Filters
total: 6225
-
Catalog
- Publications 4093 available results
- Journals 128 available results
- Conferences 3 available results
- Publishing Houses 7 available results
- People 440 available results
- Inventions 11 available results
- Projects 89 available results
- Laboratories 11 available results
- Research Teams 37 available results
- Research Equipment 10 available results
- e-Learning Courses 1235 available results
- Events 48 available results
- Open Research Data 113 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: TECHNIKA KOMPUTEROWA
-
Oprogramowanie przyrządu wirtualnego do pomiaru impedancji pętli zwarciowej. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationPrzedstawiona w referacie tematyka dotyczy pomiaru impedancji pętli zwarciowej. Zagadnienie to jest istotne gdyż na podstawie znajomości wartości impedancji możliwa jest ocena skuteczności zerowania i uziemienia ochronnego jak również jakości energii elektrycznej dostarczanej odbiorcom. W referacie pokazano założenia metody oraz opracowanie miernika impedancji pętli zwarciowej z rezystancyjnym obciążeniem pomiarowym, które zostało...
-
Stabilność pracy silnika indukcyjnego zasilanego z falownika napięcia. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationW artykule zamieszczono wstępne wyniki badań analizy stabilności silnika indukcyjnego zasilanego z falownika napięcia. Przedstawiono model matematyczny silnika indukcyjnego oraz określono warunki pracy układu przyjmując założenia dla wyznaczenia równań opisujących pracę układu napędowego w stanie ustalonym. Określono transmitancję silnika indukcyjnego w celu wyznaczenia zakresu jego stabilnej pracy. Wykazano możliwość wystąpienia...
-
Metody modelowania probabilistycznego systemów związanych z bezpieczeństwem i ich implementacja komputerowa.
PublicationPrzedstawiono metody modelowania systemów związanych z bezpieczeństwem. Podkreślono znaczenie ilościowego modelowania probabilistycznego systemów elektrycznych, elektronicznych i programowalnych elektronicznych (E/E/PE). Przedstawiono również wspomagane komputerowo weryfikowanie poziomów SIL oraz modelowanie probabilistyczne systemów sterowania i automatyki zabezpieczeniowej z weryfikacją wyników względem przedziałów kryterialnych.
-
Geographia Technica
Journals -
KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE BUDOWNICTWA PRZY PROJEKTOWANIU SŁUPÓW ŻELBETOWYCH WG EC
PublicationW artykule przedstawiony został autorski program komputerowy służący do projektowania i wymiarowania słupów w konstrukcjach żelbetowych z uwzględnieniem zjawisk wpływających na ich pracę oraz informacji dotyczących projektowania wg EC. Język który posłużył do napisania oprogramowania to środowisko C++. Program przeprowadza użytkownika przez poszczególne etapy wymiarowania: od wprowadzenia podstawowych danych takich jak wymiary,...
-
Komputerowy system bazodanowy wspomagający zarządzanie w firmie KATMET-GA
PublicationKomputerowe systemy bazodanowe wykorzystywane są do wspomagania zarządzania w firmach, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. Są to podstawowe narzędzia komputerowe wspomagające bieżącą i przyszłą działalność firm. W artykule zaprojektowano i wdrożono relacyjną bazę danych dla firmy KATMET-GA zajmującej się skupem i sprzedażą odpadów elektronicznych. Bazę danych zaimplementowano w środowisku Microsoft Access.
-
Algorytmy komputerowo wspomaganego projektowania i rozbudowy systemów dystrybucji wody
PublicationSformułowano i omówiono zadania typu projektowego dla systemu wodociągowego.Uwaga skupiona jest na projekcie dystrybucji i transportu wody. Omówiono ogólne metody rozwiązywania zarówno zadania projektowania systemu od nowa jak i przeprojektowywania systemu istniejącego. Istotnym elementem pracy jest zamieszczony w niej algorytm sterowania obliczeniami podczas, zbliżonego do optymalnego, projektowania systemu na poziomie...
