Filters
total: 8992
filtered: 6813
-
Catalog
- Publications 6813 available results
- Journals 12 available results
- People 357 available results
- Inventions 47 available results
- Projects 123 available results
- Laboratories 24 available results
- Research Teams 45 available results
- Research Equipment 32 available results
- e-Learning Courses 469 available results
- Events 53 available results
- Open Research Data 1017 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: badanie silnikow
-
Układ bezpośredniej regulacji strumienia silnika asynchronicznego
PublicationW referacie przedstawiono strukturę układu regulacji silnika indukcyjnego opartą na modelu multiskalarnym. Dla przedstawianej struktury wybrano do transformacji zmiennych stanu wektor prądu stojana i wektor strumienia stojana. Przeprowadzono badania eksperymentalne, na stanowisku z silnikami o mocy 22kW, w układzie regulacji z obserwatorem prędkości ką-towej wirnika. Badania przeprowadzono w pełnym zakresie zmian prędkości oraz...
-
Dobór parametrów silnika indukcyjnego dużej mocy
PublicationW artykule przedstawiono trzy typy statycznych modeli matematycznych silników klatkowych oraz metodę estymacji parametrów, przy wykorzystaniu algorytmów genetycznych. Korzystając z kryteriów: suma kwadratów, suma wartości bez-względnych oraz całkowego, oceniono przydatność badanych modeli. Opracowane modele matematyczne zostały wykorzystane przy doborze algorytmów sterownia sterów strumieniowych. Po-kazano metodykę doboru parametrów...
-
Odtwarzanie rezystancji uzwojenia stojana silnika indukcyjnego
PublicationW artykule przedstawiono koncepcję estymacji rezystancji uzwojeń stojana silnika indukcyjnego. Proponowana metoda oparta jest wektor strumienia stojana estymowany w modelu referencyjnym silnika oraz wektor strumienia stojana wyznaczony w nowym obserwatorze prędkości kątowej maszyny. Prezentowane rozwiązanie wykorzystuje algorytmy dokładnego generowania wektora napięcia wyjściowego falownika. Strukturę układu regulacji oparto na...
-
Układy sterowania silnika piezoelektrycznego małej mocy.
PublicationW artykule zaprezentowano główne metody zasilania, sterowania i kontroli silników piezoelektrycznych małej mocy. Zaprezentowano nowy system zasilania i sterowania. Przeanalizowano również schemat badań laboratoryjnych.
-
Zagadnienia tribologiczne w hamulcu silnika hydraulicznego
PublicationPrzedmiotem badań był prototypowy hamulec cierny wielopłytkowy do silnika satelitowego SM-0,6 o teoretycznej objętości roboczej 16,7 cm3/obr. Hamulec ten zbudowany był z 27 tarcz ciernych wykonanych z materiału TOLOX oraz z pakietu sprężyn talerzowych zamontowanych w układzie X. Zablokowanie hamulca następuje w skutek siły docisku pakietu sprężyn talerzowych płytek ciernych co następuje w chwili spadku ciśnienia w komorze tłoka...
-
Właściwości napędowe pięciofazowego silnika indukcyjnego klatkowego
PublicationPracę poświęcono prezentacji najważniejszych właściwości elektrycznego układu napędowego z pięciofazowym silnikiem indukcyjnym klatkowym. Wskazano na zalety takiego napędu potwierdzając je wynikami symulacji i eksperymentów. Zaprezentowano pokazano prototyp pięciofazowego silnika indukcyjnego, przedstawiono jego charakterystyki statyczne w stanach pracy bezawaryjnej jak też przy uszkodzeniach faz uzwojenia stojana. Wykorzystując...
-
NIEPROPORCJONALNE OBSERWATORY STRUMIENI MAGNETYCZNYCH SILNIKA INDUKCYJNEGO
PublicationW artykule podsumowano prowadzone w ostatnich latach badania obserwatorów Luenbergera o nieliniowych sprzężeniach zwrotnych, zastosowanych do odtwarzania strumieni magnetycznych silnika indukcyjnego. Zaprezentowano struktury modeli matematycznych obserwatorów, określono kryteria oraz zaprezentowano metody doboru wzmocnień obserwatorów.
