Filtry
wszystkich: 2751
wybranych: 2026
-
Katalog
- Publikacje 2026 wyników po odfiltrowaniu
- Czasopisma 14 wyników po odfiltrowaniu
- Wydawnictwa 1 wyników po odfiltrowaniu
- Osoby 211 wyników po odfiltrowaniu
- Wynalazki 10 wyników po odfiltrowaniu
- Projekty 51 wyników po odfiltrowaniu
- Laboratoria 3 wyników po odfiltrowaniu
- Zespoły Badawcze 8 wyników po odfiltrowaniu
- Kursy Online 157 wyników po odfiltrowaniu
- Wydarzenia 57 wyników po odfiltrowaniu
- Dane Badawcze 213 wyników po odfiltrowaniu
Filtry wybranego katalogu
wyświetlamy 1000 najlepszych wyników Pomoc
Wyniki wyszukiwania dla: napr%C4%99%C5%BCenia%20resztkowe
-
Praca dzieci w organizacjach kultury. Dwa oblicza cienia organizacyjnego
Publikacja -
Stan bezpieczeństwa pracy w małych firmach w ocenie pracowników
PublikacjaPogoń za zyskiem w firmach niejednokrotnie opłacona jest odstępstwem od właściwych warunków pracy, co przekłada się na odstępstwa od wymagań norm bezpieczeństwa pracy. Często, na takie odstępstwa, występuje zgoda pracowników. Dość nagminnym, szczególnie w budownictwie, jest wykorzystywanie samozatrudnienia dla przerzucenia kosztów BHP na pracownika, w tym przypadku firmę jednoosobową. W artykule przedstawiono wyniki badań świadomości...
-
Ogólna charakterystyka metod biologicznych wykorzystywanych w ocenie zanieczyszczeń środowiska.
PublikacjaPrzedstawiono podział metod biologicznych wykorzystywanych w ocenie zanieczyszczeń środowiska. Zdefiniowano pojęcie biowskaźnika, biomonitora i bioczujnika. Scharakteryzowano metody stosowane w biomonitoringu podając wybrane przykłady.
-
Zastosowanie metod uczenia maszynowego w procesie rehabilitacji kończyny górnej
PublikacjaCelem rozprawy jest opracowanie systemu opartego na metodach uczenia maszynowego, który w przyszłości pozwoli na zautomatyzowanie wybranych procedur w procesie rehabilitacji kończyny górnej. Nośnikiem informacji związanej ze stanem fizjologicznym pacjenta jest biologiczne sprzężenie zwrotne w postaci sygnałów elektromiografi powierzchniowej (ang. sufrace electromigraphy, sEMG). Przypuszcza się, że dzięki zastosowaniu sterowania...
-
Inwentaryzacja dendrologiczna analiza drzewostanu zagrażającego bezpieczeństwu ludzi i mienia
PublikacjaInwentaryzacja dendrologiczna analiza drzewostanu zagrażającego bezpieczeństwu ludzi i mienia w świetle ustawy o ochronie przyrody, możliwości wycinki drzew niebezpiecnych.
-
Wykorzystanie propagacji fal sprężystych w ocenie efektywnej długości zakotwienia
PublikacjaW pracy przedstawiono wyniki analizy numerycznej dotyczącej propagacji fal w prętach otulonych materiałem kompozytowym.
-
Potwierdzanie efektów uczenia się jakonowe zadanie dla uczelni wyższych
PublikacjaPraca nawiązuje do przeprowadzonej w 2014 roku nowelizacji ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Wprowadzono w niej nowy obowiązek dla uczelni wyższych – potwierdzanie efektów uczenia się nabytych poza systemem studiów. Omowiono zasady kształcenia w kontekście Lifelong Learning oraz walidacji efektów uczenia się. Przedstawiono podstawy wdrożeniowe potwierdzania efektów uczenia się na Politechnice Gdańskiej.
-
Przegląd metod szybkiego prototypowania algorytmów uczenia maszynowego w FPGA
PublikacjaW artykule opisano możliwe do wykorzystania otwarte narzędzia wspomagające szybkie prototypowanie algorytmów uczenia maszynowego (ML) i sztucznej inteligencji (AI) przy użyciu współczesnych platform FPGA. Przedstawiono przykład szybkiej ścieżki przy realizacji toru wideo wraz z implementacją przykładowego algorytmu prze-twarzania w trybie na żywo.
