Filters
total: 1843
-
Catalog
- Publications 1447 available results
- Journals 2 available results
- Publishing Houses 1 available results
- People 113 available results
- Inventions 16 available results
- Projects 29 available results
- Laboratories 3 available results
- Research Teams 14 available results
- Research Equipment 8 available results
- e-Learning Courses 197 available results
- Events 12 available results
- Open Research Data 1 available results
displaying 1000 best results Help
Search results for: JAKOŚC ENERGII ELEKTRYCZNEJ
-
Energetyka wodorowa i ogniwa paliwowe (IOZE1002)
e-Learning CoursesSpecjalność: Inżynieria odnawialnych źródeł energii (WFTiMS), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne
-
Ocena sprawności cyklu roboczego Pojazdu do Usuwania Odpadów z Pojemników na podstawie danych eksploatacyjnych
PublicationW artykule przedstawiona została metoda oceny sprawności cyklu roboczego śmieciarki. Wykorzystując dane eksploatacyjne wyznaczono dwa reprezentatywne cykle i na ich podstawie obliczono zarówno sprawność całego cyklu, jak i jego poszczególnych faz. Porównano wartości energii potrzebnej do opróżniania pojemników, energii do zagęszczania odpadów oraz energii z paliwa. Przedstawiono przebiegi mierzonych i obliczonych wartości w czasie...
-
Redundancja jako sposób zwiększenia niezawodności siłowni okrętowych
PublicationJednym z istotnych sposobów zapewnienia wysokiego poziomu niezawodności siłowni okrętowych jest zaprojektowanie redundancji jego elementów strukturalnych, np.: nadmiarowości strukturalnej systemów generowania energii, układów napędowych itp. W niniejszym artykule omówiono zagadnienia związane z nadmiarem, jako sposobem zwiększenia niezawodności systemów generowania energii i napędu statku. W szczególności zaś zostały zaprezentowane...
-
Rozproszona dostawa usług systemowych
PublicationRosnący udział rozproszonych, niespokojnych źródeł wytwarzania energii oraz zmiana rynkowej pozycji odbiorców, powodują zapotrzebowanie na rozproszone dostarczanie usług regulacyjnych. W tym celu poszukuje się możliwości wykorzystania zdolności do działań regulacyjnych: rozproszonych wytwórców, odbiorców, prosumentów lub układów wykorzystujących zasobniki energii. Za najważniejsze próby, omówione w referacie, należy uznać: - rozwiązania...
-
Metal heksacyanoferrate network synthesized inside polymer matrix for electrochemical capacitors
PublicationPrzedmiotem publikacji jest charakterystyka elektrochemiczna polimeru przewodzącego (poli(3,4-etylenodioksytiofenu)) modyfikowanego błękitem pruskim oraz jego pochodnymi, pochodną kobaltową oraz pochodną niklową. Materiały są stabilne elektrochemicznie, a uzyskane wartości pojemności elektrycznej pozwalają na wykorzystanie ich przy konstrukcji kondensatorów elektrochemicznych.
-
Oblique Plane Wave Scattering by an Array of Dielectric and Metamaterial Cylinders.
PublicationBadanie wpływu ujemnej przenikalności elektrycznej i magnetycznej na parametry rozproszenia fali elektromagnetycznej dla cylindrów wykonanych z dielektryka i metamateriału. Wykorzystanie zmodyfikowanej procedury iteracyjnej i metody dopasowania rodzajów do analizy ukośnego padania fali elektromagnetycznej na zbiór równoległych cylindrów.
-
Przejmowanie ciepła przy wrzeniu nanocieczy w dużej objętości. Część 1. Metody wytwarzania i własności termofizyczne nanocieczy
PublicationPrzedstawiono - w postaci wykresów i zależności funkcyjnych, cytowane w literaturze, dane dotyczące własności termofizycznych nanocieczy, niezbędnych w obliczeniach cieplnych. W szczególności zaprezentowano dane dotyczące współczynnika przewodzenia ciepła, lepkości, przewodności elektrycznej, potencjału zeta, napięcia powierzchniowego i kąta zwilżania.
-
Elektrownie jądrowe- historia i przegląd typów reaktorów
PublicationElektrownie jądrowe stanowią jedno ze źrodeł produkcji energii. Produkują one duże ilości energii z małej ilości surowca. Reaktry jądrowe są stale rowijane technologicznie, po to aby byly one jeszcze bezpieczniejsze, a także aby pracowały z coraz to wyższymi sprawnościami
-
Larmor diamagnetism and Van Vleck paramagnetism in relativistic quantumtheory: the Gordon decomposition approach
PublicationWe consider a charged Dirac particle bound in a scalar potential perturbed by a classical magnetic field derivable from a vector potential A(r). Using a procedure based on the Gordon decomposition of a field-induced current, we identify diamagnetic and paramagnetic contributions to the second-order perturbationtheory correction to the particle's energy. In contradiction to earlier findings, based on the sum-over-states approach,...
-
Uwarunkowania polityki energetycznej województwa pomorskiego
PublicationWojewództwo pomorskie, leżące w północnej części Polski, ma charakter przemy - słowo-rolniczy. W 2013 r. zakłady przemysłowe położone na tym terenie wprowadziły do atmosfery 6900 ton gazów i 2800 ton pyłów. Największymi trucicielami są elektrociepłownie wytwarzające energię z wykorzystaniem węgla kamiennego i brunatnego. W dokumentach polityki energetycznej UE zapowiedziano zmniejszenie zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych...
-
Low-energy electron-hexafluoropropene (C3F6) scattering
PublicationZmierzono przekrój czynny na rozproszenie elektronów na drobinie C3F6 a zakresie energii 0.5 - 30 eV. Zaobserwowano dwa maksima o charakterze rezonansowym dla energii 3.2 eV oraz 9.5 eV. Wykazano wyraźny wpływ fluoryzacji na otrzymywane zależności energetyczne przekroju czynnego.
-
Diagnostyka nakładek stykowych z wykorzystaniem systemu wizyjnego 3D
PublicationKolejowe pojazdy szynowe są szczególnym typem ruchomych odbiorników energii elektrycznej. Zasilane są one zazwyczaj z górnej sieci jezdnej za pośrednictwem odbieraka prądu, zainstalowanego na dachu pojazdu. Istotnym elementem odbieraka jest ślizgacz, zawierający najczęściej dwie nakładki stykowe. Odbiór prądu zapewniony jest przez ruchomy zestyk pomiędzy przewodem jezdnym a nakładkami stykowymi. Poprawny odbiór prądu uwarunkowany...