-
Energy losses in hydrostatic drive:Drive investigation method compatible with diagram of power increase opposite to the direction of power flow
PublicationEnergy losses and efficiency of drive motor must be presented as functions of physical quantities independent of losses in the motor. Such quantities are speed and load required by the driven device, changing in the drive operating field. Speed and load decide of the useful power and, in differentiated way, of kinds and values of losses in the motor. But energy losses and efficiency of drive motors are evaluated as functions of...
-
Optymalizacja działania wybranych układów kombinowanych silnik o zapłonie samoczynnym - turbina parowa
PublicationW artykule przedstawiono optymalizację wybranych układów kombinowanych silnik o zapłonie samoczynnym – turbina parowa. Do rozważań przyjęto układy kombinowane z kotłem utylizacyjnym jednociśnieniowym, z obiegiem jednociśnieniowym zawierającym dodatkowy odparownik niskoci-śnieniowy zasilający odgazowywacz oraz z obiegiem dwuciśnieniowym. Porównano uzyskane dodat-kowe moce, sprawności z wykorzystaniem ciepła zawartego w spalinach...
-
Ocena zdatności hydraulicznych pomp i silników uruchamianych w niskich temperaturach otoczenia
PublicationW referacie przedstawiono metody pozwalające określić parametry prawidłowego rozruchu zespołów oraz układów hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia. Badania eksperymentalne wykonano w laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej.
-
Stanowisko do badań silników hydraulicznych zasilanych emulsją wodno-olejową lub wodą
PublicationW artykule opisano stanowisko badawcze z odzyskiem mocy przeznaczone do prowadzenia badań nad wolnoobrotowymi wysokomomentowymi hydraulicznymi silnikami satelitowymi zasilanymi emulsją wodno-olejową lub wodą jako czynnika roboczego. Zawarto również podstawowe informacje dotyczące emulsji wodno-olejowych. Przedstawiono główne kierunki badań napędów hydraulicznych, gdzie medium roboczym jest emulsja wodno-olejowa lub woda.
-
Uwarunkowania ekonomiczne wykorzystania silników gazowych do produkcji energii elektrycznej i ciepła
PublicationPrzedstawiono podstawowe przesłanki techniczne i ekonomiczne do zastosowania silników produkujących energię elektryczną i ciepło z wykorzystaniem jako paliwa sieciowego gazu ziemnego. Omówiono uwarunkowania funkcjonowania źródeł małej mocy na lokalnych rynkach energii. Przedstawiono problemy współpracy silników gazowych z systemami energetycznymi oraz uwarunkowania ekonomiczne rozwoju tych źródeł.
-
Energetyczne ujęcie działania komór spalania okrętowych silników spalinowych tłokowych i turbinowych
PublicationPrzedstawiono propozycję wartościowania (ilościowego określenia) działania komór spalania tłokowych i turbinowych silników spalinowych z uwzględnieniem zachodzących w nich takich rodzajów przemiany energii jakimi są ciepło i praca. Przedstawione rozważania bazują na fakcie, że w komorach spalania tego rodzaju silników spalinowych zachodzi przekształcanie energii chemicznej zawartej w dostarczonym do niej paliwie (ściślej – energii...
-
Odwzorowanie właściwości energetycznych silników spalinowych pojazdów użytkowych z wykorzystaniem pomiarów trakcyjnych
PublicationPrzedmiotem rozprawy jest odwzorowanie właściwości energetycznych sinika spalinowego z wykorzystaniem danych pomiarowych, uzyskanych podczas bieżącej eksploatacji pojazdu użytkowego. W pierwszej części pracy omówione zostały podstawy działania pojazdów użytkowych oraz występowanie stanów statycznych i dynamicznych podczas rzeczywistej eksploatacji silnika. Następnie omówiono metody odwzorowania charakterystyk silnika spalinowego....
-
Pneumatyczny silnik krokowy typu SMM
PublicationW artykule opisano budowę i działanie pneumatycznego silnika krokowego typu SMM oraz możliwości sterowania zasilaniem jego komór roboczych. Opisany silnik pneumatyczny został zintegrowany z elektropneumatycznym blokiem zaworowym firmy Matrix. Omówiono sterowanie programowalne silnika w układzie ze sterownikiem FEC FC20 firmy Festo.
