Wyniki wyszukiwania dla: APROKSYMACJA ŚREDNIOKWADRATOWA
-
Aproksymacja zmian stężenia znacznika w badaniach pCT płuc
PublikacjaW artykule zaproponowano nową metodę aproksymacji zmian stężenia znacznika w badaniach pCT płuc. Zmiany stężenia znacznika są skanowane z częstotliwością kilkakrotnie większą niż częstotliwość oddechu. Metoda opiera się na spostrzeżeniu, że częstotliwość występowania pików na krzywych zmian stężenia znacznika jest równa częstotliwości oddechu badanego. Zaprezentowano przykładowe dopasowanie funkcji regresji w postaci krzywej Gaussa...
-
Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych do aproksymacji funkcji
PublikacjaW artykule opisano główne grupy zastosowań sztucznych sieci neuronowych (SSN). Ponadto opisano podstawowe typy sztucznych sieci neuronowych. Omówiono algorytm posługiwania się SSN oraz pokazano przykład ich zastosowania do aproksymacji funkcji.
-
Fala stojąca Stokesa - aproksymacja ciśnienia hydrodynamicznego 2 czy 5 rzędu?
PublikacjaOmówienie rozwiązania dla ciśnienia hydrodynamicznego pod falą stojącą Stokesa metodą perturbacji. Numeryczna analiza porównawcza rozwiązania dla oscylacji ciśnienia hydrodynamicznego w aproksymacji drugiego i piątego rzędu. Analiza porównawcza siły hydrodynamicznej obciążającej falochron pionowościenny, obliczonej zgodnie z aproksymacją fali stojącej Stokesa 2 i 5 rzędu.
-
Aproksymacja przebiegu trasy kolejowej na przykładzie krzywoliniowego odcinka połączenia Somonino-Gdańsk Osowa
PublikacjaW artykule zaprezentowano wyniki wyznaczenia współrzędnych przebiegu trasy kolejowej metodami aproksymacji wielomianowej i interpolacji krzywą kubiczną w oparciu o pomiary czasu rzeczywistego GPS zrealizowane z wykorzystanie polskiej aktywnej sieci geodezyjnej ASG-EUPOS. Rozważania teoretyczne poparte zostały praktycznym przykładem aplikacyjnym opartym o zrealizowane pomiary inwentaryzacyjne zmodernizowanego odcinka toru kolejowego...
-
Zastosowanie algorytmu ewolucyjnego do aproksymacji funkcji przy użyciu reguł rozmytych
PublikacjaW artykule przedstawiono możliwość zastosowania algorytmu ewolucyjnwgo do doboru optymalnego zbioru termów rozmytych zmiennej lingwistycznej aproksymujących zadaną funkcję przy użyciu reguł rozmytych. Wprowadzono wielowarstwowe chromosomy, dzięki którym możliwe stało się dokonywanie krzyżowania bez stosowania algorytmów naprawy. Proponowaną metodę przetestowano na wybranych funkcjach testowych oraz porównano z metodą opartą o algorytm...
-
Fala stojąca Stokesa - krytyczna analiza wzorów wynikających z aproksymacji 2 rzędu
PublikacjaPoprawne postaci wzorów na: rzędną swobodnej powierzchni, wzniesienie poziomu falowania i ciśnienie hydrodynamiczne, dla przypadku fali stojącej Stokesa 2 rzędu. Krytyczna ocena niektórych wzorów występujących w literaturze na podstawie wyników analiz porównawczych.
-
Approximation of extremal solutions for functional differential equations
PublikacjaDyskutowane są równania różniczkowe funkcyjne z liniowym warunkiem brzegowym. Podano warunki dostateczne dla istnienia ciągów monotonicznych, aproksymujących rozwiązania ekstremalne badanych zagadnień.
-
APROKSYMACJE DE VYLDERA PRAWDOPODOBIEŃSTWA RUINY DLA MODELU Z CZASEM CIĄGŁYM W NIESKOŃCZONYM HORYZONCIE CZASOWYM
PublikacjaArtykuł przedstawia przegląd badań oraz ewolucję aproksymacji De Vyldera. Metoda ta polega na zastąpieniu procesu ryzyka poprzez inny proces ryzyka z wykładniczym rozkładem szkód tak, aby momenty pierwszych trzech rzędów przyrostu dla obu procesów były jednakowe. Idea tego oszacowania została wykorzystana w aproksymacji 4-gamma De Vyldera, w której zastosowano zastąpienie procesu ryzyka procesem ryzyka z rozkładem gamma szkód,...
