Wyszukiwarka
prof. dr hab. inż. Krzysztof Goczyła
Zatrudnienie
- Profesor w Katedra Inżynierii Oprogramowania
Obszary badawcze
Publikacje
Filtry
wszystkich: 110
Katalog Publikacji
Rok 2024
-
Exploring Relationships Between Data in Enterprise Information Systems by Analysis of Log Contents
PublikacjaEnterprise systems are inherently complex and maintaining their full, up-to-date overview poses a serious challenge to the enterprise architects’ teams. This problem encourages the search for automated means of discovering knowledge about such systems. An important aspect of this knowledge is understanding the data that are processed by applications and their relationships. In our previous work, we used application logs of an enterprise...
Rok 2023
-
Discovering relationships between data in an enterprise information system using log analysis
PublikacjaEnterprise systems are inherently complex and maintaining their full, up-to-date overview poses a serious challenge to the enterprise architects’ teams. This problem encourages the search for automated means of discovering knowledge about such systems. An important aspect of this knowledge is understanding the data that are processed by applications and their relationships. In our previous work, we used application logs of an enterprise...
Rok 2022
-
Multi-domain and Context-Aware Recommendations Using Contextual Ontological User Profile
PublikacjaRecommender Systems (RS) became popular tools in many Web services like Netflix, Amazon, or YouTube, because they help a~user to avoid an information overload problem. One of the types of RS are Context-Aware RS (CARS) which exploit contextual information to provide more adequate recommendations. Cross-Domain RS (CDRS) were created as a response to the data sparsity problem which occurs when only few users can provide reviews or...
-
Landscape of Automated Log Analysis: A Systematic Literature Review and Mapping Study
PublikacjaLogging is a common practice in software engineering to provide insights into working systems. The main uses of log files have always been failure identification and root cause analysis. In recent years, novel applications of logging have emerged that benefit from automated analysis of log files, for example, real-time monitoring of system health, understanding users’ behavior, and extracting domain knowledge. Although nearly every...
-
Discovering interactions between applications with log analysis
PublikacjaApplication logs record the behavior of a system during its runtime and their analysis can provide useful information. In this article, we propose a method of automated log analysis to discover interactions taking place between applications in an enterprise. We believe that such an automated approach can greatly support enterprise architects in building an up-to-date view of a governed system in a modern, fast-paced development...
Rok 2020
-
Exploring application relationships within enterprise system by matching messages in enterprise log
PublikacjaWith data becoming their key asset, large enterprises require data governance processes to maintain its quality. Because a large portion of business value in enterprise systems is usually delivered by legacy applications without proper documentation, there is a need for a better understanding of these applications and the data produced by them. In this paper, we present an approach to collecting insights into the data managed by...
-
BIG PROBLEMS WITH BIG DATA
PublikacjaThe article presents an overview of the most important issues related to the phenomenon called big data. The characteristics of big data concerning the data itself and the data sources are presented. Then, the big data life cycle concept is formulated. The next sections focus on two big data technologies: MapReduce for big data processing and NoSQL databases for big data storage.
Rok 2019
-
Artificial intelligence for software development — the present and the challenges for the future
PublikacjaSince the time when first CASE (Computer-Aided Software Engineering) methods and tools were developed, little has been done in the area of automated creation of code. CASE tools support a software engineer in creation the system structure, in defining interfaces and relationships between software modules and, after the code has been written, in performing testing tasks on different levels of detail. Writing code is still the task...
Rok 2018
-
Sztuczna inteligencja - oksymoron czy oczywistość?
PublikacjaW artykule przedstawiono historię powstania i rozwoju sztucznej inteligencji, jej główne obszary badawcze i perspektywy. Szczególną uwagę poświęcono uczeniu maszynowemu jako głównemu obszarowi badań naukowych. Sformułowano i skomentowano hipotezy dotyczące perspektyw sztucznej inteligencji.
Rok 2017
-
Top k Recommendations using Contextual Conditional Preferences Model
PublikacjaRecommender systems are software tools and techniques which aim at suggesting to users items they might be interested in. Context-aware recommender systems are a particular category of recommender systems which exploit contextual information to provide more adequate recommendations. However, recommendation engines still suffer from the cold-start problem, namely where not enough information about users and their ratings is available....
-
Serendipitous Recommendations Through Ontology-Based Contextual Pre-filtering
PublikacjaContext-aware Recommender Systems aim to provide users with better recommendations for their current situation. Although evaluations of recommender systems often focus on accuracy, it is not the only important aspect. Often recommendations are overspecialized, i.e. all of the same kind. To deal with this problem, other properties can be considered, such as serendipity. In this paper, we study how an ontology-based and context-aware...
Rok 2016
-
Using contextual conditional preferences for recommendation taska: a case study in the movie domain
PublikacjaRecommendation engines aim to propose users items they are interested in by looking at the user interaction with a system. However, individual interests may be drastically influenced by the context in which decisions are taken. We present an attempt to model user interests via a set of contextual conditional preferences. We show that usage of proposed preferences gives reasonable values of the accuracy and the precision even when...
-
Rating Prediction with Contextual Conditional Preferences
PublikacjaExploiting contextual information is considered a good solution to improve the quality of recommendations, aiming at suggesting more relevant items for a specific context. On the other hand, recommender systems research still strive for solving the cold-start problem, namely where not enough information about users and their ratings is available. In this paper we propose a new rating prediction algorithm to face the cold-start...
-
An Ontology-based Contextual Pre-filtering Technique for Recommender Systems
Publikacja -
An Ontology-based Contextual Pre-filtering Technique for Recommender Systems
PublikacjaContext-aware Recommender Systems aim to provide users with the most adequate recommendations for their current situation. However, an exact context obtained from a user could be too specific and may not have enough data for accurate rating prediction. This is known as the data sparsity problem. Moreover, often user preference representation depends on the domain or the specific recommendation approach used. Therefore, a big effort...
Rok 2014
-
Reasoning with Projection in Multimodular Description Logics Knowledge Bases
PublikacjaWe present an approach to reasoning with projection, i.e. reasoning in which it is possible to focus on a selected part of knowledge (by neglecting some non-interesting fragments). Projection is most useful for modular knowledge bases in which only parts of knowledge have to be exchanged or imported to other modules. In this paper we present an optimized method of reasoning over results of projection. The tests indicate that the...
