Filtry
wszystkich: 2573
-
Katalog
- Publikacje 1976 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 12 wyników po odfiltrowaniu
- Konferencje 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 70 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 3 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 14 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 13 wyników po odfiltrowaniu
- Aparatura Badawcza 1 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 463 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 20 wyników po odfiltrowaniu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: TECHNOLOGIE STOSOWANE W MONTAŻU
-
Modele optymalizacji wielokryterialnej. Przykłady aplikacji.
PublikacjaNiniejszy rozdział prezentuje problematykę modeli optymalizacji wielokryterialnej mającej zastosowanie w zarządzaniu przedsiębiorstwem produkcyjnym.Zaprezentowano cztery najczęściej stosowane metody podejmowania decyzji w przypadku modelu wielokryterialnego. Wszystkie metody zostały zaprezentowane na przykładzie symulacji modelu wirtualnego przedsiębiorstwa produkcyjnego.
-
Stateczność fundamentów bezpośrednich posadowionych na zboczu z gruntu zbrojonego. Część I. Obliczenia numeryczne
PublikacjaMetodyka obliczeń numerycznych nośności i osiadania: założenia wyjściowe, stosowane modele gruntów, przykłady obliczeń dla podłoża z gruntu naturalnego bez zbrojenia i ze zbrojeniem. Warunki początkowo-brzegowe, porównania wyników ilościowych i jakościowych obliczeń i badań modelowych.
-
Wybrane aspekty problematyki pomiarów hydraulicznych
PublikacjaOmówiono wybrane aspekty problematyki pomiarów wodnych. Przeprowadzono analizę wpływu błędów obciążających współczynniki, stosowane podczas korzystania z licznych przyrządów pomiarowych. Przedstawiono wyniki badań nad wpływem warunków ruchu w zwężce Venturiego (rwącego lub spokojnego)na wyniki pomiarów.
-
Metoda ewolucyjno-neuronowa oraz metoda wektorów nośnych w bankowości
PublikacjaW pracy omówiono wykorzystanie metody ewolucyjno-neuronowe do oceny wiarygodności kredytobiorców. Ponadto, doprecyzowano zastosowanie metody wektorów wspierających do prognozowania kryzysów bankowych. Na zakończenie odniesiono się do alternatywnych metod sztucznej inteligencji, które stosowane są w bankowości.
-
Ad hoc routing protocols - security objectives, threats and solution
PublikacjaZaprezentowano przykładowe strategie routingu stosowane w bezprzewodowych sieciach ad-hoc z transmisją wieloetapową. Dokonanao przegladu protokołow routingu, zidentyfikowano podstawowe typy ataków i zagrożenia integralności i poufności transmisji w sieciach bezprzewodowych. Przedstawiono przykładowe rozwiazania algorytmów routingu.
-
Metody numeryczne w inżynierii wodnej.
PublikacjaW pracy opisano podstawowe metody numeryczne stosowane do rozwiązywania zagadnień inżynierii wodnej. Omówiono takie kwestie jak rozwiązanie układów równań liniowych, algebraicznych równań nieliniowych i ich układów, równań różniczkowych zwyczajnych i cząstkowych.Opisane metody zilustrowano licznymi przykładami zastosowań.
-
Experimental tests of water lubricated marine rubber bearing
PublikacjaW referacie przedstawiono stosowane obecnie rodzaje łożysk gumowych smarowanych wodą. Omówiono ich zalety i wady.W drugiej części pracy przedstawiono wyniki badań eksperymantalnych typowego okrętowego łożyska gumowego. Uzyskane rezultaty porównano z wynikami badań łożysk z polimerową panwią.
-
Układy grupowej regulacji napięcia w węzłach wytwórczych krajowego systemu elektroenergetcznego
PublikacjaArtykuł wskazuje kierunek i zakres niezbędnych modyfikacji układów regulacji grupowej ARNE w celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego. Stosowane obecnie rozwiązania są przestarzałe, a istniejące zapisy w IRiESP legalizują nieprawidłowości aktualnych algorytmów działania układów regulacji grupowej ARNE.
