Filtry
wszystkich: 208
wybranych: 194
Wyniki wyszukiwania dla: ZUŻYCIE
-
MODEL OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW JAKO NARZĘDZIE DO OPTYMALIZACJI PROCESÓW BIOLOGICZNYCH
PublikacjaW artykule pokazano przykład zastosowania modelu oczyszczalni ścieków jako narzędzia do optymalizacji pracy oczyszczalni. W tym celu dla przykładowej oczyszczalni ścieków opracowano model komputerowy, który następnie poddano symulacji dynamicznej. W artykule opisano wyniki symulacji dla systemu trójfazowego w procesie Bardenpho, uzupełnionym komorą predenitryfikacji (układ zbli- żony do JHB). Model komputerowy oczyszczalni ścieków...
-
System Zarządzania Energią w praktyce inżynierskiej
PublikacjaOprogramowanie Systemu Zarządzania Energią (SZE) musi gromadzić różnego rodzaju dane: od wskaźników Efektywności Energetycznej, poprzez analizy energetyczne, krzywe trendu, listy komunikatów alarmowych, aż do skomplikowanych raportów graficznych. Zużycie energii może być analizowane nie tylko według ilości produkcji, ale również w połączeniu z danymi dotyczącymi cen i kosztów. System Zarządzania Energią (SZE) jest działaniem organizacyjnym...
-
System Zarządzania Energią w praktyce inżynierskiej
PublikacjaOprogramowanie Systemu Zarządzania Energią (SZE) musi gromadzić różnego rodzaju dane, od wskaźników efektywności energetycznej – poprzez analizy energetyczne, krzywe trendu, listy komunikatów alarmowych – aż do skomplikowanych raportów graficznych. Zużycie energii może być analizowane nie tylko według ilości produkcji, ale również w połączeniu z danymi dotyczącymi cen i kosztów. System Zarządzania Energią (SZE) jest działaniem...
-
Możliwości parametrycznej identyfikacji warunków eksploatacji pojazdu samochodowego
PublikacjaW pracy zaprezentowana została nowa metoda parametrycznej identyfikacji warunków eksploatacji pojazdu samochodowego. Warunki eksploatacji pojazdu identyfikowane będą za pomocą parametru, który obejmuje zarówno wpływ warunków zewnętrznych jak również styl jazdy kierowcy. Ilość energii mechanicznej przekazywanej kołom napędowym w czasie cyklu pomiarowego może wynikać w równym stopniu z zaistniałych warunków ruchu pojazdów, co ze...
-
Experimentelle und numerische Untersuchungen zum Tragverhalten von Stahlbetondecken mit kugelförmigen Hohlkörpern
PublikacjaBetonowe stropy płaskie sprawdzają się jako system stropowy zarówno w budownictwie ogólnym, jak i przemysłowym. Duży ciężar własny tych stropów może jednak ograniczać ich obszar zastosowań. Ta wada może zostać istotnie ograniczona poprzez zastosowanie pustek powietrznych w strefie osi obojętnej płyty. Redukując w ten sposób zużycie betonu i stali zbrojeniowej tworzy się dodatkowo bardziej ekologiczny system budowy.Pustki powietrzne...
-
THE EVALUATION OF THE ABRASIVE WEAR OF THE TI13Nb13ZR ALLOY IMPLANTED BY NITROGEN IONS FOR FRICTION COMPONENTS OF THE HIP JOINT ENDOPROSTHESES
PublikacjaZ uwagi na potrzeby społeczne, a zwłaszcza rosnące zapotrzebowanie na endoprotezy stawów biodrowego i kolanowego oraz uwzględniając fakt, że procesy tribologiczne odgrywają wiodącą rolę w procesie utraty stabilności endoprotez ortopedycznych i decydują o ich trwałości, uznano za celowe przeprowadzenie oceny wpływu implantacji jonowej na zużycie ścierne biostopu Ti13Nb13Zr. Do badań wykorzystano pary trące: nieimplantowany stop...
-
Pozwolić odejść, czyli... Granice interwencji
PublikacjaCelem tekstu jest zwrócenie uwagi na problem ostatecznej granicy interwencji konserwatorskich wobec zabytków architektury w kontekście holistycznej koncepcji ochrony dziedzictwa. Tekst adresowany jest do polskich czytelników ze względu na szczególne odniesienia do sytuacji polskiego systemu ochrony dziedzictwa. Choć architektura należy do sfery sztuk użytkowych, większość budynków nie powstawała...
