Filters
total: 911
filtered: 688
-
Catalog
Chosen catalog filters
Search results for: GDYINA
-
Smooth Particle Hydrodynamics (SPH) approach in simulating large penetration into soil
PublicationA study of Smooth Particle Hydrodynamics (SPH) approach for predicting large soil deformation is presented. Theoretical basics of SPH method, including the equations governing, discussion of the importance of smoothing function length, contact formulation, boundary treatment and finally utilization in hydrocodes simulations are presented. An application of SPH to a real case of large penetrations (crater creating) into soil caused...
-
Hydrogen production from wastewater, storage, economy, governance and applications: a review
Publication -
Porównanie systemu Ilias i Moodle - przypadek użycia.
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję darmowych systemów LMS (ang. Learning Management System) jako narzędzi wspomagających prowadzenie zajęć metodą tradycyjną F2F (ang. Face to Face). Omówiono eksperyment zrealizowany przez dwie uczelnie trójmiejskie: Akademię Morską w Gdyni i Politechnikę Gdańską. Celem eksperymentu było porównanie systemu Ilias (wersja 2.4.4) z systemem Moodle (wersja 1.2). Na wstępie uzgodnione zostały zasady...
-
ZAAWANSOWANE SYMULACJE NUMERYCZNE MES DYNAMIKI MOSTÓW Z WYKORZYSTANIEM PROCEDURY EXPLICITE
PublicationDostęp do mocy obliczeniowej superkomputerów oraz możliwość wykorzystania nowoczesnych systemów, np. takich jak Ls-Dyna, pozwala na uzyskanie niezwykle szczegółowych rozwiązań bardzo skomplikowanych problemów inżynierskich. Zagadnienia te dotyczą zakresu statyki/stateczności jak i dynamiki dla rozbudowanych układów konstrukcyjnych zarówno w zakresie nieliniowości materiałowej jak i geometrycznej. Uzyskanie wiarygodnych wyników...
-
Implication of nanotechnology to reduce the environmental risks of waste associated with the COVID-19 pandemic
Publication -
Podstawy teorii projektowania okrętów
PublicationW zamyśle autora podręcznik winien służyć studentom studiów inżynierskich pierwszego stopnia na kierunku Oceanotechnika, który aktualnie prowadzony jest w Politechnice Gdańskiej, w Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym oraz w Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Wybrane treści podręcznika mogą być przydatne również studiującym na wydziałach kształcących morskie kadry oficerskie, gdyż zawiera wiedzę wymaganą Rozporządzeniem...
-
Możliwości wykorzystania modeli sieci ulicznej do weryfikacji ustawień brzegowych systemu sterowania ruchem
PublicationCelem referatu było sprawdzenie czy metoda zaimplementowana w programie TRANSYT będzie możliwa do wykorzystania przy ustalaniu ustawień brzegowych dla sygnalizacji świetlnej w systemie sterowania ruchem TRISTAR. Wykorzystano przy tym zaawansowane modele matematyczne na których bazują narzędzia do prognozowania i analiz ruchu na poziomie makro i mikroskopowym: SATURN, PTV VISUM i PTV VISSIM oraz narzędzia do optymalizacji sygnalizacji...
-
Dostępność transportowa morskich portów jachtowych w województwie pomorskim
PublicationW ostatnich latach wiele środków finansowych zainwestowano (lub planuje się zainwestować) w rozwój nadmorskiej infrastruktury żeglarskiej. Jednocześnie obserwuje się wzrost liczby jachtów żaglowych i motorowych rezydujących i wizytujących polskie morskie porty jachtowe. Jednym z kluczowych czynników wpływających na atrakcyjność morskich portów jachtowych dla armatorów, żeglarzy i odwiedzających jest możliwość sprawnego dojazdu...
-
Przebudowa falochronów w delcie Wisły
PublicationZadanie modernizacji ujścia Wisły realizowane w ramach Projektu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – Etap I – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku” - projekt planowany do współfinansowania przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ma na celu zapobieganie powstawaniu powodzi zatorowych o zasięgu regionalnym poprzez zapewnienie...