-
A computer system for the complete design of ship propellers
PublicationPraca zawiera opis metody obliczeniowej pozwalającej na zaprojektowanie okrętowej śruby napędowej dla również obliczeniowo wyznaczonego niejednorodnego pola prędkości za kadłubem statku o znanej geometrii i parametrach ruchu. Metoda pozwala na właściwe ujęcie efektu skali i konsekwencji obecności płetwy sterowej za projektowaną śrubą.
-
Wykorzystanie analogowych filtrów aktywnych w diagnostyce łożysk silników indukcyjnych. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XIII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationDziedziną zainteresowań autorów referatu jest diagnostyka silników indukcyjnych a szczególnie diagnostyka przy wykorzystaniu prądu zasilającego silnik.
-
Komunikacja między komputerem a procesorem sygnałowym z zastosowaniem protokołu RTDX. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XIII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationW artykule opisano możliwości realizacji komunikacji między komputerem osobistym a procesorem sygnałowym TMS320C6711 firmy Texas Instruments. Scharakteryzowano własności karty uruchomieniowej ze zmiennoprzecinkowym procesorem sygnałowym TMS320C6711 pod kątem zastosowań dydaktyczno-naukowych. Przedstawiono przykłady praktycznych rozwiązań procedur komunikacyjnych, utworzonych w środowiskach programistycznych Visual C++ oraz LabView,...
-
Stowarzyszenie "Polonia Technica" w USA
PublicationPrzedstawiono historię Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Polskich "Polonia Technica" w USA oraz jego związki z Politechniką Gdańską
-
Opis innowacyjnej techniki planowania partycypacyjnego
PublicationRozdział zawiera opis innowacyjnej techniki planowania partycypacyjnego składającej się z modelu pracy tzw mentoringu urbanistycznego oraz nowego narzędzia planistycznego tzw mikrostrategii poprawy jakości przestrzeni publicznej. Podana zostaje ich geneza powstania.
-
Dziedzictwo techniki w rozwoju zrównoważonym
PublicationNa podstawie międzynarodowych dokumentów oraz ustawodawstwa polskiego omówiono pojęcie rozowju zrównoważonego w odniesieniu do zasobów dziedzictwa kultury. Przedstawiono metodykę zabytkoznawczej analizy wartościującej - waloryzacji technicznego dobra kultury. Wartości tworzą dwa zbiory: w. kulturalne: tożsamość społeczna, autentyczność, integralność, w. historyczna, w. artystyczna, unikatowość; w. społeczno-ekonomiczne: potencjał...
-
Hurtownie danych - modele, techniki, zastosowania
PublicationW artykule przedstawiono podstawowe koncepcje dotyczące nowoczesnych hurtowni danych. Zaprezentowano wielowymiarowy model danych (model logiczny) i model fizyczny hurtowni, a także wybrane problemy implementacyjne i projektowe. Skupiono się na aspektach praktycznych stosowania hurtowni danych w przedsiębiorstwach i organizacjach.
-
Ekologiczne techniki ochrony brzegów rzek
PublicationW artykule opisano współczesne metody regulacji i rewitalizacji rzek, uwzględniające założenia ''zrównoważonego rozwoju''.
-
W poszukiwaniu zielonej techniki ekstrakcyjnej
PublicationKonieczność wprowadzania do praktyki analitycznej zasad zielonej chemii, ktore bezpośrednio wynikają z koncepcji zrównoważonego rozwoju, sprawia, że trwają poszukiwania nowych rozwiązań metodycznych i aparaturowych.
-
Katedra Techniki Cieplnej: 1945 - 2010
PublicationArtykuł poświęcony w pierwszej części zarysowi historii Katedry Techniki Cieplnej Wydziału Mechanicznego Politechniki Gdańskiej w latach 1945 - 2010. W części drugiej przedstawiono jej dzień dzisiejszy, udokumentowany licznymi osiągnięciami naukowymi i dydaktycznymi. W Katedrze prowadzone są dwie atrakcyjne specjalności, a są to: "Systemy i Urządzenia Energetyki Cieplnej" oraz "Systemy i Urządzenia Chłodnicze i Klimatyzacyjne"....