-
ANALIZA EFEKTYWNOŚCI METOD GŁĘBOKIEGO UCZENIA W ODBIORZE SYGNAŁÓW GMSK
PublikacjaSztuczna inteligencja odnajduje coraz szersze zastosowanie we współczesnej radiokomunikacji, choć głównie w ujęciu badawczym. Niniejszy artykuł przedstawia przegląd i ewaluację metod z obszaru głębokiego uczenia umożliwiających detekcję sygnałów z modulacją GMSK (ang. Gaussian Minimum Shift Keying) w kanale AWGN. Badane modele porównane zostały z optymalnym detektorem pracującym zgodnie z regułą największej wiarygodności MLSE (ang....
-
Klasyfikacja emocji w muzyce filmowej z wykorzystaniem uczenia głębokiego
PublikacjaPraca przedstawia zagadnienia związane z klasyfikacją emocji w muzyce filmowej. W artykule zaproponowano model emocji zawierający dziewięć stanów emocjonalnych, do których przypisany jest kolor zgodnie z teorią koloru w filmie. Kolejne kroki eksperymentu obejmowały wybór muzyki filmowej do testów (baza Epidemic Sound), przygotowanie założeń ankiety oraz modelu emocji wykorzystywanych w testach odsłuchowych, a także konstrukcję...
-
Ocena ryzyka na sieci dróg w Europie.
PublikacjaProgram oceny ryzyka na drogach w Europie. Metody oceny ryzyka. Ocena ryzyka na drogach krajowych w Polsce.
-
Modelowanie i ocena jakościowa scenariuszy usług rozproszonych
PublikacjaScenariusze usług są ważnym narzędziem modelowania funkcjonalności systemów rozproszonych. Ponieważ w systemach rozproszonych nie ma całkowitej pewności co do dostępności i jakości wykonania poszczególnych usług, więc jakość wykonania całego scenariusza też pozostaje niepewna. Aby zmniejszyć stopień niepewności należy najpierw ustalić jakość usług składowych, a następnie określić zależność jakości scenariusza od jakości poszczególnych...
-
Ocena technologii informatycznych - koncepcja wykorzystania systemów inteligentnych
PublikacjaW artykule przedstawiono propozycję zastosowania systemów inteligentnych do wielokryterialnej oceny technologii informatycznych w przedsiębiorstwie. Proponowane rozwiązanie stanowi składową nowego podejścia do planowania i oceny technologii informatycznych, według której systemy ekspertowe wraz z ontologiami i systemami agentowymi można będzie wykorzystać do zarządzania technologiami IT
-
Rozwój technologii komunikowania masowego a ocena wiarygodności informacji
Publikacja -
Ocena skuteczności czyszczenia sieci wodociągowej metodą hydropneumatyczną
PublikacjaPrzedmiotem analizy było dyskusyjne kryterium oceny skuteczności czyszczenia sieci wodociągowej określone przez eksploatatora. Analizę oparto na wynikach badań terenowych po czyszczeniu 9,5 km sieci wodociągowej o średnicy od 80 do 160 mm. Empiryczną podstawę dalszych rozważań stanowił zbiór wartości umownego zastępczego współczynnika chropowatości rurociągów k10. Uzyskane rezultaty wykazały, że lokalne warunki reakizacji pomiarów...
-
Ocena poziomu świadomości innowacyjnej w badanych przedsiębiorstwach
PublikacjaW rozdziale dokonano oceny poziomu świadomości innowacyjnej badanych przedsiębiorstwa na podstawie wyników badań przeprowadzonych w ramach projektu MAYDAY.
-
Ocena stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach krajowych
PublikacjaPierwszym etapem przygotowywanego Programu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na Drogach Krajowych ''GAMBIT Drogi Krajowe'' była diagnoza bezpieczeństwa ruchu drogowego. Diagnoza zawierała analizę oraz ocenę stanu i systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach. W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze elementy oceny stanu bezpieczeństwa ruchu na drogach krajowych w Polsce w latach 2001-2005.
