Wyniki wyszukiwania dla: NIELINIOWE RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE
-
Measurements of differential cross sections for elastic electron scattering in the backward direction by molecular oxygen.
PublikacjaZmierzono różniczkowe przekroje czynne na rozproszenie sprężyste elektronów na cząsteczkach tlenu w zakresie kątów rozproszenia 100-180 st., dla wybranych energii padających elektronów w przedziale 7-20eV. Do pomiarów wykorzystano metodę lokalnego pola magnetycznego.
-
Solvability of three point boundary value problems for second order differential equations with deviating arguments
PublikacjaBadano problem istnienia rozwiązań dla równań różniczkowych rzędu drugiego z trzypunktowymi warunkami brzegowymi. Podano warunki dostateczne dla istnienia ekstremalnych lub kwazi-ekstremalnych rozwiązań powyższych problemów. Przedmiotem badań były również nierówności różniczkowe z odchylonymi argumentami.
-
Analytical-numerical approach to solve the transport equation for steady gradually varied flow in open channel
PublikacjaW pracy przedstawiono metodę rozwiązania równania transportu adwekcyjno-dyfuzyjnego w przypadku ustalonego niejednostajnego przepływu w kanałach otwartych. Metoda wykorzystuje technikę dekompozycji. Do rozwiązania równania adwekcji-dyfuzji zastosowano analityczne rozwiązanie w postaci odpowiedzi impulsowej liniowego równania adwekcji-dyfuzji. Dokonano adaptacji metody dla przypadku ze zmiennymi parametrami. Do rozwiązania drugiej...
-
Modelowanie właściwości elektrycznych mięśnia sercowego w warunkach niedokrwienia
PublikacjaW rozprawie przedstawiono możliwość rozszerzenia pomiarów bioimpedancyjnych o pomiary istotnych diagnostycznie efektów nieliniowych, wyniki pomiarów elektrycznych efektów nieliniowych na sercu świni, spójne z rozważaniami modelowymi, prawdopodobny biofizyczny/molekularny mechanizm odpowiedzialny za obserwowane efekty nieliniowe, symulacje komputerowe i badania modelowe wyjaśniające pochodzenie efektów nieliniowych, efekty nieliniowe...
-
Non-Linear Control of Electrical Machines Using Non-Linear Feedback
PublikacjaPrzedstawiono zasady nieliniowego sterowania oraz zastosowanie nielinowego sprzężenia zwrotnego do maszyn elektrycznych. Opisano nieliniowe sterowanie obcowzbudnym silnikiem prądu stałego. Zaprezentowano multiskalarne modele maszyn prądu przemiennego. Maszynę indukcyjną zamodelowano z wykorzystaniem strumienia wirnika oraz z wykorzystaniem strumienia stojana. MMultiskalarne modele maszyny indukcyjnej wykorzystano do nieliniowego...
-
The analysis of the mechanical properties of welding joints of high-strength steels for offshore and ships structures
PublikacjaW artykule przedstawiono równania korelacyjne właściwości mechanicznych złaczy spawanych stali wysokiej wytrzymałości, które umożliwiają ocenę wpływu technologii spawania tych stali.W pracy zaproponowana dwa równania. Pierwsze umożliwa wstępną ocenę spawalności obecnie produkowanych stali wysokiej wytrzymałości, natomiast równania korelacyjne pozwalają obliczyć maksymalną twardość strefy wpływu ciepła materiału.
-
The analysis of the mechanical properties of welding joints of high-strength steels for offshore and ships structures
PublikacjaW artykule przedstawiono równania korelacyjne właściwości mechanicznych złaczy spawanych stali wysokiej wytrzymałości, które umożliwiają ocenę wpływu technologii spawania tych stali. W pracy zaproponowana dwa równania. Pierwsze umożliwa wstępną ocenę spawalności obecnie produkowanych stali wysokiej wytrzymałości, natomiast równania korelacyjne pozwalają obliczyć maksymalną twardość strefy wpływu ciepła materiału.
-
Buckling analysis of cold formed steel column
PublikacjaW pracy przedstawiono analizę słupa zimnogiętego o przekroju otwartym. Przeprowadzono analizy statyczne liniowe i nieliniowe. Analizowano wpływ podłoża sprężystego oraz sztywność połączenia dwóch sąsiednich słupów.
