Search results for: DOBÓR TYPU ELEKTROWNI WIATROWEJ
-
KONCEPCJA DWU-ŚMIGŁOWEJ ELEKTROWNI WIATROWEJ I ELEKTROWNI SZCZYTOWO-POMPOWEJ NA WZGÓRZU SZUBIENICZNYM
PublicationDogodne warunki terenowe Wzgórza Szubienicznego w Gdańsku oraz istniejąca tam infrastruktura stanowią podstawę do rozważenia koncepcji doposażenia instalacji badawczej Laboratorium Innowacyjnych Technologii Elektroenergetycznych i Integracji Odnawialnych Źródeł Energii LINTE^2 w skojarzony, hydro-wiatrowy zespół wytwórczy. W artykule zaproponowano koncepcję budowy elektrowni pompowo-szczytowej z turbinami Francisa oraz elektrowni...
-
Porównanie elektrowni wiatrowych w szacowanej produkcji energii elektrycznej.
PublicationW publikacji opisano charakterystyki wytwórcze elektrowni wiatrowych, które są kompilacją rocznych meteorologicznych danych wiatrowych opisanych funkcją Weibulla oraz krzywej mocy(charakterystyki zewnętrznej) elektrowni wiatrowej. Charakterystyki wytwórcze, indywidualne dla każdej elektrowni wiatrowej, pozwalają dokonać łatwego wyboru typu elektrowni dla zadanych meteorologicznych warunków wiatrowych. Zwrócono także uwagę na zmienność...
-
Modelowanie elektrowni wiatrowej pracującej na sieć sztywną.
PublicationW referacie przedstawiono model matematyczny elektrowni wiatrowej z maszyną dwustronnie zasilaną pracującej w systemie elektroenergetycznym. Opracowany model przy przyjętych założeniach upraszczających, opisano w dwunastowymiarowej przestrzeni stanu. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych pracy elektrowni sterowanej zgodnie ze strategią optymalnego przetwarzania zmiennej w czasie energii kinetycznej wiatru.
-
Model elektrowni wiatrowej pracującej na sieć sztywną - badania symulacyjne.
PublicationW referacie przedstawiono model matematyczny elektrowni wiatrowej z maszyną dwustronnie zasilaną pracującej w systemie elektroenergetycznym. Opracowany model przy przyjętych założeniach upraszczających, opisano w dwunastowymiarowej przestrzeni stanu. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych pracy elektrowni sterowanej zgodnie ze strategią optymalnego przetwarzania zmiennej w czasie energii kinetycznej wiatru.
-
Modelowanie elektrowni wiatrowych. Elektrownie i sieci- zagadnienia wybrane: generacja rozproszona i odnawialne źródła energii,urządzenia i sieci nN - SN, problemy wybrane.
PublicationPrzedstawiono typy komercyjnych elektrowni wiatrowych oraz sposoby ich modelowania pod kątem analizy ich pracy w systemie elektroenergetycznym. Zaprezentowano model matematyczny elektrowni wiatrowej. przedstawiono wyniki symulacji stanów pracy wybranego typu elektrowni wiatrowej.
-
Sterowanie maszyną dwustronnie zasilaną pracującą jako generator w elektrowni wiatrowej przy zapadach napięcia
PublicationW artykule przedstawiono problematykę dotyczącą sposobów regulacji mocy maszyny dwustronnie zasilanej pracującej jako generator w elektrowni wiatrowej. Poruszono problem działania generatora w przypadku pojawienia się zakłóceń napięcia po stronie systemu elektroenergetycznego w postaci zapadu napięcia. Zaprezentowano układy regulacji mocy, oparte na modelach multiskalarnych maszyny asynchronicznej, umożliwiające rozszerzenie zakresu...
-
Identyfikacja dynamiki elektrowni wiatrowej na podstawie danych pomiarowych
PublicationW referacie przedstawiono wyniki badań symulacyjnych przeprowadzonychz wykorzystaniem standardowych modeli identyfikacyjnych programu Matlab. Zawarto opisbadanego obiektu, przebiegu procesu identyfikacji, wykorzystanych modeli, oraz wybrane wynikibadań. Uzyskane wyniki pozwoliły sformułować uwagi ogólne dotyczące przydatnościwspomnianych modeli do celów identyfikacji dynamiki elektrowni wiatrowej.
-
Sterowanie mocą bierną maszyny dwustronnie zasilanej w elektrowni wiatrowej
PublicationWartość mocy biernej produkowanej/pobieranej przez park wiatrowy jest wielkością podlegającą sterowaniu a na jej wartość wpływ ma wiele czynników: warunki wiatrowe, struktura parku, długość linii kablowych, rodzaj elektrowni a także algorytm sterowania. Są dwie metody sterowania mocą bierną farmy wiatrowej: pasywna (przez kondensatory i dławiki) i aktywna (przez generator i/lub filtr aktywny). W artykule przedstawiono problemy...
-
Porównanie elektrowni wiatrowych w szacowanej produkcji energii elektrycznej oraz dopasowaniu do danych warunków wiatrowych
PublicationW publikacji opisano charakterystyki wytwórcze elektrowni wiatrowych, które są kompilacją rocznych meteorologicznych danych wiatrowych opisanych funkcją Weibulla oraz krzywej mocy (charakterystyki zewnętrznej) elektrowni wiatrowej.Charakterystyki wytwórcze, indywidualne dla każdej elektrowni wiatrowej, pozwalają dokonać łatwego wyboru typu elektrowni do zadanych warunków wiatrowych. Zwrócono także uwagę na zmienność danych meteorologicznych...
-
Bezczujnikowe sterowanie generatorem klatkowym w stanach lotnego startu elektrowni wiatrowej
PublicationElektrownie wiatrowe pracujące na sieć i wyposażone w przekształtniki dwukierunkowe AC-DC-AC, dzięki zastosowaniu generatorówindukcyjnych klatkowych mogą zapewniać efektywne generowanie energii w szerokim zakresie zmian wiatru. W artykule przedstawiono analizęlotnego startu elektrowni wiatrowej z generatorem klatkowym i cyfrowym układem sterowania. Przedstawiono wyniki symulacji lotnego startu generatora klatkowego w układzie ze...