-
Ocena parametrów statycznych diod Schottky'ego z SiC
PublikacjaPrzedstawiono wyniki pomiarów parametrów statycznych 3 prób diod Schottky'ego produkcji CREE i 2 prób diod Schottky'ego produkcji INFINEON. Stwierdzono, że charakterystyki przy polaryzacji diod w kierunku przewodzenia są w zasadzie identyczne, natomiast przy polaryzacji w kierunku zaporowym wykazują istotne różnice, szczególnie w zakresie napięć w kierunku zaporowym powyżej 600 V
-
Ocena głębokości oparzenia na podstawie badań termicznych
Publikacja -
Ocena funkcjonowania rynku kart kredytowych w Polsce
PublikacjaReferat podejmuje tematykę rozwoju rynku kart kredytowych w Polsce. Charakterystyce poddano istotę zjawiska oraz odmiany kart płatniczych. Zanalizowano krajowy rynek kart płatniczych w oparciu o ich ilościowy stan. Zbadano stopień nasycenia rynku. Ponadto zanalizowano poziom zadłużenia Polaków wynikający z używania kart kredytowych. Przedstawiono zasady poprawnego użytkowania analizowanego instrumentu kredytowego. Wskazano negatywne...
-
Ocena czynników wpływających na ryzyko upadłości firm
PublikacjaArtykuł dotyczy oceny czynników wpływających na ryzyko upadłości firm. To, czy dana spółka będzie w stanie regulować swoje zobowiązania finansowe, a więc czy przetrwa na rynku, jest przedmiotem zainteresowania wielu podmiotów rynkowych, a w szczególności akcjonariuszy, banków, funduszy inwestycyjnych, dostawców etc. Dlatego też autor scharakteryzował i ocenił różnego rodzaju ryzyka (elementy ryzyka rynkowego, ryzyka zdarzenia oraz...
-
Ocena wybranych programów lojalnościowych Grupy Hotelowej Orbis
PublikacjaW artykule dokonano analizy i oceny wybranych programów lojalnościowych stosowanych przez Grupę Hotelową Orbis. Na początku przedstawiono główne założenia dotyczące programu lojalnościowego. Następnie zaprezentowano trzy programy lojalnościowe poddane analizie. Przedstawiono nazwę programu, jego formę, marki hoteli go stosujące, korzyści dla uczestników oraz uwagi dotyczące programu. Kolejnym etapem była ocena rozpatrywanych programów....
-
Ocena przydatności maszyn wirtualnych do nauczania teleinformatyki
PublikacjaW rozdziale opisano zadania maszyn wirtualnych. Zaprezentowano eksperymenty przeprowadzone na Politechnice Gdańskiej wykazujšce przydatność rozwiązań wirtualizujących do nauczania zasad teleinformatyki. Przedstawiono szereg pomiarów wydajności protokołów/usług sieciowych realizowanych na maszynach wirtualnych, których charakterystyki wydajności są odmienne niż realizowanych w systemach rzeczywistych. Uzasadniono tezę, iż nauczanie...
-
Ocena czynników kształtujących wiarygodność internetowych serwisów handlowych
PublikacjaW artykule przedstawiono przebieg i wyniki badań przeprowadzonych w latach 2005-2007 wśród polskich użytkowników Internetu. Efektem tych badań jest model obrazujący wpływ takich czynników, jak użyteczność (w sensie informatycznym), jakość zawartości informacyjnej serwisu WWW oraz czynniki kulturowe na wiarygodność handlowego serwisu internetowego postrzeganą subiektywnie przez klienta detalicznego. Autorzy starali się również wykazać...
-
Metody opisu ontologii: Ocena jakości ontologii dziedzinowych
PublikacjaOntologia, jak każdy inny produkt myśli ludzkiej, powinien podlegać ocenie jakości. Stwierdzenie to nabiera szczególnego znaczenia wówczas, gdy ontologia staje się podstawą dla innych działań. Ocena ontologii może być przeprowadzona zasadniczo na dwa sposoby - w sposób subiektywny, w oparciu o rozumowanie, oraz w sposób obiektywny. Jeśli podstawą oceny ontologii jest rozumowanie, wiedza i doświadczenie ludzi, to ocena taka jest...