-
Wybrane zagadnienia wielokryterialnej optymalizacji ruchu kolejowego w aspekcie minimalizacji kosztów
PublicationW artykule opisano podział kosztów w transporcie kolejowym z uwzględnieniem kosztów zewnętrznych i wewnętrznych przedsiębiorstwa kolejowego. W zakresie kosztów zewnętrznych zwrócono uwagę na konkurencyjność transportu kolejowego w stosunku do pozostałych gałęzi transportu. Stwierdzono, że w wyniku wielokryterialnej optymalizacji ruchu pociągów na sieci kolejowej można dodatkowo znacznie ograniczyć zużycie energii i generowane przez...
-
Electron-scattering total cross sections for triatomic molecules: NO2 and H2O
PublicationZmierzono całkowite przekroje czynne na rozpraszanie elektronów na drobinach NO2 i H2O, odpowiednio w zakresie energii od 3 do 370 eV oraz 0,5 do 370 eV. Dla średniej energii zderzenia obliczono ponadto przekroje na rozproszenie sprężyste i jonizację.
-
Small hydro-power in the European Union
PublicationW pracy przedstawiono informacje na temat udziału energii odnawialnej w produkcji energii w świecie oraz udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w 25 krajach Unii Europejskiej w roku 1997 i przewidywany udział w roku 2010. Omówiono historię rozwoju małych elektrowni wodnych (MEW) w Unii Europejskiej i dokonano ogólnego przeglądu MEW w krajach UE i w pozostałych krajach Europy. Przedstawiono możliwy rozwój małej energetyki wodnej...
-
Kolektory słoneczne w Unii Europejskiej.
PublicationPrzedstawiono wykorzystanie energii słonecznej do przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz do celów grzewczych. w 15 krajach Unii Europejskiej. Pokazano rozwój systemów solarnych na poziomie UE, jak i w krajach członkowskich UE. Wskazano na możliwy do wykorzystania w przyszłości potencjał energii słonecznej w poszczególnych krajach członkowskich UE. W końcowej części referatu przedstawiono szczegółowe informacje dotyczące wykorzystania...
-
Układ sterowania małą elektrownią wiatrową z generatorem indukcyjnym
PublicationW referacie przedstawiono układ sterowania małej, zasilanej z 1 fazy elektrowni wiatrowej, w której wykorzystano generator indukcyjnyz przekształtnikiem energoelektronicznym i zasobnikiem energii w postaci kondensatora i dławika. Przeprowadzono badania symulacyjne zasobnika energii oraz przedstawiono realizację aplikacyjną z silnikiem wiatrowym o mocy 12kW. Badania symulacyjne jak i doświadczenia eksploatacyjne wykazały dobre właściwości...
-
Badania potencjału energetycznego pozostałości poprodukcyjnej z hodowli boczniaka
PublicationNiniejsze opracowanie dotyczy badań potencjału energetycznego biomasy, obecnie trzeciego co do wielkości naturalnego źródła energii na świecie. Energia zawarta w biomasie jest najmniej kapitałochłonnym źródłem energii odnawialnej. Jej pozyskiwanie nie wiąże się z wprowadzaniem zanieczyszczeń do środowiska, przy okazji istnieje możliwość pozbycia się kłopotliwych odpadów poprodukcyjnych. Jednak pozyskiwanie energii z biogazu jest...
-
Analysis of changeability of operational loads of main engines on dredgers
PublicationArtykuł przedstawia analizę zmienności eksploatacyjnych obciążeń silników głównych i głównych odbiorników energii na trzech podstawowych typach pogłębiarek. Sformułowano zasady przetwarzania wyników pomiarów, jakie powinny być stosowane przy analizie statystycznej eksploatacyjnych obciążeń silników głównych i głównych odbiorników energii na pogłębiarkach
-
Energetyczne wykorzystanie biogazu
PublicationArtykuł przedstawia przegląd sposobów wykorzystania biogazu będącego jednym z odnawialnych źródeł energii. Pokazano uproszczony schemat pozyskiwania tego surowca. Przeanalizowany został skład biogazu oraz porównano typy odpadów, z jakich może zostać on uzyskany. Zaprezentowano również możliwości wykorzystania energii zawartej w biogazie.
-
Radiation phenomena from metamaterial cylinders at oblique plane wave incidence.
PublicationW pracy przedstawiono wpływ ujemnej przenikalności elektrycznej i magnetycznej rezonatorów cylindrycznych umieszczonych w wolnej przestrzeni na parametry rozproszenia. Wykorzystano zmodyfikowaną procedurę iteracyjną i metodę dopasowania rodzajów w celu badania fali rozproszonej od układu cylindrów przy ukośnym padaniu fali płaskiej.
-
Rectangular waveguide junctions with posts of negative isotropic media.
PublicationW pracy przedstawiono wpływ ujemnej przenikalności elektrycznej i magnetycznej rezonatorów cylindrycznych umieszczonych w czteroportowym prostokątnym złączu falowodowym na jego parametry odbicia i transmisji. Wykorzystano zmodyfikowaną procedurę iteracyjną i metodę dopasowania rodzajów w celu określenia macierzy rozproszenia w/w złącza.
-
Total cross-section measurements for electron collision with α-tetrahydrofurfuryl alcohol (C5H10O2)
PublicationPrzedstawiono całkowite przekroje czynne (TCS) na rozpraszanie elektronów na drobinach α-tetrahydrofurfurylu, zmierzone w zakresie energii zderzenia 1-370 eV oraz policzone powyżej 50 eV. Przedyskutowano otrzymaną zależność TCS od energii. Wyniki porównano z dostępnymi teoretycznymi i eksperymentalnymi przekrojami czynnymi.
-
Zastosowanie materiałów odpadowych do produkcji biogazów, zwłaszcza biowodoru
PublicationWyczerpywanie paliw kopalnych, będących obecnie głównymi źródłami energii oraz negatywny wpływ produktów ich spalania na środowisko, spowodowały wzrost zainteresowania produkcją biopaliw, jako obiecujących źródeł energii w przyszłości. Biogaz, a szczególnie biowodór, cechuje się wysoką wartością kaloryczną netto w porównaniu z innymi paliwami.