-
Boundary value problems with causal operators
PublikacjaPraca dotyczy istnienia rozwiązań dla równań różniczkowych z nieliniowymi dwu-punktowymi warunkami brzegowymi. Podano warunki dostateczne na istnienie rozwiązań takich zagadnień stosując metodę iteracji monotonicznych. Dyskutowano też nierówności różniczkowe rzędu pierwszego z dodatnimi operatorami liniowymi oraz problem rozwiązań ekstremalnych.
-
Elastic electron scattering in krypton in the energy range from 5 to 10 eV
PublikacjaZmierzono różniczkowe przekroje czynne na rozproszenie sprężyste elektronów w kryptonie dla energii elektronów 5, 7.5 oraz 10 eV, w zakresie kątów rozproszenia od 30 do 180 stopni. Pomiary w zakresie dużych kątów rozproszenia wykonano wykorzystując metodę lokalnego pola magnetycznego.
-
Darboux covariant equations of von Neumann type and their generalization.
PublikacjaOpisano nową klasę uogólnionych równań von Neumanna całkowalnych przez transformację Darboux. Uogólnienie zawiera jako przypadki szczególne nieliniowe równanie von Neumanna, r. Nahma, kratę Tody i inne.
-
Pressure distribution for different types of the finite amplitude waves sources
PublikacjaPrzedstawiono model matematyczny i przykładowe wyniki badań numerycznych zjawiska oddziaływań fal o skończonej amplitudzie w wodzie. Model matematyczny zbudowano w oparciu o równanie KZK. Zagadnienie różniczkowe rozwiązano stosując metodę różnic skończonych. Rozważono różne rozkłady ciśnienia na źródle kołowym i bez osiowej symetrii.
-
Explicit difference schemes for nonlinear differential functional parabolic equations with time dependent coefficients - convergence analysis
PublikacjaW pracy wykazano zbieżność metody różnicowej dla zagadnienia początkowego dla równania parabolicznego bez pochodnych mieszanych, ze współczynnikami zależnymi od czasu, z nieliniową i nielokalną prawą stroną równania.
-
From limits of quantum operations to multicopy entanglement witnesses and state spectrum estimation.
PublikacjaBadano ograniczenia na nieliniowe transformacje stanu kwantowego. Wprowadzono strukturalne fizyczne przybliżenia niefizycznych odwzorowań liniowych.Zdefiniowano świadków splątania działających na wielu kopiach danego stanu.Pokazano zastosowanie obserwabli kwantowych w detekcji entropii Tsallisa.
-
Dimensional accuracy as the optimization criterion
PublikacjaW pracy zaproponowano nową formułę określania kosztów konstrukcji stalowej. Sformułowano nieliniowe zadanie optymalizacyjne minimalizacji kosztów koordynacyjnych wymiarów montażowych. Przedstawiono transformację problemu w zagadnienie dyskretne oraz zaproponowano rozwiązanie zadania metodami kombinatoryki.
-
Zbiór zadań z odpowiedziami do ćwiczeń z elektroniki. [online]. [dostęp 2009.06.15]. Dostępny w World Wide Web: http://www.ely.pg.gda.pl/kelime/
PublikacjaZadania obejmowały następującye zagadnienia: bierne elementy nieliniowe, diody , tranzystor bipolarny - układy polaryzacji, tranzystor unipolarny - układy polaryzacji, wzmacniacze oparte na tranzystorze bipolarnym, wzmacniacze operacyjne, wzmacniacze oparte na tranzystorze unipolarnym, źródła prądowe, filtry, generatory.
-
Fem analysis of cosserat plates and shells based on some constitutive relations
PublikacjaPrzeprowadzono studium doboru mikropolarnych współczynników konstytutywnych w pewnym modelu płyty Cosseratów. Wyznaczono ograniczenia na ich wartości i przeprowadzono parametryczną analizę wpływu tych współczynników na geometrycznie nieliniowe deformacje powłok z ortogonalnymi przecięciami płatów.
-
O możliwościach kształtowania właściwości dynamicznych konstrukcji kładek dla pieszych
PublikacjaW artykule przedstawiono doświadczenia własne autora związane ze „strojeniem” dynamicznym konstrukcji kładek dla pieszych. W celu potwierdzenia poprawności założeń przeprowadzono szereg złożonych analiz dynamicznych wykorzystujących nieliniowe procedury i modele. Opisano zrealizowane przykłady.