-
Zmiana szybkości próbkowania z użyciem filtrów ułamkowoopóźniających projektowanych oknem offsetowanym z pomocą aproksymacji wielomianowej
PublikacjaW pracy przedstawiono problem realizacji algorytmu zmiany szybkości próbkowania z użyciem filtrów ułamkowoopóźniających. Zaproponowano tutaj zastąpić filtry optymalne, filtrami projektowanych metodą okien offsetowanych. Uzyskujemy w ten sposób rozwiązanie pozbawione silnych listki występujące w paśmie zaporowym filtru zbiorczego jednak pojawia się problem realizacji offsetowania okna prototypowego, które zapropono-wano realizować...
-
Piece-wise constant approximation method of identification of RTS noise
PublikacjaPrzedstawiono nową metodę wydzielania szumów RTS z całkowitych szumów przyrządów półprzewodnikowych. Metoda ta oparta jest na aproksymacji liniowo odcinkowej przebiegu szumowego.Przedstawiono wyniki zastosowania tej metody do wydzielenia dwupoziomowego szumu RTS z szumu przyrządu półprzewodnikowego.
-
Numerical approximations of parabolic functional differential equations on unbounded domains
PublikacjaSkonstruowano schematy różnicowe zagadnień początkowych dla nieliniowych parabolicznych równań różniczkowo funkcyjnych. Przedstawiono twierdzenie o oszacowaniu błędu rozwiązań przybliżonych dla równań różnicowo funkcyjnych typu Volterry z niewiadomą funkcją kilku zmiennych. Udowodniono twierdzenie o zbieżności jawnych schematów różnicowych. Podano przykłady numeryczne.
-
Some integral transforms and their applications
PublikacjaMotywacją napisania pracy były równania różniczkowe cząstkowe z odchyleniem przy pochodnych. Ponieważ w tym przypadku nie funkcjonuje teoria charakterystyk, więc badamy nowe przekształcenia całkowe w celu znalezienia odpowiedniej aproksymacji jednostajnej lub średniokwadratowej dla zagadnienia Cauchy`ego. Przedstawiamy również eksperymenty numeryczne oparte na zmodyfikowanej metodzie Galerkina.
-
A memoryless direct digital synthesizer based on Taylor series approach.
PublikacjaW pracy rozważono dwa podejścia do projektowania cyfrowego, kwadraturowego generatora syntezy bezpośredniej (DDS). Pierwsze z nich wykorzystuje małą pamięć na próbki jednego okresu bazowej sinusoidy zespolonej o małej szybkości próbkowania i interpolację tej sinusoidy szeregiem Taylora do docelowej, większej szybkości próbkowania. Drugie jest rozwiązaniem bezpamięciowym z bezpośrednią aproksymacją zespolonej sinusoidy za pomocą...
-
Approaches to experiment based friction modeling: polynomial approximation versus ann approximation
PublikacjaBadano warunki (poziom wymuszeń), przy których następowało wzbudzenie drgań mechanicznych przy tarciu ślizgowym konforemnego skojarzenia próbek wykonanych z Al2O3 (płaskie czoło tulei obracającej się względem swojej osi - powierzchnia płaska). Uzyskane dane eksperymentalne wykorzystano następnie do zbudowania modeli - stosując aproksymację wielomianami albo sztuczną siecią neuronową (ANN).
-
Aproksymacyjny model tarcia
PublikacjaW pracy przedstawiono problem aproksymacji danych pomiarowych z eksperymentu tribologicznego. W celu uzyskania opisu zależności współczynnika tarcia od liniowej prędkości ślizgania i nacisków zastosowano dwa podejścia: aproksymacja wielomianowa i wykorzystanie sztucznej sieci neuronowej. W rezultacie prowadzonych prac ustalono, podejście neuronowe jest korzystniejsze.