-
Richtungen der forschungsarbeiten an der hydraulischen motoren mite der spielkompensation
PublicationOpisano nową konstrukcję silników hydraulicznych. Zastosowano kompensację luzów osiowych w celu zmniejszenia przecieków oleju z komór roboczych silnika. Badania silników z kompensacją luzów są prowadzone w Katedrze Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej. Dodatkowo prowadzone są badania wersji dwubiegowych silników oraz napędu synchronicznego. Przedstawiono również nowe stanowisko do badań silników przy pracy na emulsję...
-
Analyses of influence of the rotor slots' skew on inductances of the stator and rotor windings of a squirell-cage asynchronous motor
PublicationObwodowy model matematyczny silnika asynchronicznego klatkowego ujęty w osiach naturalnych zawiera indukcyjności zależne od kąta położenia wirnika. Indukcyjności te zawierają szereg wyższych harmonicznych zależnych od układu geometrycznego strefy przyszczelinowej. Jednym z elementów tego układu jest skos żłobków wirnika. W referacie przedstawiono wyniki obliczeń elektromagnetycznych silnika magnesowanego pojedynczą cewką uzwojenia...
-
Badanie technologii informatycznych u dostawcy usług internetowych
PublicationW artykule przedstawiono raport z badania technologii informatycznych dotyczącego analizy narzędzia, które firma wykorzystuje do zarządzania zawartością portalu (CMS). Badana firma uznała wykorzystywane narzędzia za niewystarczające w obliczu rozwoju potrzeb. Wobec tego postanowiono zweryfikować konieczność wymiany systemu na nowy oraz oszacować możliwość i opłacalność jego modyfikacji. W tym celu przeanalizowano funkcjonalności...
-
Badanie pomp hydraulicznych w niskich temperaturach otoczenia
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań oraz metody pozwalające określić dopuszczalne parametry rozruchu hydraulicznych pomp w niskich temperaturach otoczenia. Badania eksperymentalne w tych warunkach pomp zębatych, wielotłoczkowych osiowych i promieniowych wykonano w laboratorium Katedry Hydrauliki i Pneumatyki Politechniki Gdańskiej.
-
Implementacja programowa i badanie kwaternionowego systemu kryptograficznego
PublicationW pracy przedstawiono zastosowanie kwaternionów w dziedzinie szyfrowania danych. Opisywana metoda szyfrowania opiera się na kwaternionowej rotacji przestrzennej wektora danych względem kwaternionu-klucza i może zostać zrealizowana na dwa sposoby. Pierwszy skupia się na obliczeniu macierzy rotacji i przeprowadzeniu szyfrowania jako mnożenia macierzowego, drugi natomiast realizuje rotację kwaternionową zgodnie z rachunkiem kwaternionowym....
-
Badanie skutków zwarć łukowych w rozdzielnicach osłoniętych
PublicationW pracy przedstawiono metody obliczania mocy i energii łuku elektrycznego, jak również ciśnienia oraz temperatury gazu wewnątrz rozdzielnic osłoniętych z izolacją powietrzną pod-czas zwarć łukowych. W celu ograniczenia skutków niskonapięciowych zwarć łukowych przedstawiono oryginalną i dotąd nie spotykaną metodę jednofazowego wyłączania trójfazowych zwarć łukowych.Przeprowadzono analizę przepływu gazu przez szczelinowe i kanałowe...
-
Badanie jakości transmisji mowy w sieciach IP.
PublicationPraca zawiera opis eksperymentu mającego na celu zbadanie relacji pomiędzy oceną subiektywną sygnału mowy a jakością transmisji tego sygnału w kanale telekomunikacyjnym. Zrealizowano symulację transmisji pakietowej sygnału mowy w sieci Internet (VoIP). Wykonano serię testów odsłuchowych opartych na listach logatomowych i odpowiednio dobranych zdaniach. Do interpretacji wyników zastosowano analizę statystyczną.
-
Badanie algorytmów ekstrakcji tonu krtaniowego w śpiewie.
PublicationReferat opisuje dwie główne metody ekstrakcji tonu krtaniowego w śpiewie. Obie metody oparte są o filtrację odwrotną sygnału, ale rozróżnia je sposób aproksymacji charakterystyki częstotliwościowej traktu głosowego. Pierwsza metoda opiera się na wygładzaniu cepstralnym, druga na aproksymacji charakterystyki formantowości metodą predykcji liniowej. W referacie omówiono algorytm detekcji tonalności i automatycznego wyboru analizowanej...