-
Składowa zerowa prądu w układzie elektrowni wiatrowej z generatorem synchronicznym z magnesami trwałymi
PublicationJednym z rodzajów generatorów stosowanych obecnie w elektrowniach wiatrowych są generatory synchroniczne z magnesami trwałymi. Do współpracy generatora z siecią elektroenergetyczną konieczne jest zastosowanie przekształtników energoelektronicznych.W układzie elektrowni wiatrowej każdy z przekształtników: falownik sieciowy i falownik maszynowy jest źródłem składowej zerowej napięcia. Napięcie składowej zerowej można zaobserwować...
-
Bezczujnikowy układ regulacji elektrowni wiatrowej w stanach lotnego startu i osłabiania pola generatora klatkowego
PublicationElektrownie wiatrowe z generatorami indukcyjnymi klatkowymi i przekształtnikami AC-DC-AC posiadają wiele zalet, m.in. szeroki zakres prędkości wiatru oraz możliwość regulacji wzbudzenia generatora w funkcji prędkości obrotowej. Wraz z postępującym zmniejszeniem kosztów przyrządów półprzewodnikowych, układy z generatorami klatkowymi i przekształtnikami dwukierunkowymi będą stanowić coraz większy procent wśród elektrowni wiatrowych...
-
Modelowanie małej elektowni wiatrowej
PublicationW pracy przedstawiono model elektrowni wiatrowej o mocy 8500W wyposażonej w generator z silnikiem synchronicznym z magnesami trwałymi. W oparciu o analizę dostępnej literatury naukowej, norm technicznych, opracowano model elektrowni wiatrowej, który został zaimplementowany w środowisku Matlab Simulink. Model ten pozwala przeprowadzić analizę elektrowni wiatrowej, w której regulacja wytwarzanej energii odbywa się z wykorzystaniem...
-
Pomiary elektrowni wiatrowych
PublicationW monografii zaprezentowano metodologię pomiaru konstrukcji elektrowni wiatrowej. Zaproponowano i omówiono metodę obserwacji przemieszczeń konstrukcji elektrowni w trakcie jej pracy i przestoi.
-
Możliwości sterowania mocą bierną elektrowni wiatrowej : Reactive power control methods in wind parks
PublicationReferat poświęcony jest zagadnieniu sterowania mocą bierną w elektrowniach wiatrowych. W pierwszej części referatu opisano tło problemu sterowania mocą bierną w parkach wiatrowych, podano powody, dla których moc bierna powinna podlegać regulacji oraz zarysowano metody, które mogą być do niej użyte. W celu sprawdzenia proponowanych metod kompensacji, zbudowano model matematyczny elektrowni wiatrowej, którego poszczególne elementy...
-
Składowa zerowa prądu w układzie elektrowni wiatrowej z generatorem synchronicznym z magnesami trwałymi
PublicationJednym z rodzajów generatorów stosowanychobecnie w elektrowniach wiatrowych są generatory synchronicznez magnesami trwałymi. Do współpracy generatora zsiecią elektroenergetyczną konieczne jest zastosowanie przekształtnikówenergoelektronicznych. W układzie elektrowniwiatrowej każdy z przekształtników - falownik sieciowy i falownikmaszynowy - jest źródłem składowej zerowej napięcia.Napięcie składowej zerowej można zaobserwować, dokonującpomiaru...
-
Uziemienia w zespołach elektrowni wiatrowych
PublicationW pracy jest omawiana problematyka budowy systemów uziemień na farmach elektrowni wiatrowych. Uziemienia poszczególnych elektrowni są wykorzystywane jako elementy systemu ochrony odgromowej oraz układu ochrony od porażeń otoczenia elektrowni wiatrowej. Farmy elektrowni są często umieszczane na gruntach o wysokiej rezystywności, co utrudnia realizację skutecznych systemów uziemień elektrowni. Trudność może napotykać zwłaszcza wykonanie...
-
Problemy dostosowana układu sterowania maszyną dwustronnie zasilaną do nowych wymagań.
PublicationW artykule zaprezentowano problemy związane z dostosowaniem układu sterowania maszyną dwustronnie zasilaną pracującą jako generator w elektrowni wiatrowej do nowych wymagań i przepisów stawianych przez operatorów sieci energetycznych. Poruszono problem utrzymania elektrowni wiatrowej w systemie w momencie krótkotrwałego obniżenia lub uskoku napięcia sieci energetycznej spowodowanego odległym zwarciem w systemie lub podłączeniem...
-
Control of a wind power generator in case of voltage sags in power network
PublicationW artykule poruszono problem związany ze sposobem sterowania generatorem elektrowni wiatrowej w przypadku wystąpienia po stronie sieci zapadów napięcia.Jako generator wykorzystano maszynę dwustronnie zasilaną której stojan podłączono bezpośrednio do sieci natomiast wirnik zasilano poprzez kaskadę przekształtników. Wystąpienie spadku lub zapadu napięcia sieci w przypadku pracy tego typu generatora może doprowadzić do uszkodzenia...
-
Emulator silnika wiatrowego
PublicationOptymalne przetwarzania enegrii wiatru w elektrowniach wiatrowych wymaga zmiennej prędkości kątowej wału prądniocy. Strategie sterowania optymalnego i i algorytmy sterowania maszyną są złożone i9 wymagają w trakcie prac badawczych starannego sprawdzania. W rzeczywistej elektrowni wiatrowej badania zależą od wiatru i są ponadto kosztowne i niewygodne. Budowa modelu laboratoryjnego elektrowni wiatrowej z emulatorem wiatru pozwala...
-
Modele farmy wiatrowej na potrzeby prognozowania mocy
PublicationKrótkookresowe (z horyzontem 24-48 h) prognozowanie mocy farmy wiatrowej wymaga adekwatnego modelu uwzględniającego nie tylko wiatr (prędkość i kierunek) jako wymuszenie, ale także inne czynniki jak m.in.: właściwości i układ sterowania elektrowni wiatrowej, przesłonięcie, temperatura, profil pionowy, dynamika wiatru. Modele można podzielić na: fizykalne, statystyczne i behawioralne. W artykule przedstawiono wybrane modele mocy...
-
STEROWANIE MAŁĄ ELEKTOROWNIĄ WIATROWĄ Z MAGAZYNEM ENERGII
PublicationW referacie przedstawiono układ sterowania małej, 12kW, elektrowni wiatrowej pracującej równolegle z 3 fazową siecią energetyczną, w której wykorzystano generator indukcyjny z przekształtnikiem energoelektronicznym i zasobnikiem energii w postaci superkondensatora i baterii akumulatorów. Przeprowadzono badania eksperymentalne współpracy elektrowni z zasobnikiem energii w Laboratorium Generacji Rozproszonej w Niestępowie koło Gdańska....