-
Sekwencyjna estymacja zmiennych w systemach sieciowych z wykorzystaniem do systemów wodociągowych
PublikacjaEstymacja jest powszechnie stosowanym narzędziem pozyskiwania brakujących informacji o stanie w systemach sieciowych, które charakteryzują się niewielkim nasyceniem pomiarami. W systemach tych powszechnie akceptowanym modelem niepewności jest model przedziałowy. W ostatnich latach zaproponowano szereg metod rozwiązywania zagadnienia estymacji zmiennych a także zmiennych i parametrów dla systemów wodociągowych z przedziałowym opisem...
-
Damage detection of a T-shaped panel by wave propagation analysis in the plane stress
PublikacjaW pracy zaprezentowano podejście obliczeniowe do analizy propagacji fal w płaskim stanie naprężenia. Problem brzegowo-początkowy podlega przestrzennej aproksymacji z użyciem wielowęzłowych, izoparametrycznych, czworobocznych elementów klasy C0. Macierze elementowe są całkowane numerycznie za pomocą kwadratury Gauss-Legendre-Lobatto. Aproksymację w dziedzinie czasu wykonano za pomocą algorytmu Newmarka. Symulacje numeryczne przeprowadzono...
-
Alicja Konczakowska prof. dr hab. inż.
Osoby -
Uwarunkowania fizyczne w opracowaniu wyników badań eksperymentalnych. W:Geotechnika w budownictwie i górnictwie. Red. W. Brząbała, J. Butyra, S. Gałczyński. Wrocław: P. Wroc.**2003 s. 134-141, 9 rys. bibliogr. 5 poz.
PublikacjaW wielu przypadkach opracowanie wyników badań uzyskanych w formie tabelarycznej wymaga aproksymacji danych funkcją ciągłą. Poszukiwana funkcja jest kom-binacją skończonej liczby funkcji podstawowych. W artykule opisano sytuacje, w której aproksymacja wielomianami wysokiego (trzeciego i czwartego) stop-nia, mimo małych różnic pomiędzy danymi eksperymentalnymi a funkcją aprok-symującą nie może być zastosowana ze względu na utratę...
-
Measurement accuracy of the system to control the microwave heating.
PublikacjaPrzedstawiono skrótowo zasadę pracy i konstrukcję systemu do badań naukowych procesów grzania mikrofalowego. Wyprowadzono wyrażenie opisujące wartość średniokwadratową błędu pomiaru energii mikrofalowej i przeanalizowano składowe błędu pomiaru powodowane przez rzeczywiście występujące w układzie pomiarowym parametry techniczne jego części mikrofalowej.
-
Errors caused by microwave part of the microwave heating system
PublikacjaPrzedstawiono skrótowo zasadę pracy i konstrukcję systemu do badań naukowych procesów grzania mikrofalowego. Wyprowadzono wyrażenie opisujące wartość średniokwadratową błędu pomiaru energii mikrofalowej i przeanalizowano składowe błędu pomiaru powodowane przez rzeczywiście występujące w układzie pomiarowym parametry techniczne jego części mikrofalowej.
-
FIR Filter Design Using Distributed Maximal Flatness Method
PublikacjaIn the paper a novel method for filter design based on the distributed maximal flatness method is presented. The proposed approach is based on the method used to design the most common FIR fractional delay filter - the maximally flat filter. The MF filter demonstrates excellent performance but only in a relatively narrow frequency range around zero frequency but its magnitude response is no greater than one. This ,,passiveness”...
-
Dynamics based on six-field theory of shells in the context of energy-conserving scheme
PublikacjaPraca dotyczy zaproponowanego algorytmu zachowującego energię w całkowaniu równań ruchu powłok sprężystych sformułowanych w ramach teorii sześcioparametrowej. Zawiera podstawowe założenia konieczne do formułowania schematów i podstawowe testy numeryczne. Aproksymacja przestrzenna zagadnienia oparta jest o Metodę Elementów Skończonych zaś aproksymacja w czasie wykorzystuje regułę punktu środkowego. Przykłady analizy dynamicznej...
-
Projektowanie filtrów ułamkowo-opóźniających metodą nierównomiernego próbkowania w dziedzinie częstotliwości
PublikacjaW pracy przedstawiono nową metodę projektowania filtrów ułamkowo-opóźniających typu FIR. W metodzie tej wymusza się zerową wartość zespolonego błędu aproksymacji charakterystyki częstotliwościowej projektowanego filtru lub zerową wartość pochodnej tego błędu w punktach nierównomiernie rozłożonych na osi częstotliwości. W pracy pokazano, że zaproponowana metoda, przy odpowiednim doborze punktów dokładnej aproksymacji, pozwala na...
