Search
Filters
total: 1906
filtered: 1328
-
Catalog
- Publications 1328 available results
- Journals 63 available results
- Conferences 1 available results
- People 82 available results
- Inventions 1 available results
- Projects 15 available results
- Research Teams 1 available results
- e-Learning Courses 384 available results
- Events 10 available results
- Open Research Data 21 available results
Chosen catalog filters
displaying 1000 best results Help
Search results for: railway%20transport
-
Testing the Weibull distribution in road traffic losses analysis
PublicationThe paper presents an attempt of applying the Weibull distribution for the purpose of analysing road traffic losses (fatalities). The question it asks is whether reliability engineering methods can be applied for the analyses. If this is the case, what should be the interpretation of the numbers and terms? It was assumed that the losses generated by a malfunctioning road transport system are fatalities. Risk exposure to these losses...
-
CONTAINER SHIPPING MARKET IN THE BALTIC SEA REGION
PublicationThe following article presents the situation on the maritime container transport market in the Baltic Sea Region. In the first part the author focuses on describing the specifics of the economic and geopolitical area of the Baltic Sea. The following parts include the market container shipping description along with its individual participants, such as carriers or seaports. Finally, the dynamic development of Polish container ports...
-
Zastosowanie metody elementów skończonych w procesie topnienia medium
PublicationW artykule przedstawiono wyniki analizy numerycznej procesu topnienia materiału w dwóch modelach cieplnych. Założono, że w rozpatrywanych układach transport ciepła zachodzi wyłącznie mechanizmem przewodzenia. Obliczenia zrealizowano z wykorzystaniem metody entalpowej za pomocą programu ANSYS Fluent. Sprawdzono bilans energetyczny rozwiązania i wykazano prawność otrzymanych wyników.
-
Rury o wielkich średnicach
PublicationSpecyfika rurociągów o wielkich średnicach. Współczesne rozwiązania z tworzyw duroplastycznych i termoplastycznych. Problemy lekkiego rurociągu o DN2500 mm. Transport wodny w postaci tratwy jako rozwiązanie dla jednostkowego wyrobu (rury o długości 6 m) o kubaturze ok. 40 m3 i masie ok. 6 ton. Rozwiązanie norweskie
-
International trade and containerization - certain trends after the financial crisis of 2007-2008
PublicationThe following article presents the situation on international trade and the global maritime container transport market after the financial crisis of 2007-2008. In the first part the author focuses on describing the specifics of containerization in global trade. The following parts include characteristic of container terminal operators and shipping lines. Finally, significant changes in the global container handling market after...
-
Landscape protection in environmental impact assessment in Poland. The exa- mple of a Gdańsk fortification system which is threatened by transport in- vestments. J. Transdiscipl. Environ. Stud. [online]**2002 vol. 1 nr 2 [dos- tęp: 2002.12.20] s. 1-18, 3 rys. bibliogr. 11 poz. Dostępny w Internecie: http://www.journal-tes.dk/. ISSN 1602-2297 Ochrona krajobrazu w Ocenach Oddziaływania na Środowisko w Polsce -na przy- kładzie fortyfikacji gdańskich zagrożonych inwestycjami komunikacyjnymi.
PublicationSpecyficzny przypadek potencjalnego zagrożenia dla fortyfikacji nowożytnych Gdańska, spowodowanego nowymi, planowanymi inwestycjami komunikacyjnymi jesttłem dla ukazania możliwości wykorzystania procedury Oceny Oddziaływania na Środowisko dla ochrony i kształtowania krajobrazu.
-
Quasi-ciągły pomiar geometrii rozjazdów kolejowych
PublicationW czasie budowy nowych torów i rozjazdów kolejowych, jak również w procesie ich utrzymania, należy wykonać odpowiednie pomiary i ocenić stan geometrii badanej infrastruktury. Pomiary te mogą być wykonane z wykorzystaniem jednego z trzech systemów pomiarowych: pojazdami pomiarowymi, maszynami do budowy i utrzymania lub urządzeniami lekkimi i ręcznymi. W artykule przedstawiona została metoda pomiarów szerokości toru i przechyłki...