-
Contextualizing a Knowledge Base by Approximation – A Case Study
PublikacjaModular knowledge bases give their users opportunity to store and access knowledge at different levels of generality. In this paper we present how to organize a modular knowledge bases organized into contexts in which a user can express their knowledge in much simplified way, yet without losing its precision. The work is centered around the notion of approximation - i.e. reducing the arity of predicates used. The presentation is...
-
Big Data i 5V – nowe wyzwania w świecie danych (Big Data and 5V – New Challenges in the World of Data)
PublikacjaRodzaje danych, składające się na zbiory typu Big Data, to m.in. dane generowane przez użytkowników portali internetowych, dane opisujące transakcje dokonywane poprzez Internet, dane naukowe (biologiczne, astronomiczne, pomiary fizyczne itp.), dane generowane przez roboty w wyniku automatycznego przeszukiwania przez nie Internetu (Web mining, Web crawling), dane grafowe obrazujące powiązania pomiędzy stronami WWW itd. Zazwyczaj,...
-
An Analysis of Contextual Aspects of Conceptualization: A Case Study and Prospects
PublikacjaIn this chapter we present a new approach to development of modularized knowledge bases. We argue that modularization should start from the very beginning of modeling, i.e. from the conceptualization stage. To make this feasible, we propose to exploit a context-oriented, semantic approach to modularization. This approach is based on the Structural Interpretation Model (SIM) presented earlier elsewhere. In the first part of thischapter...
Rok 2013
-
Theoretical and Architectural Framework for Contextual Knowledge Bases
PublikacjaThe paper presents the approach aimed at building modularized knowledge bases in a systematic, context-aware way. The paper focuses on logical modeling of such knowledge bases, including an underlying SIM metamodel. The architecture of a comprehensive set of tools for knowledge-base systems engineering is presented. The tools enable an engineer to design, create and edit a knowledge base schema according to a novel context approach...
-
System obsługi kontekstowych baz wiedzy CongloS
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia, architekturę i niektóre aspekty implementacyjne systemu CongloS - systemu obsługi kontekstowych baz wiedzy opartych na modelu SIM. W swoim działaniu CongloS wykorzystuje wiele specyficznych elementów koncepcji organizacji bazy wiedzy: model tarsetowy, model SIM, metaontologię opisu schematu, własne sprzęgi międzymodularne i możliwość zadawania zapytań. Koncepcje te również są opisane w artykule,...
-
PROBLEMY OCENY JAKOŚCI ONTOLOGII
PublikacjaW artykule podjęto rozważania na temat tego, czym jest jakość ontologii, jak zmierzyć jakość istniejących ontologii i jak tworzyć ontologie wysokiej jakości. Dokonano przeglądu istniejących metryk ontologii, które mogą posłużyć do oceny jakości ontologii. Przedstawiono problem zapewniania i oceny jakości ontologii modularnych jako ważny problem badawczy w obliczu pojawiania się skom¬plikowanych, trudnych do użycia i modyfikacji...
-
O semantyce kontekstowych baz wiedzy
PublikacjaW artykule omawiany jest problem poprawnego projektowania kontekstowych baz wiedzy. Rozszerzamy w nim definicje pojęć wprowadzonych przez metodę OntoClean - jedną z najbardziej znanych metod oceny jakości ontologii niekontekstowych. Pozwala nam to na sformułowanie wymagań jakościowych dla porjektów uwzględniających semantykę kontekstów. Następnie analizujemy pod kątem tych wymagań metodę projektowania kontekstowych baz wiedzy SIM.
-
Algebra modułów ontologicznych
PublikacjaBardzo ważnym problemem w środowisku Semantic Web jest efektywne korzystanie z rożnych baz wiedzy rozproszonych w Internecie. Niniejsze opracowanie rozpatruje możliwość zaadaptowania do tego celu elastycznego i potężnego aparatu, jakim jest algebra relacji. W tym celu przedstawiono różnice i podobieństwa między bazami danych i bazami wiedzy oraz leżącymi u ich podstaw modelami odwzorowywania dziedziny problemu. Zaproponowana została...
Rok 2012
-
Towards context-semantic knowledge bases
PublikacjaW artykule dyskutujemy zagadnienie projektowania kontekstowych baz wiedzy. W oparciu o tezę, że kontekstualizacja jest integralną części procesu konceptualizacji, przeprowadzamy rozszerzenie wybranych pojęć metody OntoClean tak, by choć częściowo uwzględniała ten fakt. Wprowadzamy także definicję ważnego pojęcia semantycznej kontekstowej bazy wiedzy i pokazujemy, że bazy zgodne z modelem SIM spełniają tę definicję.
-
Schemat konglomeratowej bazy wiedzy
PublikacjaArtykuł przedstawia raport z prac nad rozwojem konglomeratowych baz wiedzy w kierunku opracowania metodyki ich zastosowań inżynierskich. Podział użytkowników bazy na projektantów i użytkowników końcowych narzucił konieczność określenia czym jest schemat bazy, a czym jej instancja. Pozwoliło to na opracowanie metodyki, w której projektowanie jest postrzegane jako proces tworzenia schematu.
-
Odwzorowania międzyontologiczne w algebrze konglomeratów
PublikacjaModularyzacja i integracja ontologii to dziedziny, które w ostatnim okresie są obiektem intensywnego rozwoju. Rozwój nowych idei spowodował konieczność wprowadzenia ich systematyzacji i klasyfikacji. W niniejszym artykule przeanalizowano możliwość wyrażenia odwzorowań i złączeń za pomocą algebry konglomeratów oraz przedyskutowano możliwość wykorzystania roli algebry jako ujednoliconego medium opisu metod integracji i modularyzacji.
-
Modularized Knowledge Bases Using Contexts, Conglomerates and a Query Language
PublikacjaArtykuł prezentuje nowatorskie podejście do projektowania i budowy baz wiedzy, zorientowane na wyróżnianie kontekstów i ich implementację za pomocą semantycznych modułów wiedzy zwanych konglomeratami.