-
Studium problemów zarządzania ciepłem odpadowym silnika w samochodach osobowych. - Z. Kneba.
PublikacjaW pracy przedstawiono zagadnienia sterowania ciepłem silnika spalinowego samochodu osobowego. Zbadano przebiegi czasowe procesów nagrzewania i stygnięcia cieczy obiegowych i części silnika. Na podstawie jazd miejskich, wykonanych okresie ponad roku, określono także wpływ temperatury rozruchu silnika na przebiegowe zużycie paliwa. Opracowano model matematyczny silnika, jego układu chłodzenia i smarowania, uwzględniający pojemności...
-
Fotowoltaika - znaczący rozwój na świecie
PublikacjaZużycie energii elektrycznej w krajach rozwiniętych wzrasta o 1 % rocznie, podczas gdy w krajach rozwijających się - o około 5 %. Powoduje to konieczność poszukiwania energii elektrycznej poza jej tradycyjnymi źródłami. Tę szansę może wykorzystać fotowoltaika.Spełnia ona wszystkie kryteria, jakie stawia się obecnie źródłom energii: energia słoneczna jest powszechnie dostępna, a ogniwa i moduły fotowoltaiczne są jednym z najbezpieczniejszych...
-
Nieniszczące badania stalowych konstrukcji obiektów budowlanych
PublikacjaW miarę powszechne jest wykonywanie badań nieniszczących w zakresie wytwarzania elementów i obiektów o konstrukcji stalowych. Wynika to z potrzeby właściwego kontrolowania materiału stalowego poddawanego przetwarzaniu i łączeniu za pomocą technik spawalniczych. Badania nieniszczące związane są też z wykonywaniem zabezpieczeń antykorozyjnych, które chronią nasz materiał przed jego przyspieszoną degradacją w warunkach jakim przychodzi...
-
Inżynieria Powierzchni: Wybrane zagadnienia
PublikacjaZakres tematyczny niniejszego podręcznika obejmuje zagadnienia z dziedziny inżynierii powierzchni dotyczące podstawowych procesów niszczenia powierzchni tworzyw metalicznych oraz metod stosowanych w celu podwyższenia odporności korozyjnej oraz odporności na zużycie. Wybrano i opisano głównie tradycyjne technologie inżynierii powierzchni takie jak galwanotechnika, pokrywanie ogniowe (zanurzeniowe), natryskiwanie cieplne, napawanie,...
-
Wybrane zagadnienia optymalizacji organizacji ruchu kolejowego w celu minimalizacji kosztów energii elektrycznej
PublikacjaW artykule przedstawiono podział kosztów w transporcie kolejowym z uwzględnieniem kosztów wewnętrznych przedsiębiorstwa, do których zaliczają się między innymi koszty dostępu do infrastruktury, czy koszty energii. Stwierdzono, że przy odpowiedniej organizacji ruchu pociągów na sieci kolejowej, bez ponoszenia dodatkowych nakładów na infrastrukturę i specjalistyczne urządzenia, można znacznie ograniczyć zużycie energii, a co za tym...
-
Rozpoznawanie statycznych i dynamicznych gestów dłoni z zastosowaniem adaptacyjnego czujnika optycznego
PublikacjaBezdotykowe interfejsy urządzeń stacjonarnych oraz urządzeń mobilnych są ważne zwłaszcza w ochronie zdrowia (np. przeciwdziałanie roznoszeniu bakterii i wirusów, wsparcie chirurga w trakcie przeprowadzania operacji itp.). W ramach rozprawy doktorskiej zaprojektowano i wykonano oszczędny energetycznie czujnik gestów o budowie liniowej, złożony z fotodiod i diod LED, wraz z dedykowanym mu...