-
Układy grupowej regulacji napięcia w węzłach wytwórczych krajowego systemu elektroenergetycznego
PublikacjaArtykuł wskazuje kierunek i zakres niezbędnych modyfikacji układów regulacji grupowej ARNE w celu zwiększenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego. Stosowane obecnie rozwiązania są przestarzałe, a istniejące zapisy w IRiESP legalizują nieprawidłowości aktualnych algorytmów działania układów regulacji grupowej ARNE.
-
Classical coloring of graphs.
PublikacjaRozdział obejmuje klasyczne kolorowanie krawędzi i wierzołków w grafach prostych. Oprócz podstawowych definicji podane zostały najczęściej stosowane metody przybliżone oraz ich właściwości. Dodatkowo rozdział zawiera przegląd znanych benczmarków dla podanych metod w kontekście klasycznego modelu kolorowania.
-
Witryna inrenetowa w funkcjonowaniu szkoły
PublikacjaW artykule przedstawiono problematykę funkcjonowania witryn internetowych w środowisku edukacyjnym. Przeanalizowano aspekty zarówno natury technologicznej jak i informacyjnej. Zaprezentowano technologie informatyczne i internetowe zorientowane na tworzenie witryn www. Przeanalizowano potrzeby funkcjonalne dla witryn szkolnych i edukacyjnych. Zwrócono uwagę na ich ukierunkowanie na grupy odbiorcze. Pokazano reprezentatywne przykłady...
-
Przegląd metod pomiaru temperatury przewodów linii napowietrznych wysokiego napięcia
PublikacjaW artykule przedstawiono przegląd metod pomiaru temperatury napowietrznych linii wysokiego napięcia stosowanych w celu poprawy niezawodności eksploatacji i w celu wyznaczania dopuszczalnej obciążalności linii. Omówiono system DOL dynamicznej obciążalności linii oraz bezdotykowe metody pomiaru temperatury: pomiar z użyciem pasywnych czujników SAW (ang. Surface acoustic wave sensor), DTS (distributed temperature sensing) z wykorzystaniem...
-
Architektura medialna : kierunki rozwoju w kontekście sztuki i technologii
PublikacjaW artykule zaprezentowane jest zagadnienie architektury medialnej w obrębie której następuje integracja sztuki i technologii. Jest to architektura, która staje się nośnikiem zmiennych treści wizualnych w oparciu o technologie informacyjne i oświetleniowe. Zagadnienie to rozpatrywane jest w kontekście przestrzeni komercyjnych, w których architektura medialna staję się nowym sposobem ich promocji. Zarysowany zostanie kontekst rozwoju...
-
Zarządzanie informacjami w małej firmie.
PublikacjaZ punktu widzenia przedsiębiorcy istotnym czynnikiem jest dostęp do ogólnie pojętej informacji i jej odpowiednie wykorzystanie. Dysponując specyficznym narzędziem, jakim jest informacja menedżer powinien być zdolny do szybkiego i jasnego jej przekazywania. Zadaniem współczesnego menedżera jest zidentyfikowanie zagrożeń na tyle wcześnie, aby była możliwa ich skuteczna eliminacja. Narzędziem menedżera powinien być system informacyjny...
-
Ocena modeli grupowego wdrażania systemów jakości w MŚP
PublikacjaW artykule przedstawiono charakterystykę wybranych inicjatyw grupowego wdrażania systemów jakości w małych i średnich przedsiębiorstwach stosowanych w Polsce i za granicą. W odniesieniu do kluczowych elementów tych przedsięwzięć, zaprezentowano włacną propozycje rozwiązań usprawniających stosowane w praktyce podejścia.
-
Architektury wielordzeniowe i wielowątkowe
PublikacjaPrzedstawiono rozwój procesorów o architekturach wielowąt-kowych i wielordzeniowych, które przy stosunkowo niewielkich nakładach,umożliwiają istotne zwiększenie wydajności przetwarzania. Rozwojowi tych architektur sprzyja stosowane od dawna przetwarzanie wielowątkowe, które dopiero w systemach wieloprocesorowych wyraźnie ujawnia swoje zalety.