-
Elektrownia wiatrowa z maszyną dwustronnie zasilaną - badania symulacyjne.Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice.XIII cykl seminariów zorganizowanych przez PTETiS, Oddział Gdańsk.
PublicationW referacie przedstawiono propozycję układu sterowania elektrowni wiatrowej pracującej w systemie elektroenergetycznym. Syntezę układu regulacji przeprowadzono bazując na multiskalarnym modelu maszyny indukcyjnej dwustronnie zasilanej (MDZ). Optymalne przetwarzanie energii wiatru, odpowiadające ekstremalnej regulacji mocy czynnej turbiny, zrealizowano na podstawie charakterystyk statycznych. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych.
-
Wysokosprawne układy aktywnej filtracji wyjściowej w przekształtnikach elektrowni wiatrowych
PublicationCzęstotliwość pracy tranzystorów w przekształtnikach elektrowni wiatrowych średniej mocy jest ograniczona (1kHz-10kHz), co wymaga stosowania od strony sieci filtrów pasywnych o znacznych gabarytach. W referacie omówiono możliwość zastosowania wysokosprawnego wspomagającego filtra aktywnego z przyrządami z węglika krzemu zapewniającego eliminację wysokoczęstotliwościowych zmian prądu sieciowego (tzw. rippli) przy jednoczesnym zmniejszeniu...
-
Neuronowy model mocy farmy wiatrowej
PublicationPopularność i rosnące możliwości sztucznych sieci neuronowych przyczyniają się do coraz to szerszego zastosowania przemysłowego. Szybki przyrost mocy elektrowni wiatrowych w krajowej sieci elektroenergetycznej (KSE) stawia trudne zadanie bilansowania mocy przed krajowymi Operatorami Sieci Dystrybucyjnych (OSD) i Operatorem Sieci Przesyłowej (OSP). Prawnym obowiązkiem prognozowania mocy farmy wiatrowej obarczony jest właściciel....
-
Neuronowy model mocy farmy wiatrowej
PublicationPopularność i rosnące możliwości sztucznych sieci neuronowych przyczyniają się do coraz to szerszego zastosowania przemysłowego. Szybki przyrost mocy elektrowni wiatrowych w krajowej sieci elektroenergetycznej (KSE) stawia trudne zadanie bilansowania mocy przed krajowymi Operatorami Sieci Dystrybucyjnych (OSD) i Operatorem Sieci Przesyłowej (OSP). Prawnym obowiązkiem prognozowania mocy farmy wiatrowej obarczony jest właściciel....
-
Ryszard Strzelecki prof. dr hab. inż.
People -
EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA HYBRYDOWEJ MIKROINSTALACJI OZE
PublicationW artykule przedstawiono warunki pracy mikroelektrowni hybrydowej zainstalowanej w małej firmie mieszczącej się na terenie przemysłowym. Pokazano strukturę i parametry elektrowni składającej się z paneli fotowoltaicznych i elektrowni wiatrowej. Przeanalizowano odbiorniki energii oraz warunki pobierania mocy biernej. Dla wybranego okresu czasu pokazano zużycie oraz produkcję energii elektrycznej i energię zużytą na potrzeby firmy...
-
Geodesic monitoring of tower and mast structures
PublicationW artykule przedstawiono obciążenia jakim są poddawane konstrukcje wieżowe i masztowe. Opisano zakres oraz wymagania dotyczące pomiarów geodezyjnych przeprowadzanych w czasie eksploatacji konstrukcji smukłych. Wskazano metody pomiaru oraz zaprezentowano niektóre sposoby pomiaru w praktyce. Zamieszczono wyniki pomiarów przemieszczeń elektrowni wiatrowej o mocy 2 MW i wysokości elementu wsporczego 80 m oraz zaprezentowano pomiary...
-
Model fizykalny czy neuronowy? - Narzędzia do predykcji mocy wytwarzanej przez elektrownie wiatrowe
PublicationUstawowy obowiązek prognozowania mocy dotyczy właścicieli elektrowni wiatrowych o mocy znamionowej powyżej 50 MW. Ze względu na coraz większą ilość przyłączonych elektrowni wiatrowych do krajowej sieci elektroenergetycznej, zapis ten może ulec zmianie, obejmując źródła wiatrowe mniejszej mocy. Obecnie największa pojedyncza turbina wiatrowa w Polsce ma generator o mocy 3MW, natomiast największy zespół elektrowni wiatrowych (farma...
-
Koreferat dotyczący możliwości realizacji w gminie Malbork Farmy Wiatrowej „MALBORK” składającej się maksymalnie z 10 elektrowni wiatrowych o mocy nominalnej do 3,3 MW każda wraz budową dwóch GPZ-ów wewnętrznych, infrastruktury przyłączeniowej oraz dróg dojazdowych, w kontekście uwarunkowań krajobrazowo-kulturowych.
PublicationPrzedmiotem koreferatu jest ekspercka ocena możliwości realizacji Farmy Wiatrowej „MALBORK” składającej się maksymalnie z 10 elektrowni wiatrowych o mocy nominalnej do 3,3 MW każda wraz budową dwóch GPZ-ów wewnętrznych, infrastruktury przyłączeniowej oraz dróg dojazdowych, w kontekście uwarunkowań krajobrazowo-kulturowych. Ocena ta zastała oparta zarówno na analizie wniosków dotyczących uwarunkowań krajobrazowo-kulturowych, zawartych...
-
Sterowanie automatyczne częstotliwości systemu elektroenergetycznego zasilanego elektrownią wiatrową wspomaganą elektrownią konwencjonalną
PublicationWykorzystywanie energii wiatru do wytwarzania energii elektrycznej rozwija się coraz bardziej. Elektrownia wiatrowa powinna być wspomagana przez lokalne źródło konwencjonalne energii elektrycznej. Jeżeli elektrownia wiatrowa jest przyłączona do dużego systemu elektroenergetycznego, to tłumienie fluktuacji bilansu mocy wytwarzanej i odbieranej wymaga odpowiedniego oddziaływania układu regulacji automatycznej systemu elektroenergetycznego....