-
MODELOWA GOSPODARKA OSADOWA W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW ZORIENTOWANA NA ZWIĘKSZENIE PRODUKCJI ENERGII ODNAWIALNEJ I ODZYSK ZWIĄZKÓW BIOGENNYCH
PublikacjaOczyszczalnie ścieków poddawane są stopniowej zmianie paradygmatów. Początkowo kładziono nacisk na cel podstawowy – oczyszczanie ścieków i zwiększenie wymagań w stosunku do jakości ścieków oczyszczonych odprowadzanych do odbiorników. Poprawa efektywności energetycznej aż po uzyskanie samowystarczalności energetycznej stanowiła kolejny trend budzący zainteresowanie ze względu na korzyści ekonomiczne wynikające z oszczędności w zakupie...
-
Fabrication, microstructure and properties of Al-Si -Fe-Cu in situ composites.
PublikacjaW poszukiwaniu tanich kompozytów na bazie stopów Al powstała koncepcja otrzymywania kompozytów in situ o osnowie stopu Al-Si w reakcji ciekłego stopu Al-Si (Al-Si11, Al-Si25) z proszkiem Fe. Powstałe wydzielenia np. iglastego AlFe4Si w stopie AlSi25 o niezbyt wysokiej twardości (rys.2) stanowią skuteczne wzmocnienie stopu pod względem twardości, sztywności i wytrzymałości na ściskanie jak też obniżonej ścieralności. Jednak znaczny...
-
Wybrane problemy szlifowania powierzchni płaskich z kinematyką docierania
PublikacjaW pracy przedstawiono teoretyczne i doświadczalne podstawy szlifowania powierzchni płaskich z kinematyką docierania. Dokonano kompleksowej analizy zastosowanych układów kinematycznych szlifierek. Przeprowadzono eksperymenty szlifowania jednostronnego ściernicami o spoiwie galwanicznym z ziarnami diamentowymi (D107, D64 i D46) oraz z regularnego azotku boru (B107 i B64). Innowacyjność ściernic polegała na zróżnicowanym utwierdzeniu...
-
Responsible resource management in hotels - attitudes, indicators, tools and strategies ; doctoral thesis.
PublikacjaHotele stanowią jeden z głównych i wciąż rozwijających się sektorów turystyki. Budynki hotelowe sa dość energochłonne, a instalacje i zamontowane systemy często nieefektywne co prowadzi do wyraźnych skutków ubocznych dla środowiska naturalnego. Niniejsza praca zawiera informacje na temat istniejących inicjatyw prośrodowiskowych w światowym sektorze hotelarskim. Analiza wyników ankiety przeprowadzonej wśród 610 przedstawicieli europejskiego...
-
High speed milling vibration surveillance using modal model of the tool
PublikacjaPraca poświęcona jest nadzorowaniu drgań wirujących narzędzi w nowoczesnych frezarkach. Przedmiotem rozważań jest proces frezowania szybkościowego smukłym frezem kulistym na 5-osiowym centrum obróbkowym Deckel Maho DMU 50eVolution. Frezowanie smukłymi narzędziami jest często stosowane w przypadku nowoczesnych centrów obróbkowych. Uzasadnienie technologiczne wynika z konieczności dokładnego wykonywania złożonych kształtów geometrycznych...
-
Processing and properties of Al-Si-Fe-Cr in situ composites
PublikacjaPraca jest kontynuacją badań nad wytwarzaniem tanich kompozytów in situ o osnowie stopu Al-Si wzmocnionego związkami międzymetalicznymi Al-Fe-Si lub Al-Fe-Cr-Si, otrzymanych poprzez reakcję ciekłego stopu Al (Al-Si11, Al-Si25) z proszkiem Fe lub Cr. Żelazo zostało wybrane ze względu na niską cenę, niską temperaturę wytwarzania, wysoką reaktywność z Al i heksagonalną sieć krystalograficzną związku Al-Fe-Si, co sprzyja tworzeniu...
-
LOW PLACTICITY BURNISHING PROCESSES. Fundaments, tools and machine tools
PublikacjaW obszernej monografii (530 stron) autor przedstawił w sposób kompleksowy zagadnienia związane z wykończeniową metodą obróbki części maszyn przez powierzchniową obróbkę plastyczną-nagniataniem. Jest to pierwsza książka w języku angielskim poświęcona tej bezwiórowej i ekologicznej metodzie obróbki. W wielu przypadkach w technologii różnorodnych części maszyn i innych urządzeń, nagniatanie może zastąpić operację szlifowania. Ma to...