-
Ocena uziemień odgromowych według aktualnych przepisów normalizacyjnych
PublikacjaW artykule zostały omówione procedury i wymagania stawiane systemom uziemień przez przepisy normalizacyjne z punktu widzenia ich skuteczności w systemie ochrony odgromowej. Podstawą takich ocen są pomiary z zastosowaniem metody udarowej lub wysokoczęstotliwościowej. W przypadku metody udarowej przeanalizowano wpływ czasu czoła udaru testującego na otrzymane wyniki.
-
Ocena konstrukcji dławnicy mosiężnej przewodu elektrycznego gazomierza
PublikacjaW pracy przeanalizowano wady i zalety uszczelnienia przewodu elektrycznego gazomierza za pomocą mosiężnej dławnicy. Wykonano obliczenia wytrzymałościowe oraz przeanalizowano wpływ ważniejszych parametrów konstrukcyjnych dławnicy na jej szczelność. Sformułowano wnioski i zalecenia.
-
Ocena stanu portowych i stoczniowych obiektów hydrotechnicznych.
PublikacjaW artykule przedstawiono usystematyzowaną metodykę diagnozowania stanu konstrukcji inżynierskich na przykładzie wybranych obiektów hydrotechnicznzcyh
-
Electrical properties of nanocrystalline Sm-doped ceria ceramics
PublikacjaWłaściwości ceramiki z cerii zależa zwykle silnie od struktury ziaren. W pracy przedstawiono właściwości elektryczne ceramiki z cerii domieszkowanej samarem wykonanje w technologii 'net shape' posiadającej strukturę nanokrystaliczną.
-
Ocena wykorzystywania komunikatorów w systemach zdalnego nauczania
PublikacjaW referacie wskazano na korzyści dla uczestników kursów i właścicieli platform zdalnego nauczania wynikające z korzystania z komunikatorów. Wykazano, że brak kompatybilności poszczególnych klasycznych rozwiązań jest na tyle uciążliwy, ze dla systemów zdalnego nauczania należy znaleźć rozwiązanie, które obsługiwałoby wszystkie komunikatory. Omówiono więc dwie nowe, tworzone w ramach IETF propozycje standardów komunikatorów: XMPP...
-
Numeryczna ocena nośności dźwigarów mostu w Kiezmarku.
PublikacjaMost przez rzekę Wisłę w Kiezmarku wybudowano w 1973 r. Oryginalna konstrukcja, według aktualnej normy PN-85/S-10030 ''Obiekty mostowe. Obciążenia'', spełniała tylko wymogi klasy C, dlatego wystąpiła konieczność jej wzmocnienia. W trakcie prac stwierdzono występowanie znacznych deformacji pierwotnych blachownic we wszystkich dźwigarach mostu, będące efektem niedbałego wykonania konstrukcji. Oczywiste trudności wynikające z prostowania...
-
Ocena wspierania przez protokół IPv6 transmisji multimedialnych
PublikacjaW pracy pokazano, że protokół IPv6 będący następcą IPv4 zapewnia nieznacznie większe możliwości realizacji usług QoS. Dzięki polom nagłówka datagramu IPV6 definiuje zarówno klasę usług, do jakiej należy dany datagram, jak też priorytety przesyłania danego datagramu. Dodatkowo routery są zobowiązane do przetwarzania datagramów z określonymi klasami usług jak i priorytetami. Łącząc IPv6 z protokołem RSVP można uzyskać minimalne...
-
Ocena realizacji programów symulacyjnych wspierających nauczanie teleinformatyki
PublikacjaMetody symulacyjne są od wielu lat uznawane jako znakomity środek do wspomagania zarówno badań jak i dydaktyki w dziedzinie sieci komputerowych. Zastosowanie oprogramowania symulacyjnego w procesie nauczania, jest w chwili obecnej, często spotykane, zaskakuje więc fakt niewielkiej liczby rozwiązań dedykowanych temu zagadnieniu. Taki stan rzeczy wymusza wykorzystanie zaawansowanych modeli badawczych (zwykle po ich uprzedniej adaptacji)...
-
Ocena bezpieczeństwa funkcjonalnego systemów sterowania i zabezpieczeń
PublikacjaPrzedstawia się wybrane zagadnienia związane z oceną bezpieczeństwa funkcjonalnego w nawiązaniu do normy międzynarodowej IEC 61508. Podkreśla się znaczenie ilościowego modelowania probabilistycznego systemów elektrycznych, elektronicznych i programowalnych elektronicznych (E/E/PE). Ilustruje się wyznaczanie poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa dla dwóch przykładowych systemów sterowania i zabezpieczeń. Podkreśla się również...