-
Laboratoryjny emulator silnika wiatrowego zbudowany w oparciu o silnik indukcyjny
PublicationOptymalne przetwarzanie energii wiatru w elektrowniach wiatrowych realizowana jest przy zmiennej prędkości kątowej wału prądnicy. Strategie sterowania są złożone i wymagają, w trakcie prac badawczych, starannego sprawdzania. Prowadzenie badań w oparciu o model laboratoryjny elektrowni wiatrowej z emulatorem wiatru znacznie ułatwia prace. W artykule przedstawiono opis i wyniki badań laboratoryjnych emulatora silnika wiatrowego...
-
Model fizykalny czy neuronowy? - Narzędzia do predykcji mocy wytwarzanej przez elektrownie wiatrowe
PublicationUstawowy obowiązek prognozowania mocyXVI Międzynarodowa Szkoła Komputerowego Wspomagania Projektowania, Wytwarzania i Eksploatacji, Jurata, 14-18 maja 2012 r. dotyczy właścicieli elektrowni wiatrowych o mocy znamionowej powyżej 50MW. Ze względu na coraz większą ilość przyłączonych elektrowni wiatrowych do krajowej sieci elektroenergetycznej, zapis ten może ulec zmianie, obejmując źródła wiatrowe mniejszej mocy. Obecnie największa...
-
Układ sterowania małą elektrownią wiatrową z generatorem indukcyjnym
PublicationW referacie przedstawiono układ sterowania małej, zasilanej z 1 fazy elektrowni wiatrowej, w której wykorzystano generator indukcyjnyz przekształtnikiem energoelektronicznym i zasobnikiem energii w postaci kondensatora i dławika. Przeprowadzono badania symulacyjne zasobnika energii oraz przedstawiono realizację aplikacyjną z silnikiem wiatrowym o mocy 12kW. Badania symulacyjne jak i doświadczenia eksploatacyjne wykazały dobre właściwości...
-
Charakterystyka tranzystorów z węglika krzemu w wysokosprawnych przekształtnikach
PublicationPółprzewodnikowe przyrządy mocy z węglika krzemu (SiC) osiągnęły poziom technologiczny umożliwiający powszechne stosowanie w układach przekształtnikowych. W artykule omówiono ostatnie osiągnięcia dotyczące układów przekształtnikowych z przyrządami z węglika krzemu oraz wybrane wyniki badań realizowane na Politechnice Gdańskiej. W artykule opisano właściwości statyczne i dynamiczne tranzystorów MOSFET i JFET z węglika krzemu oraz...
-
System zdalnego monitoringu parametrów pracy siłowni wiatrowej o pionowej osi obrotu
PublicationW artykule przedstawiono układ do zdalnego monitorowania parametrów pracy elektrowni wiatrowej o pionowej osi obrotu. Do budowy systemu wykorzystano mikrokomputer klasy Raspberry PI 3 z zainstalowanym systemem operacyjnym Raspbian oraz kartę pomiarową MicroDAQ E2000. Opracowanysystem umożliwia monitorowanie mocy na wyjściu generatora, momentu na wale turbiny, prędkości obrotowej turbiny oraz prędkości wiatru. Wartości monitorowanych...
-
REGULACJA MOCY BIERNEJ W MIKROSIECIACH Z ŹRÓDŁAMI WYTWÓRCZYMI
PublicationW ramach projektu badawczo-rozwojowego Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w Katedrze Automatyki Napędu Elektrycznego został zaprojektowany i wykonany system zarzą-dzania energią oraz sterowania źródłami energii o nazwie ECV-10. System zainstalowano w zakładzie produkcyjnym firmy Infracorr SP. Z o.o. wraz z źródłami energii z fotowoltaiki, wiatru i gazu ziemnego. System umożliwia pomiar ośmiu prądów i sześciu napięć, co w połączeniu...
-
Wolnoobrotowy generator synchroniczny z magnesami trwałymi, zwłaszcza do zastosowania w elektrowni wiatrowej o pionowej osi obrotu
Inventions -
Sterowanie mocą elektrowni wiatrowej z maszyną dwustronnie zasilaną
PublicationW referacie przedstawiono propozycję układu sterowania elektrownią wiatrową pracującą w systemie elektroenergetycznym. Syntezę układu regulacji przeprowadzono bazując na multiskalarnym modelu maszyny indukcyjnej dwustronnie zasilanej. Optymalne przetwarzanie energii wiatru, odpowiadające ekstremalnej regulacji mocy czynnej turbiny, zrealizowano w dwóch wariantach. Przedstawiono wyniki badań symulacyjnych.
-
Wolnoobrotowy generator z magnesami trwałymi do elektrowni wiatrowej z turbiną o pionowej osi obrotu
PublicationW artykule przedstawiono założenia projektowe, wybrane wyniki etapu projektowania i badania prototypu wolnoobrotowego generatora z magnesami trwałymi współpracującego z elektrownią wiatrową z innowacyjną turbiną o pionowej osi obrotu. Projekt został wykonany na zlecenie firmy ALU ECO Sp. z o.o. z Gdańska w ramach projektu badawczorozwojowego Pionowa Turbina Wiatrowa, współfinansowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości...
-
Dobór optymalnej mocy grzewczej sprężarkowej pompy ciepła typu powietrze-woda (P-W) do ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego
PublicationArtykuł poświęcony zagadnieniu doboru optymalnej mocy grzewczej sprężarkowej pompy ciepła typu powietrze - woda z przeznaczeniem do ogrzewania wolnostojącego budynku mieszkalnego. Analizę przeprowadzono dla rzeczywistego obiektu o powierzchni użytkowej 140 m2. Ważnym elementem doboru pompy ciepła jest wyznaczenie zapotrzebowania na moc grzewczą budynku w zależności od czasu trwania sezonu grzewczego w postaci tzw. wykresu uporządkowanego....
-
Robert Małkowski dr hab. inż.
People -
Dariusz Mikielewicz prof. dr hab. inż.
PeopleProfessor Dariusz Mikielewicz – born on February 6, 1967. in Gdansk. Here in 1974 he enrolled first to the Elementary School No. 17, and then in the Grammar School No. 5, named after Stefan Żeromski in Gdansk-Oliwa. After graduating from the Secondary School, with honors, in 1985 he successfully passed the entrance exams to the Faculty of Mechanical Engineering of Technical University of Gdansk, where he graduated with a very good...