-
Non-linear electrical properties of myocardium in computer simulation
PublicationPomiar impedancji elektrycznej jest obiecującą metodą monitorowania stanu mięśnia sercowego, szczególnie podczas niedokrwienia. Typową metodą pomiaru jest rejestrowanie odpowiedzi-napięcia na pobudzenie prądowe. Odpowiedź jest często aproksymowana jako liniowa względem pobudzenia. Artykuł jest poświęcony oszacowaniu rzędu wielkości nieliniowych komponentów w odpowiedzi.
-
KAMiPN SEM. IV 2020/21 ARCHITEKTURA A JAKOŚĆ POWIETRZA
e-Learning Courses -
Magazyny ciepła ze złożem naturalnym i złożem na bazie materiałów zmiennofazowych
PublicationW artykule zaprezentowano możliwości wykorzystania magazynowania energii w technologii budowlanej. Przedstawiono najnowsze trendy rozwoju tej technologii w oparciu o wykorzystanie materiałów zmiennofazowych oraz nowoczesnych materiałów konstrukcyjnych . Pokazano historyczne jak i najnowsze rozwiązania magazynów i obiektów budowlanych z nimi współpracujących. Autorzy dokonali swoistego przeglądu rozwiązań mogących mieć zastosowanie...
-
Andrzej Reński dr hab. inż.
People -
Podstawowe pojęcia w termodynamice technicznej: energia, praca i ciepło
PublicationPrzypomniano podstawowe pojęcia z zakresu termodynasmiki technicznej. Zwrócono szczególną uwagę, że praca i ciepło są sposobem przekazywania energii. Omówiono również pojęcie energii wewnętrznej oraz entalpii. Zwrócono uwagę, że praca i ciepło różnią się przydatnością energetyczną, którą określamy przy pomocy przypomnianego pojęcia egzergii.
-
Nadzorowanie drgań robota IRb-6 za pomocą sterowania przy energetycznym wskaźniku jakości w ujęciu mechatronicznym
PublicationW pracy rozważa się drgania modelowanego dyskretnie niestacjonarnego układu nośnego manipulatora IRb-6 metodą sztywnych elementów skończonych. Do nadzorowania drgań wykorzystano algorytm sterowania modalnego przy energetycznym wskaźniku jakości. Uwzględnia on zmianę w czasie, względem trajektorii ruchu zadanego, energii potencjalnej, kinetycznej oraz energii sygnału sterującego.
-
Nadzorowanie drgań robota IRb-6 za pomocą sterowania modalnego przy energetycznym wskaźniku jakości.
PublicationW pracy rozważa się drgania modelowanego dyskretnie niestacjonarnego układu nośnego manipulatora IRb-6 metodą sztywnych elementów skończonych. Do nadzorowania drgań wykorzystano algorytm sterowania modalnego przy energetycznym wskaźniku jakości. Uwzględnia on zmianę w czasie, względem trajektorii ruchu zadanego, energii potencjalnej, kinetycznej oraz energii sygnału sterującego.
-
Analysis of the interfacial energy of GaAs-Si hetrostructures
PublicationPrzeprowadzono obliczenia numeryczne energii powierzchni heterogranicy GaAs-Si z zastosowaniem półempirycznego modelu czteroparametrycznego Acklanda. Pokazano zależność energii heterogranicy od orientacji podłoża Si. Minima energetyczne otrzymano dla orientacji Si równych (011), (133), (112) i (113) co wskazuje ich zastosowanie do epitaksjalnego wzrostu warstw GaAs.
-
Ekoenergia
e-Learning Courses1.Energetyka konwencjonalna. Paliwa naturalne i ich zasoby. 2.Wpływ zużycia paliw nieodnawialnych na środowisko naturalne. 3.Odnawialne źródła energii - wprowadzenie. 4.Energia promieniowania słonecznego. 5.Kolektory słoneczne. 6.Ogniwa fotowoltaiczne. 7.Możliwości wykorzystania energii słonecznej w Polsce i na świecie. 8.Biomasa i biopaliwa. 9.Biogaz. 10.Energetyka wodna. 11.Energetyka wiatrowa. 12.Energia geotermalna....
-
Laboratorium Inteligentnej Energetyki LAB-6
LaboratoriesKompatybilność elektromagnetyczna urządzeń elektrycznych i elektronicznych, jakość energii, efektywność energetyczne, bezpieczeństwo użytkowania urządzeń, badania instalacji elektrycznych niskiego napięcia.
-
Cross sections for electron collision with five-membered ring heterocycles
PublicationCałkowity absolutny przekrój czynny (TCS) na rozpraszanie elektronów na cząsteczce izoksazolu (CH)3NO, został zmierzony przy wykorzystaniu liniowej techniki transmisyjnej dla energii zderzenia od 1 do 400 eV. Zależność energetyczna funkcji TCS jest typowa dla cząsteczek silnie polarnych; w całym zakresie badanych energii wartość TCS maleje wraz ze wzrostem energii zderzenia. Zaobserwowano wąskie struktury rezonansowe w okolicy...
-
Próbna eksploatacja zasobnika superkondensatorowego w gdyńskiej sieci trolejbusowej
PublicationW ciągu ostatnich lat elementem wyposażenia elektrycznych pojazdów komunikacji miejskiej stały się układy napędowe umożliwiające hamowanie odzyskowe (rekuperacyjne) [5]. Podstacje trakcyjne w Polsce nie są wyposażone układy akumulacji energii z rekuperującego pojazdu. Możliwe jest wykorzystanie energii pochodzącej z hamowania odzyskowego jedynie, gdy w danym momencie znajduje się w tym samym obszarze zasilania inny pojazd mający...
-
Resistance to cold cracking of steel joints of P460NL1 steel
PublicationPrzedstawiono wyniki badań odporności na zimne pękanie złączy spawanych ze stali przeznaczonej do pracy pod ciśnieniem. Badano równoczesny wpływ zawartości wodoru dyfundującego i energii liniowej na naprężenie krytyczne w próbie implant dla złączy spawanych elektrodami otulonymi i drutem proszkowym w osłonie gazów ochronnych. Stwierdzono wpływ energii liniowej jak i zawartości wodoru dyfundującego na odporność na zimne pękanie...