Rok 2011
-
Ontologie w systemach informatycznych
PublikacjaZakres monografii obejmuje wybór majważniejszych zagadnień inżynierii wiedzy opartej na podejściu ontologicznym. Omawiane są ramy Minsky'ego, sieci semantyczne, standardy RDF, OWL i SPARQL. Prezentowane są też podstawy teoretyczne nowoczesnych technologii semantycznych, w szczególności rozstrzygalny fragment logiki pierwszego rzędu zwany logiką opisową (ang. Description Logics, DL). Omawia sie algorytmy wnioskowania z ontologii...
-
Hurtownie danych - modele, techniki, zastosowania
PublikacjaW artykule przedstawiono podstawowe koncepcje dotyczące nowoczesnych hurtowni danych. Zaprezentowano wielowymiarowy model danych (model logiczny) i model fizyczny hurtowni, a także wybrane problemy implementacyjne i projektowe. Skupiono się na aspektach praktycznych stosowania hurtowni danych w przedsiębiorstwach i organizacjach.
-
Analysis of Mapping within S-module Framework
PublikacjaW artykule zaprezentowano wyniki prac na podejściem konglomeratowym. Podejście to polega na semantycznym opisywaniu zawartości modułów ontologicznych z wykorzystaniem zdefiniowanej algebry modułów. Głównym osiągnięciem zaprezentowanym w pracy jest opis procesu przekształcania bazy wiedzy DDL w zbiór konglomeratów. Jako że te dwie metody prezentują różne podejścia do modularyzacja, analiza procesu stanowi podstawę do dyskusji na...
Rok 2010
-
Wnioskowanie z różnych źródeł osobników w systemie RKaSeA
PublikacjaNiniejszy artykuł prezentuje koncepcję zarządzania wiedzą asercjonalną zastosowaną w systemie zarządzania wiedzą RKaSeA. Koncepcja ta traktuje opis świata jako zbiór osobników. Dzięki temu udało się objąć nią również mechanizmy obsługi reguł oraz mechanizm pozyskiwania wiedzy z zewnętrznych źródeł danych. Mechanizmy te sa traktowane jako dodatkowe typy źródeł osobników.
-
Wewnętrzna reprezentacja konglomeratowej bazy wiedzy w systemie RKaSeA
PublikacjaNiniejszy artykuł prezentuje koncepcję wewnętrznej reprezentacji wiedzy ontologicznej zastosowaną w nowo opracowanym systemie zarządzania wiedzą ontologiczno-regułową RKaSeA. Reprezentacja ta stanowi praktyczne wdrożenie opublikowanej wcześniej koncepcji modularyzacji bazy wiedzy polegającej na jej podziale na semantyczne jednostki - konglomeraty. Opracowana metoda reprezentacji stanowi zarazem rozwinięcie wprowadzonej wcześniej...
-
Terminological and Assertional Queries in KQL Knowledge Access Language
PublikacjaOne of the directions of development of information systems in recent years in the evolution of data-based systems into the knowledge-based systems. As a part of this process there is ongoing work on a whole range of languages for accessing knowledge bases. They can be used in a variety of applications, however their main drawback is the lack of clearly defined algebra representing a theoretical basis for them. For instance, such...
-
KQL as Application of SQL Rationale for Knowledge Bases
PublikacjaW ramach inicjatywy Semantic Web rozwijane są systemy wnioskowania z wiedzy. Ciągle otwartym problemem są również języki dostępu do takich systemów. W artykule zaproponowano nowy język dostępu do zmodularyzowanych baz wiedzy, o cechach umożliwiających jego kompleksowe wykorzystaniew systemach zarządzania wiedzą, w sposób analogiczny do wykorzystania języka SQL w systemach relacyjnych baz danych.
-
KQL - język dostępu do konglomeratowych baz wiedzy
PublikacjaJednym z kierunków rozwoju systemów informatycznych w ostatnich latach jest ewolucja systemów opartych na danych do systemów opartych na wiedzy. W ramach tego procesu są prowadzone prace między innymi nad nowymi reprezentacjami wiedzy i językami dostępu do wiedzy. Języki dostępu do baz wiedzy są w dużej mierze uzależnione od metod reprezentacji wiedzy, ponieważ operują na jej elementach. Wraz z zaproponowaniem konglomeratowej reprezentacji...
-
Język KQL jako realizacja idei języka SQL dla bazy wiedzy
PublikacjaW ramach inicjatywy semantic web rozwijane są systemy wnioskowania z wiedzy. Ciągle otwartym problemem są również języki dostępu do takich systemów. W artykule zaproponowano nowy język dostępu do zmodularyzowanych baz wiedzy, o cechach umożliwiających jego kompleksowe wykorzystanie w systemach zarządzania wiedzą, w sposób analogiczny do wykorzystania języka sql w systemach relacyjnych baz danych.
-
Introduction of knowledge bases to existing systems using the Knowledge Views
PublikacjaArtykuł ten prezentuje studium przypadku pokazujące jak stopniowo wdrażać bazę wiedzy i wnioskowanie w istniejącym systemie informatycznym korzystając z widoków na bazę wiedzy. Pokrótce przedstawiona jest idea widoków na bazę wiedzy, pokazane przykładowe role, które baza wiedzy może pełnić w systemie korzystającym z bazy danych oraz zaprezentowane jest jak można minimalizować ryzyko wdrażania technologii Semantic Web. Artykuł wymienia...
-
International Representation of S-Modular Knowledge Base in RKaSeA System
PublikacjaNiniejszy artykuł przedstawia nową metodę reprezentacji wiedzy ontologicznej wyrażonej w logice opisowej. Metoda ta, nazwana G-Cart została zaimplementowana w nowo utworzonym systemie zarządzania wiedzą RKaSeA. Artykuł opisuje podstawowe założenia metody oraz praktyczne zagadnienia związane z jej implementacją.
-
Ideologiczny i praktyczny model metaontologii
PublikacjaRozwój inicjatywy Semantic Web spowodował rozwój różnych języków definiowania wiedzy i manipulowania nią. W ramach tych języków istotnym elementem jest zaprojektowanie rozkazów terminologicznych. W artykule przedstawiono sposób realizacji zapytań terminologicznych w języku KQL (Knowledge Query Language) - języku dostępu do systemu zarządzania wiedzą RKaSeA.