-
The Concept of a Methodology for Selecting the Optimal Parameters of Heat Received from a Nuclear Power Plant Operating in a Partial Cogeneration Mode
PublicationThe paper presents the concept of the objective function which is to allow the selection of optimal parameters of the district heating system using a nuclear power plant operating in partial cogeneration mode. The concept is based on research carried out a number of years ago. The size of annual expenses was proposed as the objective function, which allows to compare the operation of a nuclear power plant in partial cogeneration...
-
Porównanie wybranych typów elektrowni jądrowych z reaktorem HTGR
PublicationWśród interesujących rozwiązań elektrowni jądrowych USA, Rosja i Chiny proponują zastosowanie tzw. pływających morskich elektrowni nuklearnych. Wchodzi w rachubę wyposażenie ich w reaktor wysokotemperaturowy typu HTGR, chłodzony gazem. Przeprowadzono rozważania i obliczenia sprawności dla bloków 560 MW parowej elektrowni jądrowej i elektrowni z turbiną gazową. Wyższa sprawność turbin parowych nie dyskredytuje możliwości zastosowania...
-
Janusz Cieśliński prof. dr hab. inż.
PeopleHe was born on April 15, 1954 in Slupsk. He graduated from the Faculty of Mechanical Engineering at Gdańsk University of Technology (1978). In 1986 he received the title of Doctor, in 1997 he obtained the title of Ph.D. with habilitation, and in 2006 he received the title of Professor. He worked as head of department and vice-dean for Education at the Faculty of Mechanical Engineering for two terms (2002-2008). His research interests...
-
Stanowisko laboratoryjne "Model elektrowni wiatrowej z generatorem synchronicznym z magnesami trwałymi"
Research EquipmentBadanie charakterystyk elektrowni wiatrowej z magnesami trwałymi
-
Analiza działania blokady kołysaniowej zabezpieczenia odległościowego w przekaźniku RED670 ABB
PublicationReferat podejmuje tematykę działania zabezpieczeń impedancyjnych linii elektroenergetycznej typu RED670 w czasie kołysań mocy. Przedstawiono wyniki działania zabezpieczenia przy wielokryterialnych analizach wykonanych z wykorzystaniem testera CMC 256-6. Analizy uzupełnione są o badania symulacyjne dotyczące dużej elektrowni wodnej.
-
Wyłaczniki w instalacjach okrętowych niskiego i średniego napięcia
PublicationPrzedstawiono przykłady rozwiazań nisko- i średnionapięciowych elektrowni na statku-kontenerowcu. W oparciu o normy wykonano obliczenia pradów zwarciowych i przedstawiono korzyści stosowania wysokiego napięcia na tego typu statkach. Przedstawiono też 2 przykłady średnionapięciowych układów z napędem głównym elektrycznym.
-
Optoelektroniczne sensory fluorescencyjne dla monitoringu zanieczyszczeń środowiska
Publicationw pracy zaproponowano i opisano optoelektroniczny fluorescencyjny sensor do pomiaru stężenia kobaltu w wodzie. opisano zasadę działania tego typu sensorów. zaproponowano konfigurację laboratoryjnego stanowiska pomiarowego i przeprowadzono dobór niektórych jego komponentów. przedstawiono także etapy dalszych prac badawczych nad konstrukcją sensora.
-
Mieczysław Siemiątkowski dr inż.
People -
Możliwości wykorzystania funkcji wielokrotnej regresji liniowej w procesie wstępnego projektowania siłowni okrętowych
PublicationW pracy zaprezentowano propozycję wykorzystania funkcji wieloparametrowej regresji liniowej do opracowania modeli matematycznych wiążących wielkości umożliwiające późniejszy dobór elementów okrętowego układu energetycznego z podstawowymi parametrami konstrukcyjnymi statku. Wykorzystanie tego typu funkcji rozszerzone o statystyczną weryfikację otrzymanych wyników stanowi uzupełnienie powszechnie stosowanej procedury wykorzystującej...
-
Weryfikacja nastawień zabezpieczeń od utraty wzbudzenia na przykładzie elektrociepłowni przemysłowej
PublicationW artykule przedstawiono rozważania dotyczące działania zabezpieczeń reaktancyjnych od utraty wzbudzenia generatorów synchronicznych, pracujących w elektrociepłowni przemysłowej. Pokazano możliwości niewłaściwego działania zabezpieczenia od utraty wzbudzenia, wskazując że dobór nastawień powinien każdorazowo wykorzystywać badania modelowe. Przyjmowanie nastawień typowych zgodnych z wiedzą inżynierską może być przyczyną niewłaściwego...
-
Badanie wybranych właściwości wyłączników różnicowoprądowych typu F
PublicationW instalacjach elektrycznych niskiego napięcia instaluje się coraz więcej przekształtników energoelektronicznych (systemy fotowoltaiczne, instalacje ładowania pojazdów elektrycznych, układy napędowe o regulowanej prędkości obrotowej silnika), a mają one wpływ na dobór typu wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych (AC, A, F lub B). W obwodach, w których pojawia się prąd różnicowy zawierający składowe o częstotliwości innej niż...
-
Reakcja maszyny dwustronnie zasilanej sterowanej nieliniowo na symetryczny zapad napięcia sieci
PublicationMaszyna dwustronnie zasilana ma szerokie zastosowanie w układach generatorowych elektrowni wiatrowych. Pomimo licznych zalet tych układów, rozwiązania generatorowe tego typu mają zasadniczą wadę, dużą czułość na zakłócenia napięcia po stronie sieci elektroenergetycznej. W artykule zaprezentowano i porównano wyniki badań reakcji maszyny dwustronnie zasilanej na zapad napięcia sieci. Do sterowania mocą maszyn wykorzystano metodę...
-
Klasyfikator rozmyty użyteczny we wstępnym doborze profili łopatkowych turbin parowych
PublicationW artykule przedstawiona została próba stworzenia wstępnego modelu klasyfikatora rozmytego użytecnego we wstępnym doborze profili łopatkowych turbin parowych. Dobór odpowiedniego rozwiązania dokonywany jest na podstawie parametrów przepływu czynnika przez wieńce turbiny. Tego typu narzędzie decyzyjne może okazać się przydatne zarówno w przypadku modernizacji istniejących już obiektów, w których zdiagnozowane uszkodzenia wymuszają...