-
Pojazdy elektryczne - rozwój technologii. Układy ładowania i współpraca z siecią elektroenergetyczną
PublicationW artykule przedstawiono zagadnienia związane z pojazdami elektrycznymi o zasilaniu akumulatorowym. Wskazano aktualne trendy rozwojowe oraz możliwości eksploatacyjne. Pokazano przykładowe rozwiązanie prototypowego pojazdu i zagadnienia sterowania układem napędowym oraz optymalnym rozdziałem energii. Poruszono problemy wpływu dużej liczby samochodów elektrycznych na sieć elektroenergetyczną - wzrost zapotrzebowania na energię. Wskazano...
-
Förster Resonance Energy Transfer and Trapping in Selected Systems: Analysis by Monte-Carlo Simulations
PublicationMetoda symulacji Monte Carlo została opisana i zastosowana jako efektywne narzędzie do analizy wyników pomiarów transferu energii w wybranych układach, dla których zastosowanie podejścia analitycznego jest ograniczone lub nawet niemożliwe. Pokazano, że symulacja Monte Carlo pozwala obliczyć tzw. czynnik orientacyjny dla układów częściowo uporządkowanych oraz szereg innych wielkości ważnych do opisu zjawiska transferu energii, które...
-
Symulacje i analiza nieprawidłowości w instalacjach z wyłącznikami różnicowoprądowymi
PublicationPrzedstawiono wyniki badań symulacyjnych fizycznego modelu instalacji elektrycznej z wyłącznikami różnicowoprądowymi. Model ten umożliwia symulacyjne badania rzeczywistego prądu zadziałania działania wyłączników różnicowoprądowych w obecności wybranych czynników zakłócających. Umożliwia również symulowanie błędnych połączeń w instalacji z wyłącznikami różnicowoprądowymi oraz diagnozowanie nieprawidłowego działania wyłączników.
-
Diagnostyka sieci trakcyjnej i monitoring odbieraków prądu
PublicationW systemie kolejowej trakcji elektrycznej zasadnicze znaczenie ma układ odbioru prądu z sieci jezdnej przez poruszające się pojazdy, co prowadzi do rozwoju systemów diagnostyki sieci trakcyjnej i odbieraków prądu. Przedstawiono eksploatowane i rozwojowe urządzenia do diagnostyki i monitoringu kolejowej sieci jezdnej i odbieraków.
-
OPRACOWANIE STUDIUM WYKONALNOŚCI DLA ZADANIA „Poprawa infrastruktury kolejowego dostępu do Portu Gdańsk – PRACE PRZYGOTOWAWCZE” POIiŚ 7.1-77 ETAP IV ANALIZY TECHNICZNE WARIANTÓW INWESTYCYJNYCH Z OSZACOWANIEM KOSZTÓW W ZAKRESIE SIECI TRAKCYJNEJ, SYSTEMU ZASILANIA TRAKCJI I LINII POTRZEB NIETRAKCYJNYCH (LPN)
PublicationW opracowaniu wykonano analizę układu zasilania trakcji elektrycznej na obszarze Portu Gdańsk. Dobrano typy sieci trakcyjnej, wykonano obliczenia obciążenia podstacji dla horyzontu czasowego 2045. Oszacowano koszty inwestycji dla poszczególnych wariantów. Analizę wykonano w ramach działalności Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Narodowej Strategii Spójności.
-
Calculation of adiabatic potentials of Li2
PublicationPrezentujemy adiabatyczne krzywe energii potencjalnej jonu cząsteczki litu. Krzywe zostały stabelowane według odległości międzyatomowej: od 2ao do 100ao. Nasze teoretyczne wyniki zostały porównane z wynikami innych autorów oraz z krzywymi potencjałów energii uzyskanymi w wyniku eksperymentów. Wszystkie obliczenia zostały wykonane przy użyciu programu MOLPRO.
-
Blok energetyczny wykorzystujący energię promieniowania słonecznego
PublicationW referacie przedstawiono koncepcję przetwarzania energii słonecznej na energię elektryczną. Początkowa część referatu przedstawia sposoby przetwarzania energii, a tak że ich podział. W dalszej części przyjęto warianty układów do obliczeń. Na końcu porównano wyniki i wybrano najbardziej korzystny wariant. Blok energetyczny składa się z kolektorów próżniowych.
-
Projekt i wykonanie łodzi regatowej zasilanej energią słoneczną
PublicationWzrastające z roku na rok zużycie energii na naszej planecie i związanie z tym kurczenie się zapasów powszechnie wykorzystywanych nośników energii oraz wynikające z ich stosowania niekorzystne skutki dla środowiska naturalnego powodują, że ludzkość sięga w stronę odnawialnych źródeł energii. Problem ten dotyka także zagadnień napędu jednostek pływających. Jednym z potencjalnie interesujących źródeł energii jest energia słoneczna....
-
Układ do wytwarzania mocy elektrycznej
Inventions -
MBS - Laboratorium dla FS i KE
e-Learning CoursesMetody badań spektroskopowych - Laboratorium dla Fizyki Stosowanej i Konwersji Energii
-
Collisions of electrons with trimethylamine N(CH3)3 molecules
PublicationPrzedstawiono całkowite przekroje czynne na rozpraszanie elektronów na drobinach N(CH3)3, zmierzone dla niskich i średnich energii zderzenia. Wyniki porównano z elastycznymi i jonizacyjnymi przekrojami czynnymi, obliczonymi dla tej drobiny, dla średnich energii zderzenia. Porównano i przedyskutowano przekroje czynne dla drobin zawierających azot jako atom centralny.
-
Rozwiązania mechatroniczne w nadzorowaniu drgań robotów przemysłowych za pomocą sterowania modalnego
PublicationW pracy rozważa się drgania modelowanego dyskretnie niestacjonarnego układu nośnego manipulatora IRb-6 metodą sztywnych elementów skończonych. Do nazdorowania drgań wykorzystano algorytm sterowania modelanego przy energetycznym wskaźniku jakości, z elementami projektowania mechatronicznego. Uwzględnia on zmianę w czasie względem trajektorii ruchu zadanego, energii potencjalnej, kinetycznej oraz energii sysgnału sterującego.