-
Impact of enhanced pretreatment on biological nutrient removal in municipal wastewater treatment plants
PublicationThe aim of this study was to determine the effect of enhanced primary treatment on: increasing primary sludge production for increased biogas production; reducing the organic load on downstream biological treatment processes and thereby reducing energy consumption for aeration; denitrification and enhanced biological phosphorus removal (EBPR) rates in the activated sludge system. For this purpose, three commercial organic polymers...
-
ASSESSMENT OF CLIFF STABILITY AFTER THE DEMOLITION OF THE ENGINEERING FACILITIES
PublicationAs a part of an experiment, cliff in Gdynia Redlowo (southern coast of Baltic Sea, Gdansk Bay) was measured using terrestrial laser scanner. The main reason for taking up the subject of the Orlowo Cliff’s stability was a decision about controlled removal one of the war fortification elements. The main purpose of that analysis was to specify suitability of laser scanning in determination of slope’s stability after a violent event....
-
Energy efficiency of electric multiple units in suburban operation
PublicationThis thesis presents approach to analysis of energy efficiency of a suburban rail network, using novel models developed on the Matlab/Simulink basis. Necessary features and requirements for such models were determined thru in-depth review of the source literature in all applicable fields: electrified transportation systems, electric multiple units construction, vehicle drivetrains and finally, existing simulation methods. Existing...
-
NUMERICAL SIMULATION OF CRATER CREATING PROCESS IN DYNAMIC REPLACEMENT METHOD BY SMOOTH PARTICLE HYDRODYNAMICS
PublicationA theoretical base of SPH method, including the governing equations, discussion of importance of the smoothing function length, contact formulation, boundary treatment and finally utilization in hydrocode simulations are presented. An application of SPH to a real case of large penetrations (crater creating) into the soil caused by falling mass in Dynamic Replacement Method is discussed. An influence of particles spacing on method...
-
Ekonomiczne aspekty zastosowania techniki Mobilnych Pomiarów Satelitarnych przy regulacji osi toru
PublicationOd 2009 roku interdyscyplinarny zespół naukowy Politechniki Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej (a obecnie Akademii Morskiej w Gdyni) rozwija technikę Mobilnych Pomiarów Satelitarnych toru kolejowego. Technika ta polega na objeździe trasy ciągnikiem szynowym z przyczepą (wagonem-platformą) lub wózkami, z zainstalowanymi na tych pojazdach odbiornikami sygnałów satelitarnych. Umożliwia ona precyzyjne określenie współrzędnych...
-
Stan wiedzy na temat analizy pyłów z wykorzystaniem mikroskopii elektronowej
PublicationDo oceny stopnia zanieczyszczenia środowiska wykorzystuje się różnorodne metody i techniki analityczne. Jedną z metod jest mikroskopia elektronowa, która może być wykorzystana także do monitoringu jakości powietrza, a w szczególności pyłów, których wielkość jest tak mała, że nie mogą być obserwowane z wykorzystaniem mikroskopii optycznej.W 2006 roku badania pyłów z wykorzystaniem mikroskopii elektronowej rozpoczęto także na Politechnice...
-
Śladami prof. Stanisława Hueckla
PublicationGromadzone, przechowywane i opracowywane w Sekcji Historycznej spuścizny pozwalają zachować pamięć o osobach, których wkład w rozwój nauki, uczelni oraz regionu Pomorza jest bezdyskusyjny. Zgromadzone w nich materiały stanowią ważne uzupełnienie do oficjalnej dokumentacji archiwalnej, ukazując często interesujące, czasem mniej znane fakty obejmujące twórczość i działalność zasłużonych postaci, wykraczające poza życie zawodowe....
-
Energy consumption optimization in wastewater treatment plants: Machine learning for monitoring incineration of sewage sludge
PublicationBiomass management in terms of energy consumption optimization has become a recent challenge for developed countries. Nevertheless, the multiplicity of materials and operating parameters controlling energy consumption in wastewater treatment plants necessitates the need for sophisticated well-organized disciplines in order to minimize energy consumption and dissipation. Sewage sludge (SS) disposal management is the key stage of...