-
Numerical evaluation of spatial time-varying magnetisation of ferritic tubes excited with a C-core magnet
PublikacjaPrzedstawiono uzyskane metodą elementów skończonych numeryczne oszacowanie czasowo-przestrzennego rozkładu magnetyzacji w ferrytycznych rurach magnesowanych elektromagnesem typu C. Wzięto pod uwagę nieliniowe własności magnetyczne oraz występowanie prądów wirowych. Prąd magnesujący miał charakter piłokształtny.
-
Analityczne Modelowanie Procesów Przepływu: Analiza Obliczalności Modelu Stanowego
PublikacjaW pracy przedstawiono równania opisujące zjawisko przepływu cieczy oraz gazów w długich rurociągach. Oparłszy się na podziale rurociągu na małe segmenty, opisuje się dyskretne dynamiczne równanie tego procesu. Przedstawia się dowód, że macierz rekombinacji stanu (A), która potencjalnie może być przyczyną osobliwości równania stanu przepływu, jest nieosobliwa dla skończonych i niezerowych przedziałów kwantyzacji w czasie i przestrzeni....
-
Stability analysis of two-step Runge-Kutta methods for delay differential equations
PublikacjaW pracy badana jest własność stabilności dwukrokowej metody Rungego-Kutty względem liniowego równania testowego o zespolonych współczynnikach. Udowodniono, że jeśli pewne warunki są spełnione to każda A-stabilna dwukrokowa metoda Rungego-Kutty zastosowana do równania różniczkowego z opóźnieniem jest P-stabilna.
-
Thermal lenses caused by any acoustic source.
PublikacjaNieliniowe straty energii fali akustycznej doprowadzają do powstania obszarów ogrzanych, to znaczy obszarów o innej prędkości fali akustycznej niż pozostała przestrzeń. Soczewki termiczne wywoływane przez propagację fal akustycznych okresowych i nieokresowych są rozpatrywane. Przedstawiono ilustrację obliczeń numerycznych.
-
Analysis of unsteady pipe flow using the modified finite element method
PublikacjaW pracy przedstawiono rozwiązanie równania przepływu nieustalonego zmodyfikowaną metodą elementów skończonych. Podejście to prowadzi do 6-punktowego schematu niejawnego z dwoma parametrami wagowymi. Analiza dokładności wykonana metodą równania zmodyfikowanego wykazała, że zaproponowany schemat zapewnia wyższą dokładność rozwiązania niż inne schematy. Porównanie wyników obliczeń z wynikami eksperymentu fizycznego wskazuje, że ich...
-
Some Aspects in the Model of a Wire Antenna by Using the Mathcad Language
PublikacjaW artykule omówiono możliwość modelowania anteny prętowej przy wykorzystaniu programu Mathcad. Przedstawiono sposób rozwiązywania równania różniczkowo-całkowego na przykładzie równania Pocklingtona. Artykuł zawiera szczegółowy opis modelu, uzyskane wyniki obliczeniowe i wnioski na temat użyteczności metody i problemów związanych ze zbieżnością zastosowanych algorytmów numerycznych.
-
Podstawy cyfrowego przetwarzania obrazów. Problemy współczesnej nauki. Teoria i zastosowania. Informatyka.
PublikacjaNiniejsza książka prezentuje podstawy cyfrowego przetwarzania obrazów. Składa się z siedmiu rozdziałów, w których omawia się operacje na pikselach obrazu, histogramy, progowanie obrazów, filtry liniowe i nieliniowe, metody szkieletyzacji, wybrane operacje morfologiczne, transformację Houga, wyznaczanie cech geometrycznych obrazu.
-
Badania rozproszenia elektronów na cząsteczkach tlenu w szerokim zakresie kątów rozproszenia
PublikacjaCelem pracy były badania wzbudzenia cząsteczki tlenu od poziomów oscylacyjnych v=1 do v=5 stanu podstawowego X3 Sigma g- oraz stanu oscylacyjnego v=0 stanu wzbudzonego a1 delta g przeprowadzone dla energii elektronów padających równej 10eV oraz w szerokim zakresie kątów rozproszenia od 15 do 180 stopni. Aby wyznaczyć różniczkowe przekroje czynne dla tych stanów wzbudzonych, zmierzono różniczkowe przekroje czynne na rozproszenie...