-
Ideological and Practical Model of Metaontology
PublikacjaRozwój inicjatywy Semantic Web spowodował rozwój różnych języków definiowania wiedzy i manipulowania nią. W ramach tych języków istotnym elementem jest zaprojektowanie rozkazów terminologicznych. W artykule przedstawiono sposób realizacji zapytań terminologicznych w języku KQL (Knowledge Query Language), służącym do dostępu do systemu zarządzania wiedzą RKaSeA.
-
Application of Knowledge Views = Zastosowanie widoków na bazę wiedzy
PublikacjaW artykule przedstawiono koncepcję widoków na bazę wiedzy i jej zastosowanie w inżynierii systemów. Praca ma na celu przybliżenie inżynierii wiedzy i technologii Semantic Web inżynierowi oprogramowania oraz programiście. Cel ten osiągany jest poprzez upodobnienie baz wiedzy do relacyjnych lub obiektowych baz danych oraz poprzez stosowanie wzorców znanych w inżynierii oprogramowania.
Rok 2009
-
System wspomagający zarządzanie Wydziałem Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki GdańskiejW : Perspektywy Rozwoju e-Uczelni w Kontekście Globalnej Informatyzacji; - e-uczelnia, konferencja krajowa; 14-15 maja 2009, Gdańsk. - [skrypt prezentacji]
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe, architekturę i implementację systemu przeznaczonego do wspomagania zarządzania wydziałem wyższej uczelni. System jest realizowany dla Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, w technologiach typu open-source. Artykuł opisuje poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne jego budowy. Opisano założenia przyjęte na początku projektu, architekturę...
-
System wspomagający zarządzanie Wydziałem Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe, architekturę i implementację systemu przeznaczonego do wspomagania zarządzania wydziałem wyższej uczelni. System jest realizowany dla Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, w technologiach typu open-source. Artykuł opisuje poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne jego budowy. Opisano założenia przyjęte na początku projektu, architekturę...
-
S-Modules - An Approach to Capture Semantics fo Modularized DL Knowledge Bases
PublikacjaModularity of ontologies has been recently recognized as a key requirement for collaborative ontology engineering and distributed ontology reuse. Partitioning of an ontology into modules naturally gives rise to development of module processing methods. In this paper we describe an algebra of ontology modules developed during our work on a Knowledge Base Management System called RKaSeA. The idea differs from other algebras in the...
-
Realizacja systemu zarządzania wydziałem wyższej uczelni w technologiach typu open-source
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe, architekturę i implementację systemu przeznaczonego do wspomagania zarządzania wydziałem wyższej uczelni. System jest realizowany dla Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej, w technologiach typu open-source. Artykuł opisuje poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne jego budowy. Opisano założenia przyjęte na początku projektu, architekturę...
-
Ontologia PIPSDrugs: praktyczne zastosowanie metody SIM
PublikacjaMetoda SIM zmniejsza złożoność ontologii oraz upraszcza proces modelowania, jednak może też wywołać niekorzystne zjawiska, np. konieczność uproszczenia modelu lub utrudnienie wnioskowania. Na pytanie, jak duży jest zasięg szkodliwych zjawisk, może odpowiedzieć tylko praktyczne zastosowanie. Ontologia POPSDrugs jest pierwszą praktyczną realizacją opisu wiedzy na podstawie reguły metody SIM.
-
Algebra of ontology modules for semantic agents
PublikacjaW środowisku Sieci Semantycznej problem precyzyjnego manipulowania jednostkami wiedzy nabiera szczególnego znaczenia. W tej publikacji dyskutujemy możliwość zaadaptowania do tego celu elastycznego aparatu algebry relacyjnej. Na bazie dysksji szkicujemy pewną szczególną analogię pomiędzy bazami danych a bazami wiedzy i używamy tej analogii do wprowadzenia algebry modułów semantycznych.
-
Algebra konglomeratów jako narzędzie opisu problemów przetwarzania ontologii
PublikacjaW niniejszym artykule zaprezentowano nowe narzędzie przetwarzania modularnych baz wiedzy - algebrę konglomeratów. Przedstawioną propozycję wyróżnia fakt, że traktujemy moduły bazy wiedzy semantycznie. W artykule zaprezentowano doświadczenia związane z wykorzystaniem algebry (m.in. do dekompozycji bazy wiedzy oraz jako wsparcie procesu wnioskowania) oraz naszkicowano kierunki jej przyszłego rozwoju.
-
A Semantic Algebra for Modularized Description Logics Knowledge Bases
PublikacjaPublikacja wprowadza pojęcia modularyzacji ontologii opartej na tzw. modułach semantycznych (s-modułach) oraz algebry s-modułów. W pracy zawarto szereg twierdzeń opisujących właściwości algebry, jej związku z klasą algebr cylindrycznych oraz przedyskutowano możliwości zastosowania prezentowanych idei.
Rok 2008
-
Zarządzanie wiedzą ontologiczną w środowisku semantycznego internetu
PublikacjaW rozdziale zaprezentowano wyniki grupy badawczej Knowledge Management Group at Gdańsk University of Technology (KMG@GUT) w zakresie nowych metod reprezentacji i przetwarzania wiedzy sformułowanej w formie ontologii. Metody te wpisują się w aktualne kierunki rozwojowe inicjatywy Semantic Web: wykorzystują do zapisu ontologii logikę opisową (a więc są zgodne ze standardem OWL-DL), biorą pod uwagę rozproszenie wiedzy pomiędzy różne...
-
Techniki modularyzacji ontologii
PublikacjaW ciągu ostatnich kilku lat tematem wielu prac naukowych stała się modularyzacja ontologii. Istnieje kilka przyczyn dużego zainteresowania tym kierunkiem prac. Z jednej strony ontologie wykazały swoją przydatność w różnego rodzaju przedsięwzięciach związanych z inicjatywą Semantic Web. Z drugiej strony okazało się, że po przekroczeniu pewnej granicy wielkości ontologii inżynierowie wiedzy natykają się na problemy, z którymi inżynieria...