-
Badanie problemów występujących w projektowaniu i eksploatacji elektrycznych pędników azymutalnych
PublikacjaArtykuł przedstawia kilka problemów dotyczących projektowania i eksploatacji elektrycznych układów napędowych małej mocy. Przedstawiane pędniki są projektowane i stosowane przez studentów i pracowników Politechniki Gdańskiej do napędu łodzi napędzanych energią słoneczną, które biorą udział w międzynarodowych regatach.
-
Stereometria warstwy wierzchniej porowatej powłoki ceramicznej po docieraniu
PublikacjaOmówiono strukturę geometryczną powierzchni warstwy wierzchniej porowatej powłoki ceramicznej po docieraniu. Parametry chropowatości analizowano dla powłoki Cr2O3. Zauważono, że do oceny stereometrii tego typu powierzchni przydatnym jest stosowane niektórych parametrów chropowatości wyznaczanych na podstawie krzywej udziału nośnego.
-
Diagnostyka zespołów pompowych maszyn torowych
PublikacjaPrzedstawiono diagnostykę zespołów pompowych maszyn torowych. Szczególną uwagę zwrócono na podbijarki torowe, stosowane w kolejnictwie do budowy i remontu szlaku. Maszyny te, których zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej geometrii toru nowego i po naprawie, charakteryzują się złożoną budową.
-
Typowe błędy w pomiarach.
PublikacjaW artykule omówiono najczęściej stosowane metody pomiarów uziemień oraz typowe błędy polegające na złym doborze metody lub warunków pomiaru do wyznaczania właściwości określonego typu uziemień. Omówiono też błędy interpretacyjne w określeniu skuteczności uziemienia na podstawie uzyskanych wyników.
-
Wydobywanie informacji diagnostycznej w obrazowaniu mózgu techniką MRI przy wykorzystaniu identyfikacji parametrycznej
PublikacjaDane MRI wykorzystano w pracy do oceny perfuzji tkanek mózgowych. Obrazowanie perfuzji z wykorzystaniem pomiarów MRI jest szeroko stosowane w praktyce klinicznej do diagnozowania guzów, demencji, choroby Alzheimera i innych. W modelowania danych MRI wykorzystano parametryczny model trzykompartmentowy. Parametry modelu estymowane są na podstawie danych eksperymentalnych: sygnału mierzonego w tętnicy mózgowej oraz sygnału mierzonego...
-
Wpływ miejsca uderzenia w stalową barierę ochronną oraz uwarstwienia gruntu na wartość parametru ASI podczas testu TB11
PublikacjaBariery stalowe są najczęściej stosowanym rodzajem barier ochronnych. Ich podstawowym zadaniem jest zapobieganie zjechaniu pojazdu z drogi w miejscach szczególnie niebezpiecznych. Bariery stosowane na europejskich drogach muszą spełniać wymagania norm EN 1317. Jednym z najważniejszych parametrów pozwalających klasyfikować bariery ochronne pod kątem zapewnienia stopnia bezpieczeństwa w trakcie incydentu jest wskaźnik intensywności...
-
Analysis and synthesis of structural system dimensional deviations
PublikacjaBłedne zasady określania dopuszczalnych odchyłek wymiarowych stalowych elementów konstrukcyjnych lub wręcz ich brak często powodują trudności w czasie montażu konstrukcji. W każdym układzie konstrukcyjnym można wyróżnić tzw. Koordynacyjne Wymiary Montażowe (KWM). Odchyłki wymiarowe (tolerancje) KWM decydują o zachowaniu poprawnej geometrii ustroju budowlanego po jego zamontowaniu na placu budowy. KWM tworzą zamknięte ciągi wymiarowe,...
-
Badania diagnostyczne posadzki w Bazylice św. Mikołaja w Gdańsku
PublikacjaZmiany warunków otoczenia obiektów zabytkowych, do których można zaliczyć industrializację otoczenia, ruch pojazdów mechanicznych, zanieczyszczenie środowiska oraz okresowe zmiany poziomu wód gruntowych, mają niejednokrotnie negatywny wpływ na ich stan techniczny. W przypadku pojawienia się pierwszych oznak uszkodzeń elementów konstrukcyjnych lub wykończeniowych, ocena wpływu poszczególnych czynników jest utrudniona, w szczególności,...