-
Glaciers as an Important Element of the World Glacier Monitoring Implemented in Svalbard
PublicationGlaciers are not only contributors to the sea level rise but also important players in the circulation of pollutants. Over a billion people apply glacial waters for domestic purposes; hence, both the quality and quantity of this water should be monitored. In this chapter, we concentrate on the archipelago Svalbard in the Arctic, a typical target area for xenobiotics from long range atmospheric transport (LRAT), holding an important share...
-
Evaluation of the Influence of Farming Practices and Land Use on Groundwater Resources in a Coastal Multi-Aquifer System in Puck Region (Northern Poland)
PublicationThis study focuses on the modeling of groundwater flow and nitrate transport in a multi-aquifer hydrosystem in northern Poland, adjacent to Puck Bay (Baltic sea). The main goal was to investigate how changes in land use and farming practices may affect groundwater recharge and submarine groundwater discharge (SGD) to the sea and the associated N-NO3 fluxes. An integrated modelling approach has been developed, which couples the...
-
Stratification of nano-pigments in anti-corrosive coatings by means of magnetic field
PublicationThe concept of self-stratification of coatings, although attractive, causes difficulties in its practical use, especially when pigments are added to the resins. An alternative way of obtaining a multilayer structure in a single step was presented. Using the inhomogeneous magnetic field and magnetically active components of the coating, the possibility of vertically graded differentiation of the one layer properties has been verified....
-
Growing role of walking and cycling and the associated risks
PublicationIncreasing the role of active mobility, including walking and cycling, is one of the tools for developing sustainable urban transport systems as recommended by the EU. The article describes the trends in pedestrian and bicycle traffic in Poland and its share in urban modal split. It identifies and describes the main sources of risks to pedestrian and cycle safety. Recommendations are...
-
Ocena kosztu cyklu życia szyn kolejowych w modernizacji układów geometrycznych
PublicationW pracy przedstawiono uwarunkowania historyczne, które doprowadziły do opracowania metod szacowania kosztu życia inwestycji. Opisano podstawowe założenia LCC według modelu przedstawionego w Normach oraz opracowanego w projekcie INNOTRACK. Zaproponowano połączenie powyższych metod i dostosowanie ich do oceny kosztu życia szyn kolejowych w Polce. Przedstawiono elementy wpływające na koszt utrzymania nawierzchni szynowej oraz metody...
-
Badania wstępne możliwości oceny stanu powierzchni tocznej szyn za pomocą zjawisk wibroakustycznych
PublicationW artykule przedstawiono wstępną koncepcję możliwości wykorzystania zjawisk wibroa-kustycznych w celu oceny stanu powierzchni tocznych szyn. Scharakteryzowano metodykę, zakres badań oraz wybór punktów lokalizacyjnych. Badania wstępne obejmowały pomiary drgań i hałasu na referencyjnym odcinku toru oraz na odcinku toru z wadą squat. Pomiary przeprowadzono na dwóch liniach kolejowych nr 213 Reda – Hel oraz 131 Chorzów Batory – Tczew....
-
The interaction between bacterial abundance and selected pollutants concentration levels in an arctic catchment (southwest Spitsbergen, Svalbard)
PublicationPersistent organic pollutants (POPs) have been a topic of interest in environmental sciences for > 60 years. POPs in the Arctic have been investigated since the 1970s, when first atmospheric measurements revealed the presence of these pollutants in the polar regions. Major contaminant transport routes to the Arctic include atmospheric and oceanic transport, as well as inflow from rivers and sea ice. The sources of pollutants, such...
-
Creating dynamic maps of noise threat using pl-grid infrastructure; materiały konferencyjne
PublicationThis paper presents functionality and operation results of the system for creating dynamic maps of noise thread with the use of the PL-Grid infrastructure integrated with distributed sensors network for measuring, modeling and rendering noise level distribution. The work presented provides a demonstration of the services being prepared within the PLGrid Plus project. Specific computational environments, so called domain grids,...
-
Analytical methods and problems related to the determination of organotin compounds in marine sediments
PublicationProcedury analityczne oznaczania zwiazków cynoorganicznych w osadach morskich skladają się z wilu operacji i czynnosci (pobieranie próbek, wstępne przygotowanie, transport, oznaczenia końcowe). Zazwyczaj procedury te charakteryzują się dużą praco- i czasochłonnością. W pracy omówiono podstawowe źródła błędów zwiazane z w/wym etapami postepowania analitycznego oraz przedstawiono sposoby im zapobiegania.