-
Wytyczne stosowania alternatywnych źródeł węgla dla wspomagania denitryfikacji w komunalnych oczyszczalniach ścieków
PublikacjaEfektywność procesu denitryfikacji w oczyszczalniach z biologicznym usuwaniem związków biogennych (BUZB) jest uzależniona w znacznym stopniu od dostępności związków węgla organicznego w komorach anoksycznych (strefach denitryfikacji). Z uwagi na znaczne zużycie tych związków w komorze beztlenowej (na potrzeby biologicznej defosfatacji), a także obserwowaną w ostatnich latach zmianę charakterystyki ścieków surowych (malejący stosunek...
-
Odnawialne źródła energii
PublikacjaZgodnie z Prawem energetycznym (Ustawa z dnia 14 marca 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw), odnawialne źródło energii (OZE) to źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, aerotermalną, geotermalną, hydrotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, a także...
-
Badania uszkodzeń powłok ceramicznych wskutek tarcia ślizgowego w ruchu postępowo-zwrotnym = Wear pattern testing of ceramic coatings under reciprocating sliding
PublikacjaBadano (wykorzystując mikroskop optyczny oraz skaningowy) morfologię uszkodzeń wybranych powłok ceramicznych ( m.in. DLC z dodatkiem wolframu) nakładanych na podłoże stalowe, będących skutkiem tarcia slizgowego w ruchu postępowo-zwrotnym skojarzenia kula-powierzchnia płaska. Ślady zużycia na kulach, czyli obszary wygładzonych plateau, mają kształt zbliżony do elipsy. Praca, przy zmiennym zwrocie sił stycznych działających na powierzchnię...
-
Ocena odporności powłok na bazie DLC na doraźne uszkodzenie w warunkach tarcia ślizgowego ze smarowaniem wodą i solą fizjologiczną = Evaluation of DLC based coatings resistance to instanteneous damage under sliding friction conditions with distilated water or saline lubrication
PublikacjaWykonano serię testów w celu wyznaczenia granicznych warunków wymuszenia, zdefiniowaego jako średnie naciski powierzchniowe oraz prędkość ślizgania, po przekroczeniu których następuje gwałtowne zniszczenie powłoki. Na podstawie wyników pomiarów opracowano aproksymowane charakterystyki granicznych wymuszeń w układzie p - v oraz pokrewnych dla badanych materiałów, smarów i zakresu parametrów wymuszenia.
-
Microstructure and properties of the cobalt base clad layers after long time service
PublikacjaBadaniu poddano napawane laserowo warstwy ze stopu na bazie kobaltu. Warstwy wykonane na przylgni grzybka zaworu wylotowego silnika diesla badano po dwóch latach eksploatacji w dwóch silnikach laboratoryjnych. Badania mikrostruktury nie wykazały znaczących zmian. Przeprowadzono również badania chemiczne oraz pomiary twardości warstw po eksploatacji. Badany typ napoin nie wykazał znaczących uszkodzeń po długim czasie eksploatacji.
-
Metoda badania powłok ceramicznych w ruchu postępowo-zwrotnym = A method for testing of ceramic coatings under reciprocating sliding
PublikacjaOpracowano metodę badania powłok ceramicznych w warunkach tarcia ślizgowego na próbkach tworzących układ o styku niekonforemnym kula - powierzchnia płaska. Pokryte warstwą ceramiczną kule dociskano do próbek płaskich - prostopadłościennych listew (również pokrytych ceramiką), wykonujących ruch postępowo-zwrotny. Jako stanowisko badawcze zastosowano Tribometr Posuwisto-zwrotny TPZ-1. Przebieg zużywania się powłoki ceramicznej oceniano...
-
Problem wyboru bezsmarowego materiału ślizgowego dla łożysk pracujących w warunkach małych oscylacji
PublikacjaOmówiono przyczyny przyspieszonego zużywania się elementów węzłów łożyskowych, w których zastosowano ekologiczne materiały bezsmarowe. Wykazano szczególny wpływ oscylacji o małej amplitudzie - najczęściej występujących w sposób niezamierzony w pracy łożyska - na zużywanie się materiałów.