-
Badanie jakości transmisji mowy w sieciach IP.
PublicationPraca zawiera opis eksperymentu mającego na celu zbadanie relacji pomiędzy oceną subiektywną sygnału mowy a jakością transmisji tego sygnału w kanale telefonicznym VoIP. Wykorzystano symulacje transmisji pakietowej sygnału w sieci IP. Wykonano serie testów odsłuchowych opartych na listach logatomowych i odpowiednio dobranych zdaniach. Do interpretacji wyników zastosowano analizę statystyczną.
-
Badanie wybranych właściwości wyłączników różnicowoprądowych typu F
PublicationW instalacjach elektrycznych niskiego napięcia instaluje się coraz więcej przekształtników energoelektronicznych (systemy fotowoltaiczne, instalacje ładowania pojazdów elektrycznych, układy napędowe o regulowanej prędkości obrotowej silnika), a mają one wpływ na dobór typu wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych (AC, A, F lub B). W obwodach, w których pojawia się prąd różnicowy zawierający składowe o częstotliwości innej niż...
-
Badanie odporności na poślizg posadzkowych powłok żywicznych
PublicationW artykule przedstawiono badania wskaźnika szorstkości (odporności na poślizg) posadzki wykonanej z powłok żywicznych za pomocą wahadła angielskiego. Omówiono wybrane metody określania właściwości antypoślizgowych posadzek wraz z przeglądem literatury.
-
Badanie procederu fałszowania mięsa – poważny problem analityczny
PublicationFałszowanie żywności, w tym produktów mięsnych, stanowi problem ogólnoświatowy. Analitycy ze zdwojonym wysiłkiem pracują nad metodami badawczymi, które umożliwią zarówno weryfikację jakości jak i określenie autentyczności danego produktu żywnościowego. Dotychczas, w celu określenia autentyczności mięsa wykorzystywano najczęściej techniki oparte na elektroforezie żelowej oraz testy immunoenzymatyczne. Równie popularne, stały się...
-
Badanie sieci świadomości sytuacyjnej dla infrastruktury elektroenergetycznej
PublicationWspółczesne systemy elektroenergetyczne są narażone na nowe rodzaje zagrożeń. Są one spowodowane lukami w zabezpieczeniach oraz słabościami architektonicznymi związanymi z szerszym zastosowaniem technologii teleinformatycznych (ICT) w tych systemach. Połączenie sieci elektroenergetycznych z Internetem naraża je na nowego rodzaju niebezpieczeństwa, takie jak ataki APT (ang. Advanced Persistent Threats) lub rozproszona odmowa usługi...
-
Badanie aktywności online polskich konsumentów dotyczącej marek
PublicationRozwój nowych trendów w internecie, a w szczególności Web 2.0, spowodował wzrost społecznego zaangażowania internautów oraz dalszy rozwój kanałów społecznościowych i tym samym różnego typu platform interaktywnych. Internet zachęca internautów do interakcji z witrynami, a za ich pośrednictwem z innymi użytkownikami sieci. Umożliwia im tworzenie treści na temat różne tematy, w tym na przykład związany z markami produktów. Dzięki...
-
Stochastic model of the load spectrum for main engines of sea-going ships
PublicationW artykule przedstawiono możliwość zastosowania procesów semimarkowskich do probabilistycznego opisu widma obciążeń silników o zapłonie samoczynnym, zastosowanych do napędu statków - czyli silników głównych. W rozważaniach uwzględnione zostały charakterystyki zewnętrzne mocy tego rodzaju silników. Umożliwiły one sformułowanie czteroelementowego zbioru stanów procesu obciążeń tego rodzaju silników. Do opisu rzeczywistego procesu...
-
"Shadow" method application within endoscopic examinations of marine engines
PublicationThe paper deals with diagnostic issues concerning endoscopic examinations of the working spaces within marine diesel and gas turbine engines. In the beginning, the endoscopy apparatus being on the laboratory equipment of the Department of Ship Power Plants of Gdansk University of Technology in Poland has been characterized. The endoscopy considerations have been focused on theoretical bases of a digital image processing and especially...