-
Electron collision with B(CD3)3 molecules
PublicationArtykuł prezentuje całkowite przekroje czynne na rozpraszanie elektronów na drobinach B(CD3)3 zmierzone dla niskich i średnich energii zderzenia. Wyniki porównano z elastycznymi i jonizacyjnymi przekrojami czynnymi obliczonymi dla drobiny B(CD3)3 dla średnich energii zderzenia. Porównano i przedyskutowano przekroje czynne dla drobin zawierających bor.
-
Gospodarka skojarzona w lokalnym systemie grzewczym.
PublicationKompleksowa modernizacja lokalnego systemu grzewczego objęła budowe nowego źródła energii, w ktorym zastosowano gospodarkę skojarzoną. Przebudowano system przesyłowy ciepła do odbiorców oraz system grzewczy w budynkach. Przeprowadzono pełna konwencjonalną termomodernizację, a także wykorzystano odanawialne źródło energii (słonecznej i geotermicznej) do zasilania systemu grzewczego w budynkach jednego z osiedli.
-
Projektowanie mechatroniczne w zastosowaniu do sterowania modalnego drganiami robota IRB-6.
PublicationW pracy rozważa się drgania modelowanego dyskretnie niestacjonarnego układu nośnego manipulatora IRB-6 metodą sztywnych elementów skończonych. Do nadzorowania drgań wykorzystano algorytm sterowania optymalnego przy energetycznym wskaźniku jakości w dziedzinie współrzędnych modalnych. Uwzględnia on zmianę w czasie, względem trajektorii ruchu zadanego, energii potencjalnej, kinetycznej oraz energii sygnału sterującego.
-
Zwiększenie sprawności procesów technologicznych poprzez zastosowanie układów ORC i systemów trigeneracyjnych
PublicationPoprawa sprawności energetycznej procesów technologicznych - obok ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i wykorzystania niekonwencjonalnych technologii do konwersji energii - stanowi obecnie najważniejszy element idei zrównoważonego rozwoju. Niniejsza praca wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rynkowym, wskazując możliwości wpisania się w ten trend. Stanowi ona zbiór ogólnych wytycznych, opartych o literaturę przedmiotu i własne...
-
Uwarunkowania prawne energetyki odnawialnej.
PublicationWskazano i omówiono podstawowe ustawowe zapisy o energii odnawialnej.
-
Andrzej Augusiak dr inż.
People -
Potencjał energetyczny gmin województwa pomorskiego w kontekście możliwości budowy wysp energetycznych
PublicationPrzedstawiono analizę potencjału województwa pomorskiego w zakresie możliwości powstawania mikrosystemów energetycznych w celu wykorzystania lokalnych zasobów energetycznych. Przedstawiono przykłady funkcjonowania mikrosystemów energetycznych na świecie. Omówiono ich formy organizacyjne. Przedstawiono koncepcję funkcjonowania spółdzielni energetycznych i klastrów energii. Zestawiono lokalne zasoby energii odnawialnej. Omówiono...
-
Nadzorowanie drgań układu nośnego robota przemysłowego IRB-6 za pomocą ste-rowania modalnego przy energetycznym wskaźniku jakości. W: Zagadnienia ana- lizy modalnej konstrukcji mechanicznych. Praca zbiorowa pod red. T. Uhla. Kraraków: Kated. Robotyki i Dynam. Masz. AGH**2003 s. 115-122, 2 rys. 1 tab. bibliogr. 4 poz.
PublicationW pracy rozważa się drgania modelowanego dyskretnie niestacjonarnego układunośnego manipulatora IRB6 metodą sztywnych elementów skończonych. Do nadzo-rowania drgań wykorzystano algorytm sterowania optymalnego przy energetycz-nym wskaźniku jakości w dziedzinie współrzędnych modalnych. Uwzględnia on zmianę w czasie, względem trajektorii ruchu zadanego, energii potencjalnej, kinetycznej oraz energii sygnału sterującego.
-
Przekształtnik do generatora wiatrowego włączanego do sieci jednofazowej
PublicationPopyt na energię ze źródeł odnawialnych prowadzi do konieczności opracowywania układów przekształtnikowych spełniających rzadko spotykane wymagania. Regulacje prawne oraz wymagania techniczne doprowadziły do opracowania generatora wiatrowego o mocy 11 kW dołączanego do jednofazowej sieci prądu przemiennego. Optymalizując koszty zaprojektowano przekształtnik z małym zasobnikiem energii zapewniającym minimalizację pojemności głównego...
-
Numerical methods in heat and fluid flow
e-Learning CoursesPrzedmiot odnosi się do bilansu masy pędu i energii w ujęciu 0D i 3D.
-
Determinig the impedance of ultrasonic transducers by the added elements method
PublicationPomiar zespolonej impedancji elektrycznej przetworników ultradźwiękowych jest obarczony szeregiem trudności. Wynika to między innymi z powodu iż charakteryzuje się ona dużymi zmianami wartości w funkcji częstotliwości - w szczególności w otoczeniu rezonansów. Szczególne trudności nastręcza tu pomiar fazy. Zastosowanie precyzyjnych mostków wiąże się z bardzo uciążliwym procesem pomiarowym i długim czasem jego trwania. Współczesne...
-
Właściwości redukowanych szkieł Ge-Sb-O dla urządzeń termoelektrycznych
PublicationPraca zawiera wyniki badań strukturalnych oraz właściwości termoelektrycznych tlenkowego szkła antymonowo-germanianowego, poddanego redukcji w atmosferze wodoru, jako potencjalnego materiału do zastosowań w urządzeniach termoelektrycznych. Otrzymane rezultaty analizy dyfrakcyjnej oraz analizy mikroskopowej dały informacje o strukturze i składzie próbki. Potwierdziły one fakt powstawania warstwy powierzchniowej zredukowanych granul...
-
Analiza możliwości ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ze statków dalekomorskich
PublicationW artykule przedstawiono możliwości ograniczania emisji gazów cieplarnianych ze statków dalekomorskich. Przedstawiono również analizę tych rozwiązań. W ogólnym zarysie metody ograniczania emisji gazów cieplarnianych sprowadzają się do zwiększenia efektywności energetycznej statków poprzez zwiększenie efektywności działania źródeł energii w tym silników okrętowych, zwiększenie efektywności napędu statku, minimalizowanie zużycia...