-
Ocena nośności pali na podstawie wzorów dynamicznych.
PublikacjaPrzedstawiono zakres niezbędnej nowelizacji polskiej normy palowej oraz postać i zakres zmodyfikowanego wzoru dynamicznego Delmaga do określenia nośności pali wbijanych. Przeanalizowano ocenę nośności pali na podstawie wyników sondowań dynamicznych sondą średnią i ciężką zamieszczając odpowiednie normogramy do obliczeń. Zamieszczono przykład obliczeń nośności pala z wykorzystaniem normogramów oraz programu komputerowego...
-
Ocena zagrożeń powstających w procesie projektowania obiektu.
PublikacjaW artykule przedstawiono model procesu projektowania, który został wzbogacony o elementy badania potencjalnych zagrożeń na poszczególnych etapach projektowania, tak w odniesieniu do późniejszego wytwarzania jak i eksploatowania. Dla oceny ergonomiczności rozwiązań projektowych, wprowadzono pojęcie oszczędności zasobu typu praca, zużywanych w procesie wytwarzania i eksploatacji.
-
Ocena nośności betonowych dźwigarów taśmowych systemu Mullera.
PublikacjaPraca przedstawia analizę numeryczną dźwigarów typu Mullera przeprowadzoną za pomocą metody elementów skończonych. Analiza pozwoliła ocenić fazy pracy dźwigara typu Mullera oraz ocenić skuteczność wzmocnienia mostów z zastosowaniem dźwigarów omawianego typu. Ponadto przedstawiono wyniki dokonanego porównania modelu numerycznego z rzeczywistymi modelami wykonanymi w laboratorium.
-
Ocena geometrii nowoułożonego toru w Metrze Warszawskim
PublikacjaW artykule przedstawiono ocenę stanu geometrycznego toru Metra Warszawskiego uwzględniając technologię regulacji toru w poszególnych fazach budowy. Zastosowano statystyczną analizę danych z pomiarów geodezyjnych, ocenę wskaźników syntetycznych oraz ocenę progową stosowaną w djagnostyce kolejowej. W artykule zawarto również opis technologii związanej z budową i regulacją toru.
-
OCENA JAKOŚCI WYNIKÓW W KONTEKŚCIE BUDŻETU NIEPEWNOŚCI
PublikacjaKażdy wynik jest konsekwencją przeprowadzonego pomiaru. Nadrzędnym celem wykonującego pomiar jest otrzymanie wyniku jak najbardziej zbliżonego do wartości oczekiwanej (rzeczywistej). Wynik pomiaru nie jest wartością stałą lecz ma pewną wartość nieznaną, która powinna mieścić się w przedziale nazywanym niepewnością. Konsekwencją tego jest konieczność określania wielkości tego przedziału jako wymaganej informacji niezbędnej do odpowiedniego...
-
Rozpoznawanie osób i zdarzeń: Ocena jakościowa aplikacji
PublikacjaRozpoznawanie osób i zdarzeń, analiza strumieni wielomadalnych, cyfrowe przetwarzanie sygnałów.
-
Ocena uziemień odgromowych według aktualnych przepisów normalizacyjnych
PublikacjaW artykule zostały omówione procedury i wymagania stawiane systemom uziemień przez przepisy normalizacyjne z punktu widzenia ich skuteczności w systemie ochrony odgromowej. Podstawą takich ocen są pomiary z zastosowaniem metody udarowej lub wysokoczęstotliwościowej. W przypadku metody udarowej przeanalizowano wpływ czasu czoła udaru testującego na otrzymane wyniki.
-
Ocena jakości złączy lutowanych płytowego wymiennika ciepła
PublikacjaNa podstawie wyników badań metalograficznych makro- i mikroskopowych oraz badań składu chemicznego (EDS) przeprowadzono ocenę jakości złączy lutowanych płytowego wymiennika ciepła ze stali odpornej na korozję. Stwierdzono występowanie licznych niezgodności w lutowinie oraz strefy dyfuzyjnej o ponadnormatywnej szerokości w materiale rodzimym.