-
Jan Wajs dr hab. inż.
People -
Alternatywne źródła energii
e-Learning CoursesZasoby i charakterystyka odnawialnych źródeł energiiEnergia wodna (energia przepływu wód, energia różnic poziomów wód, energia fal, energia pływów, energia prądów)Energia słoneczna (niskotemperaturowe i wysokotemperaturowe systemy wykorzystania energii słonecznej, systemy aktywne i pasywne, systemy zdecentralizowane, systemy scentralizowane, kolektory słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne)Energia wiatrowa (siła nośna, moc elektrowni...
-
Bogdan Ścibiorski dr inż.
People -
Wind resource assessment and energy yield prediction for the small wind turbine on the Szubieniczne Hill
PublicationThe goal of this study is to preliminary assess the wind resources on the Szubieniczne Hill in order to predict the annual energy production for planned small wind turbine. The analyzed site is located close to the Gdańsk University of Technology campus, in complex urban environment additionally surrendered by forested hills. The assessment is based on Computational Fluid Dynamics simulations which allow to evaluate the wind energy potential...
-
Reduction of the reaction torque of an in-line four-cylinder four-stroke engine
PublicationW pracy przedstawiono zarówno dokładne jak i uproszczone zależności na przebieg momentu reakcyjnego silnika, jedno i wielocylindrowego, przenoszonego na ramę pojazdu lub fundament. Wyprowadzono zależność na wartość przesunięcia wałków wyrównoważających zapewniającą całkowite wyeliminowanie wpływu sił bezwładności na przebieg momentu reakcyjnego w silnikach czterosuwowych czterocylindrowych. Wprowadzono kryteria doboru optymalnej...
-
Badania wpływu podstawowych parametrów konstrukcyjnych na pracę promieniowego uszczelnienia ślizgowego
PublicationW referacie przedstawiono zasadę działania promieniowych uszczelnień ślizgowych oraz pokazano istotny wpływ podstawowych parametrów konstrukcyjnych na skuteczność i jakość ich pracy. Uszczelnienia te stosowane są w instalacjach okrętowych śrub nastawnych i w turbinach wodnych typu Kaplana. Umożliwiają one wprowadzenie oleju pod ciśnieniem do wnętrza obracającego się wału. Jakość ich pracy może być zasadniczo różna, zależnie od...
-
Application of residual current devices in electrical installations with frequency converters
PublicationW instalacjach elektrycznych, w których znajdują się przemienniki częstotliwości mogą pojawić się prądy zwarcia doziemnego o różnej częstotliwości lub stałe. Większość wyłączników różnicowoprądowych nie reaguje na tego typu prądy, co powoduje, że ochrona przeciwporażeniowa jest nieskuteczna. W obwodach z przemiennikami częstotliwości mogą pojawiać się przejściowe i ustalone prądy upływowe o znacznych wartościach. Prądy te znacząco...
-
Micromouse robot - technical design and construction
PublicationW ostatnich latach obserwuje się intensywny rozwój robotyki. Roboty znajdują zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu i życiu codziennym. Ich projektowanie wymaga interdyscyplinarnej wiedzy obejmującej obszary mechaniki, elektroniki, metrologii, automatyki i informatyki. W artykule przedstawiono poszczególne etapy wykonania robota typu Micromouse. Jest to specyficzne urządzenie, którego zadaniem jest zbadanie labiryntu, dotarcie...
-
Sterowanie z wykorzystaniem rachunku niecałkowitego rzędu reaktorem wodnym ciśnieniowym elektrowni jądrowej
PublicationCelem rozprawy doktorskiej było rozwiązanie problemu naukowego zdefiniowanego jako sterowanie szybkimi procesami reaktora wodnego ciśnieniowego elektrowni jądrowej typu PWR. Wielkością sterowaną była średnia moc cieplna reaktora przy szerokim zakresie zmian punktu pracy. Podstawowe nowe podejście do sterowania rozważane przy rozwiązywaniu problemu sterowania to połączenie nowoczesnych technik związanych z rachunkiem różniczkowo-całkowym...
-
Zygfryd Domachowski prof. dr hab. inż.
People -
Opracowanie koncepcji oraz programów pilotowych modyfikacji mapy optymalnych prędkości obrotowych wrzeciona
PublicationPodczas obróbki przedmiotów o małych gabarytach, dobór najbardziej korzystnej prędkości obrotowej wrzeciona w trakcie obróbki, jest realizowany na podstawie uogólnionego warunku Liao-Younga. Częstotliwość drgań samowzbudnych typu chatter może być różna dla różnych punktów powierzchni obrabianej. Dlatego tworzona jest mapa optymalnych prędkości obrotowych. W przypadku obrabiania przedmiotów ponadgabarytowych, wspomniana wcześniej...
-
COMPARISION OF TWO WIND FARMS CONSTRUCTION PROJECTS USING F-AHP METHODP
PublicationReferat przedstawia porównanie projektów dwóch farm wiatrowych. Częścią referatu jest opis kryteriów, które muszą zostać uwzględnione w trakcie analizy porównawczej projektów budowy FW. Tego typu analiza znajduje zastosowanie w przypadku zakupu projektów inwestycyjnych będących w fazie przygotowania. Spowodowane jest to koniecznością uwzględnienia wymogów określonych w ustawodawstwie polskim...
-
Nowe rozwiązanie kompensacji luzów osiowych w silnikach satelitowych o małych objętościach roboczych
PublicationOpisano modelowanie i symulację komputerową nowego typu hydraulicznych silników satelitowych o małych objętościach roboczych. analizy miały na celu dobór parametrów konstrukcyjnych wpływających na odkształcenia węzła kompensacji luzów osiowych. dzięki przeprowadzonym badaniom znacznie zmniejszono odkształcenia płyt kompensacyjnych co pozwoliło na podniesienie dopuszczalnego ciśnienia pracy oraz poprawę sprawności całkowitej.prace...
-
Wykorzystanie metod akustycznych do monitoringu środowiska morskiego
PublicationW artykule przedstawiono metody i urządzenia wykorzystywane podczas obserwacji środowiska morskiego. Celem artykułu jest pokazanie możliwości odwzorowania środowiska morskiego w zależności od typu urządzenia, jego zasady działania i parametrów technicznych. Pokazane zostaną sposoby zobrazowania podwodnego za pomocą stosowanych obecnie w hydroakustyce urządzeń. Artykuł zawiera opis najczęściej stosowanych systemów wykorzystujących...