-
Badania rozkładu temperatury na powierzchni oświetlonego i obciążonego modułu fotowoltaicznego = Temperature distribution on the surface of illuminated and loaded solar cell module
PublicationTemperatura powierzchni modułu fotowoltaicznego, która stanowi powierzchnię absorbującą promieniowanie słoneczne, wzrasta w efekcie: absorpcji promieniowania słonecznego (nie-aktywnej absorpcji fotonów, która nie prowadzi do generowania par nośników ładunku), rekombinacji par elektron-dziura, przepływu fotoprądu (ciepło Joule'a - Lenza generowane jest w efekcie przepływu prądu przez rezystancję szeregową złącza p-n). Kolektor słoneczny...
-
Differential cross sections for low-energy elastic electron scattering from tetrahydrofuran in the angular range 20°-180°
PublicationWartości absolutne różniczkowych przekrojów czynnych na rozproszenie sprężyste elektronów o energii 6-20eV na cząsteczce tetrahydrofuranu w zakresie kątów 20°-180°. W pomiarach wykorzystano technikę lokalnego pola magnetycznego. Wyznaczono także całkowity przekrój czynny na rozproszenie sprężyste oraz przekrój czynny na przekazanie pędu poprzez scałkowanie zmierzonych różniczkowych przekrojów czynnych dla wybranych energii.
-
Instalecje oleju opałowego średniego lub ciężkiego strony od 94 do 97
PublicationArtykuł dotyczy spalania oleju opałowego średniego i ciężkiego w kotłach energetycznych i z tym związanego problemu ponoszonych kosztów energii podczas przesyłu paliwa w instalacji zasilającej palniki. Dla porównania efektywności wykorzystania energii w omówionych rozwiązaniach przeanalizowano stare i nowe systemy instalacji hydraulicznych dla oceny możliwości zmniejszenia ponoszonych kosztów dla trzech lat eksploatacji.
-
Cross sections for electron scattering from furan molecules; measurements and calculations
PublicationZmierzono i policzono przekroje czynne (TCS) na rozproszenie elektronów na drobinach furanu (C4H4O). Całkowite przekroje czynne zmierzono metodą transmisyjną w zakresie energii 0.6 - 400 eV. Sprężysty i jonizacyjny przekrój czyny obliczono dla energii zderzenia do 4 keV; powyżej 70 eV suma obu przekrojów pozostaje w dobrej zgodności z mierzonymi wartościami TCS.
-
Structure and electric conductivity of reduced lead-germanate, bismuth-germanate and bismuth-silicate glasses modified with potassium
PublicationZbadano szkła germanianowo-ołowiowe i krzemianowo+bizmutowe. Warstwy metalicznych granul wytwarzano w nich poprzez redukcję powierzchni w atmosferze wodoru. Praca dotyczy wpływu potasu na właściwości szkła. Przeprowadzono badania metodami mikroskopii sił atomowych, DSC oraz pomiary przewodności elektrycznej. Stwierdzono, że obecność potasu poprawia mechaniczne i technologiczne właściwości szkła.
-
A design concept of fire protection system for an ecological floating dock
PublicationW artykule przedstawiono możliwe do wystąpienia na doku pływającym zagrożenie pożarowe oraz projekt koncepcyjny systemu zabezpieczenia przeciwpożarowego. Projekt ten obejmuje: istalację gaśniczą wodno-hydrantową i pianową do ochrony pokładu głównego oraz instalację CO2 do ochrony siłowni, rozdzielni elektrycznej i tunelu kablowego, a także instalację wykrywania i sygnalizacji pożaru.
-
EEDI Impact for a Tanker
PublicationReferat przedstawia sposób analizy wskaźnika EEDI zgodnie z wymaganiami IMO-MEPC w zależności od parametrów głównych, prędkości, charakterystyk oporowych oraz układu napędu statku dla wybranego tankowca typu Aframax. W analizie uwzględniono, także układ wytwarzania mocy elektrycznej wraz z innymi układami pomocniczymi tankowca, które są odbiornikami wytwarzanej mocy.
-
Element przekryciowo-izolacyjny o przekroju czworokąta
InventionsPrzedmiotem wynalazku jest wzór użytkowy przeznaczony do pokryć dachowych budynków mieszkalnych i gospodarczych. Stanowi element konstrukcyjny, izolujący oraz wygłuszający. Charakteryzuje się odpowiednio dopasowanym kształtem, wymiarami dzięki czemu posiada dobre właściwości izolacyjne i jest łatwy w wytworzeniu. Cechuje go lekkość, elastyczność i zdolność absorbcji energii uderzenia. Do produkcji materiału według...
-
Wodór jako paliwo cz. 1
PublicationW artykule przedstawiono wodór jako nowoczesny nośnik energii oraz jego zastosowanie techniczne w ujęciu konwersji energii. Przybliżono jego odkrycie, właściwości oraz jego wykorzystanie od odkrycia do współczesności. Dokonano opisu budowy i zasady działania ogniw paliwowych. Omówiono ich podział przedstawiając zalety i wady każdego rozwiązania oraz ich zastosowanie techniczne w zależności od typu ogniwa.
-
Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące polityki energetycznej
PublicationW artykule omówiono politykę energetyczną w Unii Europejskiej w oparciu o dokumenty Rady UE i Komisji Europejskiej, jak np. Zielona Księga, dotycząca strategii bezpiecznego zaopatrzenia w energię oraz Biała Księga, dotycząca źródeł energii odnawialnej. Przedstawiono ważniejsze dyrektywy, wydawane przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej, dotyczące polityki energetycznej UE oraz źródeł energii odnawialnej.
-
Experimental bases for the rail track surface damage detection system
PublicationA diagnosis of rail surface is generally based on the classical method of direct assessment and track geometry measurements. Identification and qualification of inequality and damage on the surface rails is depend on the skills and experience person who conducting inspection. In times of increasing exploitation of railways, infrastructure managers decide to use systems supporting the assessment of technical condition of the railways....
-
Skojarzone układy rozproszone zasilane paliwem gazowym.
PublicationOmówiono znaczenie stosowania w energetyce i ciepłownictwie skojarzonej gospodarki cieplno-elektrycznej. Przedstawiono pojęcie generacji rozproszonej oraz wskazano typowe przykłady technologii stosowanych w źródłach rozproszonych. Podano główne przyczyny zainteresowania nimi i rozwoju tych technologii. Scharakteryzowano, ostatnio zrealizowane w krajowym ciepłownictwie, wybrane przykłady zastosowań skojarzonych źródeł rozproszonych,...