-
Wstęp do Wiedzy o Środowisku
Kursy OnlineWykłady dla Studentów kierunku Technologia Chemiczna oraz Zielone Technologie.
-
Wstęp do materiałoznawstwa
Kursy OnlineKurs dla 1 semestru I stopnia Technologie Przemysłu 5.0
-
Współczesne systemy magnetometryczne
PublikacjaSystemy magnetometryczne znajdują zastosowanie szczególnie w geologii, w archeologii oraz w urządzeniach militarnych. Do pomiaru indukcji magnetycznej stosowane są precyzyjne magnetometry SQUID, pompowane optycznie, Overhauser'a, protonowe i transduktorowe. W pracy przedstawiono metodę magnetometryczną oraz opisano współczesne systemy magnetometryczne.
-
Quality testing methods of foil-based capacitors
PublikacjaKondensatory foliowe są powszechnie stosowanymi elementami pasywnymi w ukłądach zasilania. Dotychczasowe metody oceny ich jakości są długotrwałe oraz zużywają energię. W pracy przedstawiono propozycje szeregu nowych, bardziej efektywnych metod, które mogą być z sukcesem stosowane podczas ich produkcji.
-
Zastosowanie pochłaniacza pyłów i gazów w warunkach przecinania ręcznego
PublikacjaStosowane obecnie przecinanie ściernicami elektrokorundowymi powoduje znaczne przekroczenie najwyższych dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń powietrza pyłami i gazami. W referacie przedstawiono efektywność zastosowania specjalnego pochłaniacza pyłów i gazów w celu zmniejszenia tych zanieczyszczeń w trakcie użycia ściernic do obróbki ręcznej.
-
Optical excitation methods in active dynamic thermography in medical diagnostics.
PublikacjaArtykuł zawiera opis metod pobudzania cieplnego badanych obszarów ciała ludzkiego w technice aktywnej termografii dynamicznej. Jako źródła pobudzenia cieplnego mogą być stosowane lampy podczerwieni, lampy halogenowe dużej mocy, a także lasery. W artykule opisano również algorytmy obliczeń obrazów parametrycznych.
-
Badanie i analiza dokładności wyznaczania położenia osób w sieciach WBAN
PublikacjaPrzedstawiono dwie najczęściej spotykane metody monitorowania poruszających się osób w środowiskach zamkniętych stosowane w sieciach WBAN, nawigację inercyjną oraz radiolokalizację. Sprawdzono dokładność wyznaczania estymaty położenia dla każdej z nich na podstawie przeprowadzonych badań pomiarowych, wykorzystując wykonane urządzenia pomiarowe.
-
Microstructure and corrosion properties of the (Mn-N-O-P) type layers created on aluminium alloys
PublikacjaPrzedstawiono mikrostrukturę i właściwości korozyjne warstw powierzchniowych typu (Mn-N-O-P) wytworzonych na stopach aluminium. Wykazano, iż warstwy (Mn-N-O-P) podwyższają wielokrotnie odporność korozyjną stopów aluminium i mogą być stosowane jako warstwy ochronne na tych materiałach.
-
Nowoczesne systemy magnetometryczne
PublikacjaW pracy przedstawiono metodę magnetometryczną oraz opisano nowoczesne systemy magnetometryczne. Systemy magnetometryczne znajdują zastosowanie szczególnie w geologii, w archeologii oraz w urządzeniach militarnych. Do pomiaru indukcji magnetycznej stosowane są precyzyjne magnetometry typu SQUID, pompowane optycznie, Overhauser'a, protonowe oraz transduktorowe.