-
Spectral criterion of infinite fatigue life of machinery parts under multi-axial random loading
PublikacjaPrzedstawiono kryterium nieograniczonej trwałości zmęczeniowej metalowych elementów poddanych wieloosiowym losowym drganiom. W celu jego wyznaczenia zastosowano hipotezę energii odkształcenia postaciowego i równanie Goodmana/Soderberga. Traktując gęstości widmowe mocy składowych naprężenia jako znane, kryterium to sformułowano w dziedzinie częstości. W przykładzie obliczeniowym rozpatrzono okresowy w sensie średniokwadratowym stan...
-
Matematyczne modele konstrukcji inżynierskich w diagnostyce.
PublikacjaW pracy przedstawiono procedurę aproksymacji wykorzystującą funkcje spline.
-
Rozpoznawanie oraz lokalizacja w obrazie przewodów linii wysokiego napięcia
PublikacjaW pracy przedstawiono opracowany algorytm rozpoznawania oraz lokalizacji przewodów linii wysokiego napięcia na podstawie obrazu horyzontalnego. Procedura detekcji przewodu została podzielona na trzy etapy. Pierwszy etap zawiera algorytm wykrywania krawędzi wykazujący największą czułość na krawędzie poziome, a jednocześnie brak czułości na krawędzie pionowe. Efektem jest znaczna redukcja liczby wykrytych krawędzi w porównaniu do...
-
The asymptotic formula for the error in orthogonal projection
PublikacjaW pracy podano formułę asymptotyczną błędu aproksymacji dla rzutów ortogonalnych w normie L^p.
-
Jacek Chróścielewski prof. dr hab. inż.
Osoby -
Elipsometric data analysis used in on-line metal passivation monitoring
PublikacjaWykorzystano technikę elipsometrii monochromatycznej do opisu on-line warstw tlenkowych, elektroosadzanych na miedzi. Elipsometria jest w stanie dostarczyć informacji odnośnie grubości i współczynników załamania światła układów warstwowych, jednakże wymagane w tym celu jest zbudowanie matematycznego modelu odwzorowującego stałe optyczne układu badanego. W powyższej pracy przedyskutowane zostały różne metody dopasowywania modelu...
-
Approximation of the non-linear roll damping
PublikacjaArtykuł omawia, jak otrzymać oszacowanie nieliniowego momentu tłumiącehgo kołysania boczne okretu za pomocą zapisu przebiegu kołysań swobodnych modelu okrętu. Udowadnia, że 1) moment tłumiący w kategoriach aproksymacji jest nieanalityczną funkcją nieparzystą prędkosci kołysań, 2) standardowa metoda, oparta na stosunku dwóch kolejnych amplitud, ma ograniczone zastosowanie, do niezbyt dużych amplitud kołysań. Zaproponowano nową metodą...
-
Spectral criterion for high-cycle fatigue of metals under multiaxial random loading
PublikacjaPrzedstawiono kryterium projektowe elementów z metali ciągliwych, poddanych w zakresie wytrzymałości zmęczeniowej wysokocyklowej wieloosiowemu naprężeniu o zerowej wartości średniej. Jest ono oparte na równaniu krzywej Whleradla symetrycznego rozciągania-ściskania i gęstościach widmowych mocy składowych naprężenia. W tym celu wyznaczono równoważne naprężenie w dziedzinie częstości przy założeniu, że składowe rzeczywistego naprężenia...
-
Spectral criterion of infinite fatigue life of beams under asymmetric random loads
PublikacjaRozpatrywana jest trwałość zmęczeniowa belek poddanych stałym i zmiennym obciążeniom osiowym, giętnym i skrętnym o znanych gęstościach widmowych mocy. Założono, że materiał posiada granicę zmęczenia i jest zgodny z modelem Kelvina-Voigta, oraz że składowe naprężenia są stacjonarne, stacjonarnie skorelowane i różniczkowalne w sensie średniokwadratowym. Zdefiniowano naprężenie równoważne i sformułowano kryterium nieograniczonej trwałości...