-
Koncepcja Egzoszkieletu Kończyny Dolnej
PublicationW pracy przeanalizowano stosowane dotychczas urządzenia rehabilitacyjne kończyn dolnych oraz przedstawiono koncepcję egzoszkieletu przeznaczonego do mechanicznej i elektrycznej rehabilitacji jednej kończyny dolnej. Niespotykanym dotą rozwiązaniem zaproponowanym w pracy jest możliwość jednoczesnej stymulacji mięśni dwoma metodami, a także ograniczenie rehabilitacji do jednej kończyny dolnej przy zachowaniu mobilności osoby użytkującej...
-
REGULACJA MOCY BIERNEJ W MIKROSIECIACH Z ŹRÓDŁAMI WYTWÓRCZYMI
PublicationW ramach projektu badawczo-rozwojowego Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w Katedrze Automatyki Napędu Elektrycznego został zaprojektowany i wykonany system zarzą-dzania energią oraz sterowania źródłami energii o nazwie ECV-10. System zainstalowano w zakładzie produkcyjnym firmy Infracorr SP. Z o.o. wraz z źródłami energii z fotowoltaiki, wiatru i gazu ziemnego. System umożliwia pomiar ośmiu prądów i sześciu napięć, co w połączeniu...
-
Energia aktywacji i mechanizm przewodzenia w polimerowych czujnikach wilgotności z polietylenoiminy
PublicationPrzedstawiono wyniki badań polimerowych czujników wilgotności z chemicznie modyfikowanej polietylenoiminy (PEI). W oparciu o zależność rezystancji filmów polimerowych od temperatury i wilgotności względnej powietrza wyznaczono wartości energii aktywacji związanej z jonowym przeniesieniem ładunku. Dokonano oceny wpływu rodzaju zastosowanego podłoża i odczynnika sieciującego na trwałość, właściwości elektryczne oraz na wartości energii...
-
Flavin mononucleotide fluorescence intensity decay in concentrated aqueous solutions
PublicationCzasowo-rozdzielone widma absorpcji i fluorescencji FMN w roztworach wodnych zostały zmierzone dla szerokiego zakresu stężeń. Pokazano, że zaniki fluorescencji są silnie przyśpieszone przez obecność dimerów FMN, które stanowią niedoskonałe pułapki energii wzbudzenia. Wyniki doświadczalne porównano z rezultatami symulacji Monte-Carlo, uwzględniającej powrotny transfer energii od pułapek do donorów, stwierdzając dobrą zgodność modelu...
-
Effects of metallic silver particles on resonance energy transfer between fluorophores bound to DNA.
PublicationZbadano wpływ filmów wysepek metalicznego srebra na rezonansowe przekazywanie energii między fluoroforami związanymi z DNA. Donorem i akceptorem były odpowiednio 4´,6 diamidyno-2-fenylindon i jodek propydyny. Zmierzone dla tego układu czasy zaniku i widma fluorescencji pokazują, że sąsiedztwo cząstek srebra dramatycznie zwiększa promień Forstera, a tym samym i przekazywanie energii w znakowanym DNA.
-
Anna Szafrańska dr inż.
People -
Ryszard Zajczyk prof. dr hab. inż.
People -
Fatigue criterial parameters of variable amplitude stress.
PublicationPrzedstawiono oryginalne kryterialne parametry zmęczeniowe naprężenia o zmiennej amplitudzie. Dla ich wyznaczenia założono, że wydatkowana w procesie zmęczenia energia jest proporcjonalna do energii sprężystego odkształcenia postaciowego. Jeżeli przyrost zniszczenia spowodowanego przez nj cykli naprężenia o stałej amplitudzie aj jest odniesiony do energii sprężystego odkształcenia postaciowego przekazanej jednostkowej objętości...
-
Energy deposition on the inner surface of a Hall Effect thruster for satellite
PublicationHET - Hall Effect Thruster, to silnik powszechnie wykorzystywany w kosmonautyce do pozycjonowania satelitów. Medium dostarczającym ciąg silnikowi jest zjonizowany gaz. Praca przedstawia wyniki trzech symulacji komputerowych: 1. Modelowanie sondy Langmuira zanurzonej w plazmie ksenonowej o warunkach zbliżonych do tych panujących w silniku HET. Symulacje wykonano metodą metodą Particle-in-Cell Monte Carlo. Celem była analiza oddziaływania...
-
Dylematy rozwoju energetyki gazowej w Polsce
PublicationPrzedstawiono prognozę rozwoju energetyki gazowej na tle perspektyw rozwoju setora energii w Polsce .
-
Metody Optymalizacji [2018/19]
e-Learning CoursesStudia: stacjonarne I stopnia. Kierunek: Energetyka. Specjalność: Rynki Energii i Systemy Energetyczne. Semestr: 6
-
Seminarium energetyki odnawialnej I
e-Learning CoursesSpecjalność: Inżynieria odnawialnych źródeł energii (WFTiMS), I stopnia - inżynierskie, stacjonarne, 2020/2021 - zimowy (obecnie sem. 5)
-
Electron collisions with ethylene oxide molecules
PublicationZmierzono całkowite przekroje czynne na rozproszenie elektronów na drobinach tlenku etylenu w zakresie energii od 0.7 do 400 eV. Obliczono przekroje czynne na zderzenia sprężyste oraz przekroje czynne na jonizację. Otrzymane wyniki obliczeń są zgodne z wynikami eksperymentalnymi w pokrywającym się przedziale energii zderzenia. Wyniki uzyskane dla tlenku etylenu porównano z przekrojami czynnymi dla jego izoelektronowego odpowiednika...
-
Scattering of electron from hydride molecules: PH3.
PublicationArtykuł prezentuje zmierzone całkowite przekroje czynne na rozpraszanie elektronów dla PH3 w zakresie energii 0.5-370eV. Wyniki otrzymane za pomocą metody transmisyjnej zostały porównane z dostępnymi danymi doświadczalnymi i teoretycznymi. Przeprowadzono również analizę zachowania się całkowitego przekroju czynnego w funkcji energii dla drobin izoelektronowych zawierających wodór i atomy pierwiastków z trzeciego okresu (SiH4, PH3,H2S,...
-
Examples of renewable and waste energy sources utilisation in municipal sewage treatment plants.