-
Microstructure and properties of the cobalt base clad layers after long time service
PublicationBadaniu poddano napawane laserowo warstwy ze stopu na bazie kobaltu. Warstwy wykonane na przylgni grzybka zaworu wylotowego silnika diesla badano po dwóch latach eksploatacji w dwóch silnikach laboratoryjnych. Badania mikrostruktury nie wykazały znaczących zmian. Przeprowadzono również badania chemiczne oraz pomiary twardości warstw po eksploatacji. Badany typ napoin nie wykazał znaczących uszkodzeń po długim czasie eksploatacji.
-
Badania wkrętów metalowych 25x1,5
PublicationWykonano badania wkrętów celu identyfikacji materiału i procesu wytwarzania.
-
[Rozdział] 7. Badania międzylaboratoryjne
PublicationOpisano poszczególne typy badań międzylaboratoryjnych. Przedstawiono sposoby opracowywania wyników badań biegłości. Podano praktyczne przykłady zastosowania statystyki matematycznej w opracowywaniu wyników badań międzylaboratoryjnych.
-
Badania zwilżalności materiałów porowatych
PublicationMetoda wzniesienia kapilarnego polega na wyznaczeniu przyrostu kwadratu masy od czasu podczas wnikania cieczy w pory między upakowanymi kulkami w rurce (kapilarze). Metodę omówiono w odniesieniu do badań własnych dla układów: kulki szklane-woda i kulki szklane-dekan. Otrzymane wyniki, zarówno dla cieczy badanej, jak i wzorcowej, przedstawiono jako przekształcone równanie Washburna i obliczono kat zwilżania
-
Resynchronizacja serca - badania symulacyjne
PublicationSercowa terapia resynchronizująca jest obecnie szeroko stosowaną metodą leczenia pacjentów z zaburzeniami rytmu serca. Pomimo dość dużej popularności, jaką cieszy się ta metoda, problem nadal stanowi właściwa kwalifikacja pacjentów do leczenia oraz ocena skuteczności terapii. Badaniu przydatności do oceny mechanicznej pracy serca poddana została metoda impedancyjna. Synchroniczna praca serca powoduje lokalne zmiany rozkładu przewodności...
-
Badania bezpieczeństwa ruchu drogowego
PublicationPotrzeba, rodzaje i zakres badań BRD, stan istniejący w woj. kujawsko - pomorskim, uwarunkowania organizacji badań.
-
Badania osobopoznawcze w penitencjarystyce
Publication -
Badania analityczne pokrywy śnieżnej
PublicationBezpośredni monitoring stopnia zanieczyszczenia środowiska atmosferycznego jest procesem praco- i czasochłonnym. Często wymaga skomplikowanego oprzyrządowania oraz wykwalifikowanego personelu. Alternatywą do tego podejścia może być wykorzystanie odpowiednich (reprezentatywnych i właściwie przygotowanych) próbek śniegu i pokrywy śnieżnej jako źródła informacji o chemizmie obiektów materialnych, który odzwierciedla stan atmosfery...
-
Badania dynamiczne nośności pali
PublicationPrzedstawiono wyniki nowoczesnych badań dynamicznych dla pali wierconych. Zgodnie z zaleceniami Eurokodu 7 wyniki tych badań skorelowano z wynikami próbnych obciążeń statycznych. Sukcesywnie gromadzone wyniki badań dynamicznych wraz z wartościami współczynników tłumienia,określonymi dla warunków polskich, będą wykorzystane przy opracowaniu Załącznika Krajowego do EC7.
-
Badania dynamiczne nośności pali
PublicationPrzedstawiono wyniki nowoczesnych badań dynamicznych dla pali wierconych. Zgodnie z zaleceniami Eurokodu 7 wyniki tych badań skorelowano z wynikami próbnych obciążeń statycznych. Sukcesywnie gromadzone wyniki badań dynamicznych wraz z wartościami współczynników tłumienia, określonymi dla warunków polskich, będą wykorzystane przy opracowaniu Załącznika Krajowego do EC7.
-
Badania adsorbcyjnych urządzeń klimatyzacyjnych.
