Ładowność chwytaka jest traktowana jako jedyny element o zmiennej masie. Podobnie jak w przypadku innych manipulatorów wyposażonych w przeguby obrotowe, parametry jego dynamika zależą od aktualnego ustawienia. Gdy przemieszczenia obejmują większy zakres roboczy, w równaniach...
-
Nadmiarowe zgony podczas pandemii COVID-19 w Polsce i ocena skuteczności szczepień
PublikacjaZ powodu pandemii COVID-19 zmarły miliony ludzi na całym świecie. Jak wynika z wielu badań, szczepienia przeciw chorobie wywołanej wirusem SARS-CoV-2 okazały się środ-kiem ograniczającym skalę zachorowań i liczbę zgonów. Celem badania omawianego w artyku-le jest pomiar skali pandemii w Polsce za pomocą liczby nadmiarowych zgonów w podregio-nach według klasyfikacji NUTS 3 i w grupach wieku, a następnie określenie zależności pomiędzy...
-
Greenhouse control system design
PublikacjaCoraz większa populacja i zmniejszające się tereny uprawne wymusza efektywniejsze metody uprawy roślin. Zaradzić temu mogą układu hydroponiczne, które dzięki rozwojowi techniki są w stanie osiągać znacznie większe oraz bardziej jednorodne plony. Jest to możliwe dzięki zaawansowanym systemom opartym na dokładnych urządzeniach pomiarowych, sterowaniu w zamkniętej pętli oraz mikrokontrolerom umożliwiającym...
-
Sterowanie jakością wykonania przedmiotu w elastycznym gnieździe obróbkowym wyposażonym we współrzędnościową maszynę pomiarową
PublikacjaCelem niniejszej rozprawy pt. '' Sterowanie jakością wykonania przedmiotu w elastycznym gnieździe obróbkowym wyposażonym we współrzędnościową maszynę pomiarową'' było stworzenie systemu wspomagającego sterowanie pracą elastycznego gniazda obróbkowego, opartego na modelu algorytmicznym i wykorzystującego zasady logiki rozmytej. W pierwszej części rozprawy przeprowadzono analizę literatury z zakresu badanej tematyki, sformułowano...
-
Aktywna Termografia Dynamiczna - przetwarzanie serii obrazów w diagnostyce medycznej
PublikacjaAktywna termografia dynamiczna (ATD) jest metodą obrazowania zmian temperatury na powierzchni badanego obiektu w czasie jako odpowiedź na zastosowane pobudzenie zewnętrzne (ogrzewanie lub chłodzenie). Celem badania jest określenie właściwości obiektu w czasie trwania termicznych procesów przejściowych, takich jak grzanie lub chłodzenie. Obiekt badany jest pobudzany sygnałem cieplnym (zewnętrznie) lub farmakologicznie (wewnętrznie)....
-
Badanie wpływu wybranych czynników na trwałość ceramicznych elementów łożysk tocznych
PublikacjaMateriały ceramiczne cechują się ogromnymi możliwościami zastosowań w wielu obszarach techniki. Dotyczy to między innymi elementów pracujących w styku skoncentrowanym, ze szczególnym uwzględnieniem elementów łożysk tocznych – zarówno hybrydowych, jak i całoceramicznych. Przewiduje się, że powszechne zastosowanie materiałów ceramicznych może pięciokrotnie zwiększyć trwałość łożysk tocznych w stosunku do obecnie używanych. W niniejszej...
-
Analiza używania hulajnóg elektrycznych w miastach w kontekście bezpieczeństwa ruchu drogowego na przykładzie Gdańska
PublikacjaTematem artykułu jest analiza wpływu hulajnóg elektrycznych na bezpieczeństwo ruchu drogowego w miastach, ze szczególnym uwzględnieniem Gdańska. W pierwszej części, która jest teoretycznym wprowadzeniem do tematu, przedstawiono – w oparciu o zagraniczne publikacje – na jaką skalę ludzie na całym świecie korzystają z hulajnóg elektrycznych i jakie zagrożenia z tego wynikają. Z powodu braku polskiej literatury w zakresie tego stosunkowo...
-
Synteza, właściwości i zastosowanie liniowych polioli poliestrowych otrzymanych z wykorzystaniem surowców pochodzenia roślinnego
PublikacjaCelem rozprawy doktorskiej było opracowanie nowych liniowych polioli poliestrowych z wykorzystaniem surowców pochodzenia roślinnego, dedykowanych do syntez termoplastycznych elastomerów poliuretanowych. Przed przystąpieniem do prac eksperymentalnych wykonałam szczegółowy przegląd literatury, który stanowił aktualne spojrzenie na różne kierunki rozwoju bio-surowców w syntezie poliuretanów. Na podstawie analizy zebranych informacji...