-
System wizyjny do nocnych poszukiwań nawodnych zintegrowany z łodzią typu RIB (Rigid Inflatable Boat)
PublicationSystem wizyjno-koordynacyjny oraz zintegrowanie go z dostosowaną łodzią motorową do prowadzenia poszukiwań w nocy realizowano w ramach projektu badawczego celowego nr UDA-POIG.01.04.00-22-008/11-00. Wszystkie prezentowane rozwiązania zostały przetestowane w warunkach rzeczywistych, przez specjalistów praktyków. Prezentowane rozwiązanie wpisuje się w priorytetowe kierunki badań naukowych i dotyczy obszaru technologicznego związanego...
-
Environmental risk, toxicity, and biodegradation of polyethylene: a review
Publication -
Application of the Polish Active Geodetic Network for railway track determination
PublicationJednym z głównych problemów wyznaczania przebiegu trasy kolejowej jest konieczność realizacji pomiarów geodezyjnych w lokalnym układzie współrzędnych, który znacząco wpływa na dokładność wyznaczeń pozycji w przypadku pomiarów realizowanych na długich (kilku dziesięcio kilometrowych) odcinkach trasy. Z tego względu pomiary realizuje się sekcyjnie, co skutkuje istotnymi z punktu widzenia dokładności dodatkowymi błędami. W roku 2004...
-
Meta-narracja jako aranżacja miasta innowacyjnego...Studium przypadku miasta nadmorskiego = Meta-Narrative as an innovative arrangement of the city...Seaside town case study
PublicationW miastach współczesnych praktykowane jest "wdrażanie" nowo realizowanych elementów tkanki fizycznej w nowej meta-skali. Dotyczy to przestrzeni zabudowanej a także tkanki krajobrazowej, dzieje się bez względu na zastałe uwarunkowania. Meta-narracja to idea fragmentaryczna, niemająca związku z polityka architektoniczną w skali regionalnej czy narodowej, to opowieść nadmiernie rozbudowana: wzdłuż, wszerz i wzwyż. Sylwetka miasta...
-
Experimental study and numerical simulation of the dynamic penetration into dry clay
PublicationTests of dry clay were carried out in a uniaxial stress state using the experimental setup which implements the split Hopkinson pressure bar method. Based on the results of these experiments, the compressive strength of clay was determined as an important element of S.S. Grigoryan’s model of the soil medium. In addition, the parameters of this model are determined from the results of experiments using the modified Kolsky method...
-
Cathepsin G activity lowers plasma LDL and reduces atherosclerosis
Publication -
Wyznaczanie osi torów tramwajowych z wykorzystaniem satelitarnego wieloantenowego systemu pomiarowego
PublicationNiniejszy artykuł nawiązuje do badań, które od 2009 roku prowadzi interdyscyplinarny zespół naukowy z Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Badania te dotyczą problemu wyznaczania osi toru kolejowego z wykorzystaniem techniki mobilnych pomiarów satelitarnych. Podążając za dynamicznym rozwojem technik GNSS, który można było obserwować w czasie ostatniej dekady, zespół przeprowadzał kolejne doświadczenia nakierowane...
-
Siatkoblaszek maczugowaty Gomphus clavatus (Pers.: Fr.) S. F. Gray - nowy gatunek grzyba w rejonie Wejherowa (Pomorze Gdańskie)
Publication1 sierpnia 2009 r. autorzy stwierdzili trzecie niżowe stanowisko bardzo rzadkiego, kalcyfilnego (wapieniolubnego) gatunku grzyba, jakim jest siatkoblaszek maczugowaty Gomphus clavatus. Jest ono położone w południowej części Puszczy Darżlubskiej, w pobliżu Wejherowa. W literaturze grzyb wymieniano jako gatunek górski, podawany był z Gór Świętokrzyskich, Beskidu Niskiego i Sądeckiego, Bieszczadów, Gorców i Tatr. Na niżu dotąd odnotowano...
-
On the influence of shell element properties on the response of car model in crash test
PublicationIt goes without saying that numerical simulations play important role in the modern engineering practice. Contemporary CAD environments combined with FEM solvers, along with computer power of modern processors, give the engineer fast and efficient tool. Ultimately, however it is the user alone who is responsible for the correctness of the results. As long as the FEM calculations remain in the sphere of academic exercise, the inevitable...