-
Dziedzictwo techniki - spojrzenie z Gdańska
PublicationWe ''Wprowadzeniu'' omówiono proces wyłaniania się współczesnej doktryny dziedzictwa techniki, przywołując pojęcia: środowisko zbudowane, materialne i niematerilane dziedzictwo kultury, dziedzictwo inżynierii, archeologia przemysłu, rynek dziedzictwa, ochrona autentyczności zabytków. Wskazano współczesne zjawiska: fasadyzm, niebezpieczeństwo dewaloryzacji, lekceważenie wartości kulturowych, zanik różnorodności krajobrazu kulturowego...
-
Przetwarzanie strumieni multimedialnych na klastrze komputerowym Galera
PublicationSformułowano problemy przetwarzania strumieni multimedialnych w czasie rzeczywistym. Rozpatrzono różne możliwości realizacji tego typu przetwarzania i na tej podstawie opracowano wymagania na platformę KASKADA ułatwiające wykonanie tego typu zadań na klastrze komputerowym o wysokiej wydajności przetwarzania. Podano architekturę takiej platformy oraz sposób jej implementacji. Dokonano oceny przydatności tej platformy przetwarzania...
-
Zastosowanie reguł rozmytych w komputerowej animacji postaci
PublicationPrzedmiotem badawczym rozprawy jest wykazanie możliwości wspomagania komputerowej animacji postaci poprzez wykorzystanie metod inteligentnych, szczególnie logiki rozmytej, w taki sposób, aby możliwe było uzyskiwanie animacji płynnych i nacechowanych stylistycznie, dla których punktem wyjścia są animacje schematyczne, które nie posiadają tych cech. Wiedza zawarta w literaturze animacji i wiedza oparta na wynikach wydobywania danych...
-
Technical Issues
Journals -
Technika ochrony odbiorników GPS przed atakami typu spoofing
PublicationArtykuł został poświęcony problemowi tzw. spoofingu w systemach nawigacji satelitarnej GNSS. Mianem spoofingu GNSS określa się niepowołaną transmisję sygnałów GNSS, imitujących sygnały nadawcze z satelitów nawigacyjnych. Celem takiego działania jest doprowadzenie do wskazania przez odbiornik GNSS nieprawidłowych informacji o położeniu, prędkości i czasie. Przeprowadzenie takiego ataku jest możliwe wskutek braku odpowiedniej ochrony...
-
SAFE - technika izolacji związków zapachowych z próbek żywności
PublicationOznaczanie składników odpowiedzialnych za zapach produktów żywnościowych dokonywane za pomocą technik chromatograficznych obejmuje dwa zasadnicze etapy: przygotowanie próbki i identyfikację (rozdzielenie połączone z odpowiednią metodą detekcji). Ze względu na skomplikowaną matrycę, specyfikę związków zapachowych - samoistne ich uwalnianie z matrycy, jak i możliwość zachodzenia przemian, kluczowym elementem analizy żywności jest...
-
Symulacja komputerowa w praktyce projektowania i eksploatacji oczyszczalni ścieków z osadem czynnym
PublicationStosowane obecnie podejście do modelowania procesu osadu czynnego jest oparte na tzw. modelach mechanicznych. Model matematyczny komory osadu czynnego powinien uwzględniać także warunki przepływu (hydraulikę) oraz dokładną charakterystykę dopływających ścieków. Kalibrację złożonych modeli procesu osadu czynnego należy przeprowadzić w oparciu o zasady inżynierii systemowej lub procesowej. Na obecnym etapie przydatność badań symulacyjnych...
-
Pomiary akustyczne i symulacja komputerowa wnętrza kościoła pw. Marii Magdaleny we Lwowie
PublicationOmówiono akustyczne aspekty wykorzystania kościoła do celów koncertowych. Przedstawiono wyniki pomiarów akustycznych oraz koncepcję poprawy jego walorów akustycznych jako sali koncertowej z wykorzystaniem doraźnie wstawianych elementów rozpraszających dźwięk i poprawiających wzajemne słyszenie się wykonawców.