-
Kształcenie w zakresie transportu lądowo-wodnego w Politechnice Gdańskiej
PublicationW artykule przedstawiono przesłanki dla uruchomienia międzywydziałowego kierunku kształcenia: transport w Politechnice Gdańskiej. Wskazano na uwarunkowania związane z wdrażaniem Deklaracji Bolońskiej oraz omówiono zasady opracowywania standardów nauczania. Sformułowano założenia do uruchomienia kierunku trasport opracowane przez komisję powołaną przez dziekanów wydziałów: Inżynierii Lądowej i Środowiska, Mechanicznego oraz Oceanotechniki...
-
Badania betonów o przyspieszonym twardnieniu.
PublicationCharakterystyczną cechą betonów stosowanych w prefabrykatach jest ich wymagane szybkie twardnienie, umożliwiające skrócenie cyklu produkcyjnego i możliwie najszybszy transport elementów do odbiorcy. Do niedawna większość zakładów prefabrykacji stosowała w omawianym przypadku obróbkę hydrotermiczną betonu. Wprowadzenie do praktyki różnego rodzaju domieszek i dodatków umożliwiło wyeliminowanie z zakładów procesów termicznych.
-
Zastosowanie metody galwanostatycznej do wyznaczania błędu fazy elektrod woltamperometrycznych
PublicationW pracy przeanalizowano właściwości metrologiczne elektrod woltamperometrycznych w dziedzinie częstotliwości. Wykazano, że w przypadku, gdy reakcja elektrochemiczna kontrolowana jest procesem transportu jonów, elektroda woltamperometryczna zachowuje się tak jak przetwornik pomiarowy I rzędu. Jej właściwości metrologiczne opisane są przez czułość, częstotliwość graniczną, błąd amplitudy i błąd fazy. Przeprowadzona analiza pokazała,...
-
Experimental Research on the Energy Efficiency of a Parallel Hybrid Drive for an Inland Ship
PublicationThe growing requirements for limiting the negative impact of all modes of transport on the natural environment mean that clean technologies are becoming more and more important. The global trend of e-mobility also applies to sea and inland water transport. This article presents the results of experimental tests carried out on a life-size, parallel diesel-electric hybrid propulsion system. The eciency of the propulsion system was...
-
ADAPTIVE METHOD FOR THE SOLUTION OF 1D AND 2D ADVECTION-DIFFUSION EQUATIONS USED IN ENVIRONMENTAL ENGINEERING
PublicationThe paper concerns the numerical solution of one-dimensional (1D) and two-dimensional (2D) advection-diffusion equations. For the numerical solution of the 1D advection-diffusion equation a method, originally proposed for solution of the 1D pure advection equation, has been developed. A modified equation analysis carried out for the proposed method allowed increasing of the resulting solution accuracy and consequently, to reduce...
-
Ionic thermoelectric effect in Cu2-δSe during phase transition
PublicationThe ionic Seebeck coefficient was studied in copper selenide with Cu1.99Se, Cu1.95Se and Cu1.8Se stoichiometry which was synthesized with a melt crystallization method. To measure the ionic Seebeck coefficient of copper ions, 0.15C6H12N4CH3I + 0.85CuI solid-state electrolyte was prepared. Electrolyte layers were pressed with copper selenide powder into a sandwich-like structure. At the temperature of 410 K, the materials have ionic...
-
Composite 2D Material-Based Pervaporation Membranes for Liquid Separation: A Review
PublicationToday, chemistry and nanotechnology cover molecular separations in liquid and gas states by aiding in the design of new nano-sized materials. In this regard, the synthesis and application of two-dimensional (2D) nanomaterials are current fields of research in which structurally defined 2D materials are being used in membrane separation either in self-standing membranes or composites with polymer phases. For instance, pervaporation...
-
Femtosecond laser ablated trench array for improving performance of commercial solid oxide cell
PublicationThe performance of electrode-supported solid oxide cells (SOCs) is limited adversely by gas diffusion impedance in thick and porous support. This work focuses on the improvement of gas transport properties of commercial Ni-YSZ anode-supported SOFC by femtosecond laser-based micromachining where micro-holes of identical depth but different hole separations pitches with minimal heated affected zones were imposed. The polarization...