-
Issue of changes in technical states of a diesel engiene as the result of wear of its tribological systems
PublikacjaWskazano na konieczność rozpatrywania procesów obciążeń i zużywania układów tribologicznych silników o zapłonie samoczynnym (a zatem również zmiany ich stanów) w warunkach rzeczywistych jako procesów losowych. Oznacza to, że matematycznymi modelami tych procesów mogą być funkcje losowe o argumencie, którym jest czas (t) i o wartościach, którymi są zmienne losowe takie jak obciążenia i zużycia poszczególnych układów tribologicznych....
-
Estimation of wear of electroplated tools used for surface grinding
PublikacjaW pracy dokonano ilościowej oceny zużycia narzędzi galwanicznych diamentowych i borazonowych. Wykorzystano analizę jasności obrazów narzędzi oraz badano liczność ziaren ściernych na czynnej powierzchni narzędzia.
-
Wykorzystanie metody sztucznych baz w badaniach zużycia pierścieni prowadzących docierarki jednotarczowej
PublikacjaW artykule zaprezentowano wyniki badań zużycia pierścieni prowadzących separatory w układzie kinematycznym standardowej docierarki jednotarczowej. Do analiz wykorzystano metodę sztucznych baz Vickersa. Wyniki eksperymentów mogą być wykorzystane w racjonalnym planowaniu wymiany tego typu elementów układu wykonawczego docierarki.
-
MOŻLIWOŚCI IDENTYFIKACJI STANU TECHNICZNEGO WARSTW ŚLIZGOWYCH ŁOżYSK SILNIKÓW SPALINOWYCH O ZAPŁONIE SAMOCZYNNYM W PRZYPADKU WYKORZYSTANIA EMISji AKUSTYCZNEJ JAKO SYGNAŁU DIAGNOSTYCZNEGO
PublikacjaW artykule zaprezentowano wyniki badań wielowarstwowych panwi łożysk ślizgowych silników tłokowych. Scharakteryzowano własności obciążeń tego rodzaju panwi oraz ich zużycia szczególnie zmęczeniowego i ściernego. Wykazano przydatność emisji akustycznej jako sygnału diagnostycznego do ujawniania zużycia powłok ślizgowych i zaporowych. Przedstawiono wyniki pomiarów parametrów emisji akustycznej, wykonanych za pomocą 12- kanałowej...
-
TEORIA DECYZYJNYCH PROCESÓW SEMI-MARKOWA I JEJ ZASTOSOWANIE W PROJEKTOWANIU I EKSPLOATACJI OKRĘTOWYCH SILNIKÓW GŁÓWNYCH I INNYCH URZĄDZEŃ SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PublikacjaW referacie zaprezentowano znaczenie teorii procesów semi-Markowa w naukach technicznych, zwłaszcza w teorii niezawodności urządzeń technicznych, teorii bezpieczeństwa ich działania oraz statystycznej teorii podejmowania decyzji eksploatacyjnych. W referacie wyeksponowano także przydatność teorii procesów semi-Markowa w teorii i praktyce eksploatacji wspomnianych urządzeń technicznych na przykładzie tak istotnych urządzeń w transporcie...
-
Zastosowanie metody sztucznych baz w analizie docierania powierzchni płaskich
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań zużycia pierścieni prowadzących w układzie kinematycznym standardowej docierarki jednotarczowej. Do analiz wykorzystano metodę sztucznych baz Vickersa.
-
Comparative investigation of lubricant properties in friction and wear tests
PublikacjaOpisano porównawcze badania obciążenia zacierania na tribometrze PT3, obciążenia zespawania na aparacie czterokulowym i zużycia frettingowego na stanowisku FRET3, sześciu olejów smarowych i sześciu smarów plastycznych. Próbki do badań na stanowiskach PT3 i FRET3 wykonane były ze stali 35.
-
Uwarunkowania frettingu jako procesu destrukcji warstwy wierzchniej
PublikacjaPrzedstawiono uwarunkowania frettingu jako procesu destrukcji warstwy wierzchniej oraz ich analizę uwzględniającą współczesne poglądy naukowe. Opisano klasyfikację tych warunków oraz podział frettingu na rodzaje i zakresy w zależności od omówionych warunków.