-
Monotone method for second-order delayed differential equations with boundary value conditions.
PublikacjaIstnienie rozwiązań problemów brzegowych dla równań różniczkowych drugiego rzędu z opóźnionymi argumentami jest dyskutowane w tej pracy. Nierówności różniczkowe rzędu drugiego z odchylonymi argumentami są również przedmiotem badań. Uzyskane wyniki otrzymano stosując technikę iteracji monotonicznych przy założeniu, że prawa strona zagadnienia spełnia jednostronny warunek Lipschitza. Sformułowano też twierdzenia o istnieniu rozwiązań...
-
Ultimate strength analysis of bulk carriers corrugated bulkheads
PublikacjaPrzedstawiono rozważania i obliczenia, których celem była ocena jakości standardu wytrzymałości grodzi falistych masowców, wprowadzonego w 1998 r. przez IACS i wdrożonego do konwencji SOLAS. Wykonane nieliniowe obliczenia MES nośności granicznej zginanych fal grodzi wykazują, że standard ten jest zbyt optymistyczny.
-
Examples of a use of the optimal control at energy performance index in mechatronic approach
PublikacjaW pracy zaprezentowano przykłady zastosowania sterowania optymalnego przy energetycznym wskaźniku jakości w rozwiązaniach mechatronicznych. Rozważano układy mechaniczne modelowane dyskretnie. Metody sterowania optymalnego znalazły zastosowanie w robotyce (kołowe roboty mobilne jako układy silnie nieliniowe) oraz obróbce szybkościowej przedmiotów podatnych frezem kulistym.
-
Simulation of buckling process of cylindrical metal silos with flat sheets containing bulk solids.
PublikacjaW artykule symulowano proces wyboczenia w cylindrycznych metalowych silosach z płaskich blach wypełnionych materiałem sypkim. Wykonano analizy nieliniowe stosując MES dla silosów pustych i napełnionych. Zbadano wpływ wstępnych imperfekcji geometrycznych na nośność wyboczeniowo. Wyniki porównano z wynikami doświadczalnymi w Uniwersytecie Karlsruhe.
-
Application of the numerical-analytic method for systems of differential equations with parameter
PublikacjaThe numerical-analytic method is applied to systems of differential equations with parameter under the assumption that the corresponding functions satisfy the Lipschitz conditions in matrix notation. We also obtain several existence results for problems with deviations of an argument
-
Approximate solutions of mixed problems for first order partial differential equations with deviated variables.
PublikacjaPraca traktuje o przybliżaniu rozwiązań klasycznych równańróżniczkowo-funkcyjnych cząstkowych pierwszego rzędu rozwiązaniamiukładów quasiliniowych równań różnicowych. Nowe podejście dorozwiązywania równań nieliniowych zawdzięczamy metodziequasilinearyzacji dla zagadnień początkowo - brzegowych z odchylonymargumentem. Dla przyrostów pochodnych funkcji danej zakładamy nieliniowe oszacowanie typu Perrona. Załączone są wyniki eksperymentów...
-
Numerical method of lines for first order partial differential equations with deviated variables
PublikacjaPraca traktuje o przybliżaniu rozwiązań klasycznych równańróżniczkowo-funkcyjnych cząstkowych pierwszego rzędu rozwiązaniamiukładów quasiliniowych równań różnicowych. Nowe podejście dorozwiązywania równań nieliniowych zawdzięczamy metodziequasilinearyzacji dla zagadnień początkowo - brzegowych z odchylonymargumentem. Dla przyrostów pochodnych funkcji danej zakładamy nieliniowe oszacowanie typu Perrona. Załączone są wyniki eksperymentów...
-
Stability analyses of a cylindrical steel silo with corrugated sheets and columns
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki obliczeń stateczności silosów z blachy falistej ze słupami. Wykonano analizy linowe i analizy nieliniowe stosując metody elementów skończonych. W obliczeniach uwzględniono model przestrzenny powłokowy oraz uproszczony model przestrzenny z blachy ortotropowej z belkami. Wyniki numeryczne porównano z Eurokodem.