-
Wdrożenie laboratorium mobilnych technik bezprzewodowych
PublicationW obliczu powszechnej popularyzacji urządzeń mobilnych wykorzystujących bezprzewodowy dostęp do zasobów sieciowych, nie dziwi uwaga poświęcona sposobom realizacji zagadnienia wszechstronności takiego dostępu (ubiquity of network access) oraz efektywności i niezawodności jego działania. W ramach prowadzonych obecnie prac dotyczących systemów 5G wiele miejsca poświęca się zarówno samym technikom transmisyjnym, jak i sposobom integracji...
-
Rozwój technik spawania pod wodą
PublicationW artykule przedstawiono stan obecny oraz perspektywy rozwoju technik spawania pod wodą. Przeanalizowano najważniejsze problemy spawania w środowisku wodnym oraz wskazano kierunki podejmowanych badań zmierzających do opanowania tego trudnego procesu.
-
Modelowanie obwodu łącznika energoelektronicznego w programach symulacji PSpice i TCad. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationW referacie zaprezentowano sposób modelowania obwodu łącznika energoelektronicznego w klasycznych programach symulacyjnych, takich jak PSpice oraz TCad. Wykonano analizę matematyczną równań związanych z komutacją układu łącznika energoelektronicznego podczas procesu wyłączania. Wyjaśniono wpływ poszczególnych parametrów obwodowych na jakość procesów komutacyjnych łącznika energoelektronicznego. Ocenę opracowanych modeli łączników...
-
Przesyłanie danych pomiarowych z wykorzystaniem sieci GSM - przykłady zastosowania. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XIII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział w Gdańsku.
PublicationW artykule przedstawiono przykłady systemów i urządzeń pomiarowych wykorzystujących technologię GSM, oferowanych przez różne firmy. Przedstawione aplikacje umożliwiają monitorowanie procesów technologicznych, przesyłanie danych meteorologicznych, monitorowanie poziomu wody i uzyskiwanie informacji o położeniu i stanie pracy pojazdów.
-
Zwiększenie czułości systemu do pomiaru szumów metodą korelacyjnej analizy widmowej. Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice. XII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationPrzedstawiono dwukanałowy system do pomiaru szumów o bardzo niskim poziomie metodą bezpośrednią. W celu poprawy dokładności pomiaru koherencji między mierzonymi w obu kanałach za pomocą wzmacniaczy transimpedancyjnych prądami szumów proponowany jest dodatkowy etap pomiaru z wykorzystaniem przedwzmacniacza napięciowego oraz włączenie w kanale wejściowym pomiędzy mierzonym czwórnikiem a wzmacniaczem transimpedancyjnym wzmacniacza...
-
Bezpieczeństwo komputerów w sieci. Część 1: Zagrożenia.
PublicationPrzedstawiono rozmiary i rodzaje zagrożeń bezpieczeństwa komputerów przyłączonych do sieci, statystyki ilościowe i finansowe, rodzaje i drogi ataków na komputery.
-
Macroscopic models for quantum systems and computers
PublicationOpisano układy makroskopowe realizujące dwubitowe operacje kwantowe.
-
Strategie zarządzania klasterem serwerów WWW. . [X Ogólnopolska Konferencja Sieci Komputerowe].
PublicationW pracy przedstawiono metody zwiększania efektywności funkcjonowania serwera WWW poprzez wykorzystanie idei obliczeń grupowych. Zaproponowano różne strategie zarządzania klasterem oraz przeanalizowano techniki równoważenia obciążenia.
-
Komputerowe stanowisko do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych w obwodach trójfazowych
PublicationPrzedstawiono komputerowe stanowisko laboratoryjne przeznaczone do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych w sieciach elektroenergetycznych, które stanowi kombinację odpowiednio oprogramowanego komputera oraz urządzeń zewnętrznych dołączonych poprzez interfejs. Oprogramowanie komputera wykonane jest w środowisku LabVIEW, natomiast pomiary rzeczywistych wielkości sieci wykonuje analizator sieci CVMk. Przytoczono również wyniki...