-
Wybrane metody sterowania statkiem
PublicationW rozdziale przedstawiono dwa główne nurty badań w zakresie sterowania stat-kiem na morzu: dynamiczne pozycjonowanie (DP) statku i wspomaganie decyzji w sytuacji kolizyjnej na morzu. Dla systemu DP określono strukturę sterowania i podstawowe wymagania. Omówiono wybrane problemy sterowania automatycz-nego statkiem dynamicznie pozycjonowanym. Dokonano przeglądu zaawanso-wanych metod sterowania statkiem DP z uwzględnieniem zadań poszczególnych...
-
Podstawowe założenia metody regulacji osi toru z wykorzystaniem mobilnych pomiarów satelitarnych
PublicationW pracy zwrócono uwagę na ograniczenia stosowanej w naszym kraju metodyki regulacji osi toru związane w głównym stopniu z uzyskiwaną dokładnością określania istniejącego kształtu toru. Jako rozwiązanie alternatywne wskazano opracowaną przez interdyscyplinarny zespół naukowy Politechniki Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej / Akademii Morskiej w Gdyni i stosowaną od 2009 roku nowatorską technikę mobilnych pomiarów satelitarnych....
-
Występowanie azotu organicznego w ściekach oczyszczonych z oczyszczalni komunalnych
PublicationCelem pracy było zbadanie przemian azotu organicznego w komorach osadu czynnego z biologicznym usuwaniem związków biogennych. Badania wykonano w Komunalnej Oczyszczalni Ścieków „Dębogórze” w Gdyni. Obejmowały one pomiary stężenia azotu ogólnego i organicznego w ściekach oczyszczonych mechanicznie i ściekach oczyszczonych biologicznie w okresie przed i po zakończonej modernizacji bioreaktorów. Azot organiczny został podzielony na...
-
Longin Kurski - Profesor Politechniki Gdańskiej, żołnierz I i II wojny światowej
PublicationW artykule przedstawiono sylwetkę wykładowcy Politechniki Gdańskiej z Wydziału Elektrycznego. Profesor nadzwyczajny mgr inż. Longin Kurski był żołnierzem Polskiej Organizacji Wojskowej, absolwentem Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej, inżynierem elektrykiem w: Polskich Kolejach Państwowych, Zarządzie Miejskim, w Elektrowni Miejskiej w Warszawie. W latach 1931-1939 był nauczycielem w szkole zawodowej w Warszawie. Żołnierz...
-
Hydrogeologiczny aspekt systemu zaopatrzenia w wodę obszaru gminy Gniewino
PublicationRozwój gospodarczy danego regionu jest w dużej mierze zależny od stopnia jego możliwości zaspokojenia potrzeb wodnych. W celu poprawienia warunków zaopatrzenia obszaru gminy Gniewino w wodę dobrej jakości, podjęto decyzje o modyfikacji ówczesnego systemu zaopatrzenia w wodę. Po szczegółowej analizie, przyjęto koncepcję rozbudowy i modernizacji sześciu perspektywicznych ujęć wód podziemnych: Chynowie, Czymanowo, Gniewino I, Gniewino...
-
Perspektywy stabilizacji dochodów producentów rolnych na przykładzie rynku zbóż w Polsce po kryzysie finansowym
PublicationRynek zbożowy w Polsce nie funkcjonuje wystarczająco sprawnie. W związku z tym nie zapewnia stabilnych dochodów zarówno producentom zbóż jak i rolnikom prowadzącym chów różnych grup zwierząt, a także wielu gałęziom przemysłu, dla których ziarno zbóż jest surowcem. W celu zwiększenia stabilności polskiego rynku zbóż istotne jest stworzenie większych możliwości eksportowania ziarna z Polski. Polska już teraz jest trzecim co do wielkości...
-
Influence of Meteorological Hazards on the Hydrological Network in Respect to UEFA Euro 2012 Football Tournament in Gdansk
PublicationGdańsk jest jednym z miast - gospodarzy turnieju finałowego Euro 2012. Na rozgrywane mecze oraz przebieg imprezy w aglomeracji gdańskiej wpływ mogą mieć różne czynniki: np. ekonomiczne, gospodarcze. Bezpośredni przebieg meczu uzależniony jest w dużej mierze od naturalnych zjawisk meteorologicznych. W miesiącach letnich w Gdańsku i okolicach największe zagrożenie powodować mogą skutki deszczy nawalnych i ich potencjalny wpływ na...