-
Elektrochemiczne magazyny energii - baterie przepływowe typu "redox flow"
PublicationRozwój i wzrost udziału energii odnawialnej, ze względu na kurczące się zasoby konwencjonalnych źródeł energii i ochronę środowiska, jest możliwy tylko dzięki współpracującym z nimi odpowiednim stacjonarnym magazynom energii. Technologia baterii przepływowych (ang. redox flow batteries, RFB) pozwala świetnie zaspokoić tego typu potrzeby ze względu na: (i) wyjątkowo dużą skalowalność układów; (ii) niezależny dobór mocy i pojemności...
-
Model reference method and continuous-time system identification in tuning the PID controllers.
PublicationW pracy opisano zagadnienie doboru nastaw sterowników PID w układach regulacji automatycznej. W rozważaniach wzięto pod uwagę zarówno klasyczną strukturę jednopętlowego układu sterowania z regulatorem PID umieszczonym w torze głównym, jak też odmienną realizację I-PD z członem całkującym występującym w torze głównym i sterownikiem proporcjonalno-różniczkującym ulokowanym w dodatkowej pętli sprzężenia zwrotnego. Ponieważ powszechnie...
-
Sterowanie ciśnieniem w stabilizatorze ciśnienia z wykorzystaniem metody sprzężenia od stanu i działania całkującego
PublicationW elektrowni jądrowej z reaktorem wodno ciśnieniowym, ważną funkcję pełni stabilizator ciśnienia odpowiedzialny za utrzymanie właściwego ciśnienia oraz masy wody w obiegu pierwotnym. W artykule rozważany jest układ regulacji ciśnienia w stabilizatorze ciśnienia. Jego zadaniem jest utrzymanie stałej wartości ciśnienia chłodziwa obiegu pierwotnego gwarantującego, z jednej strony bezpieczeństwo pracy reaktora (zapobieganie wrzeniu...
-
Badania stateczności i nośności prętów złożonych z podporami sprężystymi
PublicationNiniejsza praca poświecona jest analizom numerycznym i badaniom doświadczalnym ściskanych prętów złożonych, które są często stosowane jako pasy górne kratownic dachowych. Istotny wpływ na nośność tego typu elementów, przy założeniu wyboczenia z płaszczyzny układu, ma odpowiedni dobór przewiązek zapewniający współpracę poszczególnych gałęzi. W pracy przedstawiono rezultaty liniowych analiz stateczności oraz fizycznie i geometrycznie...
-
Projekt systemu sterowania dwukołowym robotem balansującym
PublicationW niniejszym artykule rozważony został problem sterowania dwukołowym robotem balansującym. Celem zaprezentowanych prac było zaprojektowanie systemu sterowania tego typu obiektem z wykorzystaniem metod nowoczesnej teorii sterowania. W ramach syntezy, bazując na wyprowadzonym w oparciu o zasady dynamiki Newtona modelu, dobrana została struktura systemu sterowania w postaci regulatora wykorzystującego sprzężenie zwrotne od stanu oraz...
-
Opracowanie procedury oznaczania lotnych produktów utleniania olejów roślinnychtechniką statycznej analizy fazy nadpowierzchniowej = The development of a new procedure for determination of volatile oxidation products in edible oils with the use of static headspace analysis
PublicationW publikacji przedstawiono dobór optymalnych parametrów w celu opracowania nowej metody diagnozowania jakości olejów poprzez oznaczenie lotnych związków będących produktami reakcji utleniania olejów. Próbki rafinowanych olejów roślinnych przed analizą poddano procesowi przyspieszonego utleniania, stosując naświetlanie promieniowaniem ultrafioletowym (12 W, 254 nm). Jako technikę ekstrakcji lotnej frakcji próbki zastosowano statyczną...
-
Zastosowanie chromatografii jonowej w analityce wód spływnych
PublicationTransport wody z atmosfery do podłoża zachodzi głównie za pośrednictwem opadów atmosferycznych takich jak deszcz, mżawka, śnieg, grad i inne. Uzupełniającym sposobem depozycji zanieczyszczeń w fazie mokrej są osady atmosferyczne. Procesy depozycji mokrej i suchej zachodzą na powierzchni bardzo różnych obiektów: drzew, roślin uprawnych, pozbawioną roślinności glebę, skały, jeziora i rzeki, po różnego typu powierzchnie sztuczne stanowiące...
-
Przegląd aplikacji zużytych łopat turbin wiatrowych na potrzeby budownictwa infrastrukturalnego
PublicationArtykuł zawiera przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat recyklingu i ponownego użycia łopat wirników turbin wiatrowych na potrzeby budownictwa infrastrukturalnego. Poruszana problematyka stała się w ostatnim czasie bardzo istotna, a prognozy i statystyki pokazują, że najbliższe lata, będące jednocześnie okresem intensywnego rozwoju energetyki wiatrowej, będą jeszcze bardziej niż kiedykolwiek wymagały opracowania metody...
-
Wstępne badania technologii spawania złączy narożnych ze stali niskoweglowej i nierdzewnej o grubości g=6mm i g=10mm
PublicationCelem pracy był dobór parametrów spawania dla spoin narożnych o grubości 6mm i 10mm próbek wykonanych ze stali niskowęglowej S355 i stali nierdzewnej - typu 304 (X6CrNI18-10). Złącza były spawane laserowo, jednostronnie z pełnym przetopem a powierzchnie lica i grani zapewniają uzyskanie szczelności przylegającego elementu uszczelniającego. Próbki zostały dostarczone przez Zleceniodawcę. Próby zostały przeprowadzone na stanowisku...
-
Impedancyjna diagnostyka katody pracującego ogniwa paliwowego typu PEM"
PublicationGłównym przedmiotem rozprawy jest ocena aktywności katalitycznej katody w rzeczywistych warunkach pracy ogniwa paliwowego typu PEM zasilanego metanolem. Jak zostało wspomniane we wcześniejszych rozdziałach, proces redukcji tlenu na katodzie jest procesem limitującym wydajność ogniwa paliwowego. Niezbędnym jest zatem bliższe poznanie zachowania katody, co pozwoli na dobór odpowiednich parametrów pracy ogniwa PEM. Wykorzystanie metody...
-
Ryszard Woźniak dr inż.