-
Kinetics of carrier recombination in amorphous solids
PublikacjaPrzeanalizowano zależność pomiędzy teoriami Simmonsa-Taylora oraz Rose´a, opisującą niestacjonarne procesy rekombinacji nośników nadmiernych, ich pułapkowania i uwalniania ze stanów zlokalizowanych. Równania Simmonsa-Taylora wyrażono w warunkach gęstości nośnika w stanach zlokalizowanych. Pokazano, że w pewnych przypadkach równania redukują się do równań Rose´a, odnoszących się do bimolekularnej lub monomolekularnej rekombinacji.
-
Dynamic current-voltage characteristics of dielectrics with extremely low heat conductivity
PublikacjaZaprezentowano teoretyczny opis metody dynamicznych charakterystyk prądowo-napięciowych w przypadku znacznego gradientu temperatury w ciałach stałych o przewodności jonowej. Otrzymano rozwiązania równania transportu oraz równania charakterystyk, odnoszące się do ruchu cienkiej warstwy nośników ostałej grubości oraz warstwy rozszerzającej się. Podano także przybliżone wyrażenia opisujące czas przelotu nośników. Wyniki zweryfikowano...
-
Inelastic damage-involved response of colliding buildings during earthquakes
PublikacjaW artykule poddano analizie nieliniowe zachowanie się kolidujących ze sobą budynków powodujące ich uszkodzenie podczas trzęsień ziemi. Analiza dotyczy zderzeń pomiędzy dwoma sąsiednimi budynkami czterokondygnacyjnymi. Badania pokazują, iż zastosowanie nieliniowego modelu numerycznego zachowania się obu budowli podczas trzęsień ziemi ma duże znaczenia dla dokładności wyników.
-
Influence of geometric imperfections on capacities of silo structures loaded with pressure below atmospheric
PublikacjaPrzedstawiono probabilistyczną analizę nośności aluminiowego silosu ze wstępnymi imperfekcjami geometrycznymi obciążonego podciśnieniem. Imperfekcje opisano za pomocą dyskretnych odchyłek przyjętych zgodnie z maksymalnymi niedokładnościami dopuszczonymi przez normy. Ponadto wygenerowano imperfekcje płaszcza silosu, stosując jednorodne i niejednorodne pola losowe. Wykonano numeryczne obliczenia geometrycznie i materiałowo nieliniowe.
-
Implicit difference functional inequalities and applications
PublikacjaKlasyczne rozwiązania problemów początkowych przybliżane są rozwiązaniami uwikłanych metod różnicowych. Wykazana została zbieżność i stabilność uwikłanych schematów. Przy założeniu, że funkcje dane spełniają nieliniowe oszacowanie typu Perrona względem argumentu funkcyjnego, udowodniono stabilność metody uwikłanej, wykorzystując twierdzenie porównawcze dla funkcji spełniających uwikłane nierówności różnicowe typu Volterry.
-
Search for the fundamental solution to the vector acoustic wave equations
PublikacjaCzasowo-przestrzenna funkcja Greena pola swobodnego jest dobrze znanym rozwiązaniem podsta-wowym skalarnego niejednorodnego równania falowego. Wyraża ona odpowiedź ośrodka płynnego na punktowe zaburzenie o symetrii sferycznej. Odpowiedź ośrodka na zaburzenie wektorowe nie jest tak oczywista. Artykuł przedstawia oryginalne podejście do problemu, polegające na systematycznej, szcze-gółowej weryfikacji hipotetycznych rozwiązań skalarnych...
-
Existence and uniqueness for neutral equations with state dependent delays
PublikacjaW pracy w celu wykazania istnienia i jednoznaczności rozwiązania równania została zaprezentowana metoda porównawcza.
-
Estymacja obciążenia i dobór przekroju przewodów w instalacjach elektrycznych z odbiornikami nieliniowymi
PublikacjaOdbiorniki nieliniowe mogą się przyczyniać do zwiększonego obciążenia przewodów fazowych oraz znacznego obciążenia przewodu neutralnego w obwodach trójfazowych, nawet przy symetrycznym obciążeniu. Uwzględnienie specyfiki odbiorników nieliniowych ma istotne znacznie przy wymiarowaniu przewodów. W referacie przedstawiono problematykę wyznaczania obciążenia przewodów oraz zasady doboru przekroju przewodów w instalacjach z odbiornikami...