-
Processing and Querying Description Logic Ontologies Using Cartographic Approach
Publikacja -
Processing and querying description logic ontologies using cartographic approach
PublikacjaLogika opisowa jest formalizmem reprezentowania wiedzy, który ostatnio zyskuje na znaczeniu wśród inżynierów. Niniejszy rozdział, po krótkim wprowadzeniu do logiki opisowej, prezentuje silnik wnioskujący opracowany na Politechnice Gdańskiej. Silnik ten, o nazwie KaSeA, opiera się na oryginalnej idei kartografii wiedzy. Niniejszy rozdział pokazuje podstawy kartografii wiedzy, jej ograniczenia i potencjał rozwoju, a także porównuje...
-
Model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności
PublikacjaW rozdziale przedstawiony został model systemu zarządzania wiedzą, w którym uwzględniono aspekty wiarygodności. Dla zaprezentowanego modelu opisane zostały również metody definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej oraz wnioskowania względem wiedzy wzbogaconej o informacje na temat wiarygodności. Na początku model definiuje "ontologię wiarygodności" - ontologię, która pozwala przypisać pewne zbiory cech do konkretnych asercji....
-
Metody wnioskowania kontekstowego z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach
PublikacjaW poprzednich pracach autorów został przedstawiony system wnioskowania z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach - KL (Knowledge Layer). Metody SED (Semantic Enrichment of Data) i RED (Reasoning over External Data) zastosowane w tym systemie umożliwiają wzbogacenie danych o semantykę oraz wnioskowanie z tych danych analogicznie jak z ontologicznego opisu świata. Dane zapisane w źródłach zewnętrznych są wzbogacone o terminologię...
-
Metody opisu ontologii: Wnioskowanie w ontologiach opartych na logice opisowej
PublikacjaLogika opisowa jest aktualnie jednym z najsilniej rozwijanych formalizmów stosowanych w ontologicznych metodach reprezentacji wiedzy. Jednym z powodów jest to, że język OWL-DL, promowany prze W3C jako język do reprezentacji ontologii Semantycznego Internetu, oparty jest właśnie na logice opisowej. W tym artukule zaprezentowano logikę opisową jako sposób precyzyjnego formułowania i przetwarzania wiedzy. Podano definicję bazy wiedzy...
-
Defining trustworthiness in Semantic Web by ontological assertions
PublikacjaW artykule opisano model systemu zarządzania wiedzą z uwzględnieniem aspektów wiarygodności. Zaproponowano również metodę definiowania wiarygodności w Sieci Semantycznej i wnioskowania z wiedzy wzbogaconej o opis jej wiarygodności. Opisana metoda dostarcza sposobu wzbogacenia ontologii o opis wiarygodności asercji zdefiniowanych w tej ontologii. Definiowanie wiarygodności jest rozumiane jako przypisanie zbioru cech do asercji binarnych...
-
Cartometric: semantic ontology evaluation with cartographic methods
PublikacjaW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
CartoMetric: Ocena semantycznych właściwości ontologii za pomocą metody kartograficznej
PublikacjaW ostatnich latach, głównie dzięki rozwojowi inicjatywy Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web), staliśmy się świadkami powstawania coraz większej liczby gwałtownie ewoluujących ontologii. W takiej sytuacji zarówno użytkownicy Sieci, jak i komputerowe agenty potrzebują metody oceny właściwości ontologii, w szczególności takiej, która uwzględni jej cechy semantyczne, czyli kształt przestrzeni dozwolonych modeli. Niniejsza praca prezentuje...
-
Algorithms for query processing in a distributed knowledge integration system
PublikacjaGłównym celem artykułu jest wprowadzenie modelu systemu integracji wiedzy. Przedstawiony model jest oparty na modelu Calvanese i rozszerza go o wielowarstwowy model integracji. W artykule pokazano również użycie Kartograficznej Reprezentacji Wiedzy do przechowywania i przetwarzania ontologii w źródłach wiedzy oraz do budowania odwzorowań pomiędzy ontologiami. Odwzorowania pomiędzy ontologiami budowane w oparciu o odwzorowywanie...
-
Algorithms for query processing in a distributed knowledge integration system
Publikacja -
A Distributed Description of Facts in a Distributed Semantic Web Ontology
PublikacjaInicjatywa Sieci Semantycznej (ang. Semantic Web) zakłada tworzenie w Internecie ontologii zawierających semantyczny opis dużych dziedzin wiedzy. Okazało się jednak, że przekroczenie pewnej wielkości ontologii powoduje szereg negatywnych zjawisk. Aby tym zjawiskom zapobiec, wiele prac koncentruje się na dzieleniu baz wiedzy. Celem tego opracowania jest zaprezentowanie problemów związanych z modularyzacją oraz przedstawienie kilku...
Rok 2007
-
Wnioskowanie z dziedzin konkretnych w podejściu kartograficznym
PublikacjaWiele zjawisk w świecie rzeczywistym opisujemy, korzystając z liczb i symboli. W logice opisowej służą do tego tzw. dziedziny konkretne, w których możemy wyróżniać zakresy wartości, posługując się predykatami wykorzystującymi predefiniowane funkcje i relacje. W ramach naszej pracy jako punkt wyjścia traktujemy podejście kartograficzne opracowane na potrzeby wnioskowania z ontologii opartych na logice opisowej i pozwalające na efektywne...
-
Wnioskowanie z danych zapisanych w zewnętrznych źródłach w systemie zarządzania wiedzą
PublikacjaRozdział prezentuje proces wnioskowania z danych przechowywanych w zewnętrznych źródłach. W procesie tym wykorzystywane są dwie nowe metody: metoda semantycznego wzbogacania źródeł - SED (Semantic Enrichment of Data) oraz wykorzystująca ją metoda wnioskowania z danych zewnętrznych - RED (Reasoning over External Data). Obie te metody zostały w niniejszym rozdziale przedstawione. Metoda SED służy do opisania zewnętrznych źródeł danych...
-
Problemy wnioskowania z ontologii Semantic Web
PublikacjaIdea Semantic Web (Semantycznego Internetu) opiera się m.in. na ogłaszaniu w Internecie ontologii stanowiących opis pewnego fragmentu rzeczywistości. Aby miało to sens, ontologie te muszą być sformułowane w jednym, powszechnie akceptowanym języku. Takim językiem jest OWL-DL, promowany i standaryzowany przez konsorcjum W3C. Jest to język opary na formalizmie logicznym zwanym logiką opisową. W tym artykule, po krótkim i nieformalnym...