PeopleRyszard Woźniak received his M.Sc. (1984) from the Lublin University of Technology specializing in Cars and Tractors. In 2002, at the Gdansk University of Technology he defended his doctoral thesis on: "Tyre/road noise when large longitudinal forces are applied in tyre/road contact patch" and obtained a doctorate degree in technical sciences in the field of construction and operation of machines. Currently he is an adjunct at the...
-
Obiekty Hydrotechniczne 2021/2022
e-Learning CoursesKurs Obiekty Hydrotechniczne realizowany jest przez studentów na kierunku Inżynieria Środowiska WILiŚ PG w ramach studiów stacjonarnych II stopnia. Celem kursu jest przedstawienie podstawowych zasad związanych z projektowaniem i eksploatacją obiektów hydrotechnicznych takich jak np. jazy, zapory ziemne czy betonowe. WYKŁAD Podział i klasyfikacja budowli hydrotechnicznych. Główne budowle wodne wzniesione na polskich rzekach: cel...
-
Analiza systemu przekazywania energii elektrycznej na drodze indukcyjnej przy dużej szczelinie powietrznej i wysokiej częstotliwości
PublicationZasilanie odbiorników energią elektryczną odbywa się, w dominującej liczbie przypadków, za pośrednictwem przewodów łączących, bądź innych zestykowych układów pośredniczących typu komutatory, odbieraki prądu, itp. W przypadku, gdy energia dostarczana jest do obiektu ruchomego występować mogą niekorzystne zjawiska, takie jak zerwania przewodów jezdnych i doziemienia, iskrzenie, czy niebezpieczeństwo porażenia, gdy taka instalacja...
-
Zasilanie pojazdów elektrycznych za pośrednictwem cewek powietrznych sprzężonych magnetycznie
PublicationZasilanie odbiorników ruchomych energią elektryczną odbywa się, w dominującej liczbie przypadków, za pośrednictwem giętkich przewodów łączących, bądź innych zestyko-wych układów pośredniczących typu komutatory, odbieraki prądu, itp. Atrakcyjną alternaty-wą staje się dla rozwiązań klasycznych bezstykowe zasilanie energią elektryczną BSPEE (Bezstykowy System Przesyłu Energii Elektrycznej) z wykorzystaniem cewek magnetycznie sprzężonych...
-
Wpływ rodzaju kwaśnego dodatku do eluentu oraz właściwości fazy stacjonarnej na rozdzielanie średnio i nisko hydrofobowych kwaśnych organicznych związków chemicznych w odwróconych układach faz kolumnowej elucyjnej wysokosprawnej chromatografii cieczowej - RP HPLC
Publicationedna z serii prac badawczych nad opracowaniem optymalnych warunków rozdzielania, identyfikacji i oznaczania względnie, średnio i nisko polarnych składników mieszanin organicznych związków chemicznych otrzymywanych z procesu konwersji biomasy lignocelulozowej, lub suszu roślinnego z wykorzystaniem wysokosprawnej kolumnowej elucyjnej chromatografii cieczowej w odwróconych układach faz (RP-HPLC) z elucją izokratyczną, a wówczas gdy...
-
Podstawy Budownictwa Wodnego 2021/2022
e-Learning CoursesKurs Podstawy Budownictwa Wodnego realizowany jest na Wydziale Inżynierii Lądowej i Środowiska na studiach II stopnia na kierunku Infrastruktura Wodna. Celem kursu jest przedstawienie podstawowych zasad związanych z projektowaniem i eksploatacją obiektów hydrotechnicznych takich jak np. jazy, zapory ziemne czy betonowe. WYKŁAD Podział i klasyfikacja budowli hydrotechnicznych. Główne budowle wodne wzniesione na polskich rzekach:...
-
Agnieszka Potęga dr inż.
People -
Podstawy Hydrotechniki - 2021/2022
e-Learning CoursesKurs Podstawy Hydrotechniki realizowany jest przez studentów studiów II stopnia na kierunku Inżynieria Środowiska WILiŚ PG Specjalność: Sieci i instalacje. Celem tego kursu jest przedstawienie głównych zasad związanych z doborem budowli hydrotechnicznych, ich cechami, podstawowym zakresem obliczeń budowli piętrzącej oraz poznanie zasad konstrukcji i eksploatacji budowli piętrzących takich jak jazy, zapory ziemne i betonowe. Kurs...
-
PRZEMYSŁOWE SIECI INFORMATYCZNE [Niestacjonarne][2023/24]
e-Learning CoursesKurs do Przedmiotu Przemysłowe Sieci Informatyczne Sem. 5 kierunek elektrotechnika studia niestacjonarne WYKŁADOgólna charakterystyka sieci przemysłowych. Przegląd topologii sieci. Przegląd protokołów sieci. Sieci z dostępem zdeterminowanym i niezdeterminowanym. Przegląd rodzajów mediów transmisyjnych. Interfejsy w cyfrowych systemach pomiarowych. Interfejs RS-232C, RS-422A, RS-485, pętla prądowa. Parametryzacja sieci. Analiza...
-
PRZEMYSŁOWE SIECI INFORMATYCZNE [Niestacjonarne][2022/23]
e-Learning CoursesKurs do Przedmiotu Przemysłowe Sieci Informatyczne Sem. 5 kierunek elektrotechnika studia niestacjonarne WYKŁADOgólna charakterystyka sieci przemysłowych. Przegląd topologii sieci. Przegląd protokołów sieci. Sieci z dostępem zdeterminowanym i niezdeterminowanym. Przegląd rodzajów mediów transmisyjnych. Interfejsy w cyfrowych systemach pomiarowych. Interfejs RS-232C, RS-422A, RS-485, pętla prądowa. Parametryzacja sieci. Analiza...
-
Ocena nośności betonowych dźwigarów wzmocnionych płaskownikiem stalowym na podstawie badań modelowych i numerycznych
PublicationKoniec wieku XIX oraz początek XX wieku były okresem, który w budownictwie przyniósł postęp metod obliczeń oraz zaowocował szeregiem nowatorskich rozwiązań konstrukcyjnych. Szczególny wkład w tych dziedzinach wnieśli inżynierowie zajmujący się budową mostów. Pozostawili szereg nowatorskich rozwiązań technicznych i technologicznych. Jednym z nich są ustroje systemu Möllera.Na ziemiach polskich znajduje się jeszcze kilka obiektów...