-
Komputerowy symulator metod i algorytmów w procesie synchronizacji obiektów elektroenergetycznych
PublicationW artykule opisano metody synchronizacji oraz strukturę opracowanego i wykonanego, dla celów badawczych, symulatora metod i algorytmów synchronizacji. Przedstawiono strukturę blokową symulatora i jej powiązanie z procesem synchronizacji prądnic, opisano architekturę oprogramowania symulatora oraz wskazano na jego znaczne możliwości podczas realizacji badań oraz na dużą użyteczność praktyczną tego systemu.
-
Komputerowe wspomaganie projektowania w procesie kształcenia współczesnego inżyniera branży sanitarnej
PublicationPostęp w dziedzinie informatyki oraz dynamiczny rozwój programów komputerowych ostatniego 20-lecia zmienił diametralnie warsztat pracy współczesnego inżyniera. Obecnie we wszystkich etapach projektowania inżynierskiego istotne jest wykorzystanie narzędzi komputerowych i specjalistycznego oprogramowania. Uczelnie techniczne chcąc dostosować program kształcenia współczesnego inżyniera branży sanitarnej do rynku pracy powinny ściśle...
-
Wspomagana komputerowo lokalizacja strefy potencjału zerowego w eksploatacyjnych badaniach uziemień
PublicationPodczas pomiaru rezystancji uziemienia bardzo istotną rolę odgrywa właściwe umieszczenie sondy napięciowej w układzie pomiarowym. Sonda napięciowa powinna się znajdować w strefie potencjału zerowego, tzw. ziemi odniesienia, co umożliwia zmierzenie napięcia uziomowego. W praktyce nieraz trudno jest zlokalizować strefę potencjału zerowego - szczególnie wtedy, kiedy do dyspozycji jest ograniczony obszar do rozmieszczenia uziomów pomocniczych...
-
Wspomagana komputerowo lokalizacja strefy potencjału zerowego w eksploatacyjnych badaniach uziemień
PublicationDla dokładności pomiaru rezystancji uziemienia bardzo istotną rolę odgrywa właściwe umieszczenie sondy napięciowej w układzie pomiarowym. Sonda ta powinna się znajdować w tzw. strefie potencjału zerowego, co umożliwia zmierzenie napięcia uziomowego. W praktyce nieraz trudno jest zlokalizować strefę potencjału zerowego, szczególnie wtedy, kiedy do dyspozycji jest ograniczony obszar do rozmieszczenia uziomów pomocniczych na terenie...
-
Symulator komputerowy "Refrigerating Plant" nowoczesnym narzędziem w kształceniu mechaników okrętowych
PublicationW artykule przedstawiono możliwości kształcenia prowadzonego w oparciu o program komputerowy typu cbt - Chłodnia Prowiantowa. Omówiono jego strukturę i zawartość merytoryczną. Przedstawiono sposób oceny osoby szkolonej wykorzystującej ten program. Wskazano na korzyści płynące z zastosowania programów tego typu w kształceniu mechaników okrętowych. Materiał bogato ilustrowano przykładami ekranów z prezentowanego programu.
-
Technika łączności przy użyciu platform stratosferycznych. W: [CD-ROM] IXSympozjum Wojskowej Techniki Morskiej. Osiągnięcia i Perspektywiczne Zamie- rzenia w Dziedzinie Wojskowej Techniki Morskiej. Gdynia, 22-23.X.2003. Gdy- nia: Ośr. Bad.-Rozw. CTM**2003 [8 s.], 2 rys. bibliogr. 4 poz.
PublicationPrzedstawiono koncepcję realizacji łączności radiowej przy użyciu tzw. plat-form stratosferycznych HASP, wyniesionych techniką balonową na wysokość 21tysięcy km. Projekt ten przewiduje zawieszenie takich platform nad dużymiobszarami pozbawionymi infrastruktury telekomunikacyjnej, np. nad wybranymiakwenami morskimi, generującymi duże zapotrzebowanie na usługi telekomunika-cyjne, z szybką transmisją danych włącznie. Poruszono...