-
Analysis of changeability of operational loads of main engines on dredgers
PublikacjaArtykuł przedstawia analizę zmienności eksploatacyjnych obciążeń silników głównych i głównych odbiorników energii na trzech podstawowych typach pogłębiarek. Sformułowano zasady przetwarzania wyników pomiarów, jakie powinny być stosowane przy analizie statystycznej eksploatacyjnych obciążeń silników głównych i głównych odbiorników energii na pogłębiarkach
-
Nowe spojrzenie na ekonomiczne aspekty jakości
PublikacjaOmówiono metody umożliwiające pozyskiwanie danych o kosztach różnego rodzaju do zarządzania jakością. Przedstawiono tak metody zalecane w ISO 9004 jak i inne nie stosowane powszechnie do analizy danych kosztowych w systemach jakości, a wywodzące się z księgowości i rachunkowości zarządczej
-
Zagadnienia remontowe modernistycznych budynków mieszkalnych na terenie działek leśnych w Gdyni
PublikacjaW artykule opisano przykłady typowych usterek elementów konstrukcyjych wystęujących w budynkach mieszkalnych zlokalizowanych w Gdyni na terenie Działek Leśnych. W pracy przedstawiono stosowane metody orz sposoby remontu elementów konstrukcyjnych i wykończeniowych w celu doprowadzenia budynków do właściwego stanu technicznego
-
Możliwości zamiany elektrycznych przepływomierzy powietrza stosowanych w silnikach spalinowych samochodów
PublikacjaW artykule przedstawiono podstawowe typy przepływomierzy powietrza, stosowane w silnikach spalinowych samochodów: z klapąspiętrzającą, HLM, HFM, Vortex i MAP. Przedstawiono wyniki badania tych przepływomierzy na specjalnie przygotowanym stanowisku pomiarowym. Przeanalizowano możliwość ich zamiany i zweryfikowano taką możliwość w praktyce.
-
Tradycyjne cykle życia oprogramowania
PublikacjaPraca prezentuje uznane i powszechnie stosowane cykle wytwarzania i ewolucjioprogramowania systemów informatycznych, takie jak cykl klasyczny (kaskado-wy), model V wytwarzania z zapewnianiem jakości, prototypowanie wymagań, mo-del spiralny i przyrostowy. Nieduży przykład ilustruje sposób doboru strate-gii wytwarzania.
-
Konstrukcja nawierzchni bezpodsypkowych
PublikacjaPrzedstawiono konstrukcje nawierzchni bezpodsypkowych stosowanych na świecie od połowy lat 70. XX wieku. Szczególną uwagę zwrócono na nawierzchnie stosowane w Niemczech na liniach wielkich prędkości oraz w miejskim transporcie szynowym. Przedstawiono ekonomiczne aspekty stosowania przedstawionych konstrukcji i ich zalety.
-
Polityka bezpieczeństwa sieci korporacyjnej w reorganizacji procesów gospodarczych i tworzenia zintegrowanych systemów informacyjnych.
PublikacjaW artykule przedstawione zostały techniki zabezpieczeń stosowane przy ochronie systemu informacyjnego. Dokonano analizy najpopularniejszych metod ochrony informacji stosowanych w sieciach korporacyjnych. Celem pracy jest podkreślenie konieczności stosowania przemyślanej koncepcji zabezpieczania informacji w przedsiębiorstwach formułowanej i wdrażanej jako polityka bezpieczeństwa.
-
Komunikacja marketingowa a wybrane narzędzia marketingu mobilnego
PublikacjaObecnie technologie mobilne mają znaczący wpływ na sposób życia i sposób prowadzenia biznesu. Bluetooth, SMS i QR code stają się istotnymi narzędziami komunikacji marketingowej, działając jako łącznik pomiędzy światem tradycyjnym, sieciami telefonii komórkowej oraz Internetem. Przedsiębiorstwa, organizacje non profit, jednostki administracji rządowej lub też gminy mogą wykorzystać kreatywny potencjał korzystając z tych instrumentów...
-
Poszukiwanie nowej estetyki w dobie cyfrowych technologi
PublikacjaArtykuł opisuje zjawisko poszukiwania nowej estetyki w architekturze odpowiadającej przeobrażeniom sferze kulturowej i ekonomicznej współczesnych społeczeństw. Skupia się na przedstawieniu trzech najbardziej nowatorskich oraz istotnych dla dalszego rozwoju architektury trendów, za takie autor uznaje minimalizm, parametrycyzm oraz architekturę kinetyczną. Dzięki nowym technologiom, możemy obserwować coraz bardziej swobodny przepływ...