-
Proposed approaches for coronaviruses elimination from wastewater: Membrane techniques and nanotechnology solutions
Publication -
Typing of Scopulariopsis and Microascus fungi by Random Amplified Polymorphic DNA (RAPD)
PublicationOBJECTIVES Scopulariopsis species and their teleomorphs of the genus Microascus are commonly isolated from soil, decaying plant material and indoor environments. Moreover, certain Scopulariopsis and Microascus species are recognised as opportunistic human pathogens. Although most species can be identified by detailed morphological study, phenotypic characters appear to overlap in several cases and morphology seems to be insufficient...
-
Numerical modelling and analysis of steel specimens subjected to marine immersed corrosion and tensile load
PublicationThe present study develops numerical models to analyse the behaviour of steel specimens subjected to marine immersed corrosion degradation and tensile load. The finite element method with the use of the explicit dynamic solver LS-DYNA, satisfying the quasi-static conditions, is employed. Two numerical models are developed, where in the first one, the scans of surfaces gathered from corroded plate specimens are implemented directly...
-
Combinated treatment of landfill leachates with wastewater in a sequencing batch reactor (SBR)
PublicationSanitary landfill leachates are treated usually by multistage systems using physical, chemical and biological processes. One of the most economic and efficient method is combined treatment of landfill leachates with municipal wastewater in a sequencing batch reactor (SBR. The main advantage of such co-treatment is that landfill leachates variability (in quality and quantity) do not influence the effectiveness of biological processes....
-
Ocena komfortu pieszego na kładkach. Case study
PublicationTrend w projektowaniu nowych kładek dla pieszych wymaga, aby były one coraz bardziej „wyszukane” i lekkie. Bardzo często jednak z tego powodu obiekty te mają pierwszą częstotliwość giętną pomostu zbliżoną do wymuszenia chodem pieszego. W niniejszej pracy przedstawiono trzy konstrukcje kładek dla pieszych. Każda z nich znalazła się w innej grupie narażenia na wystąpienie drgań rezonansowych, z uwagi na pierwszą częstotliwość drgań...
-
Diagnostyka wibracyjna obiektów mostowych z zastosowaniem czujników rotacji
PublicationW pracy przedstawiono aktualizację parametrów na podstawie częstotliwości i postaci drgań własnych przy użyciu iteracyjnej procedury bazującej na macierzy wrażliwości z wykorzystaniem pomiarów rotacyjnych i translacyjnych stopni swobody. Zagadnienia zawarte w pracy koncertują się na aktualizacji parametrów modelu MES. W rozprawie zaproponowano 12 autorskich indeksów oraz autorskie definicje macierzy wag w 8 wariantach. Dokonano...
-
Finding deformation of the straight rail track by GNSS measurements
PublicationW 2009 roku na Politechnice Gdańskiej i Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni zostały przeprowadzone, po raz pierwszy, ciągłe pomiary satelitarne toru kolejowego z wykorzystaniem względnej metody fazowej na bazie polskiej Aktywnej Sieci Geodezyjnej ASG-EUPOS i serwisu czasu rzeczywistego RTK (GPRS) - NAVGEO. Przeprowadzona analiza wykazała silny związek między lokalizacją odbiornika GNSS i dokładnością wyznaczania pozycji, wpływ...
-
Techniczne problemy konstrukcji ścian szkieletowych na przykładzie zabytkowego domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach.
PublicationOpracowania dotyczące zabytkowych, żuławskich domów podcieniowych opisują głównie ich architekturę. Brak jednak prac poświęconych technicznym problemom tego typu budownictwa z obszaru Delty Wisły. Artykuł poświęcony jest problematyce remontu konserwatorskiego żuławskiego domu o konstrukcji ryglowej na przykładzie domu podcieniowego w Gdańsku Lipcach. We wstępie przedstawiona została historia oraz opis budynku wraz z charakterystyką...