-
Automatic Incident Detection at Intersections with Use of Telematics
PublicationWhile there are many examples of Intelligent Transport System deployments in Poland, more attention should be paid to traffic incident management and detection on dual-carriageways and urban street networks. One of the aims of CIVITAS DYN@MO, a European Union funded project, is to use TRISTAR (an Urban Transport Management System) detection modules to detect incidents at junctions equipped with traffic signals. First part of paper...
-
New ceramic materials derived from pyrolyzed poly(1,2-dimethylsilazane) and starch as a potential anode for Li-ion batteries
PublicationNewmaterialswere obtained by pyrolysis of starch (S) and poly(1,2-dimethylsilazane) (PSN) (weight ratio: PSN/S 30/70) at temperature a) 500 °C, b) 700 °C and c) 900 °C. Ceramic materials were characterized by infrared spectroscopy, TGA, Raman spectroscopy and SEM. New Si\O and shifted Si\C stretching vibration modes emerged confirming direct interaction between silicon originating fromsilazane and oxygen coming fromstarch. The...
-
Application of the laser diode with central wavelength 975 nm for the therapy of neurofibroma and hemangiomas
PublicationThis paper presents newly developed dermatological laser (with central wavelength 975 nm) for application in therapies requiring deep penetration of tissue, e.g. cutaneous (dermal) neurofibroma (Recklinghausen disease) and hemangiomas. This laser can work either in pulse or continues wave mode. Laser radiation is transmitted toward the application region by optical fiber with a diameter of 0.6 mm. The compact design of the laser...
-
Utility analysis and rating of energy storages in trolleybus power supply system
PublicationThe article discusses two energy storage applications in power supply system of public electrified transport. The first application aims at reducing the peak power of the traction substation. The second application increases effectiveness of using solar power plant to cover partial power demand of traction supply system. These two applications were discussed and analyzed based on trolleybus supply system in Gdynia, where most measurements...
-
Risk assessment for tram traffic on tramway bridges
PublicationMiejski transport szynowy wielu miastach stanowi istotny element systemu transportowego i jest przestrzennie rozwijającym się systemem zapewniającym mieszkańcom codzienną obsługę transportową. Bezpieczeństwo pasażerów transportu szynowego i użytkowników dróg jest jednym z najważniejszych czynników, który należy uwzględnić w trakcie projektowania infrastruktury oraz w ocenie operacyjnej systemu miejskiego transportu tramwajowego....
-
Use of numerical methods in the analysis of traction energy systems—an overview of the practical examples
PublicationA characteristic feature of trolleybus transport is the random nature of traffic caused by congestion. It predestinates statistical and numerical methods for the analysis of trolleybus energy system. There are presented 3 methods of trolleybus traction system analysis: simulation of supply system based on Monte Carlo method, analysis of energy recovery potential based on statistical data analysis and benchmark of trolleybus supply...
-
Wybór sposobu przemieszczania się w mieście z wykorzystaniem analizy wielokryterialnej
PublicationW artykule przedstawiono porównawczą analizę możliwości przemieszczania się transportem zbiorowym oraz indywidualnym w Gdańsku w wybranej relacji. Stworzony został wielokryterialny model decyzyjny w aplikacji SuperDecisions wykorzystujący metodę AHP, Celem modelu było uzyskanie odpowiedzi, czy dla osoby korzystającej obecnie z samochodu osobowego transport zbiorowy może stać się realną alternatywą w codziennych regularnych podróżach.
-
Rozwój transportu szynowego w São Paulo – prowadzone realizacje i zamierzenia.
PublicationSão Paulo w Brazylii to największa aglomeracja Ameryki Południowej i jedna z największych metropolii świata. Jej rozległy obszar oraz przeszło 20-milionowa ludność są źródłem ogromnych potrzeb transportowych. W komunikacji zbiorowej bardzo dużą rolę odgrywa transport szynowy, zarówno naziemny, jak podziemny. Na szczególną uwagę zasługuje sieć linii metra, która obecnie jest intensywnie rozbudowywana.
-
GRAPHENE-BASED SUPERCAPACITORS APPLICATION FOR ENERGY STORAGE
PublicationRecent advances in graphene-based supercapacitor technology for energy storage application were summarized. The comparison of different types of electrode materials in such supercapacitors was performed. The supercapacitors with graphene-based electrodes exhibit outstanding performance: high charge-discharge rate, high power density, high energy density and long cycle-life, what makes them suitable for various applications, e.g....