-
Ontological queries supporting decision process in KaSea system
PublikacjaWraz z rozwojem baz wiedzy pojawiły się systemy ekspertowe, które wykorzystują je do wsparcia procesu podejmowania decyzji. Systemy Wsparcia Decyzyjnego (SWD), które są tematem niniejszego artykułu, komunikują się z bazami wiedzy, wypełniając je znanymi faktami i odczytując nowo wywnioskowane informacje. Jednakże istnieją sytuacje, w których SWD otrzymują niejednoznaczną odpowiedź od bazy wiedzy. Wówczas pojawia się potrzeba określenia,...
-
Hierarchiczny podział przestrzeni ontologii na konteksty
PublikacjaSemantyka języka OWL wprowadza pojęcie przestrzeni ontologicznej, w której współistnieje wiele ontologii w różnym stopniu ze sobą powiązanych. Wielkość i jednolitość tej przestrzeni jest przyczyną trudności w interpretacji i wnioskowaniu. Zaproponowana w wielu pracach kontekstualizacja przestrzeni ontologii wniosła pewien porządek do opisu zależności między ontologiami i wprowadziła pojęcie interpretacji lokalnych. W tym rozdziale...
-
Dane, informacje i wiedza w Semantic Web
PublikacjaW rozdziale podjęto próbę usystematyzowania pozornie dobrze znanych pojęć informatycznych, takich jak dane, informacja i wiedza, w kontekście burzliwego rozwoju zasobów informacyjnych ludzkości spowodowanego powstaniem i gwałtownym rozwojem sieci WWW. Zaprezentowane podejście opiera się na ustabilizowanym dorobku informatyki w zakresie baz danych oraz na rozwijającym się dynamicznie dorobku w zakresie ontologii i baz wiedzy. Te...
-
Creating and application of maps of concepts for dl ontologies
PublikacjaW poprzednich pracach wprowadzono metodę reprezentacji wiedzy, zwaną Kartografią Wiedzy. Metoda ta pozwala na zapisanie, w formie tzw. map konceptów, zależności pomiędzy konceptami wyróżnionymi w terminologii, a następnie stopniowe (wraz ze wzrostem naszej wiedzy) przypisywanie indywidualnym obiektom tych konceptów. Efektywność budowy map konceptów jest kluczowym czynnikiem wpływającym na możliwość użycia metody. Niniejsza praca...
Rok 2006
-
Zależności między ontologiami i ich wpływ na problem integracji ontologii
PublikacjaZarządzanie wiedzą w środowisku rozproszonym wymaga opracowania efektywnej metody integracji ontologii. W tym celu w ramach różnych prac zaproponowano wykorzystanie różnorodnych algorytmów. Między innymi zaproponowano pewne algorytmy wspomagające proces integracji ontologii oparty na metodzie kartograficznej, której główną cechą jest wykorzystanie sygnaturowej reprezentacji terminów zdefiniowanych w ontologii. Dobór odpowiednich...
-
Tworzenie map konceptów dla ontologii opartych na logice opisowej
PublikacjaW poprzednich pracach przedstawiono nową metodę reprezentacji wiedzy nazwaną metodą kartograficzną. Metoda ta pozwala na uchwycenie zależności pomiędzy pojęciami wyznaczonymi w ramach terminologii, jak również na stopniowe (w miarę zwiększania się naszej wiedzy) przyporządkowywanie indywidualnych obiektów tym pojęciom. Zależności te reprezentowane są w postaci tzw. mapy konceptów. Efektywność budowy mapy konceptów stanowi zagadnienie...
-
The Knowledge Cartography – A New Approach to Reasoning over Description Logics Ontologies
Publikacja -
The knowledge cartography - a new approach to reasoning over description logics ontologies
PublikacjaArtykuł prezentuje nową metodę reprezentacji i przetwarzania wiedzy ontologicznej - Kartografię wiedzy. Ta metodapozwala na wnisokowanie z części terminologicznej i asercjonalnej ontologii. Artykuł opisuje metodę oraz jej podstawy teoretyczne. Kartografia wiedzy prechowuje i przetwarza w terminach sygnatur binarnych, które umożliwiają efektywne przetwarzanie ontologii zawierających dużą liczbę osobników. Kartografia wiedzy została...
-
Ontologie w Sieci Semantycznej
PublikacjaWraz z nastaniem ery Internetu i jego gwałtownym rozwojem, zasadniczym problemem dla współczesnej informatyki stała się automatyzacja pozyskiwania olbrzymich zasobów wiedzy ludzkiej w nim zgromadzonych. Wiedza ta ma bardzo zróżnicowany charakter z uwagi na wielość formatów zapisu danych, a przede wszystkim z uwagi na różny stopień jej ustrukturalizowania. Jedną z najbardziej popularnych idei dążących do systematycznego podejścia...
-
Ontological queries supporting decision process in KaSea system
PublikacjaWraz z rozwojem baz wiedzy pojawiły się systemy ekspertowe, które wykorzystują je do wsparcia procesu podejmowania decyzji. Systemy Wsparcia Decyzyjnego (SWD), które są tematem niniejszego artykułu, komunikują się z bazami wiedzy, wypełniając je znanymi faktami i odczytując nowo wywnioskowane informacje. Jednakże istnieją sytuacje, w których SWD otrzymują niejednoznaczną odpowiedź od bazy wiedzy. Wówczas pojawia się potrzeba określenia,...
-
Managing Data from Heterogeneous Data Sources Using Knowledge Layer
Publikacja -
Managing data from heterogeneous data sources using knowledge layer
PublikacjaW procesie integrowania danych przy użyciu ontologii, ważne jest aby zarządzać danymi przechowywanymi w zewnętrznych źródłach, analogicznie jak tymi przechowywanymi w Bazie Wiedzy. Zaprezentowana w poprzednich pracach metoda kartograficznej reprezentacji wiedzy pozwala na wnioskowanie z danych przechowywanych w Bazie wiedzy. Rozwiązanie zaprezentowane w tej pracy umożliwia wykorzystanie metody kartograficznej do wnioskowania z...