-
Porównawcza analiza kondycji finansowej polskich uczelni publicznych i niepublicznych
PublikacjaCelem artykułu jest dokonanie oceny oraz porównanie kondycji finansowej krajowych uczelni publicznych i niepublicznych. Wywód składa się z analizy literatury przedmiotu, dotyczącej warunków i sposobu funkcjonowania polskich uczelni publicznych i prywatnych. W części empirycznej artykułu użyta została analiza wskaźnikowa, stanowiąca jedną z najpopularniejszych metod analizy finansowej. Badaniu zostały poddane łącznie 23 wskaźniki...
-
Metoda głównych składowych w analizie wyników otrzymanych za pomocą dynamiki molekularnej
PublikacjaMetoda głównych składowych (ang. principal component analysis, PCA) jest jednym z najpopularniejszych statystycznych narzędzi do wielowymiarowej analizy dużego zestawu danych. Pozwala ona na przekształcenie danego zbioru wzajemnie skorelowanych cech (zmiennych) w nowy układ cech wzajemnie nieskorelowanych (tzw. głównych składowych), który jest porównywalny z układem pierwotnym - zastosowanie PCA upraszcza więc w znaczny sposób...
-
Metoda analizy związanych z czasem wymagań dotyczących bezpieczeństwa systemów komputerowych
PublikacjaBezpieczeństwo jest pożądaną cecha systemów przemysłowych, transportowych i innych typów. A ponieważ do sterowania tymi systemami powszechnie stosuje się systemy komputerowe, jest ono również ważną cechą oprogramowania. Analiza bezpieczeństwa oprogramowania jest jednak, ze względu na jego niematerialność, trudniejsza od typowej analizy. Ponadto, ze względu na skomplikowane reguły sterujące oraz naturę kontrolowanych systemów, bezpieczeństwo...
-
System oceny efektywności użytkowania aparatów słuchowych (Hearing aid use effectiveness evaluation system)
PublikacjaCelem rozprawy jest opracowanie metody oceny efektywności protezowania słuchu przy użyciu aparatów słuchowych, która pozwoli w łatwy sposób poddawać ocenie korzyść z użytkowania protez słuchowych w najbardziej typowych sytuacjach akustycznych. Przedstawiono genezę podjętych badań i na tej podstawie zaproponowano cele i tezy rozprawy doktorskiej. W pracy w pierwszej kolejności zawarto przegląd dotyczący rodzajów ubytku słuchu...
-
Internacjonalizacja szkolnictwa wyższego- uwarunkowania i przejawy w świetle faktów i liczb
PublikacjaCEL NAUKOWY: Niniejszy artykuł ma na celu omówienie zjawiska internacjonalizacji szkolnictwa wyższego (SW) zarówno w ujęciu międzynarodowym, jak i z perspektywy polskiej. Jest on wynikiem obserwacji procesu internacjonalizacji niejako „od środka” organizacji, ale również w szerszym ujęciu, z perspektywy zewnętrznej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Znaczenie internacjonalizacji w kontekście szkolnictwa wyższego stale rośnie dzięki wielu...
-
Czy stan oznakowania dróg samorządowych ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego?
PublikacjaGłównym celem artykułu była analiza stanu oznakowania dróg wojewódzkich oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego na dwóch drogach wojewódzkich zlokalizowanych w województwie pomorskim, na których nastąpił wzrost wypadków w latach 2015-2017 w stosunku do lat 2012-2014. Badanie rozpoczęto od przeanalizowania stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego bazując na danych o wypadkach. Następnie udano się na wizję lokalną, gdzie za pomocą oględzin...
-
Architektura kościołów dominikańskich w średniowiecznych Prusach
PublikacjaBadania architektoniczne kościołów w Chełmnie, Elblągu, Gdańsku i Tczewie oraz próba rozpoznania danych na temat świątyni predykantów w Toruniu pozwoliły zrekonstruować historię budowlaną pięciu z nich. Poszczególne obiekty nigdy nie były realizowane w całości według z góry założonego planu. Proces ich projektowania i budowy to aż do przełomu XIV i XV wieku ciągłe modyfikacje, wpasowywanie się w kontekst przestrzenny miasta, zmiany...
-
Instytucje demokracji bezpośredniej, partycypacyjnej i deliberacyjnej w Gdańsku od 2010 roku
PublikacjaTematem tej pracy doktorskiej jest studium przypadku stanu demokracji w Gdańsku. Miasto Gdańsk jest uważane jako jedno z najbardziej demokratycznych miast w Polsce, jednak czy to założenie pokrywa się z faktami? Analiza Autora rozprawy doktorskiej jest skupiona na instytucjach demokratycznych na poziomie lokalnym, ze szczególnym uwzględnieniem obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej jako instrumentu...