PublicationTematem pracy jest problem zaopatrzenia miejskich oczysczalni ścieków w energię elektryczną i cieplną. przedstawiono dwie polskie oczyszczalnie scieków: w Żywcu i Grudziądzu jako przykłądy zastosowania odnawialnych i odpadowych źródeł energii. Zamieszczone zostały informacje na temat ilości produkowanego biogazu, źródeł energii, systemów zaopatrzenia w ciepło, w tym agregatów kogeneracyjnych i pomp ciepła. Sformułowano wnioski...
-
Systems for storing and reducing energy consumption in residential buildings
PublicationW pracy przeprowadzany został przegląd różnych koncepcji magazynów energii cieplnej zintegrowanych z budynkiem mieszkalnym. Przedstawione zostały warianty różniące się między sobą pod względem kształtu, rozmiaru, wypełnienia, sposobu instalacji itp. Opisany został sposób zintegrowania systemów magazynujących z odnawialnymi źródłami energii. Następnie wskazane zostały inne rozwiązania projektowe umożliwiające redukcję zapotrzebowania...
-
Możliwości zastosowania zasobnikowych jednostek trakcyjnych na liniach kolejowych na przykładzie Pomorskiej Kolei Metropolitalnej
PublicationW artykule zwrócono uwagę, że zasobniki stosowane głównie do rekuperacji energii, mogą być również wykorzystane do zasilania pociągów na niezelektryfikowanych i zelektryfikowanych odcinkach linii kolejowych. Innowacyjność tego rozwiązania wykazano na podstawie dwóch aplikacji kolejowych elektrycznych zasobnikowych jednostek trakcyjnych: pierwszej funkcjonującej od 2014 roku na linii Utsunomiya – Karasuyama w Japonii oraz drugiej,...
-
Impedance of metastable pitting corrosion
PublicationPrzeprowadzono badania impedancyjne metastabilnego procesu korozji wżerowej. Kształt chwilowych widm impedancyjnych otrzymanych w wyniku eksperymentu jest ściśle związany z przebiegiem prądu dc. O szybkość korozji wewnątrz aktywnego zaatakowania decyduje proces przeniesienia ładunku. Ekspansja aktywnej powierzchni jest proporcjonalna do zmian podwójnej warstwy elektrycznej. Zaobserwowane zostały również zmiany rezystancji elektrolitu...
-
Alternatywa dla elektryfikacji miejskiej linii kolejowej - elektryczne zasobnikowe jednostki trakcyjne
PublicationNa linii kolejowej nr 248 eksploatowane są pojazdy o napędzie spalinowym, ocenianymi powszechnie jako nie ekologiczne, mało ekonomiczne, hałaśliwe, i o małym, w porównaniu do trakcyjnych pojazdów elektrycznych, przyśpieszeniu i prędkości na wzniesieniach. W artykule przeanalizowano alternatywę dla budowy infrastruktury trakcji elektrycznej, która jest postrzegana jako kosztowna i zaburzająca walory krajobrazowe.
-
Zdolni z Pomorza – Energia i jej przemiany - Spotkanie Akademickie 27.03.2021 r.
e-Learning CoursesEnergia jest jednym z najważniejszych pojęć w fizyce. Jej przemiany są podstawą do omawiania szeregu zjawisk zarówno w ramach kursów szkolnych jak i specjalistycznych wykładów uniwersyteckich. Z pozoru wydaje się prostym pojęciem, ale czy tak jest naprawdę? W życiu codziennym spotkamy się w szeregiem różnych rodzajów energii oraz jej konwersji. Począwszy od energii kinetycznej czy potencjalnej, po energię oddziaływań elektrostatycznych...
-
.Energia a rozwój gospodarki
PublicationPrzedstawiono uwarunkowania rozwoju gospodarki krajowej vs rozwój sektora energii. Wskazano na koniecznosc transformacji energetycznej
-
System Zarządzania Energią w praktyce inżynierskiej
PublicationOprogramowanie Systemu Zarządzania Energią (SZE) musi gromadzić różnego rodzaju dane, od wskaźników efektywności energetycznej – poprzez analizy energetyczne, krzywe trendu, listy komunikatów alarmowych – aż do skomplikowanych raportów graficznych. Zużycie energii może być analizowane nie tylko według ilości produkcji, ale również w połączeniu z danymi dotyczącymi cen i kosztów. System Zarządzania Energią (SZE) jest działaniem...
-
Analiza sprawności energetycznej układu stowarzyszonego modułu ogniw PV i kolektora słonecznego
PublicationProdukowane obecnie komercyjnie moduły ogniw fotowoltaicznych produkują energię elektryczną wskutek konwersji energii promieniowania słonecznego ze stosunkowo niską sprawnością, mniejszą niż 20%. Ponad 80% zaabsorbowanej energii oddawane jest do otoczenia. Układy PV/T, stanowiące połączenie kolektora słonecznego (T) z modułem ogniw fotowoltaicznych (PV), są dobrym sposobem na podwyższenie sprawności konwersji energii promieniowania...
-
System Zarządzania Energią w praktyce inżynierskiej
PublicationOprogramowanie Systemu Zarządzania Energią (SZE) musi gromadzić różnego rodzaju dane: od wskaźników Efektywności Energetycznej, poprzez analizy energetyczne, krzywe trendu, listy komunikatów alarmowych, aż do skomplikowanych raportów graficznych. Zużycie energii może być analizowane nie tylko według ilości produkcji, ale również w połączeniu z danymi dotyczącymi cen i kosztów. System Zarządzania Energią (SZE) jest działaniem organizacyjnym...
-
The micro implementation of a Web server.
PublicationArtykuł prezentuje techniczne zasady projektowania mikroserwerów internetowych o zredukowanej złożoności konstrukcyjnej i niewielkim poborze energii.
-
Application of hybrid radiation modes of microstrip line in rectangular patch antenna design
PublicationW pracy przedstawiono metodę wykorzystania hybrydowych rodzajów promieniujących linii mikropaskowej do projektowania anten mikropaskowych. Pokazano,że pojedynczy rodzaj promieniujący można wykorzystać do przybliżonego opisu pola promieniowania anteny mikropaskowej. Zamieszczono wyniki symulacji potwierdzające zadowalającą dokładność przybliżenia w przypadku obliczeń częstotliwości środkowych pracy anteny oraz rezystancji promieniowania...