-
Creating Dynamic Maps of Noise Threat Using PL-Grid Infrastructure
PublicationThe paper presents functionality and operation results of a system for creating dynamic maps of acoustic noise employing the PL-Grid infrastructure extended with a distributed sensor network. The work presented provides a demonstration of the services being prepared within the PLGrid Plus project for measuring, modeling and rendering data related to noise level distribution in city agglomerations. Specific computational environments,...
-
Supercomputing Grid-Based Services for Hearing Protection and Acoustical Urban Planning, Research and Education
PublicationSpecific computational environments, so-called domain grids, are developed within the PLGrid Plus project in order to prepare specialized IT solutions, i.e., dedicated software implementations and hardware (infrastructure adaptation), suited for particular research group demands. One of the PLGrid Plus domain grids, presented in this paper, is Acoustics. The article describes in detail two kinds of the acoustic domain services....
-
USING ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS FOR PREDICTING SHIP FUEL CONSUMPTION
PublicationIn marine vessel operations, fuel costs are major operating costs which affect the overall profitability of the maritime transport industry. The effective enhancement of using ship fuel will increase ship operation efficiency. Since ship fuel consumption depends on different factors, such as weather, cruising condition, cargo load, and engine condition, it is difficult to assess the fuel consumption pattern for various types...
-
Freeze-Up Ice Jam Formation in the River Bend, a Case Study on the Inner Mongolia Reach of Yellow River
PublicationConcern has been expressed regarding the impacts of climate change on river ice and ice jam formation in cold regions. Ice jams are easily initiated in bends and narrow channels and cause disasters. In this study, observations and remote sensing monitoring are used to study the freeze-up ice jam formation of bends. Sediment transport and freezing process of the river interact, influencing bed changes profile and sedimentary budget....
-
Structure and properties of liquid Al–Cu alloys: Empirical potentials compared
PublicationWe report on the structure and mass transport properties of liquid Al–Cu alloys predicted by two recently-developed empirical many-body potentials: MEAM (Jelinek et al., 2012) and EAM-ADP (Apostol and Mishin, 2011), and by the well-known Gupta potential. Total and partial pair correlation functions, angular distribution functions, densities, coordination numbers and self-diffusion coefficients are compared with published experimental...
-
Estimation of Conservative Contaminant Travel Time through Vadose Zone Based on Transient and Steady Flow Approaches
PublicationEstimation of contaminant travel time through the vadose zone is needed for assessing groundwater vulnerability to pollution, planning monitoring and remediation activities or predicting the effect of land use change or climate change on groundwater quality. The travel time can be obtained from numerical simulations of transient flow and transport in the unsaturated soil profile, which typically require a large amount of data and...
-
Growth and Isolation of Large Area Boron‐Doped Nanocrystalline Diamond Sheets: A Route toward Diamond‐on‐Graphene Heterojunction
PublicationMany material device applications would benefit from thin diamond coatings, but current growth techniques, such as chemical vapor deposition (CVD) or atomic layer deposition require high substrate and gas‐phase temperatures that would destroy the device being coated. The development of freestanding, thin boron‐doped diamond nanosheets grown on tantalum foil substrates via microwave plasma‐assisted CVD is reported. These diamond...
-
Practical application of in motion charging: Trolleybuses service on bus lines
PublicationNight charging and fast charging are currently the two most common systems for charging electric buses. Despite the fact that numerous trial installations were started, neither of these two systems has obtained unqualified approval of the users. The alternative is to charge vehicles in motion (the so-called In Motion Charging), which combines the advantages of trolleybus transport and of electric buses: the main supply source are...
-
Produkcja współczesnych rur ciśnieniowych o dużych średnicach
PublicationRury wielkośrednicowe do przesyłu cieczy pod ciśnieniem. Szczegóły rozwiązań rur stalowych i rur z tworzyw twardoplastycznych i miękkoplastycznych o średnicach ponad 1200 mm. Szczególne problemy rur HDPE, wytrzymałość, ciśnienia, grubość ścian, transport do odbiorcy. Charakterystyczne "tratwy" z odcinków rurowych o długości do ponad 1 km. Przykład rozwiązań w zakładzie produkcyjnym Stathelle na wybrzeżu Fiordu Oslo.