PublicationPrzedstawiono stanowisko oraz wyniki badań wymiany ciepła i masy w procesie adsorbcji realizowanego w nowoczesnej generacji urządzenia klimatyzacyjnego.
-
Badania podstawowe maszyn elektrycznych
PublicationPrzedstawiono podstawowe wiadomości teoretyczne dotyczące transformatorów oraz maszyn: prądu stałego, asynchronicznych i synchronicznych. Następnie podano sposoby wyznaczania wielkości charakterystycznych oraz parametrów tych maszyn. Opisano sposoby wyznaczania charakterystyk określających właściwości elektromagnetyczne tych maszyn przy różnych rodzajach obciążeń i sterowania. Podano schematy połączeń umożliwiające przeprowadzenie...
-
Metody badania struktury triacylogliceroli.
PublicationOmówiono strukturę triacylogliceroli oraz liczbę możliwych kombinacji różnych triacylogliceroli w zależności od ilości występujących w nich kwasów tłuszczowych. Przedstawiono różne metody określania rozmieszczenia kwasów tłuszczowych w poszczególnych pozycjach cząsteczek triacylogliceroli. Pokazano metody enzymatyczne z zastosowaniem lipaz regio - i stereospecyficznych oraz metody wykorzystujące wysokosprawną chromatografię cieczową...
-
Badania eksperymentalne słupów CFST
PublicationW pracy przedstawiono badania eksperymentalne słupów osiowo ściskanych. Rozważa się efektywność poprzecznego sprężenia betonowego rdzenia słupa przez stalową rurę lub uzwojenie dla następujących typów słupów: CFST, uzwojonych i zwykłych żelbetowych. Opisane w referacie parametry badań eksperymentalnych to: stopień zbrojenia, wytrzymałość betonu, sposób obciążania. Zaprezentowano wyniki dotyczące nośności i zachowania pokrytycznego...
-
Badania gwoździ rozpierających 4x65
PublicationWykonano badania gwoździ w celu określenia procesu wytwarzania.
-
Badania kogeneratora małej mocy
PublicationW pracy przedstawiono proces projektowania i implementacji systemu sterowania źródłem energii elektrycznej i cieplnej - bazującym na kogeneracji wysokosprawnej, wykorzystującej zmodyfikowany kogenerator firmy TOTEM z dodatkowym przekształtnikiem energoelektronicznym. Jego istotną częścią jest 4-suwowy silnik benzynowy o zapłonie iskrowym, dostosowany do spalania gazu ziemnego. W celu osiągnięcia maksymalnej sprawności układu, wykorzystano...
-
Badania doświadczalne tynków wewnętrznych
PublicationArtykuł jest poświęcony badaniom doświadczalnym nad tynkami wewnętrznymi. Rozpoczyna się charakterystyką techniczną tynków zewnętrznych, w ramach której zostają omówione tynki cementowo-wapienne, tynki gipsowe oraz tynki lekkie (ciepłochłonne). Następnie zostaje opisane stanowisko badawcze wykorzystane w eksperymencie oraz przedstawione wyniki tego eksperymentu. Tekst kończy szczegółowa interpretacja wyników, w której każdemu rodzajowi...
-
Eksperymentalne badania trybuny stalowej
PublicationW niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań eksperymentalnych, których celem było wyznaczenie parametrów dynamicznych trybuny stalowej. Z uwagi na coraz częstsze zastosowanie tych konstrukcji jako wyposażenia np. stadionów sportowych, ich budowę oraz nieprzewidywalne zachowanie się widzów trybuny są konstrukcjami stale poddawanymi obciążeniom dynamicznym. Celem tej pracy jest wyznaczenie dominujących wartości częstotliwości...
-
Metodologia badania zaworów hamulcowych
PublicationArtykuł opisuje metodologię statycznego i dynamicznego badania zaworów hamulcowych. Stanowisko badawcze zaprojektowano i zbudowano na Politechnice Gdańskiej jako część projektu badawczo-rozwojowego pt.: „Zaprojektowanie i zbadanie innowacyjnych podsystemów ładowarek kołowych firmy Hydro-Metal”, dofinansowanego przez PARP w ramach programu „Bon na innowacje”. Ponadto przedstawiono szczegóły konstrukcyjne i funkcje najczęściej spotykanych zaworów...