-
Złożone oddziaływanie smarów na własności warstw wierzchnich stalowych par ciernych
PublikacjaWęglowodory zawarte w smarach w specyficzny sposób działają na elementy par ciernych wykonane z metali i ich tlenków, będących katalizatorami. Znanymi katalizatorami są: żelazo, nikiel, platyna i pallad. W smarowanych, stalowych parach ciernych zachodzi katalityczna, chemisorbcyjna dysocjacja węglowodorów zawartych w smarze. Opisano badania wpływu tej dysocjacji na sprężyste i tłumiące własności próbek stalowych. Wynik tych badań...
-
Physical aspect of application and usefulness of semi-Markovian processes for modelling the processes occurring in operational phase of technical objects.
PublikacjaW artykule zasygnalizowano przydatność teorii procesów semimarkowskich do tworzenia modeli procesów rzeczywistych, zachodzących w fazie eksploatacji różnych obiektów technicznych. Przydatność tej teorii została wykazana w wyniku przedstawienia: specyfiki procesów semimarkowskich oraz fizykalnych aspektów stosowania procesów semimarkowskich jako modeli procesów zachodzących w fazie eksploatacji wspomnianych obiektów. Specyfika została...
-
Potrzeby wodne gospodarstwa wodnego. Spadek konsumpcji.
PublikacjaOmówiono zjawisko spadku wielkości zużycia wody w domu. Problem wiarygodności prognozy. Ocena dalszego rozwoju zjawiska.
-
The methods of fretting wear prevention in machine elements : chapter 9
PublikacjaOpisano skutki procesu frettingu w elementach maszyn i warunki ich wystąpienia. Przedstawiono przegląd metod zapobiegania zużyciu frettingowemu i jego ograniczania. Opisano laboratoryjne badania zużywania frettingowego wybranych skojarzeń w warunkach umożliwiających ograniczanie zużycia.
-
ASSESSMENT OF WEAR OF THE BANDSAW TEETH IN INDUSTRIAL CONDITIONS
PublikacjaA methodology for measuring bandsaw tooth wear is presented in this paper. This type of measurement is proposed as an alternative way of determining tooth wear in industrial conditions. The method is based on determining the KE value, i.e., the distance of the radius of the rounded cutting edge of the tooth and the intersection of the surface of the back and the surface of the face of the cutting wedge of the bandsaw tooth....
-
Badania tribologiczne w warunkach posuwisto-zwrotnego ślizgania stopu AK12(AlSi13Mg1CuNi) po obróbce laserowej w warunkach kriogenicznych
PublikacjaPrzedstawiono wyniki badań tribologicznych skojarzenia: żeliwo szare 300 i stop odlewniczy aluminium AlSi13Mg1CuNi o powierzchni obrobionej metodą laserowego przetopiania w środowiskach ciekłego azotu. Na tribometrze TP2-1wykonano serię badań oporów, ruchu i zużycia opisanego skojarzenia, w warunkach ślizgania w ruchu posuwisto-zwrotnym, przy smarowaniu mineralnym olejem silnikowym, dla próbek ze stopu Al-Si po obróbce przy różnych...
-
Fretting - złożony proces zużywania
PublikacjaScharakteryzowano fretting jako złożony proces zużywania. Opisano jego uwarunkowania, klasyfikację i przebieg. Przedstawiono skutki frettingu i metody ich ograniczania. Podano przykładowe wyniki badań zużycia wybranych materiałów.
-
Fretting w elementach maszyn.
PublikacjaOpisano fretting jako złożony proces zużywania warstw wierzchnich elementów maszyn.Podano definicje i uwarunkowania frettingu, jego klasyfikację i występowanie. Przedstawiono szczegółową charakterystykę procesu destrukcji warstw wierzchnich we frettingu, miejsce tego procesu w ogólnej klasyfikacji procesów zużywania oraz skutki i znaczenie frettingu.Przedstawiono analizę wpływu wymuszeń, warunków otoczenia i struktury węzłów tribologicznych...
-
Badanie właściwości tribologicznych bezsmarowych materiałów łożyskowych wwarunkach mikrooscylacji stycznych w płaskim skojarzeniu ślizgowym.**2004, 107 s. 88 rys. 2 tab. bibliogr. 98 poz. maszyn. Rozprawa doktorska /25.02.2004/. P. Gdań., Wydz. Mechaniczny. Promotor: dr hab. inż. J. Sikora, prof. nadzw. PG.
Publikacja.