-
Określenie parametrów modelowania geometrii krzyżownic rozjazdów zwyczajnych dla potrzeb budowy i utrzymania linii kolejowych
PublicationZdecydowana większość rozjazdów występująca na liniach kolejowych w Polsce to rozjazdy zwyczajne o typowym zestawie parametrów. Z tego powodu analiza przypadków nietypowych (takich jak rozjazdy o zmiennej krzywiźnie toru zwrotnego) może być utrudniona. Wirtualny model geometryczno-konstrukcyjny rozjazdu, generowany w oparciu o metody analityczne, stanowić może narzędzie użyteczne w sferze projektowania, konstrukcji oraz diagnostyki...
-
The Indicators Assessment of Safety and Functionality of Tram Loops
PublicationThe new requirements set for tram loops mean that all stakeholders' expectations regarding their safety and functionality change. This creates a need for new tools for tram loop assessment, which are important interchanges, especially for people living outside the city limits or on their outskirts. The aim of the authors ’research is to create a indicators for assessing the safety and functionality of tram loops. Therefore, the...
-
Linia metra nr 4 w São Paulo
PublicationSão Paulo w Brazylii to jedna z największych metropolii swiata. Ogromne potrzeby transportowe spowodowały, że w komunikacji zbiorowej bardzo duży nacisk kładziony jest na transport szynowy - zarówno naziemny jak i podziemny (metro). Jego stan obecny oraz perspektywy rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem oddanej do użytku w bieżacym roku linii metra nr 4, przedstawiono w niniejszym artykule.
-
Structural determinants of imidazoacridinones facilitating antitumor activity are crucial for substrate recognition by ABCG2
PublicationW pracy zidentyfikowaliśmy elementy struktury chemicznej dla 23 pochodnych imidazoakrydonu odpowiedzialne za ich rozpoznawanie przez transporter typu ABC, białko ABCG2. za transport tych związków przez pompę ABCG2 odpowiedzialne jest grupa hydroksylowa w pozycjach R1, R2 i R3 chromoforu. Stwierdziliśmy także, że zwiększanie ilości grup metylenowych łańcucha bocznego imidazoakrydonów powodowało zmniejszenie aktywnego transportu...
-
Selecting the optimum location for logistics facilities using Solver
PublicationSiting logistics facilities strategically in the most costeffective geographic location is one of the key decisions a contemporary company will make. The aim of the paper is to present a solution to this problem using the Solver add-on. In the case study discussed in the paper, the company’s central warehouse location was selected based on the classic location theory, which addresses the need to minimize the cost of transport....
-
Singular curves in the resultant thermomechanics of shells
PublicationSome geometric and kinematic relations associated with the curve moving on the shell base surface are discussed. The extended surface transport relation and the extended surface divergence theorems are proposed for the piecewise smooth tensor fields acting on the regular and piecewise regular surfaces. The recently formulated resultant, two-dimensionally exact, thermodynamic shell relations - the balances of mass, linear and angular...
-
Wyniki studenckiej ankiety dotyczącej platformy Moodle na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska
PublicationArtykuł przedstawia podsumowanie ankiety przeprowadzonej wśród studentów 5. semestru kierunku transport na WILiŚ Politechniki Gdańskiej na temat użyteczności i atrakcyjności wzbogacania klasycznych zajęć przez kursy internetowe. Otrzymane wyniki potwierdziły oczekiwaną akceptację ze strony studentów wzbogacania kursów tradycyjnych kursami na platformie Moodle. Odpowiedzi na pytania otwarte pozwoliły zidentyfikować kilka obszarów,...
-
Linia metra nr 4 w São Paulo
PublicationSão Paulo o powierzchni niewiele większej od województwa opolskiego zamieszkuje 10-krotnie więcej ludności. To największe miasto Brazylii leży na wysokości 700-900 m n.p.m., a lokalne różnice wysokości są w wielu miejscach bardzo duże. Sprawny transport w tak wielkim, silnie zurbanizowanym i uprzemysłowionym organizmie miejskim ma wielkie zna-czenie. Lokalne władze, doceniając wagę problemu, dużą uwagępoświęcają rozwojowi komunikacji...