-
Spectral criterion of infinite fatigue life of beams under combined random loads
PublikacjaRozpatrywana jest trwałość zmęczeniowa belek poddanych zmiennym obciążeniom osiowym, giętnym i skrętnym o znanych gęstościach widmowych mocy i zerowych wartościach średnich. Założono, że materiał posiada granicę zmęczenia i jest zgodny z modelem Kelvina-Voigta, oraz że składowe naprężenia są stacjonarne, stacjonarnie skorelowane i różniczkowalne w sensie średniokwadratowym. Zdefiniowano naprężenie równoważne i sformułowano kryterium...
-
SZKLANE POWIERZCHNIE ARCHITEKTONICZNE O KRZYWOLINIOWEJ CHARAKTERYSTYCE – STRATEGIE ROZKŁADU PANELI
PublikacjaTematem artykułu są strategie racjonalizacji powierzchni krzywoliniowych pod kątem technologii przeszkleń. Aproksymacja powierzchni za pomocą siatki trójkątnej lub czworokątnej i wykorzystanie rożnych typów paneli pozwala na znalezienie równowagi między wizualną gładkością powłoki a kosztami jej realizacji.
-
Application of the theory of energy transformation systems to fatigue assessment of steel elements under multiaxial periodic loading
PublikacjaPraca dotyczy symulacji odporności zmęczeniowej elementów stalowych poddanych wieloosiowym obciążeniom okresowym w zakresie wysokocyklowym. W tym celu zdefiniowano jednoosiowe naprężenie sinusoidalne, równoważne w sensie trwałości zmęczeniowej materiału naprężeniu aktualnemu gdy każda jego kartezjańska składowa jest dana w postaci szeregu Fouriera. Warunki równoważności wynikają z teorii systemów transformacji energii i wiążą się...
-
Trójwymiarowe obrazowanie dna morskiego ze szczególnym uwzględnieniem wód płytkich
PublikacjaW ostatnim dziesięcioleciu nabrały znaczenia obserwacje szerokokątne (ang. swath scan) przy pomocy sonarów bocznych i sonarów wielowiązkowych. Wynikiem pomiarów dokonywanych przy pomocy sonarów wielowiązkowych jest jednak duża liczba danych geoprzestrzennych o precyzyjnie określonej referencji geograficznej, charakteryzujących się zróżnicowaną dynamiką i posiadających zróżnicowaną rozdzielczość. Stwarza to problemy w procesie...
-
Application of Mazur-Orlicz`s theorem in AMISE calculation
PublikacjaW pracy podano nowe wyprowadzenie formuły asymptotycznej błędu aproksymacji dla operatorów całkowych w przestrzeniach niezmienniczych na przesunięcia. Obliczono asymptotykę błędu średniokwakratowego dla estymatora gęstości.
-
Właściwości aproksymacyjne sztucznych sieci neuronowych (SSN)
PublikacjaOpisano budowę sztucznego neuronu, rodzaje sztucznych sieci neuronowych i ich zastosowanie. Przedstawiono SSN jako uniwersalny aproksymator oraz opisano problem jednoczesnej aproksymacji funkcji wraz z pochodnymi.
-
Improved calculation of damage due creep by more accurate time to rupture data representation
PublikacjaReguła Robinsona (Linear Life Fraction Damage Rule) jest stosunkowo łatwa w użyciu dla różnorodnych warunków obciążenia. Z tego powodu jest ona powszechnie akceptowana i używana. Potencjalne możliwości poprawy dokładności obliczeń tą metodą daje zastosowanie specjalnych funkcji do aproksymacji wyników badań wytrzymałości czasowej. W pracy zaproponowano zastosowanie funkcji typu Spline oraz bardzo elastycznej funkcji Spline3D do...
-
Modelowanie w inżynierii sanitarnej st. nstac. IŚ mgr sem. II r.a. 23/24
Kursy OnlineWYKŁAD Zapoznanie z podstawowymi metodami numerycznymi do rozwiązywania równań nieliniowych, układów równań liniowych i nieliniowych, metodami interpolacji i aproksymacji. Rozwiązywanie równań różniczkowych zwyczajnych: zagadnienie początkowe i zagadnienie brzegowe. Metody numerycznego rozwiązania zagadnienia początkowego: metody jednokrokowe, metody wielokrokowe jawne i niejawne. Rozwiązywanie układów równań różniczkowych zwyczajnych....