-
Determination of buckling strength of silos composed of corrugated walls and thin-walled-columns using simplified wall segment models
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki obszernych analiz numerycznych wyboczenia i stateczności metalowych silosów z blachy falistej wzmocnionych cienkościennymi słupami. Wykonano analizy liniowe i nieliniowe. Do obliczeń zaproponowano proste modele segmentów ścian zamiast skomplikowanych modeli całych silosów. Otrzymano bardzo dobrą zgodność wyników numerycznych. Wyniki obliczeń numerycznych porównano dodatkowo z wynikami normowymi.
-
Initial value problems for neutral fractional differential equations involving a Riemann-Liouville derivative
PublikacjaBadano równania neutralne typu ułamkowego z odchylonym argumentem. Podano warunki dostateczne na istnienie jednego rozwiązania.
-
Numeryczna analiza zagrożenia powodziowego na odcinku starego koryta Raduni w Kolbudach
PublikacjaPodczas pracy nad określeniem zagrożenia powodziowego w Kolbudach przeanalizowano nieustalony proces transformacji fali powodziowej na starym odcinku Raduni. W tym celu określono hydrogram hipotetycznej fali wezbraniowej o określonym prawdopodobieństwie występowania (p=1%) w przekroju jazu Kolbudy. Przemieszczająca się w korycie rzeki fala wezbraniowa jest zjawiskiem zmiennym w czasie, do opisu, której stosuje się równania nieustalonego...
-
Numerical integration of a coupled Korteweg-deVries system
PublikacjaMetoda numeryczna została wprowadzona do rozwiązania ogólnych układów równańKorteweg´a- de Vries´a. Zastosowana do równania Hirota-Satsuma.
-
The impact of road network structure and mobility on the national traffic fatality rate
PublikacjaW pracy określono wpływ wybranych miar struktury sieci drogowej i mobilności mieszkańców na wskaźnik śmiertelności w wypadkach drogowych na bazie dostępnych danych z wielu krajów świata. Opracowano wieloczynnikowe modele nieliniowe pozwalające na określenie wpływu wielu istotnych czynników: ekonomicznych, systemowych, motoryzacyjnych i infrastrukturalnych na bezpieczeństwo ruchu drogowego mierzonego wskaźnikiem śmiertelności RFR.
-
Charakterystyczne źródła zakłóceń oddziaływające na pracę elektronicznego systemu pomiarowo-kontrolnego instalowanego w rozdzielnicach elektrycznych średnich napięć
PublikacjaPrzedstawiono ogólną charakterystykę zakłóceń w rozdzielnicach elektrycznych średnich napięć. Omówiono system pomiarowo-kontrolny rozdzielni średniego napięcia z uwzględnieniem występujących zakłóceń elektromagnetycznych. Scharakteryzowano zakłócenia w obwodach zwarciowych, zakłócenia powodowane przepięciami, zakłócenia łukowe oraz powodowane przez nieliniowe odbiorniki energii. Przedstawiono zakłócenia elektronicznego urządzenia...
-
Gas bubble dynamics - experiment and fractal analysis.
PublikacjaPrzedstawiono nieliniowe aspekty generowania pęcherzyków gazowych z dysz szklanych umieszczonych pod powierzchnią cieczy. W badaniach eksperymentalnych zastosowano układ laser diodowy- fotodetektor oraz hydrofon. Sygnały z fotodetektora i hydrofonu były wzmacniane, rejestrowane za pomocą karty dźwiękowej, a następnie poddane analzie fraktalnej. W wyniku obliczeń ustalono mapy występowania chaosu w funkcji strumienia objętości gazu.
-
On elasto-plastic analysis of thin shells with deformable junctions
PublikacjaPrzedstawiono nieliniowe warunki równowagi nieregularnej cienkiej powłoki w oparciu o zasadę prac wirtualnych. Wyprowadzono dwu-wymiarowe zależności konstytutywne w zakresie sprężysto-plastycznego zachowania sie powłoki poprzez podzial powłoki na n warstw oraz całkowanie trój-wymiarowych zależności konstytutywnych po wszystkich warstwach. Jako przykład przeanalizowano ciśnieniowe urządzenie pomiarowe z uwzględnieniem odkształcalności...