-
Concrete-domain reasoning techniques in knowledge cartography
PublikacjaWiele zjawisk w świecie rzeczywistym opisujemy korzystając z liczb i symboli. W ramach naszej pracy jako punkt wyjścia traktujemy podejście kartograficzne opracowane na potrzeby wnioskowania z ontologii opartych na logice opisowej i pozwalające na efektywne przetwarzanie baz wiedzy zwierających dużą liczbę osobników. Niniejszy artykuł przedstawia rozszerzenie podejścia kartograficznego pozwalające na wnioskowanie z wartości symbolicznych,...
-
Analiza problemu zaufania do ontologii dla różnych modeli wnioskowania
PublikacjaW rzeczywistych systemach zarządzania wiedzą, a przede wszystkim w systemach rozproszonych gromadzących wiedzę z różnych źródeł, problem niepewności i zaufania do ontologii, jak również odpowiedzi udzielanych przez bazy wiedzy nabiera szczególnego znaczenia. Sformalizowanie problemu i przyjęcie właściwego modelu wnioskowaniaw różnych zastosowaniach wymaga szczegółowej analizy. Niniejsza praca podejmuje próbę usystematyzowania tej...
Rok 2005
-
Wydobywanie wiedzy i klasyfikacja danych w systemie typu Web Farming
PublikacjaW rozdziale zaprezentowano metodę wydobywania informacji z dokumentów WWW oraz sposób klasyfikacji danych w prototypowym systemie typu Web Farming. Wydobywanie informacji z dokumentów bazuje na analizie syntaktycznej i porównywaniu występowania grup fraz obecnych w ich treści. Przedstawiono model semantyczny świata i jego reprezentacji w postaci dokumentów internetowych, oparty na pojęciu konceptu i kategorii tematycznej. Następnie...
-
Topologiczna analiza ontologii opartych na logiceopisowej
PublikacjaRozwój Internetu i technologii internetowych powoduje rosnące zapotrzebowanie na zaawansowane metody zarządzania informacją. Niniejszy rozdział opisuje nową metodę reprezentacji wiedzy oraz zestaw algorytmów wykorzystujących tę reprezentację, nazwane wspólnie podejściem kartograficznym. Podejście to bazuje na logice opisowej, zdobywającej ostatnio coraz większą popularność, dzięki zastosowaniu w ramach inicjatywy Semantic Web....
-
The cartographer algorithm for processing and querying description logics ontologies
PublikacjaLogika opisowa jest jednym z najbardziej popularnych formalizmów opisu wiedzy. Jej popularność jeszcze wzrosła kiedy pojawił się standard języka OWL. W artykule zaprezentowano nowy algorytm wnioskowania - algorytm kartograficzny - umożliwiający wnioskowanie niejawnie podanej wiedzy z terminologii (TBox) i opisu świata (ABox). Opisano sposób przetwarzania ontologii w terminach sygnatur binarnych i efektywny sposób odpytywania ontologii...
-
SETI-1 - system wspomagający zarządzanie Wydziałem Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej
PublikacjaW artykule przedstawiono założenia projektowe oraz koncepcję architektury systemu SETI-1, przeznaczonego do wspomagania zarządzania Wydziałem ETI PG. Artykuł stanowi wstęp do serii artykułów opisujących szczegółowo poszczególne komponenty systemu oraz aspekty technologiczne budowy systemu. Opisano założenia przyjete na poczatku projektu, architekturę logiczną i fizyczną, stan aktualny budowy systemu, aspekty wdrożeniowe oraz perspektywy...
-
Przetwarzanie zapytań w rozproszonej bazie wiedzyopartej na logice opisowej
PublikacjaRozdział prezentuje podstawy algorytmu Spider przetwarzania zapytań asercjonalnych (typu ABox) w rozproszonej bazie wiedzy opartej na logice opisowej. Algorytm Spider może być stosowany w celu integracji wiedzy z różnych źródeł. W rozdziale pokrótce przedstawiono zasadę kartograficznej reprezentacji wiedzy, sposób odwzorowywania terminologii różnych źródeł oraz oszacowano złożoność obliczeniową przedstawianego algorytmu.
-
Przetwarzanie zapytań do terminologii ontologiiniepewnych opartych na logice opisowej
PublikacjaSystemy informatyczne oparte na bazach wiedzy stają się coraz bardziej popularne. Znacząca ilość istniejących systemów do opisu wiedzy wykorzystuje ontologie. Budując ontologie, bardzo często zakłada się, że informacje w nich przechowywane są pewne. W niektórych jednak zastosowaniach takie założenie może nie być do końca prawdziwe. Niniejszy Rozdział wprowadza w tematykę ontologii niepewnych oraz prezentuje propozycje rozszerzenia...
-
Przetwarzanie i wnioskowanie z wiedzy o różnym poziomie zaufania
PublikacjaOntologie i bazy wiedzy wykorzystuje się w wielu zastosowaniach, takŜe takich, w których wnioskowanie ma charakter krytyczny, jak np. w przypadku systemów medycznych. W rozdziale przedstawione zostały kwestie zaufania do danych przechowywanych w bazach wiedzy i pobieranych z zewnętrznych źródeł. Opisane zostały przykłady uwzględnienia aspektów zaufania wykorzystujące kartograficzną reprezentację wiedzy - nowe podejście opracowane...
-
Processing and querying description logic ontologies using cartographic approach
PublikacjaLogika opisowa (ang. description logic) jest formalizem reprezentacji wiedzy, który w ostatnich latach uzyskał dużą popularność pomiędzy inżynierami wiedzy. Po krótkim wprowadzeniu do formalizmu logiki opisowej artykuł prezentuje system wnioskowania opracowany na Politechnice Gdańskiej w ramach projektu PIPS 6 Programu Ramowego UE. System wnioskujący jest oparty na nowatorskiej metodzie kartograficznej, której podstawy również...