-
Efficiency of optical-electronic systems: methods application for the analysis of structural changes in the process of eye grounds diagnosis
Publication -
Prognozowanie wpływu drgań komunikacyjnych na budynki mieszkalne za pomocą sztucznych sieci neuronowych i maszyn wektorów wspierających
PublicationDrgania komunikacyjne mogą stanowić duże obciążenie eksploatacyjne budynku, powodując zarysowania i spękania tynków, odpadanie wypraw, zarysowania konstrukcji, pękanie elementów konstrukcji lub nawet zawalenie się budynku. Pomiary drgań na rzeczywistych konstrukcjach są pracochłonne i kosztowne, a co ważne nie w każdym przypadku są one uzasadnione. Celem pracy jest analiza autorskiego algorytmu, dzięki któremu z dużym prawdopodobieństwem...
-
Numerical crash analysis of the cable barrier
PublicationSafety barriers are used to increase road safety. Their basic task is to prevent the errant vehicle from getting off the road in places which are potentially dangerous for vehicle passengers. Barriers, which are used on European roads, must fulfill the requirements of EN 1317 standards by passing appropriate crash tests. Because of their high cost, numerical simulations are increasingly used to evaluate the properties of safety...
-
Wystawa MORZE \ MIASTO \ PORT - koncepcja merytoryczna i projekt aranżacji wystawy
PublicationZamysł ideowy wystawy opiera się na stworzeniu narracji o powstaniu i rozwoju portu w Gdyni za pomocą artystycznych wizerunków jego samego. W dwudziestoleciu międzywojennym przestrzeń ta elektryzowała rozmachem inwestycji, skalą przedsięwzięcia, nieznanymi technologiami, nowoczesnością architektury. Odwiedzenie polskiego wybrzeża i wizyta w porcie działały jak magnes na wielu Polaków. Narodowy sen o morskiej potędze dodatkowo podsycał...
-
XXX Aukcja Wielkiego Serca
PublicationTo już trzydziesta, jubileuszowa edycja przedsięwzięcia organizowanego przez Stowarzyszenie „Wielkie Serce” na rzecz Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 im. J. Matejki w Krakowie. Po raz kolejny, ze względu na pandemię, aukcja zostanie zrealizowana w formule internetowej – finał Aukcji odbędzie się 27 listopada, początek o godz. 16.00. Gospodynią wieczoru będzie Anna Dymna. Zanim jednak odbędzie się sama aukcja, od...
-
„Gra (5)” (Alphago vs Sedol)
PublicationTo już trzydziesta, jubileuszowa edycja przedsięwzięcia organizowanego przez Stowarzyszenie „Wielkie Serce” na rzecz Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 1 im. J. Matejki w Krakowie. Po raz kolejny, ze względu na pandemię, aukcja zostanie zrealizowana w formule internetowej – finał Aukcji odbędzie się 27 listopada, początek o godz. 16.00. Gospodynią wieczoru będzie Anna Dymna. Zanim jednak odbędzie się sama aukcja, od...
-
Architektura i układ przestrzenny portu gdyńskiego lat międzywojennych jako dziedzictwo kulturowe
PublicationW rozprawie podjęto przedstawienie dwóch głównych składowych krajobrazu kulturowego portu gdyńskiego - przestrzeni portowej jako zrealizowanej myśli planistycznej oraz zbudowanymi na terenie kompleksu obiektami architektonicznymi. Analiza zasobu w jego najistotniejszym - z punktu widzenia dziedzictwa kulturowego - podejściu historycznym okresu dwudziestolecia międzywojennego dowodzi znacznych, tkwiących w nim, wartości historycznych....
-
Ocena efektywności funkcjonowania banków w systemie bankowym w Polsce : wybrane problemy (część I)
PublicationW artykule określono efektywność funkcjonowania banków komercyjnych i banków spółdzielczych w Polsce. Uwzględniono metody tradycyjne oraz nowoczesne. Wskazano ich przydatność do oceny funkcjonowania analizowanych banków.
-
System zamówień publicznych w Polsce
PublicationSystem zamówień publicznych, także w Polsce, wynika z potrzeby racjonalnego wydatkowania zgromadzonych na te cele środków pieniężnych. Możliwość racjonalnego wydatkowania środków ma miejsce w warunkach gospodarki rynkowej. Działa się tu bowiem zgodnie z prawem popytu i podaży.