-
Ocena jakości złączy lutowanych ze stali austenitycznej
PublikacjaCelem badań była ocena poprawności budowy złącza lutowanego próżniowo ze stali austenitycznej 316L oraz analiza składu chemicznego charakterystycznych obszarów badanej próbki. Na podstawie badań wizualnych oraz metalograficznych na mikroskopie skaningowym (w tym analizy EDS) stwierdzono, że badane złącze charakteryzuje się prawidłową budową i nielicznymi niezgodnościami zlokalizowanymi w pobliżu lica lutowiny. Wyniki analiz EDS...
-
Ocena aktywności przeciwutleniającej i lipofilowości octanu eugenylu
Publikacja -
Ocena stanu technicznego przekrycia łukowego. Ekspertyza techniczna.
PublikacjaW artykule przedstawiono wyniki prac wykoanych w ramach ekspertyzy technicznej której celem była ocena stanu technicznego budynku basenu i sali sportowej przeprowadzona w aspekcie szczelności przekrycia łlukowego poddanego pracom termomodernizacyjnym wraz ze wskazaniem ewentualnych wad i usterek w zrealizowanych robotach budowlanych
-
Ocena gotowości urzędu miejskiego do zarządzania danymi
PublikacjaWe wstępnej części niniejszego rozdziału należy zastanowić się po co mówić o gotowości urzędu miejskiego do zarządzania danymi. Według słownika języka polskiego PWN gotowość to: „stan należytego przygotowania do czegoś”. Rolą niniejszego rozdziału jest przedstawienie postępowania, które pozwoli urzędom sprawdzić na ile urząd miasta (i powiązane spółki komunalne) przygotowane są do zarządzania danymi przed podjęciem decyzji o...
-
Ocena komfortu pieszego na kładkach. Case study
PublikacjaTrend w projektowaniu nowych kładek dla pieszych wymaga, aby były one coraz bardziej „wyszukane” i lekkie. Bardzo często jednak z tego powodu obiekty te mają pierwszą częstotliwość giętną pomostu zbliżoną do wymuszenia chodem pieszego. W niniejszej pracy przedstawiono trzy konstrukcje kładek dla pieszych. Każda z nich znalazła się w innej grupie narażenia na wystąpienie drgań rezonansowych, z uwagi na pierwszą częstotliwość drgań...
-
Cyfryzacja przedsiębiorstw świadczących usługi komunalne - ocena przypadku
PublikacjaAnalizie poddano cyfryzację przedsiębiorstwa świadczącego usługi komunalne - Gdańskie Nieruchomości. W artykule zidentyfikowano obszary cyfryzacji przedsiębiorstwa, ich aktualny poziom cyfryzacji oraz potrzeby i kierunki dalszych działań. Omówiono czynniki zagrażające wdrażaniu cyfryzacji oraz sposoby przeciwdziałania. Jako metodę badawczą zastosowano obserwację uczestniczącą, ocenę przeprowadzono wg stanu na koniec roku 2018.
-
OCENA NOŚNOŚCI STAREGO MOSTU ŁUKOWEGO W JAGODNIKU
PublikacjaArtykuł opisuje przeprowadzoną analizę statyczno-wytrzymałościowa 95-letniego betonowego mostu łukowego zlokalizowanego w Jagodniku w północnej Polsce. Trwałość i wytrzymałość starego betonu są określane na podstawie wybranych właściwości mechanicznych, fizycznych i chemicznych. Program badań laboratoryjnych składał się z następującego zestawu badań: pomiary głębokości strefy skarbonatyzowanej i gęstości w stanie suchym, badania...
-
Wykorzystanie lokalnych współczynników wariancji w ocenie istotności przemieszczeń obiektów inżynierskich
PublikacjaW monografii przedstawiono wykorzystanie lokalnych współczynników wariancji do oceny istotności przemieszczeń. Lokalne współczynniki wariancji i obliczone na ich podstawie macierze kowariancji pozwalają określić prawidłowość przejętych a priori błędów średnich każdej z grup obserwacji, jak również oszacować wartości średnich błędów pomiaru a posteriori w bardziej wiarygodny sposób niż ich szacowanie na podstawie jednego globalnego...