-
General Active-RC filter model for computer-aided design
PublicationW pracy przedstawiono ogólną topologię filtru aktywnego RC czasu ciągłego. Proponowany model umożliwia zunifikowaną analizę wszystkich możliwych realizacji układowych filtrów aktywnych RC jako szczególnych przypadków danej struktury ogólnej. Poprawność modelu teoretycznego została zweryfikowana poprzez symulacje w programie SPICE.
-
Semi-Markovian models of the process of technical state changes of technical objects.
PublicationNajistotniejszym problemem eksploatacji wszystkich obiektów technicznych (urządzeń) jest problem racjonalnego (a zwłaszcza optymalnego) decyzyjnego sterowania procesem zmian stanów technicznych tych obiektów. Sterowanie takie może być realizowane w przypadku zastosowania między innymi modelu wspomnianego procesu zmian stanów. Mając to na uwadze, w opracowaniu tym przedstawiono formalny opis procesu eksploatacji obiektów technicznych...
-
On the safety of technical sphere.
PublicationTechnika daje nam dobra użyteczne i zarazem generuje rozmaite zagrożenia.Przedstawiono analizę tych zagrożeń na przykładzie ogólnie potraktowanego systemu realizacji potrzeb. Opisana została natura relacji występujących między tym systemem a otoczeniem oraz w jego wnętrzu. Dalej przedstawiono klasy modeli predykcji strat, które mogą powstać w wyniku uwolnienia się omawianych zagrożeń.
-
Numeryczna mechanika płynów
PublicationNumeryczna mechanika płynów
-
Kolekcja mis ceramicznych (różne techniki wykonania)
Publication -
Techniki elektroimpedancyjne w medycynie.Monografie nr 43.
PublicationPierwsze aplikacje techniki elektroimpedancyjnej w warunkach klinicznych mają miejsce w latach pięćdziesiątych poprzedniego wieku. Były one związane z próbami oceny przepływu kończynowego za pomocą pletyzmografii impedancyjnej.Od tego czasu technika elektroimpedancyjna, z różnym powodzeniem, była wprowadzana do różnych działów medycyny, np. kardiologii, kardiochirurgii, czy intensywnej opieki medycznej. W znakomitej większości...
-
Monitorowanie skuteczności ochrony katodowej techniką rezystancyjną.
PublicationW pracy scharakteryzowano bliżej technikę korozymetrii rezystancyjnej w aspekcie jej wykorzystania do monitorowania skuteczności ochrony katodowej. Podano zasady jej stosowania oraz sposób ilościowego określania skuteczności ochrony na podstawie pomiarów liniowych ubytków korozyjnych metalu chronionego i niechronionego katodowo. Opisano wieloletnie doświadczenia eksploatacyjne SPZP Corrpol w zakresie monitorowania ochrony katodowej...
-
Techniki obsługi wyjątków w systemach informatycznych.
PublicationW pracy przedstawiono podstawowe techniki obsługi wyjątków oraz mechanizmy wspierające taką obsługę występujące w różnych platformach oprogramowania sekwencyjnego i rozproszonego.
-
Rozwój techniki i problemy zarządzania bezpieczeństwem.
PublicationPrzedstawionoa ktualne problemy związane z analizą zagrożeń, oceną ryzyka i i zarządzanie bezpieczeństwem w systemach etchnicznych. Opisano funkcje bezpieczeństwa i warstwy ochronne w obiektach podwyższonego ryzyka. Wyróżniono podstawowe kategorie awaryjne i strategie zarządzania ryzykiem. Omówiono hierarchię informacyjną i decyzyjną w proaktywnym zarządzaniu bezpieczeństwem systemu, co wymaga ujęcia interdyscyplinarnego. Wskazano...
-
Projekt COPSIMO - nowe techniki dystrybucji multimediów
PublicationPrzedstawiono założenia, realizowanego z udziałem Katedry Systemów Multimedialnych, projektu europejskiego COPSIMO, którego celem jest opracowanie sieci typu peer-to-peer, umożliwiającej wymianę nagrań multimedialnych na terenie krajów Unii Europejskiej. Sieć ta będzie zbudowana z wykorzystaniem architektury niewykorzystującej serwerów centralnych i wyposażona w mechanizmy zabezpieczające prawa autorskie twórców.