-
Fatigue ''safe-life'' criterion for metal elements under multiaxial static and dynamic random loads.
PublikacjaRozpatrywane jest stacjonarne naprężenie, którego kartezjańskie składowe są zadane w postaci sumy losowej wartości średniej i procesu stochastycznego o znanych charakterystykach probabilistycznych. Dla uwzględnienia naprężenia średniego wykorzystano uogólnioną formułę Soderberga dla materiałów ciągliwych. Zdefiniowano naprężenie równoważne o okresowych (w sensie średniokwadratowym) składowych i sformułowano kryterium zmęczenia,...
-
Badanie algorytmów ekstrakcji tonu krtaniowego w śpiewie.
PublikacjaReferat opisuje dwie główne metody ekstrakcji tonu krtaniowego w śpiewie. Obie metody oparte są o filtrację odwrotną sygnału, ale rozróżnia je sposób aproksymacji charakterystyki częstotliwościowej traktu głosowego. Pierwsza metoda opiera się na wygładzaniu cepstralnym, druga na aproksymacji charakterystyki formantowości metodą predykcji liniowej. W referacie omówiono algorytm detekcji tonalności i automatycznego wyboru analizowanej...
-
Numerical methods for systems of nonlinear differential functional equations
PublikacjaPraca dotyczy zagadnień początkowo brzegowych dla nieliniowych układów różniczkowo funkcyjnych. Rozważana jest aproksymacja rozwiązań rozważanego problemu różniczkowo funkcyjnego przez rozwiązania odpowiedniego problemu różnicowego. W pracy analizowana jest zbieżność prezentowanych metod. Dowód zbieżności opiera się na technice porównawczej z nieliniowym oszacowaniem typu Perron'a dla danych operatorów.
-
Fatigue life tests of steel laser-welded sandwich structures
PublikacjaW publikacji zaprezentowano rezultaty systematycznych badań trwałości zmęczeniowej elementarnych połączeń wykonanych techniką spawania laserowego dla różnych wariantów geometrii złącz. Pokazano uzyskane wyniki i ich aproksymację, porównano uzyskane rezultaty dla różnych geometrii.
-
Automatic assessment of the hearing aid dynamics based on fuzzy logic
PublikacjaPrzedstawiono podstawy koncepcyjne systemu dopasowania protez słuchu opartego na logice rozmytej. Przeprowadzono dyskusje na temat metody skalowania głośności. Następnie podano szczegóły procesu aproksymacji funkcji przynależności odzwierciedlające słuchowe wrażenia głośności. Załączono wnioski.
-
Fem and time stepping procedures in non-linear dynamics of flexible branched shell structures.
PublikacjaW pracy dyskutowano problemy całkowania równań ruchu, sformułowanych w ramach nieliniowej sześcioparametrowej teorii powłok. Główne myśli dotyczą zbieżności rozwiązań uzyskanych w procesie aproksymacji przestrzennej i czasowej oraz analizy stabilności rozwiązań MES.
-
Passive Variable Fractional Delay Filter Design using Distributed Maximal Flatness Method
PublikacjaW pracy przedstawiono nową metodę projektowania pasywnych filtrów ułakowoopóźniających opartą na metodzie rozproszonej maksymalnej płaskości. W zaproponowane podejście jest uogólnieniem najbardziej popularnej metody projektowania filtrów maksymalnie płaskich - metody projektowania filtrów maksymalnie płaskich. Filtr maksymalnie płaski cechuje bardzo dobra jakość jedynie w wąskim paśmie wokół częstotliwości zerowej, ale jego istotną...
-
Stability of difference problems generated by hyperbolic first order partial differential systems.
PublikacjaPraca dotyczy numerycznej aproksymacji rozwiązań zagadnień początkowych dla nieliniowych układów równań różniczkowych cząstkowych pierwszego rzędu. Podano konstrukcję układu quasiliniowego równań różnicowych typu Eulera. Wykazano, że przy naturalnych założeniach jest on stabilny. Dowód zbieżności wykorzystuje metody porównawcze.
-
Zastosowanie matematyki w technice 2 [2021/22]
Kursy OnlineZastosowanie metod numerycznych w elektrotechnice: rozwiązywanie równań i układów liniowych i nieliniowych, aproksymacja funkcji, całkowanie funkcji i równań różniczkowych zwyczajnych