-
Rola platformy informacyjnej w zarządzaniu transportem podczas imprez masowych
PublikacjaPlatforma informacyjna, wspomagana przez technologie inteligentnych systemów transportu, jest narzędziem służącym do prezentacji służbom miejskim informacji o funkcjonowaniu transportu zbiorowego i indywidualnego na wybranych odcinkach sieci transportowej obszaru, w którym odbywa się ruch pojazdów i podróżujących pieszo lub transportem zbiorowym, związanym z organizacją imprez masowych. W referacie przedstawiono strukturę organizacyjną...
-
Power devices in Polish National Silicon Carbide Program
PublikacjaArtykuł zawiera informacje o polskim rządowym programie ''Nowe technologie na bazie węglika krzemu i ich zastosowania w elektronice wielkich częstotliwości, dużych mocy i wysokich temperatur''. Program zawiera trzy główne zadania zawierające następujące cele: wytworzenie podłoży z SiC, wytworzenie przyrządów z SiC oraz ocenę działania wybranych przyrządów w układach aplikacyjnych. Omówiono zastosowane metody wytwarzania podłoży,...
-
Optymalizacja parametrów aplikacji w procesie wytwarzania oprogramowania dla Big Data
PublikacjaWytwarzanie oprogramowania wiąże się z szeregiem decyzji projektowych obejmujących architekturę aplikacji, wykorzystywane technologie implementacji, jak i zewnętrzne biblioteki. W pracy przedstawiono metodę wyboru technologii i bibliotek związanych z big data, której celem jest optymalizacja atrybutów aplikacji takich jak wydajność działajacej aplikacji jak również optymalizacja procesu wytwarzania oprogramowania. Metoda wyboru...
-
Nowe czynniki chłodnicze i zmiany w instalacjach chłodniczych. Cz.2
PublikacjaW drugiej części artykułu kontynuowany jest temat związany z ograniczeniami stosowania syntetycznych czynników chłodniczych. W części pierwszej przedstawiono tendencje do zastępowania wycofywanych substancji czynnikami naturalnymi. Niniejszy artykuł traktuje natomiast o możliwości wykorzystywania nowych, syntetycznych czynników z grupy HFO, będących substancjami bezpiecznymi dla środowiska naturalnego, w kontekście ich wpływu na...
-
Telemedycyna - czy może być interaktywna?
PublikacjaArtykuł zauważa ważną rolę i szybki rozwój telemedycyny. Obecnie aplikacje telemedyczne, stają się nawet jednym ze zwrotnych motorów napędowych przyśpieszających rozwój elektroniki i teleinformatyki. Wykorzystanie istniejącej technologii dla poprawy jakości życia społeczeństwa staje się w związku z tym zadaniem ważnym i pilnym. Nieliczne są wciąż jeszcze aplikacje interaktywne, tzn. takie, które zawierają elementy diagnostyki...
-
Krzysztof Nyka dr hab. inż.
OsobyKrzysztof Nyka, absolwent Wydziału Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej (WETI PG), gdzie uzyskał tytuł magistra inżyniera (1986, telekomunikacja) stopień doktora nauk technicznych (2002, elektronika) i doktora habilitowanego (2020 automatyka, elektronika i elektrotechnika). Obecnie jest zatrudniony na stanowisku profesora uczelni w Katedrze Inżynierii Mikrofalowej i Antenowej WETI PG. Zainteresowania...
-
Usługi regulacyjne w uwarunkowaniach wynikających z funkcjonowania rynku bilansującego
PublikacjaW referacie omówiono problemy wynikające z konieczności dopasowania zasad rynku usług systemowych do uwarunkowań funkcjonowania Rynku Bilansującego. Przedstawiono opis wzajemnych uwarunkowań funkcjonowania Rynku Bilansującego i rynku regulacyjnych usług systemowych. Aktualne krajowe rozwiązania stosowane w tym zakresie poddane zostały krytycznej analizie.
-
Pozycja gospodarki Polski wobec krajów Europy. Analiza statystyczna.
PublikacjaArtykuł stanowi próbę oceny relatywnej pozycji Polski wobec krajów Europy. Do oceny tej, wzięto pod uwagę szerek czynników ekonomicznych, społecznych oraz technologicznych, które są powszechnie stosowane jako aproksymanty ogólnego poziomy rozwoju gospodarczego. W artykule autor wykorzystuje metody taksonomiczne oraz statystyczne.