-
Ontologie jako metoda reprezentacji wiedzy
PublikacjaLogika opisowa (ang. Description Logic - DL) jest aktualnie jednym z najsilniej rozwijanych formalizmów stosowanych w ontologicznych metodach reprezentacji wiedzy. Jednym z powodów jest to, że język OWL-DL, promowany przez W3C jako język do reprezentacji ontologii internetowych, opary jest właśnie na logice opisowej. W tym artykule zaprezentowano logikę opisową jako sposób precyzyjnego formułowania i przetwarzania wiedzy. Podano...
-
Metoda ELPAR Łączenia ontologii oparta na ich kartograficznej reprezentacji
PublikacjaJednym z głównych problemów związanych z integracją wiedzy z różnych źródeł jest opracowanie metody integracji ontologii. Źródła wiedzy są opisane różnymi ontologiami, zazwyczaj tworzonymi niezależnie od siebie. Integracja wiedzy z tych źródeł wymaga zdefiniowania jednej ontologii nadrzędnej "rozumiejącej" wszystkie terminy pojawiające się w ontologiach opisujących źródła. W artykule zostały przedstawione podstawy metody ELPAR...
-
Inference Mechanisms for Knowledge Management System in E-health Environment
PublikacjaW artykule zaprezentowano badania i ich wyniki osiągnięte w trakcie prac na systemem zarządzania wiedzą dla systemu typu e-health PIPS (ang. Personalised Information Platform for Life and Health Services)Opisano warstwę semantyczną systemu zarządzania wiedzą, a w szczególności skoncentrowano się na silniku wnioskującym.Poddano dyskusji następujące zagadnienia: analizę dostępnych narzędzi wnioskujący i ich zgodności ze standardem...
-
Designing world closures for knowledge-based system engineering
PublikacjaWraz z rozwojem komponentów opartych na wiedzy przed inżynierami oprogramowania postawione zostały nowe zadania. Jednym z nich jest zintegrowanie tych komponentów z innymi standarodowymi komponentami. Zrealizowanie tego zadania wymagało zdefiniowania języka komunikacji pomiędzy różnymi komponentami w celu wymiany informacji. W artykule omówiono problem wymiany informacji pomiędzy komponentami opartymi na wiedzy i komponentami opartymi...
-
Capturing semantics of semi-structured data using partial-order trees
PublikacjaW artykule zaprezentowano nowe podejście do problemu klasyfikacji danych semistrukturalnych. Kryteria klasyfikacji bazują na strukturze danych (zwanej typem danych) oraz na ich usytuowaniu w grafir danych (zwanym rolą danych). Zastosowano model OEM (Object Exchange Model) do reprezentacji nazy danych semistrukturalnych. Bazując na tej reprezentacji, definiuje się typy i role obiektów semistrukturalnych i organizuje się je w struktury...
-
Aspekty technologiczne projektu SETI-1
PublikacjaPrzedstawiono technologiczne aspekty projektu systemu SETI-1, przeznaczonego do wspomagania zarządzania Wydziałem Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki PG. Opisano wybrane środowisko wytwórcze w podziale na część sprzętową i programową. W tym samym układzie przedstawiono środowisko wykonania. szczególny nacisk położono na wybrane technologie i narzędzia programistyczne.
Rok 2004
-
Schema mining in XML documents.
PublikacjaW artykule przedstawiono algorytm COBWEB S+T służący do wywodzenia schematów z kolekcji dokumentów XML. Algorytm wykorzystuje model danych semistrukturalnych oraz alorytm COBWEB służący do grupowania koncepcyjnego. W artykule zaprezentowano również wyniki testów działania algorytmu.
-
Reprezentacja map procesów biznesowych Rummlera-Brache'a w języku PMDL na potrzeby agentów monitorujących proces wytwórczy.
PublikacjaW artykule przedstawiono zastosowanie technologii Web Farming do procesów zarządzania projektami informatycznymi w firmie komputerowej. Proces wytwórczy definiowany jest w formie hierarchicznego zbioru procesów biznesowych opisywanych zgodnie z formalizmemzaproponowanym przez Rummlera-Brache'a. Zbiór ten odwzorowany jest na zapis w języku PMDL, z którego generowany jest kod agentów monitorujących proces wytwórczy.
-
Problematyka zarządzania wiedzą w systemach typu e-health.
PublikacjaW rozdziale przedstawiono koncepcję systemu zarządzania wiedzą w ogólnodostępnym, wielofunkcyjnym systemie ukierunkowanym na różnorodne zastosowania związane z ochroną zdrowia. Koncepcja ta jest realizowana w zintegrowanym projekcie objętym 6. Programem Ramowym Unii Europejskiej. Zaprezentowano: miejsce zarządzania wiedzą w stosunku do innych części systemu, architekturę podsystemu zarządzania wiedzą oraz szczegółowo omówiono funkcje...
-
Monitorowanie procesu wytwarzania oprogramowania z wykorzystaniem hierarchii agentów typu Web Farming.
PublikacjaW artykule przedstawiono zastosowanie technologii Web Farming do procesów zarządzania projektami informatycznymi w firmie komputerowej. Idea polega na nadzorowaniu przebiegu projektu w tle poprzez agentów uruchomionych na komputerach uczestników projektu. W celu zdefiniowania procesu, zwanego procesem SoFar, proponuje się język PMDL, który będzie podstawą także do generowania kodu agentów. Przedstawiono możliwości zastosowania...
Rok 2003
-
Zastosowanie technologii Web Farming dla poprawy procesu wytwarzania oprogramowania
PublikacjaW pracy zaprezentowano koncepcję wykorzystania technologii Web Farming wsieci intranet firmy produkcyjnej. Oprogramowanie w celu poprawy procesu wy-twórczego. Przedstawiono ogólną architekturę systemu oraz sposób jego wyko-rzystania przez różne grupy udziałowców procesu wytwarzania oprogramowania.
-
Database systems for tomorrow: new challenges and research areas
PublikacjaZaprezentowano nowe obszary badawcze w dziedzinie baz danych, które będą rozwijane w najbliższej przyszłości. Omówiono takie obszary jak systemy typu ''Plug and Play'', duże systemy sfederowane, nowe architektury systemów baz danych oparte na dużych buforach pamięciowych, integracja danych i aplikacji oraz bazy danych semistrukturalnych.
wyświetlono 3207 razy